Co to są wymioty w ciąży?
Poranne mdłości zwykle zaczynają się w 4.–7. tygodniu ciąży. Objawy często nasilają się do 9. tygodnia, a następnie stopniowo ustępują. U większości kobiet objawy ustępują całkowicie między 12. a 15. tygodniem. W niektórych przypadkach nudności mogą utrzymywać się przez dłuższy czas. W rzadkich przypadkach mogą utrzymywać się przez całą ciążę.
Czasami nudności są szczególnie nasilone rano, ale zasadniczo mogą wystąpić o każdej porze dnia. Nasilenie nudności nie jest takie samo każdego dnia. Kobiety dotknięte chorobą często czują się zmęczone i znużone, ale ich ogólny stan fizyczny nie ulega zmianie.
Jeśli objawy nasilają się do tego stopnia, że wpływa to na ogólny stan fizyczny, mówi się o niepowściągliwych wymiotach ciężarnych. Przy tej chorobie pogarsza się ogólny stan fizyczny ciężarnej. Objawy mogą być tak nasilone, że chora nie jest w stanie przyjmować płynów ani pokarmów stałych, co grozi utratą masy ciała i odwodnieniem.
Normalne poranne mdłości dotykają w różnym stopniu 90% wszystkich kobiet w ciąży, natomiast niepowściągliwe wymioty ciężarnych obserwuje się tylko u około 1%.
Przyczyny
Nudności i wymioty są normalnymi objawami w pierwszym trymestrze ciąży. Nudności mogą być pierwszą oznaką ciąży. Objawy są wywoływane przez zmiany hormonalne na początku ciąży, zwłaszcza wzrost poziomu hCG. Na dolegliwości mogą wpływać czynniki psychologiczne i dziedziczne.
Nudności mogą również wystąpić w związku z problemami trawiennymi, chorobami dróg żółciowych lub moczowych czy nadczynnością tarczycy. Należy zatem wykluczyć inne choroby.
Jeśli nudności występowały już w poprzednich ciążach, wzrasta prawdopodobieństwo, że takie dolegliwości pojawią się również w kolejnej ciąży. Ciąża mnoga wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia nudności.
Diagnostyka
Na podstawie wywiadu lekarskiego i krzywej masy ciała lekarz może ocenić stopień nasilenia choroby. Jeśli nudności są tak silne, że nie ma odpowiedniego przyrostu masy ciała lub kobieta w ciąży nawet traci na wadze, szczególnie konieczna jest dokładna dalsza diagnostyka, monitorowanie i leczenie.
Jeśli nudności zaczynają się w późniejszym okresie ciąży, lekarze rozważają również inne przyczyny.
Terapia
Częste, małe posiłki mogą pomóc złagodzić nudności. Pomocne jest również zjedzenie przekąski przed wstaniem z łóżka. Należy unikać pokarmów, które wywołują lub nasilają nudności, takich jak np. tłuste, smażone i mocno przyprawione potrawy. Codzienne przyjmowanie preparatów witaminowych od momentu poczęcia również pomaga przeciwdziałać nudnościom.
Witamina B6 i imbir również okazały się skuteczne w leczeniu nudności. Witamina B6 może być przyjmowana przez kobiety w ciąży w dawce 40 mg 2–3 razy na dobę, preparaty okazały się skuteczne w przypadku nudności. Można również spróbować, czy pomaga imbir. Nie ma jeszcze wystarczających dowodów jego działania.
Jeśli objawy są bardziej nasilone, pomocne mogą być leki. W przypadku nudności i wymiotów w czasie ciąży można przyjmować leki przeciwhistaminowe, takie jak np. dimenhydrynat. Nie ma żadnych dowodów na to, że leki te powodują wady rozwojowe. Skutkiem ubocznym mogą być jednak zmęczenie i senność. W niektórych przypadkach dolegliwości są tak silne, że zwolnienie lekarskie jest nieuniknione.
W przypadku ciężkich nudności w czasie ciąży bez przyrostu masy ciała lub w przypadku utraty masy ciała konieczna może być hospitalizacja. Bezpieczeństwo i spokój związane z przyjęciem do szpitala mogą przynieść ulgę w objawach, niezależnie od innych środków. W przypadku nudności i niewystarczającego spożycia pokarmów może być konieczne dożylne podanie płynów lub żywienie pozajelitowe.
Wiele kobiet w ciąży stosuje przeciwko nudnościom akupresurę jako alternatywę nielekową. Jednak według badań efekt nie jest większy niż efekt placebo.
Rokowanie
Nudności w ciąży są powszechne i w większości przypadków ustępują około 12. tygodnia ciąży. Jeśli nudności są szczególnie nasilone, ciężarna powinna zwrócić się o pomoc i leczenie. Rokowania dla matki i dziecka są dobre.
Autor*innen
- Martina Bujard, Wissenschaftsjournalistin, Wiesbaden
- Julia Trifyllis, Fachärztin für Gynäkologie und Geburtshilfe, Köln