Co to jest zapalenie ścięgien nadgarstka?
Zapalenie ścięgien nadgarstka to stan zapalny ścięgien mięśni i pochewek ścięgnistych w obrębie nadgarstka bez cech zakażenia. Objawy występują zazwyczaj po jednostronnym obciążeniu nadgarstka, towarzyszy im ból, obrzęk oraz upośledzenie sprawności ręki. Sporadycznie występują tarcia i trzeszczenia w ścięgnach.
Zapalenie ścięgien nadgarstka to schorzenie bardzo rozpowszechnione, ale rzadsze niż zapalenie ścięgien w stawie łokciowym lub barkowym. Choroba przeważnie występuje u osób w wieku średnim i starszym.
Przyczyna
W nadgarstku znajdują się więzadła i ścięgna wraz ze swoimi pochewkami, które otaczając ścięgna ułatwiają ich ślizganie się. Wszystkie te struktury mogą ulec uszkodzeniu w następstwie przeciążenia lub rzadziej w wyniku urazu (uderzenia, stłuczenia, obrażenia). Szczególnie często choroba ta dotyka sportowców i muzyków.
Do zapalenia ścięgien może dochodzić także w przebiegu choroby reumatycznej (np. toczeń rumieniowaty, twardzina układowa, reumatoidalne zapalenie stawów, reaktywne zapalenie stawów), podagra i cukrzyca.
W rzeczywistości odczyn zapalny występuje tylko w pierwszym okresie choroby. W późniejszym etapie dochodzi do rozrostu tkanki łącznej, w wyniku czego ścięgna zrastają się i zmniejszają zdolność przesuwania, co powoduje ból.
Jednostronne obciążanie nadgarstka (np. pisanie na klawiaturze) i przeciążanie nadgarstka zwiększa ryzyko wystąpienia zapalenia ścięgien. Zapalenie ścięgien nadgarstka występuje ponadto częściej w zaburzeniach równowagi hormonalnej (menopauza, doustne środki antykoncepcyjne („pigułka“), ciąża, laktacja). Niekiedy przyczyną schorzenia może być również deformacja stawu.
Rozpoznanie
Lekarz przeprowadza dokładne badanie nadgarstka, które obejmuje ocenę ruchomości i palpację. Zazwyczaj lekarz stawia prawidłową diagnozę na podstawie objawów, lokalizacji bólu i jego pochodzenia.
W niektórych przypadkach potrzebne jest dodatkowe badanie ultrasonograficzne lub rezonans magnetyczny (RM).
Jeśli jako przyczynę stanu zapalnego podejrzewa się chorobę reumatyczną, wskazane jest przeprowadzenie badania krwi.
Terapia
Leczenie polega przede wszystkim na odciążaniu nadgarstka i palców ręki, co sprzyja zahamowaniu procesu zapalnego. W tym celu ważne jest, aby ręka była oszczędzana i odciążana. Palce i nadgarstek można unieruchomić za pomocą szyn, bandaży lub opasek podtrzymujących. Oszczędzaj rękę i unikaj czynności, które wyzwalają ból, przez okres nawet do 3 tygodni.
W przypadku ostrego bólu, obrzęku i/lub ucieplenia nadgarstka można stosować okłady chłodzące.
W ramach leczenia farmakologicznego w ostrym okresie choroby stosuje się kremy lub żele przeciwzapalne i przeciwbólowe, np. z diklofenakiem. Jeśli ból jest silny, można również stosować doustne leki przeciwbólowe (NLPZ). Lekarz może również wykonać iniekcje z glikokortykosteroidów do tkanek otaczających zajęte ścięgna.
Jeśli stan zapalny utrzymuje się przez dłuższy czas, do leczenia zostaje włączona dodatkowo fizjoterapia. Pomocne są tutaj odpowiednie ćwiczenia rozciągające. Stosowanie elastycznej opaski podtrzymującej może zapobiegać urazom przy obciążeniach i podczas ćwiczeń mięśni do granicy bólu.
Leczenie operacyjne wskazane jest tylko w wyjątkowych przypadkach choroby o przewlekłym przebiegu, jeśli nie ma poprawy po kilku miesiącach leczenia zachowawczego.
Profilaktyka
- Rób regularne przerwy w czasie pracy i podczas uprawiania sportu, staraj się urozmaicać swoją aktywność ruchową.
- Wykonuj ćwiczenia rozluźniające i rozciągające.
- Podpieraj nadgarstki podczas pisania na klawiaturze, możesz w tym celu korzystać na przykład ze specjalnej podpórki przed klawiaturą.
- Używaj ergonomicznych narzędzi/urządzeń (np. myszki komputerowej).
Rokowanie
W większości przypadków stan zapalny ustępuje po unieruchomieniu nadgarstka i odciążeniu ręki, a pacjenci odzyskują pełną sprawność ręki.
Często dochodzi jednak do nawrotów dolegliwości po powrocie do pracy lub innych aktywności będących pierwotną przyczyną objawów.
Dodatkowe informacje
- Choroba de Quervaina
- Tendinopatie nadgarstka
Ilustracje
Autorzy
- Martina Bujard, dziennikarz naukowy, Wiesbaden
- Lek. Kalina van der Bend, recenzent