Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Opryszczkowe zapalenie gardła

Streszczenie

  • Definicja:Opryszczkowe zapalenie gardła to ostrystan charakteryzujący się ostrym bóllem gardła wywołanyanym przez rózakażneenie wirusywirusami Coxsackie.
  • Częstość występowania: Najczęściej występuje w grupie wiekowej poniżej 4 lat.
  • Objawy: PowszechneNajczęstsze objawy to: zmęczenie, ból gardła i wysoka gorączka, a także dyskomfort podczas przełykania.
  • WynikiBadanie fizykalne: Wysypka w jamie ustnej z grudkami/osadamiszarawobiałymi igrudkowo-pęcherzykowymi owrzodzeniamiwykwitami na rumieniowym podłożu. Grudki wielkości 1–2 mm, stopniowo przekształcające się w pęcherzyki, a następnie owrzodzenia, zlokalizowane na podniebieniu miękkim, języczku, łukach podniebiennych i ewentualnie na migdałkach.
  • Diagnostyka: Dodatkowe badania nie są konieczne.
  • TerapiaLeczenie: Jest to choroba samoograniczająca się, specyficzne leczenie nie jest wskazane.

Informacje ogólne

Definicja

  • Opryszczkowe zapalenie gardła to stan chorobowy, w którym stwierdza się ostry ból gardła z gorączką oraz grudkami i pęcherzykami na podniebieniu miękkim, języczku i przednich łukach podniebiennych, a także ewentualnie na migdałkach.
  • Jest to infekcja wirusowa występująca głównie u dzieci, niegroźna i samoograniczająca się.

Częstość występowania

  • Opryszczkowe zapalenie gardła występuje najczęściej w grupie wiekowej poniżej 4 roku życia, ale choroba może wystąpić również u noworodków, młodzieży i młodych dorosłych.
  • Najczęściej występuje w okresie letnim.

Etiologia i  patogeneza

  • Częstą przyczyną są wirusy Coxsackie grupy A (A1 do 6, 8, 10 i 22), ale chorobę mogą wywołać także wirusy Coxsackie B, EV 71 lub inne enterowirusy.
  • Zakażenie
    • wysoka zaraźliwość, głównie wśród dzieci
    • Wirusy wywołujące rozprzestrzeniają się drogą fekalno-oralną lub bezpośrednio (oralno-oralną) w przypadku ostrej choroby.
  • Okres inkubacji wynosi 2–9 dni.
  • Gorączka utrzymuje się zwykle przez 1–4 dni.

ICD-10

  • B08.5 Enterowirusowe pęcherzykowe zapalenie gardła

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • Choroba gorączkowa z charakterystycznymi pęcherzykami o wielkości 1–2 mm pęcherzykami, które mogą ulegać owrzodzeniu, na podniebieniu miękkim, języczku, łukach podniebiennych lub migdałkach.
  • Pęcherzyki pękają po ok. 24 godzinach, pozostawiając żółtobiałe wrzodyowrzodzenia otoczone rumieniem.

Diagnostyka różnicowa

Wywiad lekarski

  • Zazwyczaj opryszczkowe zapalenie gardła zaczyna się od szybkiego wzrostu gorączki do ok. 40°C.
  • Inne częste objawy to zmęczenie, ból gardła i trudności w przełykaniu.
  • Grudki i pęcherzyki na podniebieniu miękkim, języczku, łukach podniebiennych i prawdopodobnieewentualnie dodatkowo na migdałkach odróżniają je od innych infekcji wirusowych.
  • Starsze dzieci mogą skarżyć się na ból głowy oraz ból pleców. Niektórzy skarżą się na, utratę apetytu, nudności i ból brzucha.

Badanie przedmiotowe

  • Zmiany na błonie śluzowej, przekrwienie i 1–2 mm grudki, które w ciągu 24 godzin przekształcają się w pęcherze, zlokalizowane na podniebieniu miękkim, języczku, łukach podniebiennych i ewentualnie na migdałkach.
  • Pęcherzyki pękają i tworzą żółtobiałe wrzodyowrzodzenia otoczone czerwoną obwódką.
  • Wysypka zwykle ustępuje po 3-5 dniach., Jednakjednak w przypadku wtórnej infekcji może to trwać dłużej.
  • Węzły chłonne w przedniej części szyi mogą być powiększone.

Badania uzupełniające w  praktyce lekarza rodzinnego

  • Opryszczkowe zapalenie gardła jest rozpoznaniem klinicznym i rzadko wymagana jest dodatkowa diagnostyka.
  • Wirus może zostać wykryty poprzez hodowlę wymazu z gardła (czasochłonne).
  • Istnieją również metody bezpośredniego wykrywania metodą PCR w próbkach z gardła lub stolca, a w cięższych chorobachzakażeniach z krwi, moczu lub płynu mózgowo-rdzeniowego.

Diagnostyka specjalistyczna

  • Brak danych

Wskazania do skierowania do specjalisty

  • Zwykle nie są konieczne.

Obowiązek zgłaszania

  • Rozpoznanie opryszczkowego zapalenia gardła podlega zgłoszeniu na druku ZLK-1 (w formie elektronicznej lub papierowej)

TerapiaLeczenie

Ogólne informacje o terapiileczeniu

  • Opryszczkowe zapalenie gardła jest chorobą samoograniczającą się, dla której nie jestma wskazaneleczenia specyficzne leczenieprzyczynowego.
  • Leczenie łagodzące objawy   
    • przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów
    • odpoczynek fizyczny
    • unikanie palenia i narażenia na dym.
    • obniżenie gorączki za pomocą zimnych okładów na okolice czołydkia, karku, pachwin, łydek
    • nielecznicze pastylki do ssania
    • lecznicze pastylki do ssania zawierające miejscowe środki znieczulające i/lub niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ).
      • Ze względu na cytotoksyczność zależną od stężenia leku, nie zaleca się stosowania pastylek do ssania, roztworów do płukania gardła i aerozoli do gardła zawierających środki antyseptyczne lub miejscowe antybiotyki.
    • Ibuprofen lub naproksen można podawać przez krótki czas w celu złagodzenia bólu.

Zalecenia dla pacjentów

  • Przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów
  • Odpoczynek
  • Nawilżanie powietrza otoczenia
  • unikanieUnikanie palenia i narażenia na dym.
  • Płukanie słoną wodą
  • Płukanie herbatą (szałwia, rumianek itp.)
  • Gorącace cytrynapłyny z cytryną
  • Ssanie niemedycznych słodyczy
  • Okład na chore gardło
  • W razie potrzeby leki przeciwgorączkowe

Przebieg, powikłania i  rokowanie

Przebieg

  • Opryszczkowe zapalenie gardła jest chorobą łagodną i samoograniczającą się.
  • Zmiany chorobowe zwykle goją się w ciągu 3–5 dni.

Powikłania

  • Powikłania występują bardzo rzadko.
  • Bardzo rzadko zakażenia enterowirusami (EV) 71 mogą prowadzić do zapalenia mózgu i rdzenia kręgowego.1

Rokowanie

  • Dobre
  • Możliwe sa wielkorotne zachorowania z podobnymi objawami ponieważ odporność dotyczy konretnego szczepu wirusa, który wywołał aktualnie przechorowane opryszczkowe zapalenie gardła.

Informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w  Deximed

Ilustracje

Herpangina2016.jpg
Opryszczkowe zapalenie gardła (James Heilmann, Wikimedia Commons)

Źródła

Piśmiennictwo

  • Szenborn L, Sawiec P, Mrukowicz J. Ostre zapalenie gardła i migdałków u dzieci. Medycyna Praktyczna 2022. (dostęp 10.11.2023)  mp.pl
  1. Tsai JD, Kuo HT, Chen SM, et al. Neurological images and the predictors for neurological sequelae of epidemic herpangina/hand-foot-mouth disease with encephalomyelitis. Neuropediatrics. 2014; 45: 102-8. PMID: 24258524  http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=PubMed&term=24258524[uid]" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=PubMed&term=24258524[uid]" target="_blank">PubMed

Autorzy

  • Elżbieta Kryj-Radziszewska, Dr n. med., specjalista medycyny rodzinnej, pediatra, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie (recenzent)
  • Adam Windak, Prof dr hab. n. med., specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie (redaktor)
  • Monika Lenz, lekarz rodzinny, Neustadt am Rübenberge
B085
Herpangina
AkuteOstry Halsentzündungból gardła; Wirusy Coxsackie-Viren; ViraleWirusowe Entzündungzapalenie des Halsesgardła; HalsschmerzenBól gardła; SchluckbeschwerdenTrudności w połykaniu
Opryszczkowe zapalenie gardła
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja:Opryszczkowe zapalenie gardła to ostrystan charakteryzujący się ostrym bóllem gardła wywołanyanym przez rózakażneenie wirusywirusami Coxsackie. Częstość występowania: Najczęściej występuje w grupie wiekowej poniżej 4 lat.
Medibas Polska (staging)
Opryszczkowe zapalenie gardła
/link/8ebac93138ce40169aa5b98583feeb3d.aspx
/link/8ebac93138ce40169aa5b98583feeb3d.aspx
opryszczkowe-zapalenie-gardla
SiteDisease
Opryszczkowe zapalenie gardła
K.Reinhardt@gesinform.de
Kmail#stina.Reinhardt@gesinformbaranowska@gmail.decom
pl
pl
pl