Zapalenie kaletki ścięgna Achillesa

Co to jest zapalenie kaletki ścięgna Achillesa?

Definicja

W okolicy przyczepu ścięgna Achillesa do kości piętowej (calcaneus) znajdują się dwie kaletki maziowe (bursae): jedna, położona głębiej, pomiędzy ścięgnem a kością i druga, leżąca powierzchownie, pomiędzy ścięgnem a skórą. Zapalenie którejkolwiek z nich powoduje ból w tylnej części pięty. W terminologii medycznej używa są naprzemiennie określenia Achilles bursitis i bursitis retrocalcanea.

Objawy

Zapalenie kaletki powoduje ból w obrębie przyczepu ścięgna Achillesa, zwłaszcza po stronie bocznej (zewnętrznej). Niekiedy w tym samym miejscu pojawia się też obrzęk i zaczerwienienie. Ból nasila się podczas chodzenia w butach i jest szczególnie intensywny przy rozpoczynaniu czynności, które go prowokują. Podczas chodzenia boso dolegliwości są mniej dokuczliwe.

Przyczyny

Chorobę może wywoływać długotrwałe drażnienie pięty np. w konsekwencji noszenia zbyt ciasnego obuwia. Inną przyczyną może być zapalenie ścięgna Achillesa, choroba Haglunda lub reumatoidalne zapalenie stawów.

Znanymi czynnikami ryzyka dla tej choroby są deformacje stóp lub urazy wyrostka kostnego na kości piętowej (w dzieciństwie).

Częstość występowania

Choroba występuje najczęściej u osób w średnim i starszym wieku. Często dotyka również sportowców.

Badania

• Rozpoznanie stawia się na podstawie wywiadu i całości obrazu klinicznego. Dalsze badania zazwyczaj nie są konieczne.
• Jeśli jako przyczynę objawów podejrzewa się chorobę ogólnoustrojową (np. reumatoidalne zapalenie stawów), wskazane jest wykonanie badania krwi.
• W przypadku podejrzenia choroby Haglunda lekarz może zlecić prześwietlenie stopy.
• Badania ultrasonograficzne lub rezonans magnetyczny w przypadku tego schorzenia są rzadkością. Mogą być natomiast wykorzystywane do różnicowania powierzchownego zapalenia kaletki od głębokiego.

Leczenie

• Podstawową zasadą jest unikanie ucisku w obrębie chorego miejsca.
• Stosowanie leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych, np. ibuprofenu
• Kortyzon
  • Glikokortykosteroid podawany jest do kaletki maziowej w postaci iniekcji.
  • tylko w przypadku uporczywego bólu
  • Nieprawidłowo wykonana iniekcja w ścięgno w najgorszym przypadku może doprowadzić do jego rozerwania.
• Operacja
  • Polega na chirurgicznym usunięciu kaletki maziowej (bursektomia).
  • Zabieg jest wykonywany zwykle technikami minimalnie inwazyjnymi, np. za pomocą endoskopu (operacja „przez dziurkę od klucza“).
  • Operację wykonuje się tylko wtedy, gdy inne formy leczenia okazały się nieskuteczne.

Zalecenia dla pacjentów

• Zmień obuwie na buty z odkrytą piętą.
• Pod bolesne miejsce podłóż kawałek gumy piankowej lub filcu z wyciętym na środku otworem albo zastosuj specjalny miękki zapiętek.
• Rozciągaj ścięgno Achillesa, stopniowo zwiększając obciążenie pięty.

Rokowanie

• Rokowania są dobre.
• Może wystąpić zakażenie bakteryjne kaletki maziowej.

Dodatkowe informacje

• Choroba Haglunda
• Reumatoidalne zapalenie stawów  
• Zapalenie kaletki ścięgna Achillesa  – Informacje dla personelu medycznego

Autor

• Lek. Hannah Brand, lekarz, Berlin
• Lek. Kalina van der Bend, recenzent