Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Ostre zapalenie oskrzeli

Streszczenie

  • Definicja: Samoograniczająca się infekcja układu oddechowego charakteryzyjcharakteryzująca się kaszlem o nagłym początku, suchym lub z odkrztuszaniem plwociny. Zwykle rozwija się wtórnie do infekcji górnych dróg oddechowych.
  • Epidemiologia: Częstość występowania u dorosłej populacji wynosi ok.około 5%. Ostre zapalenie oskrzeli jest szóstym najczęstszym rozpoznaniem podczas wizyt u lekarza rodzinnego.
  • Objawy: Kaszel, zazwyczaj z odkrztuszaniem plwociny, często gorączka, czas trwania 1–3 tygodnie.
  • Badanie fizykalne: Zazwyczaj wyniki badania osłuchowego nie budzą zastrzeżeń. Czasami osłuchowo stwierdza się świsty, furczenia, lub rzężenia. Pogorszenie stanu ogólnego prawie nie występuje.
  • Diagnostyka: Rozpoznanie ostrego zapalenia oskrzeli jest diagnozą kliniczną opartą na historii, wywiadzie chorobowym, badaniu przedmiotowym płuc i innych swoistych objawach. Najczęściej są to infekcje wirusowe, dlatego dodatkowe badania u osób wyjściowo zdrowych zwykle nie są konieczne.
  • TerapiaLeczenie: Samoistnie ustępujące zakażenie, ew. leczenie objawowe, wspomagające.

Informacje ogólne

Definicja

  • Ostre zapalenie oskrzeli to zapalenie błony śluzowej drzewa oskrzelowego, powstające często w wyniku infekcji górnych dróg oddechowych.1-2
    • wirusyWirusy są uważane za najczęstszą przyczynę ostrego zapalenia oskrzeli u zdrowych dorosłych.
    • moMoże być następstwenpstwem każdej infekcji górnych dróg oddechowych.
  • Choroba charakteryzuje się kaszlem trwającym < 3 tyg., bez zajęcia płuc, któremu często towarzyszy gorączka, ból szyi i nieżyt nosa. 
    • rozpoznawaneRozpoznawane jest po wykluczeniu zapalenia płuc.
  • Rozpoznanie jest stawiane na podstawie objawów klinicznych, przede wszystkim kaszlu, któremu mogą  towarzyszyć furczenia i świty aw badaniu osłuchowym płuc.
  • Ostre zapalenie oskrzeli ma charakter samoograniczający się.

Epidemiologia

  • Częstość występowania u dorosłej populacji pozostaje na poziomie ok.około 5%.3
  • Zwykle rozwija się wtórnernie do infekcji górnych dróg oddechowych.
    • ostreOstre zapalenie oskrzeli stanowi ok.około 35% wszystkich zakażeń układu oddechowego.4
  • Szczyt zachorowań w okresie jesienno-zimowym, i wczesno-wiosennym
  • Zakażenia układu oddechowego są najczęstszą chorobą zakaźną u ludzi na całym świecie.
    • 82% epizodów występuje jesienią lub zimą.5
  • Jest częstym powodem konsultacji w gabinecie lekarza rodzinnego.6
    • co szóste rozpoznanie podczas wizyty u lekarza rodzinnego w Polsce
  • Na całym świecie najczęstszą przyczyną konsultacji lekarskiej jest kaszel spowodowany infekcją wirusową górnych i/lub dolnych dróg oddechowych.

Etiologia i patogeneza

  • Odpowiedź zapalna na czynnik infekcyjny uszkadzający nabłonek oskrzeli o głównych dróg oddechowych płuc7
    • skutkiemSkutkiem uszkodzenia nabłonka śluzówki dróg oddechowych przez czynnik infekcyjny (wirus, bakteria) lub drażniący nabłonka dróg oddechowych jest uwolnienie mediatorów stanu zapalnego, co prowadzi do rozluźnienia i uszkodzenia ścisłych połączeń komórek nabłonka.
    • doprowadzaDoprowadza to do wzrostu ich rpzepuszczalnoprzepuszczalności, oraz pogrubienia błony śluzowej.
    • objawyObjawy kliniczne są wykładnikiem stopnia i rozległości zajęcia procesem zapalnym dużych i małych oskrzeli.
    • pojawiaPojawia się przejściowy skurcz i nadreaktywność oskrzeli.
  • Za główny czynnik ryzyka uważa się przeważnie infekcję wirusową, ale drobnoustroje patogenne można wyizolować w mniej niż 55% przypadków.5
    • szacujeSzacuje się, że ok.około 90-95% ostrych zapaleń oskrzeli u zdrowych dorosłych chorych jest wtórnarne do infekcji wirusowej.8
  • Etiologia wirusowa
    • Główną przyczyną u dorosłych bez chorób przewlekłych (90%) są infekcje wirusowe, najczęściej wirus grypy A i B, lub RSV.9-10
      • dodatkowo możliwe zakażenia wirusami paragrypy, metapneumowirusami (hMPV), rinowirusami, adenowirusami, koronawirusami
  • Etiologia bakteryjna
    • rzadka przyczyna zapalenia oskrzeli (<10% przypadków)7
    • Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae oraz Bordetella pertussis to równieżnajczętsze możliwe patogeny.
    • Jeżeli przebieg choroby jest wyjątkowo długi lub jeżeli podejrzewa się wystąpienie powikłań, można również wziąć pod uwagę Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae lub Moraxella catarrhalis.
  • Średni okres inkubacji 2-3 dni
  • Inna etiologia
    • W niektórych przypadkach ostrostre zapalenie oskrzeli może być wywołane przez konkretne alergeny, takie jak pyłiki kwiatowe, perfumy, opary środków chemicznych.8

Czynniki predysponujące

  • Czynniki środowiskowe podrażniające oskrzela, m.iin.8
    • Dymdym papierosowy,
    • Zanieczyszczonezanieczyszczone powietrze,
    • Alergenyalergeny: kurz, martwy naskórek zwierząt
    • Inhalacjainhalacja toksycznych oparów
    • przebywanie w zatłoczonych pomieszczeniach 

 

ICD-10

  • J20 Ostre zapalenie oskrzeli
    • J20.0 Ostre zapalenie oskrzeli wywołane przez Mycoplasma pneumoniae
    • J20.1 Ostre zapalenie oskrzeli wywołane przez Haemophilus influenzae
    • J20.2 Ostre zapalenie oskrzeli wywołane przez paciorkowce
    • J20.3 Ostre zapalenie oskrzeli wywołane przez wirus Coxsackie
    • J20.4 Ostre zapalenie oskrzeli wywołane przez wirus paragrypy
    • J20.5 Ostre zapalenie oskrzeli wywołane przez wirus RS
    • J20.6 Ostre zapalenie oskrzeli wywołane przez rinowirus
    • J20.7 Ostre zapalenie oskrzeli wywołane przez echowirus
    • J20.8 Ostre zapalenie oskrzeli wywołane przez inne określone drobnoustroje
    • J20.9 Ostre zapalenie oskrzeli, nieokreślone

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • Uporczywy kaszel i podrażnienie wywołujące kaszel. Kaszel może być suchy lub mokry.4
    • uU ok.około 50% pacjentów może pojawić się ropna plwocina, która nie różnicuje zakażenia wirusowego do bakteryjnego.
    • kaszelKaszel może się utrzymywać do 3 tygodni.
  • Inne możliwe objawy: niewielka duszność, ból w klatce piersiowej, chrypka, bóle mięśniowe, czasem gorączka7
  • Stan ogólny dobry
  • U części chorych osłuchowo słyszalne świsty, furczenia, lub wdechowe rzężenia
  • Różnicowanie przyczyn wirusowych i bakteryjnych nie jest konieczne ze względu na brak konsekwencji terapeutycznych.
  • Badania dodatkowe nie są potrzebnekonieczne, jeżeli parametry życiowe są w zakresie normy i brak objawów w badaniu przedmiotowym sugerujących zapalenie płuc.8
    • Wyjątkiem od tej zasady są pacjenci w wieku >75 lat oraz chorzy, u których podejrzewa się zapalenie płuc, rozpoznanie kliniczne pozostaje niepewne, bądź isnitejeistnieje wysokie prawdopodobieństwo grypy lub krztuśca.

Diagnostyka różnicowa

  • Zapalenie płuc: pogorszenie stanu ogólnego, splątanie, gorączka, duszność, tachypnoe, tachykardia, ból w klatce piersiowej, ogniskowe zmiany osłuchowe, podwyższone CRP
  • Astma: częste pogorszenie przy infekcjach; przewlekły, nawracający stan
  • Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP): częste pogorszenie przy infekcjach
  • Ostre zapalenie oskrzelików: u niemowląt i małych dzieci (1 rok życia); wyraźny obraz kliniczny oraz tachypnoe i duszność, wciąganie klatki piersiowej z powodu zwiększonego wysiłku oddechowego, świsty
  • Podgłośniowe zapalenie krtani: szczekający kaszel i świst krtaniowy (stridor) u małych dzieci; chrypka u dorosłych
  • Choroba wieńcowa: ból w klatce piersiowej przy wysiłku fizycznym, niezależny od kaszlu
  • Niewydolność lewokomorowa: kaszel i duszność w pozycji leżącej i przy wysiłku, nykturia, obrzęki
  • Krztusiec: napadowy, ostry, szczekający kaszel, zwykle ze stridorem wdechowym
  • Inne stany objawiające się kaszlem lub świszczącym oddechem:10  stosowanie inhibitorów konwertazy angiotensyny, choroba refluksowa przełyku, zespoły aspiracyjne, guzy dolnych dróg oddechowych10

Wywiad lekarski

  • Zapalenie oskrzeli pojawia się zwykle w następstwie infekcji górnych dróg oddechowych.
  • Głównym objawem jest uporczywy kaszel oraz nadreaktywność oskrzeli wywołującca ich skurcz oskrzeli, kaszel w nocy i w ciągu dnia.
    • Kaszel pogarsza się przy wysiłku, narażeniu na zimne czy suche powietrze, narażeniu na dym tytoniowy.
    • mdMdłości, Wymiotywymioty, nietrzymanie moczu oraz bóle głowy to możliwe najczęstsze powikłania kaszlu.
    • Częste,sto umiarkowaneniewielka lub umiarkowana dusznościć i bóle w klatce piersiowej, które nasilają się przy kaszlu.
    • zwykleZwykle produktywny kaszel: plwocina może mieć kolor przezroczysty, biały, żółty, zielony, lub być podbarwiona krwią.8
      • uU ok.około 50% chorych występuje ropna (zielona/ żółta) plwocina.
        • wskazujeWskazuje na reakcję zapalną.
        • moMoże być efektem infekcji bakteryjnej lub wirusowej.
    • Kaszel zwykle trwa 3-4 tygodnie, w pojedynczych przypadkach nawet do 8 tygodni.
  • Zwykle nie występują uporczywa lub wysoka gorączka ani duszność w spoczynku.11
    • wysokaWysoka gorączka (od 3938,5 st.C) nie jest typowa w zapaleniu oskrzeli, i wystąpienie jej wymaga dalszych dodatkowych badań.8

Badanie przedmiotowe

  • Zazwyczaj wyniki badania osłuchowego nie budzą zastrzeżeń, czasami osłuchowo stwierdza się świsty, furczenia lub rzężenia.
    • Czasami przy zapaleniu oskrzeli może wystąpić obturacja.
  • Częstość oddechów jest prawidłowa lub tylko nieznacznie zwiększona.
  • Z reguły stan ogólny jest dobry.
  • Często występuje ropna plwocina, ale nie pomaga ona w różnicowaniu między infekcją wirusową a bakteryjną.12

Badania uzupełniające w praktyce lekarza rodzinnego

  • Jeśli objawy są typowe, wyniki badań osłuchowych nie budzą zastrzeżeń, a pacjent jest w dobrym stanie ogólnym, nie ma potrzeby wykonywania dodatkowych badań.
  • Jeśli wywiad lekarski i wyniki badańbadania klinicznychprzedmiotowego jednoznacznie wskazują na ostre zapalenie oskrzeli, można zrezygnować z badań laboratoryjnych.
  • Należy rozważyć badanie CRP, jeśli istnieje podejrzenie zapalenia płuc.
  • U małych dzieci pomocne może być badanie na obecność wirusa Respiratory Syncytial - RS (test antygenowy).
  • Serologiczna diagnostyka wirusologiczna (test antygenowy) lub badanie PCR na obecność wirusa grypy, RSV, COVID
    • najczęściej o niewielkiej wartości klinicznej1
  • Badanie RTG klatki piersiowej jedynie zalecane jedynie:
    • przyPrzy podejrzeniu zapalenia płuc; jest ono potrzebne zwłaszcza u starszych pacjentów.1 
      • objawy mogące sugerować zapalenie płuc: czynnoczęstość akcji serca >100/min., liczba oddechów >24/ min., temperatura >38st38 st.C7
    • przy podejrzeniu powikłań
      • jeJeśli kaszel utrzymuje się >ponad 21 dni u osoby z grupy ryzyka.
  • Spirometria lub pomiar przepływu szczytowego, ew. test odwracalności obturacji oskrzeli
    • Czy pacjent ma astmę lub POChP?
    • Dodatni wynik testu odwracalności nie musi oznaczać rozpoznania astmy. Ostre zapalenie oskrzeli może również prowadzić do przejściowej nadreaktywności oskrzeli.
    • obturacjaObturacja dróg oddechowych i nadreaktywność oskrzeli typowo ustępujepują w przeciciągu 6 tygodni.8

Diagnostyka specjalistyczna

  • Jeśli diagnoza jest niepewna lub dolegliwości trwają dłużej niż przeciętnie.

Wskazania do skierowania do specjalisty

  • Rzadko wymagane
  • W przypadku klinicznego rozpoznania przeziębienia lub ostrego zapalenia oskrzeli u dorosłych pacjentów bez objawów alarmowych (tzntzw. "„czerwonych flag"”) należy zrezygnować z badań krwi, diagnostyki plwociny i RTG klatki piersiowej.

TerapiaLeczenie

Cele terapiileczenia

  • Kontrola objawów (postępowanie farmakologiczne i niefarmakologiczne)
  • Zapobieganie powikłaniom

Ogólne informacje o terapii leczeniu

  • Nawet jeśli wykryto C. pneumoniae lub M. pneumoniae, zastosowanie antybiotyków w ostrym zapaleniu oskrzeli nie przyniesie żadnych korzyści.
  • Z metaanalizy Cochrane wynika, że stosowanie antybiotyków nie przynosi żadnych korzyści klinicznych., Jednakjednak u pacjentów poddanych antybiotykoterapii występowało mniej epizodów kaszlu w porównaniu z grupą placebo.13
  • Chociaż stosowanie antybiotyków nie przynosi żadnych korzyści, są one przepisywane w ponad połowie przypadków.1
  • Międzynarodowe badanie obserwacyjne pacjentów z ostrym kaszlem wykazujewykazało duże różnice pod względem ilości przepisywanych antybiotyków w poszczególnych krajach.14
    • Na ogół antybiotyki przepisywano w ok.około 50% przypadków.
    • W Norwegii iloraz szans (OR) wyniósł 0,18, a na Słowacji 11,2 dla recept na antybiotyki (czyli odpowiednio dla 20% i 90% pacjentów).
    • Nie wykazano, aby antybiotyki wpływały na przebieg choroby.
  • Randomizowane badanie wykazało, że ani antybiotyki (amoksycylina/kwas klawulanowy), anii NLPZ (ibuprofen) nie miały lepszego efektu niż placebo.15
    • Średnio we wszystkich trzech grupach przez okres 9 dni występował silny kaszel.
  • Nadużywanie antybiotyków prowadzi do narastajanarastającej lekooporności drobnoustrojów, a infekcje układu oddechowego są dominującą przyczyną takiego nadużycia, gdyż w zdecydowanej ich większości antybiotykoterapia nie jest wskazana.3

Zalecenia dla pacjentów

  • Odpoczynek i niezdolność do pracy w zależności od objawów
    • Wskazane jest utrzymanie w pomieszczeniach (zwłaszaaszcza w nocy) umiarkowanej temperatury ok.około 20st20 st.C, częste wietrzenie w ciągu dniapomieszczeń, dobaniedbanie o właściwą wilgotność powietrza.16
    • W sezonie grzewczym można rozważyć stosowanie oczyszczaczy powietrzei nawilżaczy powietrza.16
  • spoSpożywanie dużąej ilośćci niegazowanych płynów
  • unikanieUnikanie czynników drażniących: zanieczyszczeń, zimnego powietrza, alergenów, zanieczyszczeń16
  • Abstynencja od palenia papierosów (czynnego i biernego), odpowiednia ilość płynów, objawowe wdychanie pary wodnej
  • Leczenie objawowe - patrz farmakoterpiafarmakoterapia.

Farmakoterapia

Antybiotyk?

  • Przeziębienie i ostre zapalenie oskrzeli u dorosłych pacjentów bez objawów alarmujących (rzntzw. "„czerwonych flag"”) nie powinny być leczone antybiotykami.
  • Antybiotyki nie przyczyniają się do szybszego wyleczenia, jednak w porównaniu z placebo obserwuje się niewielką poprawę pod względem kaszlu.
  • Antybiotyki mogą działać korzystnie w minimalnym stopniu u osłabionych, starszych pacjentów z wieloma chorobamiwielochorobowością.
  • Potencjalne korzyści z terapiileczenia muszą być rozpatrywane z uwzględnieniem ryzyka wystąpienia działań niepożądanych, zwiększonego ryzyka rozwoju oporności i kosztów.
  • Jest wskazany tylko w przypadku podejrzenia lub rozpoznania zapalenia płuc.3,7,15
  • Informacja dla pacjentów wyjaśniająca wskazania do antybiotykoterapii zmniejsza zapotrzebowanie na nią.17
  • W sytuacjach, w których rozważa się przepisanie antybiotyku, można oznaczyć CRP (lub alternatywnie prokalcytoninę, w przypadku której istnieje mniej dowodów na skuteczność i która jest wielokrotnie droższa). Decyzja podjęta na podstawie wyniku zmniejsza ilość przepisywanych antybiotyków bez pogorszenia wyników leczenia.
  • jeJeśli rozpoznano krztusiec (zakażenie Bordetella pertussis), wówczas antybiotykoterapia jest wskazana. Patrz artykuł dedykowany tej chorobie. 

 

Farmakoterapia wg Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków - wytyczne z 2016r2016 r.3

1. Leki przeciwkaszlowe i wykrztuśne

  • wW łagodzeniu nieproduktywnego kaszlu w zakażeniach dróg oddechowych
  • wW zapaleniu oskrzeli najlepiej przebadana jest lewodropropizyna, która ze względu na działanie obwodowe cechuje się wysokim bezpieczeństwem.
  • brakBrak badań dotyczących skuteczności w ostrym zapaleniu oskrzeli: mieszanki efedryny, dekstrometorfandekstrometorfanu, kodeinakodeiny
  • W kaszlu produktywnym można zastosować lek mukolityczny - najlepiej udokumentowa jest skuteczność erdosteiny.

2. Leki przeciwgorączkowe i przeciwzapalne

3. Beta-2 sympatykomimetyki (beta-2 mimetyki)

  • mogMogą być stosowane w przpadkuprzypadku obturacji oskrzeli.

4. Leki przeciwgrypowe (oseltamiwir)

  • rozwaRozważyć u chorych z objawami ostrego zapalenia oskrzeli w okresie epidemii grypy do 48g48 godzin od wystąpienia pierwszych ojawobjawów.
  • wW okresie późniejszym (do 96g96 godzin) lek można stosować u osób z ciężkim przebiegiem grypy.

Leczenie objawowe

  • Beta-2 sympatykomimetyki
    • Beta-2 sympatykomimetyki mogą być wskazane w przypadku klinicznych objawów obturacji.18
    • Nie wykazują żadnego działania przy kaszlu bez obturacji – ani u dorosłych, ani u dzieci (1a).19
  • Brak efektów
    • Brakuje jednoznacznych dowodów na terapeutyczne działanie mieszanek efedryny, leków hamujących kaszel lub preparatów wykrztuśnych w ostrym zapaleniu oskrzeli.3,20
  • Steroidy (prednizon)8
    • brak wystarczających dowodów na ich korzyści u chorych bez współistniejącej astmy oskrzelowej lub POChP
    • typowoTypowo steroidy stosowane są krótkoterminowo.
  • Leki drobnoustrojoweprzeciwdrobnoustrojowe są zalecane w przypadku stwierdzenia grypy bądź krztuśca.
    • nieNie stosujazaleca się stosowania antybiotyków, z wyjątkiem krztuśca (makrolidy), razemłącznie z 5 dniową izolacją.
    • przy grypie stosowanie oseltamiviroseltamiwiru  w okresie 48g48 godzin od początku objawów

Zapobieganie

  • zaprzestanieZaprzestanie palenia
  • UwagaUWAGA: Bierne palenie u dzieci!
  • Alergia? Możliwość odczulania
  • unikanieUnikanie dużych zbiorowisk, zwłaszcza w sezonie infekcyjnym16
  • szczepieniaSzczepienia ochronne, zwłaszcza przeciw krztuścowi, grypie, ew. pneumokokom

Przebieg, powikłania i rokowanie

Przebieg

  • Zapalenie oskrzeli zwiększa produkcję śluzu i może prowadzić do pewnego stopnia obturacji.
  • Przebieg choroby przeważnie ustępującej samoistnie
  • Poprawa stanu ogólnego w ciągu 2-5 dni
  • Wielu pacjentów cierpi z powodu napadowego kaszlu spowodowanego nadreaktywnością oskrzeli.
    • kaszelKaszel może utrzymać się przez kilka tygodni, przy czym średnio trwa on około 3 tygodnie.1,12

Powikłania

  • Powtarzające się epizody ostrego zapalenia oskrzeli mogą wskazywać na astmę lub POChP.
  • wtWtórne zapalenie płuc
    • naleNależy podejrzewać w przypadku pogarszających się objawów (produktywny kaszel, gorączka), u osób wyższegoz grup ryzyka ryzyka (palacze nikotyny, osoby starsze, niemowlęta, osoby z obniżoną odpornością).
  • intensywnyIntensywny kaszel może prowadzić do samoistnej odmy opłucnej lub samoistnej odmy śródpiersia.
  • rzadkoRzadko obserwowano przypadki niewydolności oddechowej8

Rokowanie

  • Ostre zapalenie oskrzeli to łagodna, samoistnie ustępująca choroba.
  • Badanie przeprowadzone w praktycepraktykach lekarzalekarzy rodzinnegorodzinnych wykazało, że z powodu przedłużających się objawów kaszlu mają miejsce powtarzające się konsultacje.5
  • Inne badanie wykazało, że pacjenci, którzy cierpią na przedłużające się objawy, często mają przewlekłe zapalenie oskrzeli lub astmę.

Dalsze postępowanie

  • Pacjenci z objawami obturacji lub którzy mieli wielokrotne epizody ostrego zapalenia oskrzeli, powinni zostać przebadani pod kątem choroby podstawowej: astmy lub POChP.
  • U pacjentów, u których kaszel utrzymuje się, powinnonależy rozważyć możliwość atypowego zapalenia płuc lub zapalenia płuc, które wymagają antybiotykoterapii.
  • Pacjenci, u których objawy utrzymują się dłużej niż 6 tygodni, powinni być poddani ponownej ocenie, z ew.modyfikacją rozpoznania.8
  • W przypadku przedłużającego się przebiegu choroby należy wziąć pod uwagę dalszą diagnostykę różnicową (np. UACS - upper airways cough syndrome, –- UACS - zespół kaszlowy związany z chorobą górnych dróg oddechowych).

Informacje dla pacjentów

O czym należy poinformować pacjentów?

  • Szczegółowe wyjaśnienie przebiegu choroby, przyczyn, oraz wydanie szczegółowych zaleceń, zwiększa zadowolenie pacjenta.
  • NajczChoroba najczęściej ma podłoże wirusowe, ustępuje samoistnie,  a podanie antybiotyków nie ma wpływu na jej przebieg choroby.
  • Podstawowym leczeniepostępowaniem jest leczenie objawowe (odpowiednie nawodnienie, leki przeciwkaszlowe, mukolityki, opcjonalnie leki przeciwgorączkowe i przeciwzapalne).
  • Niezależnie od leczenia, kaszel utrzymuje się u większości pacjentów przez około 3 tygodnie, a w przypadku co czwartej osoby dotkniętej chorobąchorej nawet 1 miesiąc.12
  • Modyfikacja stylu życia, w tym zaprzestanie palenia, unikanie ekspozycji na alergeny, zanieczyszczenie powietrza, możemogą odgrywać istotną rolę w unikaniu nawrotów i powikłań. 
  • Istotne jest rozpoznanie alergii u dzieci. 
  • Pacjentom należy zapewnić edukację dotyczącą ryzyka rpzepisywaniaprzepisywania antybiotyków, gdy nie są one wskazane.
    • odpornooporność na antybiotyki, koszy, potencjalne skutki uboczne

Informacje dla pacjentów w Deximed

Źródła

Piśmiennictwo

  1. Albert RH. Diagnosis and treatment of acute bronchitis. Am Fam Physician 2010; 82: 1345-50. www.ncbi.nlm.nih.gov
  2. Kuś Jan, Mejza Filip. 2022. Ostre zapalenie oskrzeli. Interna- Mały Podręcznik. Accessed 05.06.2023. www.mp.pl
  3. Hryniewicz W., Albrecht P., Radzikowski A. (red.) Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego. Narodowy Instytut Leków, Warszawa 2016. antybiotyki.edu.pl
  4. Chciałowski Andrzej. Ostre zapalenie oskrzeli. Podyplomie.pl. Accessed 05.06.2023. podyplomie.pl
  5. Macfarlane J, Holmes W, Gard P, et al. Prospective study of the incidence, aetiology and outcome of adult lower respiratory tract illness in the community. Thorax 2001;56:109-114. PubMed
  6. Meza RA. The management of acute bronchitis in general practice results from the Australian morbidity and treatment survey. Aust Fam Physician 1994;23:1550-1553. PubMed
  7. Dzierżanowska Danuta. 2014. Zapalenie płuc i oskrzeli – aktualne zalecenia antybiotykoterapii. Medycyna po Dyplomie. Accessed 05.06.2023. podyplomie.pl
  8. Singh A, Avula A, Zahn E. Acute Bronchitis. In: StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; February 13, 2023. www.ncbi.nlm.nih.gov
  9. Gonzales R, Bartlett JG, Besser RE, et al.; American Academy of Family Physicians, American College of Physicians-American Society of Internal Medicine, Centers for Disease Control, Infectious Diseases Society of America. Principles of appropriate antibiotic use for treatment of uncomplicated acute bronchitis: background. Ann Intern Med 2001; 134: 521-9. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  10. Fal A, Babicki M, Brożek-Mądry E, et al. Diagnostyka i leczenie wybranych infekcji oraz stanów zapalnych dróg oddechowych. Wytyczne dla lekarzy POZ. Lekarz POZ. 2021;7(5). www.termedia.pl
  11. Metlay JP, Kapoor WN, Fine MJ. Does this patient have community-acquired pneumonia? Diagnosing pneumonia by history and physical examination. JAMA 1997; 278: 1440-5. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  12. Little P, Rumsby K, Kelly J, et al. Information leaflet and antibiotic prescribing strategies for acute lower respiratory tract infection. A randomized controlled trial. JAMA 2005; 293: 3029-35. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  13. Smith SM, Fahey T, Smucny J,. et al. Antibiotics for acute bronchitis. Cochrane Database Systof Rev.Systematic Reviews 2014; Mar 1;3: CD000245. pubmedwww.ncbicochranelibrary.nlm.nih.govcom
  14. Butler CC; Hood K, Verheij T, Little P, Melbye H, et al. Variation in antibiotica prescribing and its impact on recovery in patients with acute cough in primary care: prospective study in 13 countries. BMJ 2009; 338: b2242. BMJ (DOI)
  15. Llor C, Moragas A, Bayona C, et al. Efficacy of anti-inflammatory or antibiotic treatment in patients with non-complicated acute bronchitis and discoloured sputum: randomized placebo controlled trial. BMJ 2013; 347: f5762 BMJ (DOI)
  16. Mejza Filip, Bulanda Małgorzata. 2022. Zapalenie oskrzeli: przyczyny, objawy i leczenie. Medycyna Praktyczna dla pacjentów. Accessed 05.06.2023. www.mp.pl
  17. Macfarlane J, Holmes W, Gard P, et al. Reducing antibiotic use for acute bronchitis in primary care: blinded, randomised controlled trial of patient information leaflet. BMJ 2002; 324: 1-6. PubMed
  18. Melbye H, Straume B, Aasebø U. Symptomatic effect of fenoterol in acute bronchitis. A placebo-controlled double-blind study. Family Practice 1991; 8:216-22. PubMed
  19. Becker LA, Hom J, Villasis-Keever M, van der Wouden JC . Beta2-agonists for acute bronchitis. Cochrane Database of Systematic Reviews 2011; 7: CD001726. doi:10.1002/14651858.CD001726.pub4 pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  20. Smith SM, Schroeder K, Fahey T. Over-the-counter (OTC) medications for acute cough in children and adults in community settings. Cochrane Database of Systematic Reviews 2014, Issue 11. Art. No.: CD001831. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov

Autorzy

  • EwaKrzysztof Bąk-AntoniukStudziński, lekarzDr n. med., specjalista medycyny rodzinnej, specjalizacjaUniwersytet zJagielloński choróbCollegium wewnętrznychMedicum w Krakowie (recenzent)
  • Tomasz Tomasik, Dr hab. n. med., Prof. UJ, specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie (redaktor)
  • Heidrun Bahle, Dr med., Fachärztin für Allgemeinmedizin, München
  • Sabine Gehrke-Beck, Dr med., Fachärztin für Allgemeinmedizin, Universitätsmedizin Berlin (Review)
  • Christoph Heintze, Prof. Dr med., M. A., MPH, Institut für Allgemeinmedizin, Universitätsmedizin Berlin (Review)
J20; J200; J201; J202; J203; J204; J205; J206; J207; J208; J209
zapalenie oskrzeli; ostre zapalenie oskrzeli; zapalenie oskrzelików; zapalenie błony śluzowej oskrzeli; infekcja górnych dróg oddechowych; infekcja wirusowa; zakażenie wirusowe; wirus grypy; wirus paragrypy; syncytialny wirus oddechowy; Respiratory Syncytial Virus; RSV; adenowirusy; rynowirusy; koronawirusy; kaszel; kaszel suchy; kaszel mokry; nadreaktywność oskrzeli; obturacja oskrzeli; szkodliwe czynniki środowiskowe; podrażnienie oskrzeli; choosing wisely
Ostre zapalenie oskrzeli
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja: Samoograniczająca się infekcja układu oddechowego charakteryzyjcharakteryzująca się kaszlem o nagłym początku, suchym lub z odkrztuszaniem plwociny. Zwykle rozwija się wtórnie do infekcji górnych dróg oddechowych.
Medibas Polska (staging)
Ostre zapalenie oskrzeli
/link/c6b24cf195d14d00ad2ac69a04e2e98a.aspx
/link/c6b24cf195d14d00ad2ac69a04e2e98a.aspx
ostre-zapalenie-oskrzeli
SiteDisease
Ostre zapalenie oskrzeli
K.Reinhardt@gesinform.de
mlive.marczewska@konsylium24com#dr.dabrowska@wp.pl
pl
pl
pl