Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Torbiele nerek

Streszczenie

  • Definicja: torbiele nerek to wypełnione płynem przestrzenie otoczone cienkim nabłonkiem.
  • Częstość występowania: choroba występuje częściej u  osób starszych, 20% osób w  wieku od 50 do 60 lat ma torbiele nerek.
  • Objawy: torbiele nerek są zwykle bezobjawowe. W  pojedynczych przypadkach występują tępe bóle w  boku/okolicy lędźwiowej, rzadko gorączka (torbiel zakażona).
  • Badanie fizykalne: zwykle w  badaniu przedmiotowym nie wykrywa się żadnych nieprawidłowości, rzadko wyczuwalny jest guz lub bolesność okolicy nerki w  trakcie opukiwania okolica nerki jest bolesna.
  • Diagnostyka: do rozpoznania choroby dochodzi zazwyczaj przypadkowo podczas badania obrazowego. Jeśli torbiel ma wyraźne cechy zmiany łagodnośćagodnej, dalsza diagnostyka nie jest konieczna. Rozróżnienie torbieli łagodnych od zmian torbielowatych podejrzanych podejrzanych o  to, że są złośliwośćliwe, przeprowadza się po badaniu ultrasonograficznym z  kontrastem lub tomografii komputerowej z  zastosowaniem klasyfikacji Bosniaka.
  • Leczenie: w przypadku łagodnych, bezobjawowych torbieli leczenie nie jest konieczne. Duże, objawowe torbiele mogą ulec stwardnieniu. Torbiele podejrzewane o  złośliwość są usuwane.

Informacje ogólne

Definicja

  • Torbiele nerek to wypełnione płynem przestrzenie otoczone cienkim nabłonkiem.
  • Najczęstsza wada rozwojowa nerek
  • Na ogół nieistotne klinicznie
  • Torbiele nerek należy odrróżninicować od z wielotorbielowatością nerek.

Częstość występowania

  • Wzrasta wraz z  wiekiem
  • Występowanie w populacji ogólnej: do 5%1
  • 20% osób w  wieku od 50 do 60 lat ma torbiele nerek
  • W Są wykrywane w przypadku około 40% wszystkich badań TK jamy brzusznej wykrywane są torbiele nerek.
  • Stwierdzone podczas 50% wszystkich sekcji zwłok
  • Stosunek liczby mężczyzn do liczby kobiet: - ok. 2:1

Etiologia i  patogeneza

  • Torbiele nerek to najczęściej nieprawidłowości rozwojowe kanalików nerkowych, wrodzone lub nabyte w  ciągu życia.
  • W  zależności od umiejscowienia rozróżnia się torbiele korowe, rdzeniowe i  okołomiedniczkowe nerek.
  • Zlokalizowane naw górnym biegunie nerki  
  • Wg danych niemieckich, wzrostWzrost rozmiaru torbieli w  czasie wynosi średnio ok. 0,14  cm/ na rok.
  • Obecnie większość torbieli nerek jest wykrywana przypadkowo podczas badania ultrasonograficznego.
  • Torbiele nerek uznaje się za patologiczne tylko wtedy, gdy ich pochodzenie jest niejasnyniejasne lub w  przypadku występowania objawów.
  • Oprócz łagodnych torbieli nerek występują także złośliwe torbielowate zmiany nerkowe.12.
  • Duże torbiele mogą uciskać układ kanalików nerkowych lub inne narządy, powodując ból w  boku/okolicy lędźwiowej lub ból brzucha
  • RzadkoInfekcje związane z torbielami występują infekcje związane z torbielamirzadko.,
  • Torbiele „wtórne” nerek u  pacjentów z  przewlekłą niewydolnością nerek
      należy odróżnić od torbieli prostych nerek oraz od torbieli u  pacjentów dializowanych w  przebiegu nabytej, wtórnej torbielowatości.

Czynniki predysponujące

ICD-10

  • N28 Inne zaburzenia nerki i moczowodu niesklasyfikowane gdzie indziej
    • N28.1 Torbiel nerki, nabyta

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • Wstępnąpne diagnozęrozpoznanie stawia się zwykle zana pomocąpodstawie badania USG.
  • Klasyczne kryteria ultrasonograficzne łagodnej torbieli nerki:
    • kształt okrągły do owalnego
    • ostry i  gładki obrys ściany torbieli
    • bezechowa zawartość
    • dystalne wzmocnienie echa za torbielą

Diagnostyka różnicowa

Wywiad lekarski

Badanie przedmiotowe

  • Wyczuwalny guz w  boku?
  • PrzyBól przy palpacji występuje ból?
  • Okolica nerki bolesna przy opukiwaniu?
  • Podwyższona temperatura?
  • Ciśnienie tętnicze?

Badania uzupełniające w praktyce lekarza rodzinnego

Badanie USG

  • USG ma kluczowe znaczenie we wczesnym wykrywaniu (i  obserwacji) torbieli w  praktyce lekarza rodzinnego
  • Podstawowe badanie USG (ultrasonografia w  projekcji  B i  z opcją Color Doppler) do wstępnej diagnostyki i  oceny torbieli nerek
  • Badanie ultrasonograficzne w  projekcji  B dostarcza informacji na temat:
    • wielkości
    • kształtu
    • echogeniczności
    • struktury ściany torbieli
    • ilości przegród
    • guzowatych elementów tkanki miękkiej
  • PrzyW przypadku łagodnych torbielachtorbieli, w USG Color Doppler nie możnauwidacznia uwidocznićsię żadnych naczyń przy stosowaniu USG Color Doppler.
    • W w przypadku widocznych naczyń krwionośnych w  torbieli -  podejrzenie zmiany złośliwości.liwej

Badania laboratoryjne

  • Badania krwi
  • Badania moczu
    • testy paskowe do badania moczu
    • Osadosad moczu (badanie ogólne moczu)

Diagnostyka specjalistyczna – ocena złośliwości

  • Dalsza ocena specjalistyczna obejmuje rozróżnienie pomiędzy torbielami prostymi i  powikłanymi, podejrzanymi o  złośliwość.
  • Najważniejszymi metodami obrazowymi do dalszej diagnostyki są tomografia komputerowa (TK) i  badanie ultrasonograficzne z kontrastem (USGcontrast enhanced ultrasound - CEUS) z kontrastem.
  • Podstawą oceny torbieli jest klasyfikacja według systemu Bosniaka, która pierwotnie została opracowana do diagnostyki TK.23.
    • Klasyfikacja opiera się przede wszystkim na stopniu wchłaniania środka cieniującego w  przegrodach lub litych częściach torbieli.
    • Torbiele dzieli się na 5 kategorii (I, II, IIF, III i  IV)
    • ryzykoRyzyko złośliwości zmiany torbielowatej wzrasta wraz ze wzrostem kategorii.
  • Obecnie system klasyfikacji Bosniaka można stosować również na podstawiedo badań ultrasonograficznych ze wzmocnionym kontrastem (Contrast-enhanced Ultrasound – CEUS).
  • Zalety CEUS w  porównaniu do TK
    • brak narażenia na promieniowanie
    • krótki czas badania
    • ma zastosowanie również w  przypadku uczulenia na jod
    • ma zastosowanie przy zaburzeniach czynności nerek

SystemKlasyfikacja klasyfikacjizmian torbielowatych nerek według Bosniaka torbieli za pomocą badania ultrasonograficznego ze wzmocnieniem kontrastowym (CEUS)23

Kategoria I
  • Badanie ultrasonograficzne w  projekcji B: wyraźnie zaznaczona, cienka ściana, brak zwapnień, brak przegród, brak części guzowatych/litych
  • CEUS: brak wzmocnienia po podaniu środka kontrastowego
  • ryzykoRyzyko złośliwości 0%
Kategoria II
  • Badanie ultrasonograficzne w  projekcji B: pojedyncze, cienkie przegrody ≤1 mm, wielkość zmian <3 cm>
  • CEUS: przegrody nie ulegają wzmocnieniu po podaniu środka cieniującego
  • ryzykoRyzyko złośliwości 0%  
Kategoria II F
  • Badanie ultrasonograficzne w  projekcji B: nieznacznie pogrubione ściany/przegrody torbieli, mogą zawierać drobne zwapnienia
  • CEUS: przegrody ulegają dyskretnemu wzmocnieniu po podaniu środka cieniującego
  • ryzykoRyzyko złośliwości 5–25 %
Kategoria III
  • Badanie ultrasonograficzne w  projekcji B: liczne przegrody / nieregularnie pogrubione przegrody / nieregularnie pogrubiona ściana torbieli, nieregularne zwapnienia
  • CEUS: przegrody wyraźnie wzmocnione po podaniu środka cieniującego
  • ryzykoRyzyko złośliwości 30–100 %
Kategoria IV
  • Badanie ultrasonograficzne w  projekcji B: części guzowate/lite
  • CEUS: części guzowate/lite wzmocnione po podaniu środka cieniującego
  • ryzykoRyzyko złośliwości 100 %

Wskazania do skierowania do specjalisty

  • W  przypadku, gdy po badaniu przez lekarza rodzinnego ocena złośliwości jest niejasna.

Leczenie

Cele terapiileczenia

  • Uniknięcie niepotrzebnego leczenia małych, łagodnych torbieli.
  • W  przypadku torbieli objawowych złagodzenie objawów.
    • duże torbiele, którym towarzyszy ból lub niedrożność układu kielichowo-miedniczkowego, infekcja torbieli    
  • Poprawa rokowania poprzez usunięcie torbieli złośliwych.

Ogólne informacje o terapiileczeniu

  • Opcje leczenia torbieli nerek są następujące:
    • chirurgiczne usunięcie (ewentualnie wcześniejsza biopsja) torbieli złośliwych
    • duże, objawowe torbiele
      • aspiracja zawartości torbieli i  skleroterapia
      • marsupializacja
    • drenaż, antybiotykoterapia zakażonych torbieli

Postępowanie w  zależności od złośliwości z  wykorzystaniem systemu klasyfikacji Bosniaka

  • Torbiele kategorii I i  II według klasyfikacji Bosniaka
    • wiarygodna diagnoza możliwa dzięki badaniu ultrasonograficznemu w  projekcji  B bez kontrastu i  opcji Color Doppler
    • brak konieczności dalszegodalszej wyjaśnieniadiagnostyki i leczenia
  • Torbiele kategorii II F według systemu Bosniaka
    • regularne kontrolebadania przebiegukontrolne (USG/TK)
  • Torbiele kategorii II oraz IV według systemu Bosniaka
    • Wymagają szczegółoweowego rozpoznanierozpoznania na podstawie biopsji
    • chirurgiczne usunięcie

Przebieg, powikłania i  rokowanie

Powikłania

  • Wodonercze spowodowane niedrożnością dróg moczowych
  • Zakażenia
  • Krwawienie (ukrwotocznienie torbieli)

Przebieg i  rokowanie

  • Rokowanie jest przeważnie dobre, większość torbieli ma postać łagodną.

Dalsze postępowanie

  • W  zależności od kategorii wg klasyfikacji Bosniaka:
    • Kategoria I wg klasyfikacji Bosniaka: nie mabrak konieczności kontrolowania przebiegu
    • Kategoria II wg klasyfikacji Bosniaka: nie mabrak konieczności kontrolowania przebiegu
    • Kategoria IIF wg klasyfikacji Bosniaka: zalecana regularna kontrola przebiegu (F oznacza obserwację, - ang. "follow-up")
    • Kategoria III i IV wg klasyfikacji Bosniaka: zwykle natychmiastowe usunięcie torbieli, u  pacjentów z  ciężkimi chorobami współistniejącymi / skróconą oczekiwaną długością życia możliwa kontrola po 6 i  12 miesiącach, następnie co roku z  ponowną oceną co do dalszego postępowania

Informacje dla pacjentów  

O  czym należy poinformować pacjentów?

  • Torbiele nerek są na ogół niegroźne i  rozpoznawane przypadkowo.

Informacje dla pacjentów w  Deximed

Ilustracje

USG: Torbiel nerki i kamica nerkowaUSG: Torbiel nerki i kamica nerkowa
Badanie USG: Torbiel nerki i  kamica nerkowa (dzięki uprzejmości sonographiebilder.de ©Albertinen-Diakoniewerk e. V., Hamburg).
USG: Większa torbiel nerki w obszarze dolnego bieguna, mostek miąższowy w nerceUSG: Większa torbiel nerki w obszarze dolnego bieguna, mostek miąższowy w nerce
Badanie USG: Większa torbiel nerki w  obszarze dolnego bieguna, mostek miąższowy w  nerce (dzięki uprzejmości sonographiebilder.de ©Albertinen-Diakoniewerk e. V., Hamburg).
TK: Torbiel nerki lewej
TK: Torbiel nerki lewej

Źródła

Piśmiennictwo

  1. Mensel B, Kühn JP, Kracht F, Völzke H, Lieb W, Dabers T, Lorbeer R. Prevalence of renal cysts and association with risk factors in a general population: an MRI-based study. Abdom Radiol (NY). 2018 Nov;43(11):3068-3074. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  2. Ljungberg B, Holmberg G, Sjödin JG, et al. Renal cell carcinoma in a renal cyst. A case report and review of the literature. J Urol 1990; 143: 797. PubMed
  3. Bosniak, MA. The Bosniak Renal Cyst Classification: 25 Years Later. Radiology 2012; 262: 781-5.  http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=PubMed&term=Radiology [ta]+AND+262[vol]+AND+781[page]" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=PubMed&term=Radiology [ta]+AND+262[vol]+AND+781[page]" target="_blank">PubMed

Autorzy

  • Katarzyna Kosiek, Dr n. med., specjalista medycyny rodzinnej, Poradnia Lekarzy Rodzinnych w Łodzi (recenzent)
  • Tomasz Tomasik, Dr hab. n. med., Prof. UJ, specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie (redaktor)
  • Michael Handke, prof. dr. n. med., specjalista chorób wewnętrznych, kardiologii i  intensywnej opieki medycznej, Fryburg Bryzgowijski
N28; N281
Nyrecyster; Nierenzysten
NierenzysteTorbiel nerki; Bosniak-KlassifikationKlasyfikacja Bosniaka; NierencysteTorbiele nerek; Nieren-ZysteTorbiele w nerkach; NierenfehlbildungWady nerek; FlankenschmerzBól w boku; ZysteTorbiel inw den Nierennerce
Torbiele nerek
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja: torbiele nerek to wypełnione płynem przestrzenie otoczone cienkim nabłonkiem. Częstość występowania: choroba występuje częściej u  osób starszych, 20% osób w  wieku od 50 do 60 lat ma torbiele nerek.
Medibas Polska (staging)
Torbiele nerek
/link/4c89b41baacd48aa9f4f4722235f975e.aspx
/link/4c89b41baacd48aa9f4f4722235f975e.aspx
torbiele-nerek
SiteDisease
Torbiele nerek
K.Reinhardt@gesinform.de
Kmail#stina.Reinhardt@gesinformbaranowska@gmail.decom
pl
pl
pl