Definicja: Gorączka denga to choroba wirusowa wywoływana przez wirusa dengi i przenoszona przez komary egipskie lub komary tygrysie.
Epidemiologia: Występuje w ponad 100 krajach tropikalnych i subtropikalnych; szacuje się, że rocznie występuje do 100 mln zachorowań.
Objawy: Klasyczna gorączka denga powodujeto chorobęchoroba grypopodobnągrypopodobna z gorączką, bólami głowy i mięśni oraz rumieniem i osutką. Poza tym w gorączce krwotocznej denga występują również wybroczyny.
WynikiBadanie fizykalne: Gorączka. Możliwe pogorszenie ogólnego stanu fizycznego W połowie przypadków występuje osutka. W krwotocznej gorączce denga występują również wybroczyny i ewentualnie krwotoki wewnętrzne.
Diagnostyka: Białka niestrukturalne są wykrywalne od 1. dnia gorączki. Szybkie testy IgM są pozytywne od około 5. dnia. Badanie serologiczne jest przeprowadzane przez odpowiednie laboratorium.
TerapiaLeczenie: Leczenie objawowe obejmuje dostarczanie płynów i w razie potrzeby podawanie paracetamolu w celu złagodzenia bólu. W przypadku krwotocznej gorączki denga konieczna jest hospitalizacja. Od 2018 r. dostępna jest szczepionka profilaktyczna dla osób mieszkających na obszarze endemicznym, które wcześniej miały laboratoryjnie potwierdzonepotwierdzoną zakażenie dengą, zatwierdzona jest szczepionka profilaktycznachorobę.
Informacje ogólne
Definicja
Gorączka denga jest chorobą wirusową wywoływaną przez wiruswirusa dengi (DENV) i przenoszoną przez komara Aedes aegypti lub komara tygrysiego AedesA. albopictus.
Gatunki komarów, które przenoszą wirusa, preferują życie na terenach lub w pobliżu terenów gęsto zaludnionych i miast. W przeciwieństwie do gatunków komarów, które przenoszą malarię, zwykle kąsają w ciągu dnia.
Zakażenie wirusem dengi może mieć różneny nasilenieprzebieg, od bezobjawowego lub niezróżnicowanegoniecharakterystycznej schorzeniachoroby gorączkowegoczkowej, poprzez klasyczną gorączkę denga i gorączkę krwotoczną denga, aż po zespół wstrząsu dengi.1.
Wirus występuje w 4 serotypach, od DENV-1 do DENV-4.
Serotypy są genetycznie różne i mają różne właściwości antygenowe.
PrzeżyciePrzechorowanie chorobydengi uodparnia tylko na dany serotyp; teoretycznie możliwe jest więc noweczterokrotne zakażenie 4 razy.
PierwszePierwsza zakażeniainfekcja zwykle mająma niewiele powikłań (klasyczna gorączka denga), natomiast ponowne zakażenie może prowadzić do gorączki krwotocznej denga i zespołu wstrząsu dengi.
Według prognoz co roku nastwystępuje 390 mln (95% przedział ufności (CI): 284–528) zakażeń dengąDENV rocznie, z czego około 96 mln (95% Cl: 67–136) stajedaje sięobjawy klinicznie widocznekliniczne.2
W Polsce zapadalność na gorączkę denga (postać klasyczna lub krwotoczna) w 2022 roku wyniosła 0,06/100 tys., z czego 74% pacjentów wymagało hospitalizacji.3
Częstość występowania wśród podróżnych
Częstość występowania wzrasta na obszarach endemicznych.
Większość turystów z Europy Zachodniej zaraża się w Azji Południowo-Wschodniej, zwłaszcza w Tajlandii, Malezji, Indonezji i na Filipinach.
Choroba często występuje także w Ameryce Południowej i Środkowej; m.in. w latach 2007/2008 doszło do epidemii w Brazylii.
W tym regionie większość przypadków występuje zwykle w porze deszczowej między styczniem a majem.
Gorączka denga jest obecnie jedną z najczęściej diagnozowanych tropikalnych chorób wirusowych w Europie i Ameryce Północnej.34.
W izraelskim badaniu prospektywnym ryzyko wynosiło ok. 0,3% na tydzień pobytu na obszarach endemicznych.45.
Gorączka krwotoczna denga
Gorączka krwotoczna denga jest częstą przyczyną przyjęć do szpitala na obszarach endemicznych; jest częstą przyczyną śmierci wśród dzieci w Azji Południowo-Wschodniej.
Gorączka krwotoczna denga występuje najczęściej u dzieci poniżej 1. roku życia lub u dzieci między 7. a 15. rokiem życia; rzadko u dorosłych.34.
Wyróżnia się 4 serotypy (od DENV-1 do DENV-4), które są blisko spokrewnione, ale mają różne właściwości antygenowe. Zakażenie powoduje dożywotnią odporność jedynie na odpowiedni serotyp.1.
Transmisja
Wirus dengi przenoszony jest przez ukąszenia komarów z gatunku Aedes aegypti (komar egipski) i AedesA. albopictus (komar tygrysi).
Komary Aedes mogą wykorzystywać do składania jaj i rozwoju larw nie tylko naturalne zbiorniki wodne, ale także sztuczne, niewielkie zbiorniki wodne, które powstają np. w zużytych oponach, puszkach po konserwach itp.
W przeciwieństwie do komara przenoszącego malarię, komar Aedes kąsa głównie w ciągu dnia. Żyje przez większość czasu w pomieszczeniach zamkniętych na terenach miejskich.
Ukąszenie komara Aedes jest bezbolesneniebolesne; jednak w przeciwieństwie do ukąszenia komara malarycznego zazwyczaj swędzipowoduje świąd.
Choroba występuje przez cały rok, ale najczęstsza jest w aktywnym okresie występowania komarów (gdy jest gorąco), w czasie pory deszczowej lub krótko po niej.
Brak bezpośredniego przenoszenia z człowieka na człowieka.
LudzieCzłowiek sąjest żywicielem ostatecznym wirusa, ale jako; żywicieleywicielami mogą być również mogą służyć małpy.
Zakażenie nie jest przenoszone bezpośrednio z człowieka na człowieka, a jedynie za pośrednictwem zakażonych komarów.
Gorączka krwotoczna denga i zespół wstrząsu dengi
Charakterystyczne dla tych postaci choroby są ostre i często wyraźne przecieki naczyń włosowatychwybroczyny. Objawy kliniczne obejmują: spadek ciśnienia tętniczego, obrzęki obwodowe, wodobrzusze i wysięk w jamie opłucnej, alejednak wyraźnenasilone krwawienia są rzadkie.
Gorączka krwotoczna denga i zespół wstrząsu dengi są częstymi przyczynami przyjęć do szpitala. Wśród dzieci w Azji Południowo-Wschodniej postaci te są częstymi przyczynami zgonów.
Gorączka krwotoczna denga występuje najczęściej u dzieci poniżej 15. roku życia, rzadziej u dorosłych.34.
Występuje głównie u osób zakażonych po raz 2.drugi, po zakażeniu innym serotypem lub po przeniesieniu przeciwciał w łonie matki.
Przyjmuje się, że tendencja do krwawienia wynika z faktu, że 4 serotypy częściowo reagują ze sobą krzyżowo, bez wytwarzania przeciwciał neutralizujących krzyżowo. Skutkuje to nadmierną aktywacją cytokin.
Badania epidemiologiczne wykazały, że największym ryzykiem wystąpienia gorączki krwotocznej denga lub zespołu wstrząsu dengi obarczone jest wtórne zakażenie innym serotypem dengi niż zakażenie pierwotne.
CiDlatego ciężkie zachorowania występują dlatego przede wszystkim u pacjentów na obszarach hiperendemicznych, gdzie jednocześnie występuje kilka serotypów DENV.
Czynniki predysponujące
Pobyt na obszarach endemicznych
Następujące czynniki mają istotne znaczenie dla globalnego wzrostu zachorowalności:34:
zwiększona gęstość zaludnienia i geograficzne rozprzestrzenianie się komara
zawodne systemy nawadniania
rosnnarastający problem zutylizacji odpadamiodpadów
zwiększony zasięg wirusów w związku z lotnictwemrozwojem ruchu lotniczego
zwiększonarosnąca gęstość zaludnienia na obszarach miejskich
WHO szacuje, że wzrost temperatury na świecie o 1,0–3,5°C może zwiększyć tempo przenoszenia wirusa poprzez skrócenie zewnętrznegocyklu okresu wylęgania urozwojowego komarów; może się to przyczyniprzyczyniać się do dodatkowych 20 000–30 000 zgonów rocznie.67.
ZwiZaobserwowano zwiększone lokalne kolonizacjewystępowanie komarów tygrysich odnotowano również w Europie Środkowej.
Choroby współistniejące, takie jak choroba sercowo-naczyniowa, cukrzyca lub alergie mogą zwiększykszać ryzyko rozwoju gorączki krwotocznej denga.
ICD-10
A90 Gorączka denga [denga klasyczna]
A91 Gorączka krwotoczna denga
Diagnostyka
Kryteria diagnostyczne
Na obszarach endemicznych przeważniegłównie w oparciu o rozpoznanie kliniczne
Może obejmować objawy grypopodobne o różnegonym stopnia nasilenianasileniu. Przy nawracającym zakażeniu na ogół objawy kliniczne są zwykle cięższe, często z typową wysypką skórną.
Występuje na obszarach tropikalnych i zbliżonych do tropikalnych, subtropikalnych. Duże ogniska choroby wystąpiły w Ameryce Południowej i Środkowej, Mikronezji i innych krajach wyspiarskich Pacyfiku.
Przeniesienie następuje poprzez ugryzieniaukąszenia komarów. Głównym wektorem jest przenoszący żółtą gorączkę komar tygrysi (Aedes aegypti).
Powoduje Objawy: gorączkęczka, przemijające bóle stawów i mięśni oraz osutkęosutka plamisto-grudkową.grudkowa
Zwykle łagodny przebieg choroby; czas trwania 2–7 dni, samoistne wyzdrowienie
W czasie ciąży wirus Zika może prowadzić do wad rozwojowych u płodu.
Objawy kliniczne wahają się od samoistnie ustępującej gorączki denga do krwotocznej gorączki denga z zespołem wstrząsu, w którym śmiertelność jest wysoka.
Ryzyko ciężkiej choroby jest znacznie większe przy ponownym zakażeniu niż przy pierwszym zakażeniu dengąDENV.
Klasyczna gorączka denga
Okres wylęgania: 2–14 dni, zwykle 4–7 dni
MoZakażenie może być prawie bezobjawowabezobjawowe lub występować z towarzyszącymi niecharakterystycznymi objawami atypowymi.
Niemowlęta i dzieci poniżej 15. roku życia
Mogą mieć niepowikłaną chorobę gorączkową z osutką plamisto-grudkową osutką.
U dzieci powyżej 15. roku życia oraz u dorosłych
Klasyczna gorączka denga prezentuje się jako choroba grypopodobna z wysoką gorączką, dreszczami, bólem głowy, wrażliwością na światło, wysypką skórną, bólem mięśni i stawów.
Początek choroby jest często gwałtowny. Ze względu na silne bóle za oczami, bóle pleców i kończyn choroba ta nazywana jest również „gorączką łamania kości” (breakbone fever).1,34.
Początkowa faza gorączkowa trwa zwykle 5–7 dni; po niej często następuje faza remisji trwająca od kilku godzin do 2 dni.
Osutka występuje u około połowy osób dotkniętych chorobą (patrz sekcja Badanie kliniczne); pojawia się ona po kilku dniach, trwa zwykle 2–4 dni i może jej towarzyszyć świąd i łuszczenie się skóry.910
U niektórych pacjentów występują łagodne dolegliwości ze strony dróg oddechowych i żołądkaprzewodu pokarmowego.
Przebieg choroby po ponownym zakażeniu
Ostra choroba rzadko trwa dłużej niż 1 tydzień, ale faza rekonwalescencji może być długa; często towarzyszy jej depresja oraz utrata włosów.
Według badania norweskiego powikłania poinfekcyjne są regułą: cztery tygodnie po ostrym przebiegu choroby zarejestrowanoobserwowano między innymi utratę włosów, depresję i zmęczenie odpowiednio w 45%, 50% i 100% przypadków.
Z reguły utrata włosów jest ostatnim objawem. Przeważnie dzieje się to ok. 2 miesiące po uznaniupowrocie pacjentado zazdrowia zdrowego, czas trwania utraty włosówi trwa ok. 1 miesiąc.
Gorączka krwotoczna denga
W rzadkich przypadkach gorączka denga może rozwinąć się w gorączkę krwotoczną denga, w której dominują krwawienia w obrębie skóry i błon śluzowych.
Występuje zwykle u dzieci poniżej 15. roku życia i przeważnie u rdzennych mieszkańców Ameryki Południowej i Azji Południowo-Wschodniej.
Zaczyna się od wysokiej gorączki i objawów ogólnych, jakanalogicznie do niepowikłanaanej gorączkaczki denga.
Faza krytyczna występuje po 3–4 dniach, równocześnie ze spadkiem temperatury.
wysypka wybroczynowa i krwotoki z przewodu pokarmowego
jednoczesna hepatomegalia, często także niewydolność krążenia
Ponowne zakażenie innym serotypem wirusa dengi może predysponować do rozwoju gorączki krwotocznej lub zespołu wstrząsu dengi.34,1011.
W przypadku pierwszych zachorowań ciężkie przebiegi choroby są rzadkie.
Badanie przedmiotowe
Zaczerwieniona twarz
Czczęsto w ciągu pierwszych 24–48 godzin
Zmiany skórne
Połowa pacjentów rozwija typowe zmiany skórne, które odróżniają dengę od malarii, żółtej gorączki oraz grypy.
Istnieją 2 różne rodzaje zmian skórnych.: Poczpoczątkowo występuje rumień rozproszony, następnie w 3. lub 4. dniu choroby pojawia się plamisto-grudkowa lub szkarlatynowa osutka.
Wysypka trwa od 2 godzin do kilku dni, niekiedy później następuje łuszczenie skóry.
Osutka wskazuje na fazę rekonwalescencji i nie postępuje do powikłań krwotocznych.
Wybroczyny
Sporadycznie bezpośrednio przed krytycznym spadkiem temperatury pojawiają się wybroczyny;, które mogą one być uogólnione.
Na skórze wzór objawów zakażenia wykazuje w ok. 80% przypadków bardzo charakterystyczne, prawie patognomoniczne, zagłębienia.
Wybroczyny pojawiają się najpierw na powierzchniach grzbietowych dłoni i stóp, a następnie rozprzestrzeniają się na ramiona, nogi, tułów i szyję, ale rzadko na twarz.
Skłonność do krwawień, wybroczyny, krwawe wymioty lub krew w stolcu wskazują na rozwój gorączki krwotocznej denga.
Jest dodatnia u 50–80% pacjentów z gorączką denga, ale tylko u <5% pacjentów z>mniej niż 5% pacjentów z malarią i innymi ważnymi rozpoznaniami różnicowymi.
Nałożyć mankiet do pomiaru ciśnienia tętniczego na ramię. Utrzymywać ciśnienie w połowie między ciśnieniem skurczowym a rozkurczowym przez 5 minut (niestety jest to bolesne dla pacjenta). Następnie należy policzyć liczbę wybroczyn widocznych na powierzchni 2,5 cm x 2,5 cm w zgięciu łokciowym; dodatnia próba wykaże >powyżej 20 wybroczyn.
Diagnostyka specjalistyczna
Wykrywanie patogenów i serologia,
Wykrycie patogenu we krwi metodą PCR jest możliwe tylko w ciągu pierwszych 4–5 dni od wystąpienia objawów.
Białko NS1 dengi jest wykrywalne przez około 9–10 dni od początku gorączki.
Immunoglobuliny (również jako szybki test)
IgM od około 5. dnia choroby
IgG od 10. do 14. dnia choroby
Wskazania do skierowania do specjalisty/szpitala
W większości przypadków zalecana jest konsultacja ze specjalistami w dziedzinie chorób zakaźnych lub medycyny tropikalnej iw zalecanetrybie jest, jeśli to możliwie, natychmiastowe skierowaniepilnym. Diagnostyka różnicowa w celu odróżnienia od innych potencjalnie szkodliwych chorób tropikalnych (takich jak malaria, dur plamisty) może byćjest trudna.
W przypadku podejrzenia gorączki krwotocznej denga lub zespołu wstrząsu dengi pacjenta należy dokonaniezwłocznie hospitalizować.
Obowiązek szybkiegozgłaszania
Podejrzenie przyjęcialub dorozpoznanie szpitalawirusowej gorączki krwotocznej podlega zgłoszeniu na druku ZLK-1 (w formie elektronicznej lub papierowej).
TerapiaLeczenie
Cele terapiileczenia
Złagodzenie objawów i zapewnienie leczenia wspomagającego.
Ogólne informacje o terapiileczeniu
Jest to leczenieLeczenie objawowe.; Nie mabrak specyficznego leczenia.
W przypadku niepowikłanej gorączki denga
Wywyłącznie leczenie objawowe; nie mabrak swoistego leczenia przeciwwirusowego.
podawanie płynów, w razie potrzeby dożylnie
w razie potrzeby paracetamol jako środek przeciwbólowy (ASA jest przeciwwskazanaprzeciwwskazany)
stopniowe zwiększanie poziomu aktywności w fazie rekonwalescencji
W przypadku gorączki krwotocznej denga
Konieczna jest hospitalizacja i leczenie płynami dożylnymi, ewentualnie także preparatami krwiopochodnymi, oraz ewentualnie dalsze działania w ramach intensywnej terapii.
Większość turystów z krajów nieendemicznych jest w grupie bardzo niskiego ryzyka zachorowania na gorączkę krwotoczną denga, ponieważ nie byli wcześniej narażeni na wirusazakażenie wirusem dengi.
Wyjątkiem mogą być imigranci z obszarów endemicznych, którzy później wracają do kraju pochodzenia, oraz osoby, które często podróżują do takich krajów.
Farmakoterapia
Leczenie środkami przeciwbólowymi i w razie potrzeby przeciwgorączkowymi
dorośli: paracetamol: 3–4 xrazy na dobę 1 g u dorosłych
zawiesinadzieci: paracetamoluparacetamol w zawiesinie 24 mg/ml: 3x3 razy na dobę 15 mg/kg u dzieci
W przypadku płynoterapii
ścisłe monitorowanie bilansu płynów poprzez wielokrotne badania hematokrytu, ciśnienia tętniczego, tętna i objętości moczu
Zapobieganie
Profilaktyka ugryzieukąszeń komarów
Dla podróżujących do obszarów endemicznych ważne jest, aby unikać ugryzieukąszeń komarów.
W przeciwieństwie do komara przenoszącego malarię, który jest aktywny wieczorem i w nocy, Aedes aegypti może ukąsić o każdej porze, zwłaszcza w pomieszczeniach i w zacienionych miejscach.
Komar rozwija się szczególnie w rejonach miejskich, dlatego ryzyko zakażenia istnieje również w dużych miastach.
Należy nosić odzież ochronną.
ciemne ubranie wierzchnie z długimi rękawami, długie spodnie i skarpety
Należy używać środków owadobójczych/środków odstraszających owady, które zawierają dietylotoluamid (DEET).
Środki te naleNależy je stosować również w ciągu dnia; w razie pocenia nacierać kilka razy na dobę, zgodnie z zaleceniami producenta.
Należy zachować szczególną ostrożność zarówno poza miastami, jak i w mieście, zwłaszcza wczesnym rankiem i o zmierzchu.
Moskitiery
Należy spać pod moskitierami nasączonymi permetryną, a także spryskiwać nią ubrania permetryną.
Ewentualnie rozpylić w miejscu zamieszkania środek odstraszający owady.
Lokalne środki to między innymi osuszanie zbiorników wodnych i opryskiwanie miejsc lęgowych komarów środkami owadobójczymi.
Podczas podróży należy stosować się do zaleceń lokalnych władz sanitarnych.
Osoby, które już wcześniej chorowały na gorączkę denga
Występuje u nich zwiększone ryzyko zachorowania na wariantpostać krwotocznykrwotoczną w przypadku ponownego zakażenia i dlatego powinny zachować szczególną ostrożność,abyi zapobiegać ukąszeniom komarów.
Krwotoczny przebieg choroby jest jednak bardzo rzadko opisywany wśród turystów.
Szczepienie
Dopuszczenie
Od października 2018 r. zatwierdzona jest szczepionka czterowalentna skierowana przeciwko wszystkim 4 serotypom wirusa dengi.
ZezwolenieRejestracja obejmuje osoby w wieku 9–45 lat, które mieszkają na obszarze endemicznym i miały wcześniej potwierdzone laboratoryjnie zakażenie dengą.
Regiony endemiczne w obszarze odpowiedzialności europejskiej agencji udzielającej pozwoleń na dopuszczenie do obrotu obejmują francuskie departamenty i terytoria zamorskie, takie jak Reunion czy GwadelupaDENV.
Wobec osób, które żyją w obszarze endemicznym poza Unią Europejską, obowiązują przepisy certyfikacji danego kraju.
Zastosowanie u podróżnych stanowi zastosowanie poza wskazaniami rejestracyjnymi (off label).
Schemat szczepienia obejmuje 3 dawki szczepionki (0–6–12 miesięcy).
Dowód skutecznoSkutecznościć
BadanieBadania IIIkliniczne fazyprzeprowadzone w 5 krajach azjatyckich dotyczące szczepionki czterowalentnej wykazało 56% redukcję zachorowań w wyniku szczepienia (Ib).1112.
Osoby zaszczepione należały do grupy wiekowej od 2 do 14 lat; otrzymały łącznie 3 dawki: po 0, 6 i 12 miesiącach.
Przebieg, powikłania i rokowanie
Przebieg
Klasyczna gorączka denga jest ustępującą samoistnie chorobą gorączkową.
Gorączka krwotoczna denga
W rzadkich przypadkach może być śmiertelna.
Również w tej postaci rokowanie jest na ogół dobre, ale faza rekonwalescencji może być długa.
Aseptyczne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych wymaga specjalnejspecjalistycznego terapiileczenia we współpracy z neurologami.1213.
Problemy poinfekcyjne
Długotrwałe dolegliwości poinfekcyjne mogą obejmować zmęczenie, zaburzenia koncentracji oraz depresję, utrzymujące się przez wiele miesięcy po zakażeniu, szczególnie u osób dorosłych.
Rokowanie
U osób wcześniej zdrowych rokowanie jest dobre.
Gorączka denga zwykle ustępuje samoistnie; śmiertelność wynosi <1%.>poniżej 1%.
Odporność
Choroba prowadzi do powstania dożywotniejtrwałej odporności przeciwko danemu serotypowi (typ 1–4), ale nie do odporności krzyżowej.
Gorączka krwotoczna denga i zespół wstrząsu dengi
Rokowanie jest zależne od profilaktyki lub wczesnego wykrywania i leczenia wstrząsu.78.
Śmiertelność waha się między 2,5% a 5%, ale przy optymalnym intensywnym leczeniu można ją zmniejszyć do ok. 1%.
Informacje dla pacjentów
O czym należy poinformować pacjentów?
Ważne jest zapobieganie ugryzieniomukąszeniom komarów.
Komar Aedes aegypti jest aktywny również w ciągu dnia; szczególnie rano i pod wieczór.
Komary rozprzestrzeniają się także na terenach miejskich, zwłaszcza w pobliżu otwartych zbiorników wodnych, również na przykład w beczkach na deszczówkę, stawach lub kałużach.
W przypadku niejasnej gorączki na obszarach tropikalnych zawsze należy zasięgnąć porady lekarza. Kwas acetylosalicylowy jest przeciwwskazany.
Z reguły łagodna choroba, z; możliwieliwy długąugi faząokres rekonwalescencji.
Bhatt S, Gething PW, Brady OJ et al. The global distribution and burden of dengue. Nature 2013; 496: 504-7. PMID : 23563266
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytut Badawczy Zakład Epidemiologii Chorób Zakaźnych i Nadzoru. Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce w 2022 r. wwwold.pzh.gov.pl
Simmons CP, Farrar JJ, Nguyen VV, et al. Dengue. N Engl J Med. 2012;366:1423-1432. PubMed
Potasman I, Srugo I, Schwarz E. Dengue seroconversion among Israeli Travelers to tropical countries. Emerg Infect Dis 1999; 5: 824-7. PubMed
Rothman AL, Srikiatkhachorn A, Kalayanarooj S. Prevention and treatment of dengue virus infection. UpToDate, last updated July 28, 2015. UpToDate
Githeko AK, Lindsay SW, Confalonieri UE, et al. Climate change and vector-borne diseases: a regional analysis. Bull World Health Organ 2000; 78: 1136-47. PubMed
Blacksell SD, Newton PN, Bell D, Kelley J, Mammen MP, Vaughn DW et al. The comparative accuracy of 8 commercial rapid immunochromatographic assays for the diagnosis of acute dengue virus infection. Clin Infect Dis 2006; 42: 1127-34. PubMed
Gregory CJ, Santiago LM, Argüello LM, et al. Clinical and laboratory features that differentiate dengue from other febrile illnesses en an endemic area--Puerto Rico, 2007-2008. Am J Trop Med Hyg 2010; 82: 922-9. PubMed
Nilsson J, Vene S, Mattsson L. Dengue encephalitis in a Swedish traveller returning from Thailand. Scand J Infect Dis 2005; 776-8.
Lindegren G, Vene S, Lundkvist Å, Falk KI. Optimized diagnosis of acute dengue fever in Swedish travelers by a combination of reverse transcription-PCR and immunoglobin M detection. J Clin Microbiol 2005; 43: 2850-5. PubMed
Jelinek T, Muhlberger N, Harms G, Corachan M, Grobusch MP, Knobloch J et al. Epidemiology and clinical features of imported dengue fever in Europe: sentinel surveillance data from TropNetEurop. Clin Infect Dis 2002; 35: 1047-1052. PubMed
Lindbäck H, Lindbäck J, Tegnell A, Janzon R, Vene S, Ekdahl K. Dengue fever in travelers to the tropics, 1998 and 1999. Emerg Infect Dis 2003; 9: 438-442. PubMed
Autorzy
Anna Grzeszczuk, Prof. dr hab. n. med., specjalista chorób zakaźnych, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku (recenzent)
Sławomir Chlabicz, Prof. dr hab. n. med., specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku (redaktor)
Thomas M. Heim, lekarz medycyny, dziennikarz naukowy, Freiburg
Birgit Wengenmayer, dr n. med., lekarz rodzinny, Fryburg
A90; A91
hemoragisk feber; a78 annan infektiös sjukdom; Dengue-Fieber
Definicja: Gorączka denga to choroba wirusowa wywoływana przez wirusa dengi i przenoszona przez komary egipskie lub komary tygrysie. Epidemiologia: Występuje w ponad 100 krajach tropikalnych i subtropikalnych; szacuje się, że rocznie występuje do 100 mln zachorowań.