Ostry uraz stawu, skręcenie

Diagnostyka zwichnięcia

Skręcenie (distorsio) jest spowodowane naciągnięciem jednego lub kilku więzadeł w uszkodzonym stawie. Więzadła stawowe są wówczas naciągnięte (nadwyrężone), naderwane lub całkowicie rozerwane.

Po urazie stawu szybko pojawia się silny obrzęk, który może być bardzo bolesny. Nasilenie dolegliwości często dostarcza informacji o tym, jak ciężki jest uraz.

Drobne urazy stawów można zazwyczaj leczyć samodzielnie. Celem wykluczenia ewentualnego urazu kości, należy jednak zgłosić się do lekarza. Dodatkowych informacji o rodzaju urazu może dostarczyć badanie ultrasonograficzne. W przypadku podejrzenia złamania kości, może być konieczne zdjęcie rentgenowskie. Badania RM i TK wymagane są tylko w wyjątkowych przypadkach, w celu stwierdzenia dodatkowych urazów.

Leczenie

Wskazówki dotyczą leczenia następujących urazów:

• Nacinaciągnięcie więzadeł w stawie skokowym, np. w wyniku „wykoślawienia“wykręcenia" stopy do wewnątrz
• Nacinaciągnięcie więzadeł w kolanie, np. w wyniku skręcenia (nadwyrężenie więzadeł krzyżowych)
• Skrskręcenie nadgarstka, np. przy próbie amortyzowania upadku.
• Skrskręcenie stawu palca ręki, np. podczas przyjmowania piłki w grach zespołowych.

Zasady schematu RICE

Przerwij dotychczasową aktywność i przestrzegaj zasad RICE w ciągu pierwszych 2–4 dni:

• R – Rest (odpoczynek)
  • Kontuzjowany staw powinien być unieruchomiony w odciążeniu.
  • Przez kilka pierwszych dni po urazie powinieneś oszczędzać uszkodzoną część ciała, korzystając na przykład z pomocy ortopedycznych (kul do chodzenia, itp.)
• I – Ice (lód)
  • Kontuzjowany staw powinien być schładzany. Lód i zimne okłady nigdy nie powinny być stosowane bezpośrednio na skórę, należy je uprzednio owinąć w ściereczkę lub ręcznik.
  • Jeśli nie ma pod ręką lodu, do chłodzenia można użyć ręcznika namoczonego w zimnej wodzie.
• C – Compression (ucisk)
  • Załóż opatrunek uciskowy z pomocą bandaża elastycznego lub podobnych środków opatrunkowych.
• E – Elevation (uniesienie)
  • Kontuzjowany staw powinien być uniesiony tak, aby znajdował się powyżej reszty ciała.

Środki pomocnicze

Kontuzjowany staw powinien być stabilizowany szyną przez okres co najmniej 5 tygodni. W tym czasie możliwe jest pełne obciążenie kontuzjowanego stawu. Podczas uprawiania sportu staw powinien być zabezpieczony szynnp. opaską lub taśmą kinezjologiczną przez 6 miesięcy.

Fizjoterapia jest ważnym elementem leczenia i rekonwalescencji. Wczesne rozpoczęcie wykonywania ćwiczeń bez obciążenia już w pierwszych dniach po urazie zapewnia szybszy powrót do sprawności.

Operacja

Leczenie operacyjne nie jest zwykle konieczne. Może być wymagana w przypadku szczególnie ciężkich urazów lub braku odpowiedzi na leczenie zachowawcze.

Leki

W razie potrzeby stosuj leki przeciwzapalne i przeciwbólowe (NLPZ). Mogą to być leki dostępne zarówno bez recepty, jak i na receptę.

Rokowanie

Możliwym powikłaniem może być przewlekła niestabilność kontuzjowanego stawu, na przykład po zerwaniu więzadła pobocznego bocznego. Rokowanie jest ogólnie dobre. Około 80% pacjentów wraca całkowicie do zdrowia bez żadnych pozostających dolegliwości. Do uprawiania pierwotnego sportu po 12 miesiącach wraca do 90% chorych.

Dodatkowe informacje

• Ostry uraz stawu skokowego – Informacje dla personelu medycznego

Autorzy

• Kalina van der Band, lekarz (recenzent)
• Markus Plank, MSc BScmgr, dziennikarz medyczny i naukowy, Wiedeń