Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Obrzęknięte węzły chłonne u dzieci

Co oznacza obrzęk węzłów chłonnych?

Węzły chłonne to małe gruczoły, które odpowiadają za „filtrowanie” limfy, czyli płynu tkankowego. Są także częścią układu immunologicznego i dlatego są ważne dla obrony przed zakażeniami. Węzły chłonne znajdują się w różnych miejscach na całym ciele. Szczególnie łatwo wyczuwalne są (powiększone) węzły chłonne w okolicy szyi, pod pachami i w pachwinie.

O obrzęku węzła chłonnego mówimy, gdy jest on większy niż normalnie. Przyczyną może być np.: zakażenie, które aktywuje reakcje zapalne w węzłach chłonnych. Powoduje to, że węzły chłonne się powiększają i stają się wyczuwalne, a nawet widoczne i bolesne. Jest to normalny proces, który świadczy o tym, że układ odpornościowy działa sprawnie. Gdy tylko infekcja ustąpi, węzły chłonne wracają do swoich pierwotnych rozmiarów - może to potrwać kilka dni. Mogą także pozostać niewielkie guzki.

Częstość występowania

  • Obrzęknięte i bolesne węzły chłonne są bardzo częste u dzieci i początkowo nie stanowią powodu do niepokoju.
  • Wiele chorób, zwłaszcza infekcje grypowe, prowadzi do obrzęku węzłów chłonnych.
  • Nowotwowy dotykające węzłów chłonnych występują niezwykle rzadko u dzieci.

Co może być przyczyną?

U dzieci obrzęknięte węzły chłonne są zwykle oznaką łagodnej choroby. Węzeł chłonny jest powiększony, bolesny i jednocześnie dochodzi do zakażenia.

Jeśli węzły chłonne w określonym obszarze, np.: w dole pachowym są powiększone, to jest to zwykle wynik miejscowego ostrego lub przewlekłego stanu zapalnego, np. w wyniku zapalenia rany.

Jeśli węzły chłonne na szyi, pod pachami i w pachwinach są obrzęknięte, to zwykle mamy do czynienia z ogólną infekcją, często wywołaną przez wirusy.

W bardzo rzadkich przypadkach obrzęk węzłów chłonnych u dzieci może być również spowodowany innymi przyczynami, wywołanymi przez choroby nowotworowe.

Najczęstsze przyczyny

Obrzęk węzłów chłonnych w określonym obszarze (miejscowy)

  • Przyczyną jest zwykle miejscowe zakażenie, np.: w gardle lub na skórze.
  • Zapalenie gardła
    • Węzły chłonne szyjne są obrzęknięte.
    • Dziecko jest przeziębione i źle się czuje, ale nie wykazuje innych objawów choroby.
  • Zapalenie migdałków
    • Węzły chłonne w obszarze szyi są obrzęknięte.
    • Dziecko jest chore, ma wysoką gorączkę i trudności z przełykaniem.
  • Zapalenie zapalnie rany
    • Silnie zakażona rana często powoduje obrzęk i reakcje zapalne w sąsiadujących węzłach chłonnych.
  • Zakażenia skóry, np. :
    • Róża: dotyczy określonego obszaru skóry, który jest wyraźnie czerwony i obrzęknięty.
    • Liszajec zakaźny: tworzą się ropne skorupy, miejscowe węzły chłonne mogą być obrzęknięte.
  • Wyprysk atopowy (neurodermit)
    • U dzieci z atopowym zapaleniem skóry węzły chłonne mogą być powiększone.

Ogólna opuchlizna węzłów chłonnych

    • Zakażenia wirusowe
      • Przy różyczce węzły chłonne za uszami oraz na karku często powiększają się i stają bolesne.
      • Ogólny obrzęk węzłów chłonnych występuje również w wielu innych typowych chorobach wieku dziecięcego (np. odrze, śwince) lub zakażeniu wirusowym (np. opryszczce).
    • Bakterie i inne patogeny
      • Liczne bakterie (np. paciorkowce), pasożyty (np. toksoplazma), a nawet grzyby mogą w przebiegu zakażenia prowadzić do powiększenia węzłów chłonnych. Obejmuje ono np. bardzo rzadko również gruźlicę.
      Mononukleoza (

gorączka gruczołowa Pfeiffera

    , choroba pocałunków)
    • Choroba przypomina przedłużające się zapalenie migdałków, które nie ustępuje po antybiotykach.

Rzadkie przyczyny

  • Zaburzenia autoimmunologiczne
  • Choroba Kawasakiego
    • Zapalenie naczyń krwionośnych występuje u dzieci w wieku od 3 miesięcy do 12 lat.
    • Typowe objawy to wysoka gorączka, wysypka, zapalenie spojówek, zmiany śluzówki w jamie ustnej i powiększone węzły chłonne na szyi.
  • Białaczka
    • Węzły chłonne mogą być powiększone.
    • Stężenie hemoglobiny jest często niskie (dziecko jest blade), krew zawiera mało białych krwinek (dziecko częściej ulega zakażeniom) i płytek krwi (trombocyty, u dziecka szybko powstają siniaki i krwawienia podskórne). Często występują bóle kostne.
  • Złośliwy obrzęk węzłów chłonnych (chłoniak)
    • Najczęstszym objawem są powiększone, niebolesne węzły chłonne, zwykle na szyi lub pod pachami albo w kilku miejscach ciała.
    • Chłoniak może jednak występować także bez powiększonych węzłów chłonnych.
    • Niektórzy chorzy gorączkują, tracą na wadze, mają nocne poty, świąd oraz skarżą się na zmęczenie.
  • Nowotwory złośliwe
    • Złośliwe nowotwory jąder, mięśni lub kości (mięsaki) prowadzą do początkowego obrzęku węzłów chłonnych w pobliżu guza.

Kiedy należy zasięgnąć porady lekarskiej?

U dzieci węzły chłonne są zwykle mniejsze niż 1 cm; często u zdrowych ludzi nie można ich w ogóle wyczuć. Nieznacznie powiększone węzły chłonne, które można lekko przesuwać pod skórą i które są wrażliwe na ból, są typowe dla reakcji towarzyszącej infekcji. Typowymi obszarami są pachy, pachwiny i szyja. Jeśli dziecko poza kaszlem, przeziębieniem lub podobnymi dolegliwościami ma się całkiem dobrze, można obserwować zmiany przez kilka dni.

Węzły chłonne, które są obrzęknięte przez dłuższy czas (kilka tygodni) powinny być zbadane przez lekarza, ale przyczyna jest zazwyczaj niegroźna. Jednak niebolesne, znacznie powiększone, nieprzemieszczone węzły chłonne są bardziej niepokojące. Uwagę zwracają przede wszytskim obrzęknięte węzły chłonne, wyczuwalne nad obojczykiem.

Obrzęknięte węzły chłonne w połączeniu z wyraźnie pogorszonym stanem ogólnym lub innymi dolegliwościami, które nie są spowodowane przeziębieniem lub innym zakażeniem, również powinny być niezwłocznie zbadane przez lekarza.

W przypadku wystąpienia obrzęku węzłów chłonnych w połączeniu z krwotokami skórnymi, bardzo częstymi infekcjami i niedokrwistością, należy szybko zasięgnąć porady lekarza.

Badania dodatkowe

Badanie fizykalne

  • Badanie lekarskie opiera się na wywiadzie dotyczącym historii choroby.
  • Jeśli istnieje wyraźna przyczyna miejscowa, lekarz dokładnie zbada ten obszar (np.: gardło). 
  • W przypadku obrzękniętych węzłów chłonnych bez znanej przyczyny, dziecko jest szczegółowo badane i brane są pod uwagę wszystkie narządy.

Badania dodatkowe

  • Jeśli rozpoznanie jest niejasne, można wykonać badanie krwi w celu określenia stężenia hemoglobiny (Hb), liczby białych krwinek i płytek krwi (trombocytów) oraz wykładników stanu zapalnego (szybkość opadu czerwonych krwinek i białko C-reaktywne).
  • Inne badania zależą od ewentualnego podejrzenia diagnozy. We krwi można ewent. zbadać przeciwciała (np. w przypadku podejrzenia mononukleozy).
  • Badanie ultrasonograficzne węzłów chłonnych, a także wątroby i śledziony może dać dalsze wskazówki.
  • Jeśli nadal nie wiadomo, dlaczego występuje obrzęk węzła chłonnego, często przydatne jest jego usunięcie i poddanie badaniu histopatologicznemu.

Skierowanie do specjalisty

  • Jeśli rozpoznanie jest niejasne, może nastąpić skierowanie do specjalisty, zwłaszcza jeśli obrzęk węzłów chłonnych trwa dłużej niż 6 tygodni.
  • Dotyczy to również sytuacji, gdy postawiono rozpoznanie wymagające specjalistycznego leczenia (np.: choroba nowotworowa).

Leczenie

  • Nieszkodliwe infekcje zwykle leczą się same, a obrzęk węzłów chłonnych wtedy także się cofa.
  • To samo dotyczy obrzęku węzłów chłonnych po szczepieniu lub jako działanie niepożądane leków (należy zaprzestać przyjmowania leków).
  • Zakażenia wirusowe zazwyczaj nie mogą być leczone swoistymi lekami; pomocny jest odpoczynek/rekonwalescencja i środki obniżające gorączkę, jeśli takowa występuje.
  • Jeśli występuje zakażenie bakteryjne, może być konieczne przepisanie antybiotyków.

Co możesz zrobić sam?

Obrzęknięte węzły chłonne w większości przypadków nie wymagają leczenia. Są one znakiem, że w przypadku zakażenia działa obrona immunologiczna organizmu. Gdy układ odpornościowy skutecznie zwalczy infekcję, obrzęk ustąpi sam. Możesz przyjąć postawę wyczekującą i obserwować powiększony węzeł. 

Dodatkowe informacje

Autorzy

  • Magda Łabęcka, lekarz, Kraków (recenzent)
  • Martina Bujard, dziennikarka naukowa, Wiesbaden
  • Natalie Anasiewicz, lekarka, Fryburg Bryzgowijski
  • Magda Łabęcka, lekarz, Kraków (edytor)
Limfadenopatia; Obrona przed infekcją; Obrzęk węzłów chłonnych; Chłoniak; Infekcja wirusowa; Węzły chłonne szyjne; Powiększone węzły chłonne; Bolesne węzły chłonne; Zakażenie; Choroby wieku dziecięcego
U dzieci obrzęk węzłów chłonnych jest zwykle oznaką łagodnej choroby, zwykle infekcji. Rzadko powiększone węzły chłonne mogą wskazywać na chorobę nowotworową u dzieci.
Obrzęknięte węzły chłonne u dzieci
document-information document-nav document-tools
U dzieci obrzęk węzłów chłonnych jest zwykle oznaką łagodnej choroby, zwykle infekcji. Rzadko powiększone węzły chłonne mogą wskazywać na chorobę nowotworową u dzieci.
Medibas Polska (staging)
Obrzęknięte węzły chłonne u dzieci
/link/4a70ade96f064ad49d9b7661a3bf553c.aspx
/link/4a70ade96f064ad49d9b7661a3bf553c.aspx
obrzekniete-wezly-chlonne-u-dzieci
SitePublic
Obrzęknięte węzły chłonne u dzieci
K.Reinhardt@gesinform.de
livej.com#magdamroz@konsylium24.labecka@gmail.compl
pl
pl
pl