Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Zapalenie ucha zewnętrznego

Streszczenie

  • Definicja: Zapalenie zewnętrznego przewodu słuchowego, przewodu pomiędzy uchem zewnętrznym a błoną bębenkową, które może obejmować błonę bębenkową i małżowinę uszną.
  • Epidemiologia: Najczęstsza przyczyna ostrego bólu ucha u młodych ludzi, zwłaszcza pływaków.
  • Objawy: Ostry silny ból ucha, zwykle po jednej stroniejednostronny. CzasamiMoże towarzyszyć mu wyciek z ucha, świąd i utrataubytek słuchu w uchu dotkniętym chorobą.
  • WynikiBadanie fizykalne: SpuchniObrzętyk i zaczerwienionyzaczerwienienie przewódprzewodu słuchowy.uchowego, Tkliwotkliwość przymałżowiny ucisku chrząstki uchausznej i ból przy pociąganiu za płatek ucha.
  • Diagnostyka: DiagnostykaRozpoznanie klinicznakliniczne; w razie potrzeby badanie mikrobiologiczne, jeśli przebieg jest oporny na leczenie.
  • TerapiaLeczenie: Oczyszczenie kanału słuchowego, miejscowe środki przeciwzapalne, antyseptyczne lub miejscowa terapia antyseptyczna i antybakteryjnaantybiotykoterapia oraz odpowiedniaadekwatne terapialeczenie przeciwbólowalowe. Antybiotykoterapia systemowa tylko w pojedynczych przypadkach o skomplikowanym przebiegu.

Informacje ogólne

Definicja

  • synonim: ucho pływaka
  • Zapalenie zewnętrznego przewodu słuchowego, przewodu pomiędzy uchem zewnętrznym a błoną bębenkową, które może obejmować błonę bębenkową i małżowinę.
  • Klasyfikacja
    • ostre: poniżej 6 tygodni - głównie bakteryjne
    • przewlekłe: dłużej niż 3 miesiące lub więcej niż 4 zapalenia ucha na rok
      • rzadsze
      • najczęściej grzybicze zakażenie lub alergia
    • martwicze (złośliwe zapalenia ucha zewnętrznego): destrukcyjne zapalenie przewodu słuchowego z zapaleniem kości skroniowej, szczególnie u starszych pacjentów z cukrzycą lub immunosupresją
    • zapalenie ucha zewnętrznego związane z grypą: przez wirusy lub nadkażenie Haemophilus influenzae z krwawymi pęcherzami naw przewodzie słuchowym i błonie bębenkowej (zapalenie błony bębenkowej)

Epidemiologia

  • Najczęstsza przyczyna ostrego bólu ucha u młodzieży
  • Choroba często występująca w praktykach lekarza rodzinnego na całym świecie1
  • Roczna zapadalność: 4 przypadki na 1000 osób2
  • Około 90% przypadków jednostronnych i ostrych2-3
  • Postać przewlekła dotyczy 3-5% populacji.4

Anatomia i fizjologia

  • Przewód słuchowy zewnętrzny składa się z części chrzęstnej bocznej i kostnej przyśrodkowej o łącznej długości ok. 2-3,5 cm i średnicy 5-9 mm.
  • Część chrzęstna zawiera gruczoły, które produkują cienką warstwę woskowiny, pomagającej chronić kanałprzewód słuchowy poprzez antybakteryjny lizozym. Woskowina ma również wartość pH 6,9, co hamuje rozwój bakterii.3,5
  • Niewystarczająca produkcja woskowiny predysponuje do infekcji, podczas gdy jej nadprodukcja przyczynia się do zatrzymywania płynów i odkładania się pozostałości martwej tkanki.3
  • Przewód słuchowy oczyszcza się poprzez boczną migrację nabłonka.

Etiologia i patogeneza

Ostre zapalenie ucha zewnętrznego

  • Bakteryjne w >ponad 90% przypadków.
    • najczęstszym patogenem jestsą Pseudomonas aeruginosa i Staphylococcus aureus.
  • Wilgoć i ciepło w przewodzie słuchowym powodujpredysponują do namnażanie się bakterii i zakażanie nabłonka płaskiegoenia.6-7
  • Choroba występuje najczęściej:
    • u pływaków
    • w wilgotnym środowisku
    • u osób z małą ilością woskowiny, ale wąskimi kanałami słuchowymi
    • u pacjentów używających aparatów słuchowych
    • po urazie mechanicznym3

Przewlekłe zapalenie ucha zewnętrznego

  • Może rozwinąć się z nieodpowiednio leczonego ostrego zapalenia ucha zewnętrznego, ale zwykle jest niebakteryjne.4
  • Częstą przyczyną jest alergiczne kontaktowe zapalenie skóry na metalowe kolczyki, substancje chemiczne w kosmetykach i szamponach lub tworzywa sztuczne aparatu słuchowego.
  • Rzadziej spotykaną przyczyną zakaźną są grzyby z gatunku Aspergillus i Candida.
  • OgólneZapalne choroby skóry, takie jak wyprysk atopowy lub łuszczyca w wąskim kanale słuchowym są czasami trudne do leczenia.
  • SwędzenieŚwiąd predysponuje do manipulacji w kanale słuchowym, przeczosów i tym samym wywołania ostrych stanów zapalnych.
  • Przewlekłe zapalenie może prowadzić do narastającego włóknienia ze zwężeniem kanału słuchowego i późniejszym ubytkiem słuchu oraz nawracającym zapaleniem ucha.

Czynniki predysponujące

  • U pływaków występuje 5 razy częściej.
  • Wysoka wilgotność i temperatura otoczenia
  • Łojotok, egzemawyprysk i łuszczyca w okolicy przewodu słuchowego
  • Uszkodzenie nabłonka w przewodzie słuchowym, np. poprzez używanie wacików, aparatów słuchowych lub drapanie przewodu słuchowego.
  • Zwężone kanały słuchowe, np. w przypadku wyrośli kostnych lub silnego owłosienia kanału słuchowego
  • Istniejąca alergia kontaktowa na różne substancje zewnętrzne (np. kosmetyki, szampony do włosów, nikiel).
  • immunosupresjiimmunosupresja

ICD-10

  • H60 Zapalenie ucha zewnętrznego
    • H60.3 Inne zakaźne zapalenie ucha zewnętrznego
    • H60.5 Ostre, niezakaźne zapalenie ucha zewnętrznego
    • H60.8 Inne zapalenie ucha zewnętrznego, w tym przewlekłe zapalenie ucha zewnętrznego

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • Rozpoznanie kliniczne z typowym wywiadem lekarskim i wynikami badań klinicznych8
  • OtoskopiaBadanie otoskopowe w celu oceny przewodu słuchowego i błony bębenkowej

Diagnostyka różnicowa

Wywiad lekarski

Ostre zapalenie ucha zewnętrznego

  • WiodącyGłówny objaw: silny ból ucha
    • Ze względu na zajęcie wrażliwej na ból okostnej, która leży bezpośrednio przy cienkiej skórze właściwej w okolicy kostnego kanału słuchowego przy braku tkanki podskórnej.
  • Ból o różnym natężeniunasileniu, czasem bardzo silny
  • Choroba rozwija się zwykle do ostrego przebiegu w ciągu 1-3 dni.
  • Inne objawy obejmują:
    • wyciek z ucha
    • swędzenieświąd
    • zaczerwienienie i obrzęk przewodu słuchowego, co może prowadzić do głuchoty przewodzeniowej.

Przewlekłe zapalenie ucha zewnętrznego

  • Typowe objawy to świąd i przewodzeniowy ubytek słuchu.
  • Otalgia występuje rzadko.
  • Częste choroby dermatologiczne z zajęciem kanału słuchowego, takie jak atopowe zapalenie skóry lub łuszczyca

Badanie przedmiotowe

Ostre zapalenie ucha zewnętrznego

  • Przeważnie zatkany, zaczerwieniony przewód słuchowy zewnętrzny z drobnym lub średnim złuszczaniem.
    • Obraz kliniczny w tym przypadku jest nie do odróżnienia od łuszczycy zwyczajnej pospolitej.
  • Sporadyczne zaczerwienienie małżowiny usznej i zapalenie okolicy okołousznej
  • Silna tkliwość przy ucisku chrząstki ucha i opuchliznaobrzęk małżowiny usznej
    • ból przy ucisku chrząstki ucha: Zapaleniezapalenie ucha zewnętrznego
    • brak bólu przy ucisku chrząstki ucha: zapalenie ucha środkowego
  • Ból przy pociąganiu za płatek ucha
  • Skóra w przewodzie słuchowym czerwona i obrzęknięta - często tak bardzo, że zasłania widok na błonę bębenkową.
    • należy ostrożnie usunąć lub odessać pozostałości martwej tkanki
    • stwierdzenie braku uszkodzenia błony bębenkowej jest ważne dla wyboru terapii miejscowej
  • Wyciek z ucha
  • LokalnieLokalne powiększenie węzłyów chłonneonnych mogą być boleśnie obrzęknięte.

Przewlekłe zapalenie ucha zewnętrznego

  • U ponad połowy pacjentów problem dotyczy obu uszu.
  • Dominują dwie formy:
    • postać łojotokowa
      • brak woskowiny z suchą, łuszczącą się, zaczerwienioną lub błyszczącą skórą przewodu słuchowego
    • postać wypryskowa
      • wilgotna, rumieniowa skóra przewodu słuchowego

Badania uzupełniające w ramach podstawowej opieki zdrowotnej

  • Do postawienia diagnozy nie są wymagane żadne dodatkowe badania ani testy.
  • Badania mikrobiologiczne na obecność bakterii i grzybów są wskazane w przypadkach opornego przebiegu lub rozsiewu ogólnoustrojowego (nie są dostępne w POZ).
  • Jeśli błona bębenkowa nie jest widoczna, orientacyjne badania słuchu lub badania audiologiczne powinny wykluczyć zajęcie ucha wewnętrznego.

Wskazania do skierowania do specjalisty/szpitala

  • Skierowanie do gabinetuPoradni laryngologicznego Laryngologicznej
    • w przypadku brakunagromadzenia kompetencjiwydzieliny dow dokładnegocelu oczyszczenia przewodu słuchowego zewnętrznego
      • jeśli na terenach wiejskich nie ma laryngologa, może to zrobić również lekarz ogólny lub pediatra
    • jeśli nie ma poprawy po 2-3 dniach terapii
  • Skierowanie do szpitala

TerapiaLeczenie

Cele terapiileczenia

  • Łagodzenie objawów bólu i świądu
  • Wyleczenie zakażenia

Ogólne informacje o terapii leczeniu

Ostre zapalenie ucha zewnętrznego

  • TerapiaLeczenie obejmuje oczyszczenie kanału słuchowego, miejscową terapię antyseptyczną i antybakteryjną oraz odpowiednią terapię przeciwbólową.
  • W przypadku podejrzenia etiologii bakteryjnej należy zastosować miejscowo kortykosteroidyglikokortykosteroidy i antybiotyki.
    • Przy wyborze terapiileczenia miejscowejmiejscowego należy wziąć pod uwagę możliwość pęknięciaperforacji błony bębenkowej.
      • w przypadku pęknięciaperforacji błony bębenkowej należy powstrzymać się od stosowania substancji ototoksycznych, takich jak aminoglikozydy. W Polsce nie zaleca się leków miejscowych w przypadku perforacji błony bębenkowej.
  • Antybiotyki systemowe nie są wskazane w przypadku zapalenia ucha zewnętrznego bez powikłań.8
    • W przypadku wystąpienia objawów ogólnych lub wykrycia zarazkóbakterii opornych na antybiotyki dostępne w problemowychleczeniu miejscowym, w indywidualnych przypadkach należy rozważyć antybiotykoterapię systemową.

Przewlekłe zapalenie ucha zewnętrznego

  • Cel: przywrócenie skóry przewodu słuchowego do pierwotnego stanu i wspomaganie produkcji woskowiny
  • Należy dbać o to, by kanał słuchowy był suchy i nie narażony na substancje drażniące, takie jak szampon.
  • Leczenie podstawowychprzyczynowe chorób dermatologicznych lub autoimmunologicznych
  • TerapiaLeczenie miejscowamiejscowe w celu stłumienia przewlekłego zapalenia
    • wymaz w celu wykluczenia genezypodłoża bakteryjnejbakteryjnego lub zakażeniagrzybiczego grzybiczego(nie jest dostępne w POZ)
    • miejscowa eliminacja opuchliznyobrzęku poprzez zastosowanie pasków z alkoholem lub roztworupreparatu zawierającego kortykosteroidyglikokortykosteroidy
    • w ostrych przebiegach stosowanie miejscowo antybiotyków lub leków przeciwgrzybiczych
    • w razie potrzeby miejscowe podawanie takrolimusu
  • DoustnaDoustne terapialeczenie sterydowaglikokortykosteroidami u pacjentów opornych na leczenie
  • Operacja plastyczna w celu chirurgicznego poszerzenia przewodu słuchowego jest wskazana tylko w przypadkach zwężenia przewodu słuchowego.

Zalecenia dla pacjentów

  • Nie należy dłubapodrażniać, drapać ani próbować samodzielnie czyścić kanału słuchowegouchowy.
  • Należy unikać przedostawania się wilgoci do ucha dotkniętego chorobą
    • Należy wstrzymać się od kąpielipływania do czasu wyleczenia choroby.
  • Należy unikać zatyczek do uszu tak długo, jak długo utrzymuje się choroba.
    • W razie potrzeby można użyć słuchawek chroniących przed hałasem.
  • Prawidłowe stosowanie kropli do uszu

Środki ogólne

  • Oczyszczenie kanału słuchowego i stosowanie środków przeciwzapalnych (np. kropli do uszu zawierających kwas octowy), w razie potrzeby antybiotykoterapia miejscowa (krople do uszu z cyprofloksacynciprofloksacyną, w razie potrzeby w połączeniu z glikokortykosteroidem lub maścią).

Czyszczenie kanału słuchowego

  • Czyszczenie powinno być wykonywane poprzez odsysanie lub za pomocą haczyka pod kontrolą mikroskopową (nie jest dostępne w POZ).
    • Po wykluczeniu uszkodzenia błony bębenkowej można alternatywnie przepłukać przewód słuchowy wodą destylowaną lub roztworem soli fizjologicznej.
  • Usunięcie woskowiny i wysięku z przewodu słuchowego, ponieważ wysięk może zawierać toksyny, które podtrzymują proces zapalny i zmniejszają skuteczność leków miejscowych.

Farmakoterapia

  • Obniżenie wartości pH np. 2-procentowym% kwasem octowym prowadzi do zahamowania wzrostu bakterii.
    • dopuszczenierejestracja: od 3 roku życia
    • dawkowanie: dorośli 2-3 rozpylenia, dzieci 1-2 rozpylenia na ucho
    • Stosowanienie przystosować pęknięciuw przypadku perforacji błony bębenkowej: nie
  • Antybiotykoterapia ogólnoustrojowa: jeżeli wymagane jest podawanie antybiotyków drogą pozajelitową należy skierować pacjenta do szpitala
    • ciężkie formypostaci (np. skłonność do rozprzestrzeniania się, gorączka)
    • Uwagi szczególne
      • w przypadku leczenia cyprofloksacynciprofloksacyną lub ceftazydymem i ewentualnego udziału Staphylococcus aureus, dodatkowo klindamycyna
      • jeśli nie można wykluczyć uszkodzenia błony bębenkowej, nie należy stosować aminoglikozydów

Krople do uszu

  • Zalecenia dotyczące stosowania
    • Przed podaniem kropli, ogrzanie ich do temperatury zbliżonej do temperatury ciała
    • Pacjenci powinni położyć się na przeciwległym boku, zaaplikować krople do kanału słuchowego, a następnie leżeć na boku przez 3-5 minut.
    • Delikatne poruszanie uchem w przód i w tył pomaga doprowadzić krople do miejsca przeznaczenia.
  • Niezależnie od środka stosowanego miejscowo, u 65-90% pacjentów poprawa kliniczna następuje po 7-10 dniach.8
    • brak istotnych różnic w wynikach klinicznych pomiędzy miejscowymi środkami antyseptycznymi i antybiotykami oraz preparatami mono- i kombinowanymiskojarzonymi z lub bez dodatkowego steroiduglikokortykosteroidu1
      • dodatkowe podawanie miejscowych sterydglikokortykosteroidów może prowadzić do zmniejszenia zaczerwienienia i ilości wydzieliny
  • W dalszejPolsce częścinie znajdujezaleca się przeglądleczenia kroplimiejscowego jeżeli doszło do uszuperforacji zatwierdzonychbłony w Niemczech do stosowania miejscowego w przypadku zapalenia ucha zewnbętrznego według Wiegand et albenkowej.
Krople do uszu zawierające antybiotyki
  • CyprofloksacynaCiprofloksacyna 2 mg/ml
    • dopuszczenierejestracja: w zależności od preparatu,: od 1 lub 2 roku życia
    • dawkowanie: w zależności od preparatu: 0,25 ml 2 xrazy dziennie przez 7 dni lub 0,5 ml 2 xrazy dziennie przez 7 dni
    • Stosowanie przy pęknięciu błony bębenkowej: w zależności od preparatu
  • CyprofloksacynaCiprofloksacyna 3 mg/ml (stosowanie poza zarejstrowanymi wskazaniami, off label)
    • dopuszczenierejestracja: od 1. roku życia
    • dawkowanie: 3 krople 2 xrazy dziennie (dzieci) lub 4 krople 2 xrazy dziennie (dorośli)
    • Stosowanie przy pęknięciu błony bębenkowej: tak
  • 7 500 j.m. polimyksyny-B + 3 500 j.m. neomycyny + 0,02 mg gramicydyny na ml
    • dopuszczenierejestracja: brak informacji na temat limitu wieku
    • dawkowanie: 2-3 krople 3-5 xrazy dziennie przez 5-7 dni
    • Stosowanie przy pęknięciu błony bębenkowej: nie
Krople do uszu z antybiotykami i sterydami
  • 3 mg cyprofloksacyny + 1 mg deksametazonu na ml
    • dopuszczenie: od 1 roku życia
    • dawkowanie: 4 krople 2 x dziennie przez 7 dni
    • Stosowanie przy pęknięciu błony bębenkowej: tak
  • 3 mg cyprofloksacyny + 0,25 mg fluocynolonu na ml
    • dopuszczenierejestracja: od 6. miesięcyąca życia
    • dawkowanie: 6-8 kropli lub zawartość jednorazowego pojemnika 2 xrazy dziennie przez 7 dni
    • Stosowanie przy pęknięciu błony bębenkowej: tak
Sterydowe krople do uszu
  • Fluocynolon 0,255 mg/ oksytetracykliny + 10 000 j.m. polimyksyny B + 15 mg hydrokortyzonu na ml
    • dopuszczenierejestracja: od 18. roku życia
    • dawkowanie: 0,2-4 mlkropli 23 xrazy dziennie przez 7 dni
    • Stosowanie przy pęknięciu błony bębenkowej: nie
Sterydowe
  • 2500 ij.m. przeciwbóloweneomycyny krople+ do25 uszu
    • j.m. gramicydyny + 1 mg fludrokortyzonu na ml
    • 0,224 mg deksametazonu + 5,08 mg cynchokainy + 540 mg butan-1,3-diolu
      • dopuszczenierejestracja: brakod informacji2. naroku temat limitu wiekużycia
      • dawkowanie: 2-4 kroplekropli 32-4 xrazy dziennie przez maks. 10 dni
      • Stosowanie przy pęknięciu błony bębenkowej: tylko przez krótki czas pod nadzorem otologicznym
    Krople do uszu o działaniu przeciwbólowym
    • 50200 mg fenazonusalicylanu + 10 mg prokainycholiny na ml1 g
      • dopuszczenierejestracja: od 318. roku życia lub poniżej 3 roku życia tylko pod nadzorem lekarza
      • dawkowanie
        • 3.–14. rok życia: 2-3 krople 3-4 xkrople dziennie
        • od 15 roku życia: 5 kropli 32-4 xrazy dziennie
    • Stosowanie przy pęknięciu błony bębenkowej: nie

    Wkład douszny z maściąkroplami

    • Wprowadzenie do kanału słuchowego paska gazy nasączonego lekiemsetonu (tzw.) paski douszne) wydaje się poprawiać miejscową skuteczność terapii miejscowej i zmniejszać obrzęk zapalny.

    Wysuszające barwniki

    • Barwniki często stosowane w przeszłości do miejscowego leczenia antyseptycznego i wysuszającego, takie jak fiolet gencjanowygencjany czy zieleń brylantowa, nie są obecnie niedozwolonezalecane już ze względu na właściwości toksyczne.

    Leczenie bólu

    • Odpowiednia analgezja np. ibuprofenem lub paracetamolem. W niektórych przypadkach może być niezbędne włączenie silniejszych leków przeciwzapalnych jak ketoprofen lub słabych leków opioidowych jak tramadol lub tramadol w połączeniu z paracetamolem.
      • Ponieważ może to maskować progresję choroby, po 48 godzinach należy przeprowadzić kontrolę kliniczną w celu oceny odpowiedzi na leczenie.

    Ogólnoustrojowe podawanie antybiotyków

    • Wskazania
      • obecność źle kontrolowanej cukrzycy
      • immunosupresjiimmunosupresja
      • rozszerzenie zapalenia poza kanał słuchowy
    • W przypadku podjęcia decyzji o rezygnacji z przyjęcia do szpitala w celu pozajelitowego podawania antybiotyków, doustna terapii wysokimi dawkami fluorochinolonów
      • cyprofloksacynaciprofloksacyna: 750 mg 1–0–1
      • lewofloksacyna: 500 mg 1–0–1
      • uwaga: stosowanie zalecane tylko w przypadku ciężkich zakażeń, bakteriami opornymi na któreleki niedostępne ma innych lekówmiejscowo!
      • należy natychmiast przerwać leczenie przy pierwszych objawach poważnych działań niepożądanych, takich jak:
        • zapalenie ścięgna Achillesa i zerwanie ścięgna
        • ból mięśni, osłabienie siły mięśniniowej
        • ból stawów, opuchliznaobrzęk stawów
        • neuropatia obwodowa i upośledzenia pochodzące zzaburzenia ośrodkowego układu nerwowego
      • inne działania niepożądane obejmują m.in. niewydolnośćzaburzenia zastawekrytmu serca i tętniaki aorty

    TerapiaLeczenie przeciwgrzybiczaprzeciwgrzybicze

    • W przypadku potwierdzenia zakażenia grzybiczego założenie pasków przeciwgrzybiczych zawierających cyklopiroks, nystatynę, klotrimazol lub mikonazol.
    • W przypadku uszkodzenia błony bębenkowej ogólnoustrojowalnoustrojowe terapialeczenie przeciwgrzybiczaprzeciwgrzybicze wg antybiogramu, np. flukonazolem lub itrakonazolem

    Zapobieganie

    • Nie należy dłubapodrażniać, drapać ani czyścić kanału słuchowego patyczkami/wacikami.
    • Należy utrzymywać przewód słuchowy w stanie suchym lub osuszyć go suszarką do włosów po dostaniu się tam wody.1
    • W razie potrzeby: profilaktyczne stosowanie kropli do uszu z kwasem octowym po pływaniu
    • W przypadku zaburzonego samooczyszczania się przewodu słuchowego, profesjonalne czyszczenie przewodu słuchowego przed urlopem z planowanymi kąpielami w morzu, basenie lub jeziorze

    Przebieg, powikłania i rokowanie

    Przebieg

    • W większości przypadków terapialeczenie prowadzi do szybkiej poprawy, ale wielu pacjentów jeszcze przez jakiś czas odczuwa świąd.
      • czasCzas trwania objawów po rozpoczęciu terapiileczenia wynosi średnio 6 dni.1
    • Nawroty nieCzęste są rzadkościąnawroty.
    • Zakażenie może spowodować zajęcie błony bębenkowej i jednoczesne zapalenie błony bębenkowej .
    • W przypadku braku skutecznej terapii i utrzymującego się lub nasilającego bólu, zwłaszcza u pacjentów z obniżoną odpornością: wykluczenie złośliwego zapalenia ucha zewnętrznego przez lekarza laryngologa.

    Powikłania

    Rokowanie

    • Poszczególne epizody mają dobre rokowanie, ale choroba często nawraca.
    • Przewlekłe zapalenie ucha zewnętrznego dotyczy tylko niewielkiej liczby osób. W rzadkich przypadkach może prowadzić do zwężenia przewodu słuchowego.

    Dalsze postępowanie

    • Jeśli w ciągu 2-3 dni nie nastąpi poprawa, należy ponownie ocenić diagnozę.8
      • wW tym przypadku uzasadnione jest skierowanie do specjalisty.

    Informacje dla pacjentów

    Informacje dla pacjentów w Deximed

    Ilustracje

    Zapalenie ucha zewnętrznego
    Zapalenie ucha zewnętrznego

    Źródła

    Piśmiennictwo

    1. Kaushik V, Malik T, Saeed SR. Interventions for acute otitis externa. Cochrane Database of Systematic Reviews 2010, Issue 1. Art. No.: CD004740. DOI: 10.1002/14651858.CD004740.pub2 DOI
    2. Osguthorpe JD, Nielsen DR. Otitis externa: Review and clinical update. Am Fam Physician 2006; 74: 1510-6. PubMed
    3. Beers SL, Abramo TJ. Otitis externa review. Pediatr Emerg Care 2004; 20: 250-6. PubMed
    4. Sood S, Strachan DR, Tsikoudas A, Stables GI. Allergic otitis externa. Clin Otolaryngol Allied Sci 2002; 27: 233-6. PubMed
    5. Tsikoudas A, Jasser P, England RJ. Are topical antibiotics necessary in the management of otitis externa? Clin Otolaryngol Allied Sci 2002; 27: 260-2. PubMed
    6. Rosenfeld RM, Brown L, Cannon CR, et al. Clinical practice guideline: Acute otitis externa. Otolaryngol Head Neck Surg 2006; 134 (Suppl 1): 4-23. www.ncbi.nlm.nih.gov
    7. Rosenfeld RM, Singer M, Wasserman JM and Stinnett SS. Systematic review of topical antimicrobial therapy for acute otitis externa. Otolaryngol Head Neck Surg 2006; 134 (Suppl 1): 24-48. www.ncbi.nlm.nih.gov
    8. Rosenfeld RM, Schwartz SR, Cannon CR, et al. Clinical practice guideline. Acute otitis externa executive summary. Otolaryng Head Neck Surg 2014; 150: 161-8. doi:10.1177/0194599813517659 DOI

    Autorzy

    • Paweł Falkowski, lekarz, specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku (recenzent)
    • Sławomir Chlabicz, Prof. dr hab. n. med., specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku (redaktor)
    • Lino Witte, lek. med., lekarz rezydent w trakcie specjalizacji z chorób wewnętrznych, Frankfurt
    H60; H603; H605; H608
    egzema przewodu słuchowego; przewód słuchowy; zapalenie przewodu słuchowego; ucho pływaka; ucho pływaka; pobasenowe zapalenie ucha; zapalenie skóry przewodu słuchowego; basen; pływak; waciki; ból ucha; saphylococcusStaphylococcus aureus; staphylococcusStaphylococcus epidermidis; pseudomonasPseudomonas aeruginosa
    Zapalenie ucha zewnętrznego
    document-disease document-nav document-tools document-theme
    Definicja: Zapalenie zewnętrznego przewodu słuchowego, przewodu pomiędzy uchem zewnętrznym a błoną bębenkową, które może obejmować błonę bębenkową i małżowinę uszną. Epidemiologia:Najczęstsza przyczyna ostrego bólu ucha u młodych ludzi, zwłaszcza pływaków.
    Medibas Polska (staging)
    Zapalenie ucha zewnętrznego
    /link/6fdae845823d4506835eefd2782e60f3.aspx
    /link/6fdae845823d4506835eefd2782e60f3.aspx
    zapalenie-ucha-zewnetrznego
    SiteDisease
    Zapalenie ucha zewnętrznego
    K.Reinhardt@gesinform.de
    Kmail#stina.Reinhardt@gesinformbaranowska@gmail.decom
    pl
    pl
    pl