Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

LegionellozaLegioneloza

Streszczenie

  • Definicja: Zakażenie Legionella (tlenowe bakterie gram-ujemne), najważniejszą manifestacją jest zapalenie płuc.
  • Epidemiologia: Zarejestrowana zapadalność wynosi ok. 2/100  000 osób, prawdopodobnie choroba występuje znacznie częściej.
  • Objawy: Gorączka, duszność, kaszel, splątanie, biegunka.
  • WynikiBadanie fizykalne: Objawy zapalenia płuc, klinicznie nie do odróżnienia od zapalenia płuc o  innej etiologii.
  • Diagnostyka: RTG klatki piersiowej, wykrywanie antygenów w  moczu.
  • Terapia: Antybiotykoterapia flurochinolonami lub makrolidami.

Informacje ogólne

Definicja

  • Zakażenie Legionella (tlenowe bakterie gram-ujemne) o  dwóch typowych obrazach klinicznych:
    1. choroba legionistów: najważniejsza postać objawowa z  ciężką postacią zapalenia płuc (legioneloza, legionellowe zapalenie płuc)
    2. gorączka Pontiac: ostre, gorączkowe zakażenie bez zapalenia płuc i  z  szybkim powrotem do zdrowia

Historia

  • Nazwa choroba legionistów pochodzi od pierwszego poważnego ogniska choroby w  1976 roku podczas konferencji dla amerykańskich weteranów/legionistów w  Filadelfii.1.
  • Gorączka Pontiac została po raz pierwszy opisana w  1968 roku po wybuchu epidemii w  Pontiac w  amerykańskim stanie Michigan.2.

Epidemiologia

  • Zapadalność
    • zarejestrowanaZarejestrowana w 2022 roku w Polsce zapadalność ok.wyniosła 20,29/100  000 osób (w miesiącach styczeń-sierpień 2023 r. wyniosła 0,73/100 000 osób).3
    • Częstość występowania jest prawdopodobnie znacznie niedoszacowana, ponieważ nie wszystkiewszyscy zapaleniapacjenci z zapaleniem płuc są badanebadani w  kierunku zakażenia Legionella.
  • Wiek
    • wystWystępowaniepuje głównie u  dorosłych.
      • Dzieci, młodzież i  młodzi dorośli do 29. roku życia chorują rzadko.
    • Częstość występowania zwiększa się wraz z  wiekiem.
      • 75–80% zgłoszonych przypadków dotyczy osób w  wieku powyżej 50 lat.
      • mediana wieku: 63 lata
  • Płeć
    • stosunek liczby mMężczyznczyźni dochorują liczby3 kobietrazy =częściej 2,4:1niż (2019)kobiety.
  • przebiegPrzebieg sezonowy z  najwyższym wskaźnikiem zachorowań w 3 okresie letnim. kwartale
    • wyższe temperatury wody sprzyjające namnażaniu bakterii
    • większa liczba podróży z  ryzykiem zakażenia (np. pobyt w  obiektach hotelowych)
  • L. pneumophila jest przyczyną ok. 0,4% pozaszpitalnych zapaleń płuc leczonych w domu, ok. 4% wymagających hospitalizacji i ok. 18% leczonych w oddziałach intensywnej opieki medycznej.4

Etiologia i  patogeneza

Patogeny

  • Legionella to gram-ujemne, tlenowe bakterie (rodzina Legionellaceae, rodzaj Legionella); rozpoznano  60 gatunków i  79 serotypów.
  • L. pneumophila, serogrupa 1 jest czynnikiem wywołującym 90% zachorowań na legionelozę.
    • Inne istotne gatunki (L. non-pneumophila) to L. micdadei, L. longbeachae, L. jordanis, L. gormanii, L. dumoffii i  L. bozemani.
  • Bakterie namnażają się wewnątrzkomórkowo, zwłaszcza w  amebach żyjących w  wodzie.
    • po zakażeniu ludzi namnażanie głównie w  makrofagach
  • Idealne warunki wzrostu między 25 a 45 40°C, w  temperaturach powyżej 60°C Legionella ginie.
  • Ponieważ do patogenów namnażających się wewnątrzkomórkowo nie docierają beta-laktamy, leczenie wymaga podawania antybiotyków osiągających wysokie stężenia wewnątrz komórek.  

  Źródła i  droga zakażenia

  • LegionellozyLegionelozy są zakażeniami wyłącznie egzogennymi, transmisja z  człowieka na człowieka nie występuje.
    • Legionellozę uznaje się za najważniejszą chorobę zakaźną uwarunkowaną środowiskowo.
  • Naturalnym środowiskiem Legionella są wody słodkie.
  • Warunkami koniecznymi do powstania źródła zakażenia są przede wszystkim:
    • temperatury sprzyjające namnażaniu bakterii
    • tworzenie się aerozolu
  • Do zakażenia dochodzi zazwyczaj poprzez wdychanie aerozolu zawierającego Legionella.
    • MikroaspirowanieMikroaspiracja zakażonej wody jest rzadkrzadszą drogą zakażenia.
    • Połykanie skażonej wody jest nieszkodliwe (kwas żołądkowy zabija Legionella).
  • Najważniejszymi źródłami zakażenia są źródła ciepłej wody, np:
    • instalacje sanitarne z  wodą stojącą przez dłuższy czas w  rurach
    • systemy chłodzenia i klimatyzacji
    • baseny kąpielowe i  baseny z  hydromasażem, pływalnie
    • urządzenia techniczne, np. do leczenia chorób układu oddechowego (inhalatory, irygatory doustne) lub nawilżacze powietrza
  • Wyróżnia się 4 Legioneloza możliwoście narażeniabyć nanabyta Legionella:
    • w środowisku
    • poza szpitalem (często podczas podróży) (ok.lub 25%w przypadków)
    • szpitalu lub innej placówce opieki
    • w warunkach szpitalnych
    .

Patogeneza

  • PrzezInhalacja aerozolezakażonego wdychanieaerozolu do pęcherzyków płucnych
  • Fagocytoza przez makrofagi pęcherzyków płucnych
  • Namnażanie się bakterii wewnątrz makrofagów kom pęcherzykórcew płucnych i monocytów krwi
  • W przypadku niedoboru składników odżywczychNastępnie dochodzi do lizy komórki i  uwolnienia Legionella
  • Zakażenie również komórek nabłonka płuc typu I  i II

Obraz kliniczny legionellowego zapalenia płuc

  • Okres wylęgania choroby legionistów (legionellowego zapalenia płuc) wynosi ok. 5–6 (2–1014)  dni.
  • Klinicznie rozwija się ciężkie zapalenie płuc.
  • Brak charakterystycznych objawów klinicznych, klinicznie nie do odróżnienia od zapalenia płuc o  innej etiologii35.
  • Objawy towarzyszące mogą obejmować splątanie, ból brzucha lub biegunkę.  

Czynniki predysponujące

  • Czynniki predysponujące to:46:
    • palenie tytoniu
    • Immunosupresjaimmunosupresja
    • przewlekła choroba płuc
    • nadużywanie alkoholu
    • zaburzeniezaburzenia czynności wątroby
    • zaburzeniezaburzenia czynności nerek  
    • cukrzyca
    • nowotwór złośliwy
    • płeć męska
    • zaawansowany wiek

ICD-10

  • A48.1 Choroba legionistów [legionellozalegioneloza]
  • A48.2 Choroba legionistów bez objawów zapalenia płuc [gorączka Pontiac]

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • W  warunkach ambulatoryjnych w  przypadku klinicznego podejrzenia zapalenia płuc do potwierdzenia rozpoznania należy wykonać obrazowanieRTG klatki piersiowej.
  • U  pacjentów z  łagodnym zapaleniem płuc, którzy mogą być leczeni ambulatoryjnie, diagnostyka mikrobiologiczna nie jest zwykle konieczna.
  • Wybór metody diagnostyki zapalenia płuc zależy jednak od wielu czynników (logistyka, dostępność, czynniki związane z  pacjentem, a  także cel terapeutyczny), dlatego nie można zalecić jednolitego podejścia.
  • Na podstawie samego obrazu klinicznego nie można wyciągnąć jednoznacznych wniosków co do patogenówpatogenezy.
  • Diagnoza legionelozy oparta jest na wynikach dodatkowych badań laboratoryjnych (np. PCR plwociny lub oznaczenie antygenu L.pneumophila w moczu)

Diagnostyka różnicowa

  • Rozpoznania różnicowe lub dodatkowe rozpoznania należy rozważyć u  wszystkich pacjentów z  pozaszpitalnym zapaleniem płuc nabytym w środowisku.
    • nadmiarzaostrzenie wodyniewydolności w organizmieserca
    • zachłyśnięcie
    • choroby z  naciekami niezakaźnymi (zatorowość płucna, śródmiąższowa choroba płuc, rak płuc itp.)
  • Do innych bakteryjnych patogenów środowiskowegopozaszpitalnego zapalenia płuc należą m.in.:
    • Streptococcus pneumoniae (ok. 40% przypadków z wykryciem patogenu) 
    • Haemophilus influenzae 
    • Staphylococcus (ok.aureus
    • Streptococcus 10pyogenes
    • Pseudomonas %)aeruginosa
    • nietypowe patogeny
  • Szczegóły dotyczące spektrum patogenów bakteryjnych i  wirusowych (również w  zależności od stopnia zaawansowania) przedstawiono w  artykule Zapalenie płuc.

Wywiad lekarski

  • Objawy
    • złe samopoczucie
    • gorączka
    • duszność
    • kaszel
    • ból w  klatce piersiowej przy oddychaniu
    • splątanie
    • ból głowy (ok. 50%)
    • bóle mięśni, bóle stawów
    • ból brzucha
    • biegunka (20–40%)1
  • Możliwe narażenie na Legionella, np:
    • powrót z  wakacji (hotel, ośrodek wypoczynkowy)
    • korzystanie z  jacuzzi, sauny itp.
    • prace przy instalacjach wodnych
    • oznaki występowania ogniska Legionella na danym terenie
  • Czynniki predysponujące, przede wszystkim:
  • historiaHistoria chorób i  choroby współwystępujące
    • choroby serca i  płuc
    • cukrzyca
    • zaburzeniezaburzenia czynności wątroby
    • zaburzeniezaburzenia czynności nerek
    • nowotwór złośliwy

Badanie przedmiotowe

  • Ogólny stan fizyczny
  • Gorączka
  • Płuca
    • tachypnoe, oddychanieszmery oskrzelowe, rzężenia, tarcie opłucnowe, z  wysiękiem opłucnowym, stłumione i  osłabione szmery oddechowe
    • Naciekistłumienie odgłosu opukowego, zmiany drżenia głosowego
    • Naciek w płucach nie zawsze jest łatweatwy do wykrycia osłuchowo, w  zależności od lokalizacji.
  • Serce
    • tachykardia (ewentualnie bradykardia względna)
  • Układ krążenia

Badania uzupełniające w  gabinecie lekarza rodzinnego

Saturacja O2

  • Należy przeprowadzioznaczyć znaczenie saturacjisaturację O2 pulsoksymetrem w  warunkach ambulatoryjnych.

Badania laboratoryjne

  • CRP
    • Wartość predykcyjna zależy od prawdopodobieństwa zapalenia płuc przed badaniem.
    • Pojedynczy wynik ujemny nie wyklucza zapalenia płuc.
  • Sód
    • W legionellozie legionelozie często występuje hiponatremia.
  • Diagnostyka mikrobiologiczna
    • U  pacjentów z  łagodnym zapaleniem płuc, którzy mogą być leczeni ambulatoryjnie, diagnostyka mikrobiologiczna nie jest zwykle konieczna.

RTG klatki piersiowej

USG klatki piersiowej

  • MoW przypadku dostępności w POZ, może być stosowane przez lekarzy rodzinnych jako rozszerzenie badania fizykalnego w  celu uwiarygodnienia rozpoznania i  ukierunkowania dalszego postępowania.
  • PotrzebnaKonieczne jest jednak odpowiednia wiedza i  szkolenia.

Stratyfikacja ryzyka

  • Wstępna stratyfikacja ryzyka opiera się na ocenie medycznejklinicznej pacjenta.
  • Ważnym elementem wstępnej oceny ryzyka jest ocena punktowa w skali CRB-65 na podstawie trzech kryteriów z  badania przedmiotowego (Confusion [splątanie], Respiratory Rate [częstość oddechów], Blood Pressure [ciśnienie tętnicze]) i  jednego kryterium z  wywiadu lekarskiego (wiek ≥ 65 lat).
  • Wynik oceny w  skali CRB‑65 (1 punkt za każde spełnione kryterium):
    1. zamroczeniesplątanie
    2. częstość oddechów ≥30/minutę
    3. skurczowe ciśnienie tętnicze <90 mmhg lub rozkurczowe ciśnienie tętnicze><60 mmhg >poniżej 90 mmHg, rozkurczowe ≤60 mmHg
    4. wiek ≥65  lat
  • Rokowanie w  zależności od wyniku (1 punkt za każde spełnione kryterium):
    • 0 punktów —: śmiertelność <1%><1%
    • 1–2  punkty —: 6%
    • 3–4  punkty —: 23%57
  • WynikOcena tejstanu ocenypacjenta biorąpowinna brać pod uwagę:
    • ocenastan stanu funkcjonalnegofunkcjonalny
    • ocena klinicznaklinicznie potencjalnie niestabilnychniestabilne choróbchoroby współistniejącychce
    • pomiar natlenieniasaturacji
  • Łagodną postać Lekkie zapaleniazapalenie płuc, czyli bez kryteriów wskazujących na jego ciężki przebieg (0 punktów w skali CRB-65 i  prawidłowa saturacja) anioraz brak czynników ryzyka (brak niestabilnych chorób współistniejących i  dobry stan sprawnościogólny), można leczyć ambulatoryjnie.
  • Umiarkowanie nasiloneUmiarkowane zapalenie płuc i ciwymaga rozważenia skierowania do szpitala. Ciężkie zapalenie płuc wymagająwymaga pilnej hospitalizacji, lubniekiedy natychmiastowejw intensywnejramach terapiiOddziału Intensywnej Opieki Medycznej (OIOM).

Kiedy można prowadzić leczenie ambulatoryjne?

  • Pacjentów można leczyć ambulatoryjnie, jeśli spełniają wszystkie poniższe kryteria i  jeśli nie występują żadne czynniki społeczne, które uzasadniające hospitalizację:
    • stan stabilny według oceny klinicznej lekarza
    • wynik w  ocenie CRB-65 = 0
    • brak nowego spadku saturacji O2 lub wystarczające natlenienie (SaO2 >>92%)
    • brak przesłanek wskazujących na niestabilność chorób współistniejących
  • W  przypadku decyzji o leczeniu ambulatoryjnym ponowna ocena pacjenta powinna nastąpić po 48–72 godzinach, ponieważ w tym przedziale czasowym często dochodzi do pogorszenia stanu klinicznego.
  • Pacjenci w  wieku ≥65 lat są narażeni na większe ryzyko zgonu, jednak wyższy wiek nie jest jedynym kryterium hospitalizacji, powinien być rozpatrywany w  połączeniu z  chorobami współistniejącymi i  sytuacją społeczną.

Wskazania do skierowania

  • Zapalenia płuc sklasyfikowane jako łagodne na podstawie stratyfikacji ryzyka (patrz wyżej) można leczyć ambulatoryjnie, w  pozostałych przypadkach koniecznakonieczne jest rozważenie hospitalizacji lub pilna hospitalizacja.

Obowiązek zgłaszania

W przypadku podejrzenia lub rozpoznania legionelozy lub zgonu z jej powodu, należy  dokonać zgłoszenia do Państwowej Inspekcji Sanitarnej w postaci papierowej lub elektronicznej (odpowiednio druk ZLK-1 lub ZLK-5).

Diagnostyka w  szpitalu

Badania laboratoryjne

  • U  wszystkich pacjentów hospitalizowanych z  powodu umiarkowanego i  ciężkiego zapalenia płuc należy dążyć do zidentyfikowania patogenu. Należy wykonać:
    1. co najmniej 2 podwójne posiewy krwi
    2. test antygenowy moczu na obecność Legionella
    3. Pobrać odpowiednią ilość plwociny do przetworzenia na barwnikposiew Gramaprzed ipodaniem hodowlę w ciągu 4 godzinantybiotyku. Jeśli nie jest to możliwe, należy pominąć badanie plwociny.
  • Jeśli istnieją odpowiednie wskazania epidemiologiczne, należy wykonać test PCR w  kierunku grypagrypy  A/B oraz SARS-CoV-2 w  warunkach szpitalnych.
  • Istnieje wiele metod diagnostyki laboratoryjnej w  kierunku Legionella; najczęściej wykonuje się test na obecność antygenów Legionella w  moczu.
Test wykrywający antygeny w  moczu
  • Metoda wykrywania przeciwciał (test immunoenzymatyczny)
  • Metoda analityczna o  wysokiej swoistości (>>99%), czułość zależy od ciężkości choroby (60–95%).
  • Zasadniczo dobrzeDobrze wykrywa zakażenia L. pneumophila z  serogrupy 1, dzięki czemu jest odpowiednia do diagnostyki zakażeń nabytychpozaszpitalnych (serogrupa 1 odpowiada za 70% przypadków środowisku i podczas podróży.legionelozy)
    • Ujemny wynik badania moczu niekoniecznie wyklucza zakażenie szpitalne, które często wywołują bakterie z  innych grup serologicznych.
  • Wydalanie antygenu rozpoczyna się ok. 24 godziny od wystąpienia objawów, zwykle utrzymuje się przez 2–6 tygodni (może utrzymywać się nawet po zastosowaniu antybiotykoterapii).
PCR
  • Wykrywanie patogenów z  wysoką czułością w  próbkach z  dróg oddechowych (popłuczyny oskrzelowo-pęcherzykowe, tkanka płucna, wydzieliny z  tchawicy/oskrzeli i  plwocina)
  • Metoda nieodpowiednia do wykrywania patogenów w  próbkach moczu.
Posiew
  • Należy dążyć do potwierdzenia obecności patogenów w  posiewie w  celu identyfikacji źródeł zakażenia.
    • Posiew należy wykonać w  specjalistycznym laboratorium, ponieważ patogen nie jest wykrywalny na standardowych klinicznych podłożach mikrobiologicznych.
  • Nieodpowiedni do diagnostyki stanów ostrych, wynik jest dostępny dopiero po kilku dniach.
Immunofluorescencja
  • Stosunkowo niska czułość (około 20–60%)
  • Odpowiednia do badania tkanki płucnej w  świeżym zapaleniu płuc
Test serologiczny
  • Brak znaczenia w  kontekście diagnostyki stanów ostrych
  • Wzrost miana często następuje dopiero w  6–8 tygodniu choroby

Diagnostyka obrazowa

Badanie USG
  • Rozpoznanie wysięku opłucnowego u  20–50% pacjentów z  pozaszpitalnym zapaleniem płuc nabytym w środowisku  (przy rozpoznaniu lub w  przebiegu choroby)
  • U  hospitalizowanych pacjentów z  wysiękiem opłucnowym należy prowadzić kontrolne badania USG.
  • W  przypadku wystąpienia powikłanego wysięku lub odmy opłucnowej należy wykonać diagnostyczne nakłucie wysięku opłucnowego.
TK klatki piersiowej
  • Zazwyczaj nie jest wymagana.
  • W  celu uzyskania dodatkowych wyjaśnieńinformacji, zwłaszcza w  przypadku skomplikowanych przebiegów lub podejrzenia powikłanego przebiegu choroby
  • Tomografię komputerową klatki piersiowej należy wykonać w  przypadku podejrzenia raka płuca, zatorowości płucnej lub śródmiąższowej choroby płuc.
Bronchoskopia
  • Zazwyczaj nie jest wymagana.
  • Bronchoskopowa diagnostyka mikrobiologiczna jest wskazana w  przypadku ciężkiej immunosupresji, podejrzenia zapalenia płuc po pomostowaniu tętnic, ropnia płuca lub klinicznego podejrzenia rzadkiego patogenu (np. gruźlicy).

TerapiaLeczenie

Cele terapiileczenia

  • Wyleczenie zakażenia
  • Unikanie lub leczenie powikłań

Empiryczna antybiotykoterapia w  pozaszpitalnym zapaleniu płuc nabytym w środowisku

  • Szczegółowe informacje na temat leczenia środowiskowegopozaszpitalnego zapalenia płuc znajdują się w  artykule Zapalenie płuc.
  • ŁagodneLekkie zapalenie płuc bez chorób współistniejących może być leczone ambulatoryjnie
    • Legionella są jest dość rzadkim czynnikiem wyzwalajwywołującym (<5%).>ok. 0,4%).
    • ŚmiertelnośćRyzyko zgonu w  wyniku łagodnegolekkiego zapalenia płuc bez chorób współistniejących jest bardzoniskie niska(poniżej 1%), ale wskazane jest empiryczne leczenie przeciwbakteryjne stosuje się głównie w celu (skrócenia czasu trwania choroby, i aby uniknąćuniknięcie ciężkiego przebiegu).
    • Lekiem z  wyboru jest amoksycylina, stosowana doustnie w  dawce 500-1000 mg 3 razy na dobę lub 1500-2000 mg 2 razy na dobę; w przypadku chorób współistniejących (np. niewydolności serca): amoksycylina aminopenicylina/inhibitorz beta-laktamazykwasem klawulanowym w dawce 1,2 g stosowana 3 razy na dobę lub cefalosporyna w połączeniu z makrolidem.
    • Terapię stosuje się przez 5 dni. (zakończenie antybiotykoterapii: 48 godzin po uzyskaniu stabilizacji klinicznej i normalizacji temperatury)
  • Umiarkowane zapalenie płuc
    • Znaczenie prognostyczne Legionella znacznie wzrasta (śmiertelność ok. 10 %).
    • terapia skojarzona aminopenicyliną/inhibitorem beta-laktamazy (lub cefalosporyną 2/3a) z makrolidem
      • Nowsze makrolidy można początkowo podawać doustnie ze względu na dobrą biodostępność.
    • W przypadku stabilizacji klinicznej bez dowodów na obecność atypowego patogenu bakteryjnego należy po 3 dniach przerwarozważyć podawaniehospitalizację makrolidpacjenta
      • Ryzyko zgonu wynosi 1-10 %, L. pneumophila jest czynnikiem wywołującym w ok. 4% przypadków (1. deeskalacja, 2. zmniejszenie potencjalnej toksyczności makrolidów).
      • TerapięLeczeniem z wyboru jest doustna terapia skojarzona antybiotykiem beta-laktamowym z makrolidem.
      • Leczenie stosuje się przez 5 dni. (zakończenie antybiotykoterapii: 48 godzin po uzyskaniu stabilizacji klinicznej i normalizacji temperatury)
    • Ciężkie zapalenie płuc - leczenie w warunkach szpitalnych, często na Oddziale Intensywnej Opieki Medycznej (OIOM)
      • Leczeniem z wyboru jest terapia skojarzona antybiotykiem beta-laktamowym z makrolidem lub fluorochinolonem. W przypadku niedawnej hospitalizacji i antybiotykoterapii pozajelitowej powodującej większe ryzyko zakażenia P. aeruginosa: piperacylina/tazobaktam (lub ceftriakson/cefotaksym)  w  połączeniu z  makrolidem
        • szerokie zastosowanie wstępnej empirycznej terapii przeciwdrobnoustrojowej z uwzględnieniem skuteczności przeciwko Legionella
        .
      • wstępnie zawsze terapia dożylna
      • odstawienieStandardowo makrolidu po 3 dniach, jeśli nie ma dowodów na obecność atypowych patogenów bakteryjnych
      • Terapięleczenie stosuje się przez 7-10 dni.

    Antybiotykoterapia celowana po wykryciu Legionella

    • W  celowanej terapii przeciwdrobnoustrojowej u  pacjentów z nabytym w środowiskupozaszpitalnym zapaleniem płuc wywołanym przez Legionella, u  których wykryto ten patogen, zaleca się:
    • Przy stosowaniu fluorochinolonów należy wziąć pod uwagę stosunek korzyśćci do ryzyka ze względu na ich potencjalne działania toksyczne, szczególnie w nastepujących sytuacjach klinicznych:
      • unikanie stosowania u  sportowców
      • unikanie stosowania u  pacjentów w  podeszłym wieku (>powyżej 80 lat), zwłaszcza z  zaburzeniami funkcji poznawczych
      • unikanie stosowania przy jednoczesnej steroidoterapiijednoczesnym ogólnoustrojowejlnoustrojowym stosowaniu glikokortykosteroidów
      • unikanie stosowania u  pacjentów z  tętniakiem aorty
      • szczególna ostrożność w przypadku współistniejących ciężkich chorobachchorób serca (monitorowanie w kierunku wydłużenia odstępu QT i innych zaburzeń rytmu)
    • Fluorochinolony są przeciwwskazane w następujących sytuacjach klinicznych:
      • u dzieci i młodzieży przed zakończeniem okresu wzrastania
      • u kobiet w ciąży i karmiących piersią
      • u pacjentów z padaczką, również w wywiadzie
      • u pacjentów z zapaleniem ścięgien podczas stosowania innych fluorochinolonów w wywiadzie

    Zapobieganie

    Profilaktyka pierwotna

    • Zasadniczo istnieją dwa sposoby pierwotnej profilaktyki legionellozylegionelozy:
      1. środki mające na celu ograniczenie/minimalizację skażenia Legionella w  instalacjach gorącej wody pitnej, z których tworzą się aerozole
      2. środki ograniczające/redukujące narażenie na aerozole

    Profilaktyka wtórna

    • W  przypadku legionellozylegionelozy potwierdzonej laboratoryjnie należy podjąć próby wyjaśnienia drogi zakażenia i wyeliminowania wyeliminować źródła zakażenia.

    Przebieg, powikłania i  rokowanie

    Powikłania

    Przebieg i  rokowanie

    • Śmiertelność u  hospitalizowanych pacjentów z  legionellowym zapaleniem płuc jest wyższa niż u  pacjentów z  zapaleniem płuc wywołanym przez inne bakterie.
    • Choroba jest śmiertelna u  około 5–10% pacjentów.
      • W 2019 okresie od stycznia do sierpnia 2023 roku w Polsce odnotowano śmiertelność na poziomie 58,53% (8423 zgony z 1536 zgłoszonych278 przypadków).8

    Informacje dla pacjentów

    Informacje dla pacjentów w  Deximed

    Źródła

    • Legionella and the prevention of legionellosis. World Health Organization, 2007 who.int

    Piśmiennictwo

    1. Stout JE, Yu VL. Legionellosis. N Engl J Med 1997;337:682-7.  http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=PubMed&term=N Engl J Med [ta]+AND+337[vol]+AND+682[page]" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=PubMed&term=N Engl J Med [ta]+AND+337[vol]+AND+682[page]" target="_blank">PubMed
    2. Kaufmann A, McDade J, Patton C, et al. Pontiac fever: isolation of the etiologic agent (Legionella pneumophilia) and demonstration of its mode of transmission. Am J Epidemiol 1981; 114: 337-47. doi:10.1093/oxfordjournals.aje.a113200 DOI
    3. Meldunki http://dxo zachorowaniach na choroby zakaźne, zakażeniach i zatruciach w Polsce.doi Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – PIB (dostęp 17.org/1009.1093/oxfordjournals2023 r.aje) wwwold.a113200"pzh.gov.pl
    4. Hryniewicz href="http://dxW, Albreht P, Radzikowski A (red.doi).org/10 Narodowy Program Ochrony Antybiotyków.1093/oxfordjournals Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego antybiotyki.ajeedu.a113200" target="_blank">DOIpl
    5. Roig J, Aguilar X, Ruiz J, Domingo C, Mesalles E, Manterola J et al. Comparative study of Legionella pneumophila and other nosocomial-acquired pneumonias. Chest 1991; 99: 34-50.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1989793/" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1989793/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
    6. Straus WL, Plouffe JF, File TM Jr, Lipman HB, Hackman BH, Salstrom SJ, et al. Risk factors for domestic acquisition of legionnaires disease. Ohio Legionnaires Disease Group. Arch Intern Med 1996;156:1685-92.  http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=PubMed&term=Arch Intern Med [ta]+AND+156[vol]+AND+1685[page]" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=PubMed&term=Arch Intern Med [ta]+AND+156[vol]+AND+1685[page]" target="_blank">PubMed
    7. Bauer T, Ewig S, Marre R, et al. CRB-65 predicts death from community-acquired pneumonia. J Intern Med 2006; 260: 93-101.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16789984/" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16789984/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
    8. Disease Outbreak News: Legionellosis - Poland. World Health Organization, 14 September 2023 (dostęp 17.09.2023) www.who.int

    Autorzy

    • Krzysztof Studziński, Dr n. med., specjalista medycyny rodzinnej, Katedra Medycyny Rodzinnej Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie (recenzent)
    • Tomasz Tomasik, Dr hab. n. med., Prof. UJ, specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie (redaktor)
    • Prof. dr hab. n. med. Michael Handke, specjalista chorób wewnętrznych, kardiologii i  intensywnej terapii, Fryburg Bryzgowijski
A481; A482
a78 annan infektiös sjukdom; Legionellose
LegionellenLegionella; LegionelloseLegioneloza; LegionärskrankheitChoroba legionistów; PneumonieZapalenie płuc; Lungenentzündung;Zapalenie Legionellenpneumoniepłuc wywołane legionellą; Legionella pneumophilla; Gorączka Pontiac-Fieber; AmbulantPozaszpitalne erworbenezapalenie Pneumoniepłuc; HustenKaszel; AtemnotDuszność; Dyspnoe; atypischeAtypowe Pneumoniezapalenie płuc; atypischeAtypowe Erregerpatogeny; CAP; LegionellenantigenAntygen Legionella; PCR; Fluorchinolon; MoxifloxacinMoxifloksacyna; LevofloxacinLevofloksacyna; Makrolid; ArithromycinArytromycyna; Clarithromycin; kalkulierte TherapieKlarytromycyna
LegionellozaLegioneloza
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja: Zakażenie Legionella (tlenowe bakterie gram-ujemne), najważniejszą manifestacją jest zapalenie płuc. Epidemiologia: Zarejestrowana zapadalność wynosi ok. 2/100  000 osób, prawdopodobnie choroba występuje znacznie częściej.
Medibas Polska (staging)
LegionellozaLegioneloza
/link/1a4f2795790e49e8bacba434813ba88a.aspx
/link/1a4f2795790e49e8bacba434813ba88a.aspx
legionellozalegioneloza
SiteDisease
LegionellozaLegioneloza
K.Reinhardt@gesinform.de
Kmail#stina.Reinhardt@gesinformbaranowska@gmail.decom
pl
pl
pl