Definicja: zespół pęcherza nadreaktywnego (Overactiveoveractive Bladderbladder – OAB) wiąże się z częstomoczem, parciem na mocz i nykturią z lub bez nietrzymaniem moczu lub bez.
Częstość występowania: chorobowość około 16%; wzrasta wraz z wiekiem. Brak różnic związanych z płcią; nadreaktywność pęcherza moczowego częściej wiąże się z nietrzymaniem moczu u kobiet niż u mężczyzn.
Objawy: zwiększone parcie na mocz i częstsze oddawanie moczu oraz nykturia. W przypadku nietrzymania moczu mówi się o "typie mokrym" (wet OAB); jeśli natomiast występują objawy parcia bez objawów nietrzymania moczu, mówi się o "typie suchym" (dry OAB). Często towarzyszące objawy psychiczne, takie jak lęk lub depresja.
Badanie fizykalne: obraz somatyczny w badaniu lekarskimprzedmiotowym niezwykle wyróżniajest się niczym szczególnymprawidłowy.
Diagnostyka: pęcherz nadreaktywny rozpoznaje się przez wykluczenie chorób miejscowych, metabolicznych, neurologicznych oraz endokrynologicznych.
Leczenie: schemat leczenia jest wieloetapowy: 1. Zmiana zachowańnawyków i fizjoterapia z technikami relaksacyjnymi, oraz w razie potrzeby psychoterapia. 2. Leczenie farmakologiczne, np. lekami przeciwcholinergicznymiantycholinergicznymi. 3. Przezskórna neuromodulacja elektryczna lub wstrzyknięcie toksyny botulinowej typu A w ścianę pęcherza moczowego.
Informacje ogólne
Definicja
Zespół pęcherza nadreaktywnego (overactive bladder syndrome, - OAB) obejmuje objawy częstomoczu, naglącychnagłego parćparcia na pęcherz i nykturii z nietrzymaniem moczu lub bez niego.
Międzynarodowe Towarzystwo Kontynencji (International Continence Society – ICS) definiuje pęcherz nadreaktywny (wcześniej zwany pęcherzem drażliwym) jako naglącą potrzebę oddania moczu, której zazwyczaj towarzyszy duża częstotliwość oddawania moczu w ciągu dnia lub nykturia z nietrzymaniem moczu lub bez niego (zespół nadreaktywnego pęcherza, typ mokry lub suchy) bez infekcji dróg moczowych lub innych wykrywalnych chorób towarzyszących.1-2
DiagnozaRozpoznanie jestna rozpoznaniempodstawie zespołuobjawów klinicznegoklinicznych, i nie jest już zależna od wyników badań urodynamicznych.
Wyklucza się lemożącąliwe u jegozaburzenia podłoża patologię miejscowąmiejscowe, metabolicznąmetaboliczne, neurologicznąneurologiczne lub endokrynologicznąendokrynologiczne.
JeśliW objawyprzypadku sązgłaszanych obecneobjawów, można jedynie postawić wstępną diagnozę zespołu pęcherza nadreaktywnego (OAB);, diagnozęale właściwą stawiadiagnozę można postawić się dopiero po wykluczeniu innych możliwych rozpoznań różnicowych.
Częstomocz: co najmniej 8 mikcji/dobę przy zwykłej ilości moczu (do 2,8 l/24 h).
Silne naglące parcie na pęcherz: nagłe parcie na mocz bez ostrzeżenia, które wiąże się z ryzykiem popuszczenia (wycieku) moczu.
Nykturia: budzenie się wywołane silną potrzebą oddania moczu i opróżnienia pęcherza w nocy
Nietrzymanie moczu z naglącym parciem: mimowolna utrata moczu związana z silnym nagłym parciem na mocz3
Częstomocz na tle psychogennym
Może występować samodzielnie lub jako część zespołu pęcherza nadreaktywnego; wymaga wykluczenia przyczyn neurologicznych, urologicznych oraz ginekologicznych i wi jest zwiąże sięzane z czynnikami psychologicznymi.4.
Częstość występowania pęcherza nadreaktywnego jest prawdopodobnie niedoszacowana, ponieważ wielu chorych doświadczających objawów nie szuka pomocy medycznej w związku z tym problemem.5.
Niegłówne szukają oni porady lekarskiej w związku ze swoim stanem z powodupowody: zakłopotaniaopotanie/wstyd, strachustrach przed operacją, poglądud, że niewydolność pęcherza jest normalnąnormalnym częściąobjawem starzenia się lub, przekonania, że problemu nie da się leczyć.6.
Ponadto zespół ten jest często nieodpowiednio leczony5.
Zespół pęcherza nadreaktywnego dotykajest często nieodpowiednio leczony.5
Dotyka zarówno młodych, jak i starszych osób, początkowo może być leczony przez lekarzy pierwszego kontaktu/POZ.5,7.
Częstość występowania wynosi około 16% [Stewart, Milsom] 16 %.7-8
U 1/3 pacjentów z nadreaktywnym pęcherzem występuje "typ mokry," czyli związany z nietrzymaniem moczu.
U 55% kobiet i 16% mężczyzn występuje pPęcherz nadreaktywny z nietrzymaniem moczu występuje u 55% kobiet i 16% mężczyzn.
Nie ma większej różnicy między płciami, jeśli chodzi o łŁączną częstość występowania jest podobna u obu płci.
W Polsce częstość występowania OAB jest większa u kobet (39%) niż u mężczyzn (27%) i zwiększa się wraz z wiekiem.9
Częstość występowania wzrasta wraz z wiekiem od około 7% (poniżej 35 lat) do ponad 30% (powyżej 75 lat).
Nie wiadomo, jak wysoki jest odsetek częstomoczu o podłożu psychogennym we wszystkich przypadkach pęcherza nadreaktywnego i czy jest to jedno i to samo zaburzenie4.
Choroby współistniejące
Często występują zaburzenia psychiczne, takie jak depresja, zaburzenia lękowe lub (inne) zaburzenia pod postacią somatyczną4
Etiologia i patogeneza
Objawy pęcherza nadreaktywnego są często spowodowane mimowolnymi skurczami mięśnia wypieracza pęcherza.
Nadaktywność mięśnia wypieracza pęcherza – niezależnie od tego, czy neurogenna, mięśniowa czy funkcjonalna – charakteryzuje się niepożądanymi skurczami podczas fazy napełniania. MogSkurcze mogą wystąpić mimowolnie lub zostać sprowokowane.1.
Mimowolne skurcze wypieracza pęcherza występują w nadreaktywności pęcherza moczowego przy objętościach poniżej 200 ml, czyli poniżej zwykłej pojemności pęcherza. Mogą jednak wystąpić przy dowolnej objętości pęcherzamoczu.910.
Patofizjologia
Na prawidłową czynność pęcherza moczowego składa się złożona interakcja kory mózgowej, mostu, rdzenia kręgowego (z unerwieniem obwodowym autonomicznym, somatycznym i czuciowym doprowadzającym i odprowadzającym dolnych dróg moczowych) oraz elementów anatomicznych dolnych dróg moczowych.
Przyczyną nadreaktywnego pęcherza może być zwiększony napływ impulsów pobudzających pęcherz moczowy, brak systemu hamującego z ośrodkowego układu nerwowego lub zmiany wewnątrz ściany pęcherza moczowego. Dochodzi do utraty równowagi między bodźcami pobudzającymi i hamującymi.
Wydaje się, że decydującą rolę w częstomoczu o podłożu psychogennym odgrywa zmniejszone hamowanie mechanizmu wypieracza pęcherza przez ośrodkowy układ nerwowy. Związek między emocjami a kontrolą czynności pęcherza jest wyraźny, np. w chwili silnego lęku przed śmiercią, któremu może towarzyszyć zawieszeniezahamowanie funkcji zwieracza cewki moczowej.4.
Za dużym znaczeniem czynników psychicznych w zespole pęcherza nadreaktywnego przemawiają następujące argumenty:
U wielu chorych naglące parcie na pęcherz i nietrzymanie moczu może być wywołane czynnikami środowiskowymi, np. nagłe parcie „w drodze do własnej toalety”, „przy otwieraniu drzwi do mieszkania”.1011.
wyraźny wpływ placebo na częstość oddawania moczu1112
wysoka współchorobowość z objawami lękowymi
Do dysfunkcji dolnych dróg moczowych mogą przyczyniać się zmiany w łukach odruchowych wpływające na czynność dolnych dróg moczowych lub zmiany strukturalne niektórych nerwów, mięśni gładkich lub nabłonka dróg moczowych.1213.
Czynniki predysponujące do objawów parcia na pęcherz moczowy
Objawy parcia są często związane zzaparciami, chociaż nie ma dowodów na to, że leczenie zaparć poprawiawpływa korzystnie na dolegliwości związane z nietrzymanie moczu.
Nadmierne spożycie kawy i herbaty może powodować zwiększoną potrzebę oddawania moczu. Nie ma jednak dowodów na poprawę w zakresie nietrzymania moczu poprzez ograniczenie spożycia kawy lub herbaty.
ICD-10
N31 Nerwowo-mięśniowa dysfunkcja pęcherza, niesklasyfikowana gdzie indziej
N31.0 Pęcherz neurogenny niesklasyfikowany gdzie indziej
N39.4 Inne określone nietrzymanie moczu. Do określenia związanej z tym nadreaktywności pęcherza lub nadreaktywności wypieracza pęcherza należy użyć dodatkowego numeru (N32.8).
N39.8 Inne określone zaburzenia układu moczowego
N39.9 Zaburzenie układu moczowego, nieokreślone
F45.34 Zaburzenia autonomiczne układu moczowo-płciowego występujące pod postacią somatyczną (w tym poliuria psychogenna)
Diagnostyka
Kryteria diagnostyczne
Rozpoznanie stawia się wyłącznie na podstawie objawów klinicznych i po wykluczeniu przyczyn organicznych.1314.
Pomocny jest tutaj dzienniczek mikcji.
Typowe jest silne parcie na pęcherz z towarzyszącym nietrzymaniem moczu lub bez niego; zwykle współwystępuje częste oddawanie moczu i nykturia.
Pęcherz nadreaktywny jest rozpoznaniem z wykluczenia,który (wymaga wykluczenia innej choroby narządu jako przyczyny). Z reguły wymagane są badania dodatkowe.
Częste oddawanie moczu: co najmniej 8 mikcji/ na dobę przy zwykłej iloobjętości moczu (do 2,8 l/24 h) (częstomocz)
Budzenie się wywołane silną potrzebą oddania moczu i opróżnienia pęcherza w nocy (nykturia)
Nagła potrzeba oddania moczu bez ostrzeżenia, która wiąże się z ryzykiem popuszczenia (wycieku) moczu (silne nagłe parcie na mocz).1,1415.
z nietrzymaniem moczu (nadreaktywność pęcherza, "typ mokry", występujące wcześniej nietrzymanie moczu z naglącym parciem): osobaOsoba chora nie może utrzymać moczu, gdy ma silne parcie na pęcherz.
bez nietrzymania moczu (nadreaktywność pęcherza, "typ suchy"): OsobaPacjent dotkniętama chorobą może czućpoczucie, że nie jest w stanie utrzymać moczu, przy silnym parciu na pęcherz, ale zawsze udaje jej się dotrzeć do toalety.
Czy osoba odczuwa pogorszenie jakości życia? Istotne pogorszenie jakości życia z powodu pęcherza nadreaktywnego. Dotyczy to osób zarówno dotkniętych wyciekiemznietrzymaniem moczu, jak i niedotkniętych bez.
Pytania ukierunkowane dotyczące następujących kwestiina:
początek / czas trwania i stopień nasilenia objawów
Pomocne i zalecane są ustrukturyzowane kwestionariusze. (skala OAB-V3, kwestionariusz IPSS, kwestionariusz ICIQ-FLUTS)
U 53–71% kobiet z nadreaktywnością pęcherza moczowego opisywane objawy są podobne do tych występujących u kobiet zwysiłkowym nietrzymaniem moczu. Dodatnia wartość predykcyjna na podstawie wywiadu dla nadreaktywnego pęcherza moczowego z nietrzymaniem moczu wynosi 37%, a dla nadreaktywnego pęcherza moczowego bez nietrzymania moczu wynosi 54%.
Badanie przedmiotowe
WynikiWynik badania fizykalnego w przypadku nadreaktywności pęcherza moczowego sąjest niezauważalneprawidłowy.
U mężczyzn należy wykluczyć guza prostaty.
U kobiet badanie ginekologiczne przy objawach infekcji, wykluczenie przetoki.
Orientacyjne badanie neurologiczne
w tym testy wrażliwości w okolicy wewnętrznej strony uda, zwłaszcza przy towarzyszących bólach kręgosłupa lędźwiowego lub innych objawach mogących wskazywać na zajęcie nerwów rdzeniowych.
Badania uzupełniające w praktyce lekarza rodzinnego
Testy paskowe do badania moczu: w przypadku nadreaktywności pęcherza moczowego: bezwynik zmianprawidłowy
nieprawidłowe wyniki badania moczu (krwionkomocz, infekcja)
Zalecenia diagnostyczneodnośnie mogdalszej diagnostyki wydane są być wydawane jedynie w oparciu o opinie eksperckie, ponieważ nie istnieją dowody na skuteczność konkretnych środkówbadań diagnostycznych.
Dodatkowe moMożliwe dodatkowe badania po serii pytań specjalistycznychspecjalistyczne:
Badaniebadanie USG układu moczowo-płciowego: Niedrożność z zaleganiem moczu w przebiegu kamicy moczowej lub znaczącego wypadania narządów? Uchyłki cewki moczowej? Mięśniaki? Torbiele ściany pochwy? Uchyłki pęcherza? Nowotwory pęcherza? Ciało obce w pęcherzu?
Urodynamikainwazyjne inwazyjnabadania urodynamiczne: cystometria, w razie potrzeby z próbą prowokacyjną, pomiar ciśnienia i przepływu. Zwykle nie jest to konieczne do zdiagnozowania pęcherza nadreaktywnego.
Cystouretrografiacystouretrografia mikcyjna
Ocenaocena oddawania moczu za pomocą badania uroflowmetrycznego
Uretrocystoskopia: może również obejmować kalibrację cewki moczowej i cytologię moczu.
Skierowanie do poradni urologicznej lub ginekologicznej
jeśli objawy wskazujące na możliwą poważną chorobę.
w przypadku niepewności diagnostycznych
przy braku odpowiedzi na leczenie
w celu wykluczenia choroby prostaty
w celu wykluczenia podstawowej lub współistniejącej choroby ginekologicznej
Leczenie
Cały rozdział oparto na tych źródłach literaturowych2.
Cele terapiileczenia
Poprawa jakości życia
Łagodzenie objawów
Ogólne informacje o terapiileczeniu
Kiedy należy rozpocząć leczenie?
Nie istnieją obiektywne kryteria wskazania do leczenia,. więc decyzjaDecyzja zależy od stresuzwiązanego z chorobą obciążenia psychologicznego chorej osobypacjenta.
Wielu chorympacjentom dostarczane sąwystarcza wyczerpująceca informacjeinformacja na temat nietrzymania moczu; pozwala im to na uniknięcieuniknać leczenia farmakologicznego.
Etapy leczenia
1. etap: Psychoterapiapsychoterapia behawioralna i fizjoterapia
2. etap: dodatkowa farmakoterapia
3. etap: dodatkowo do metod z etapu 1
toksyna botulinowa typu A
neuromodulacja elektryczna
Etap 1: Psychoterapia behawioralna i fizjoterapia
Zmiana zachowań
Utworzeniezałożenie i prowadzenie dzienniczka mikcji
Terapiaterapia behawioralna z biologicznym sprzężeniem zwrotnym (tzw. biofeedbackiem) i bez niego; wśród starszych kobiet mieszkających w domu prowadzi do zmniejszenia nietrzymania moczu o ok. 60 %.
Treningtrening pęcherza
Wydłużenie zbyt krótkich odstępów między mikcjami na podstawie dzienniczka mikcji. Przeprowadza się to poprzez napinanie mięśni dna miednicy w momencie pojawienia się parcia na pęcherz (tzw. dyscyplinowanie pęcherza moczowego, ang. "bladder drill").
Jest skuteczne niezależnie od płci i wieku.
Ććwiczenie częstości wyjść do toalety
Dostosowaniedostosowanie rytmu oddawania moczu do indywidualnej pojemności pęcherza na podstawie dzienniczka mikcji w celu zapobiegania mimowolnemu wyciekowi moczu.
unikanie przewlekłych zaparć i leczyć leczynie jeich, jeśli to konieczne.
Fizjoterapia i ćwiczenia fizyczne
Analiza Cochrane przeprowadzona w 2007 roku wykazała, że pacjentki ćwiczące mięśnie dna miednicy częściej zgłaszały skuteczną redukcję epizodów nietrzymania moczu niż pacjentki, które takich ćwiczeń nie wykonywały.
Ćwiczenia można wykonywać podczas sesji grupowych lub indywidualnych prowadzonych przez wyspecjalizowanych fizjoterapeutów, którzy mogą monitorować efekty.
Umiarkowane ćwiczenia fizyczne, bez nacisku na wydolność, pozwalają rozluźnić mięśnie dna miednicy.
Psychoterapia i relaksacja
Metodymetody relaksacyjne
Biofeedbackbiofeedback
Wskazaniawskazania do psychoterapii ambulatoryjnej lub stacjonarnej
Dolegliwości trwają dłużej niż 3 miesiące.
Dolegliwości prowadzą do wycofania społecznego.
Dolegliwości mają głębsze podłoże psychologiczne.
Wspwspółistniejące zaburzenie psychiczne
Etap 2: Leczenie farmakologiczne
Ogólne
Należy rozważyć koniecznoKonieczność rozpoczęcia leczenia farmakologicznego w stosunkunależy dorozpatrywać pod kątem oczekiwanego efektu, działańskutków niepożądanychubocznych i gotowości osoby chorej do długotrwałego przyjmowania leku przez długi czas.1516.
Problem leczenia lekami antycholinergicznymi lub beta-sympatykomimetycznymi wynika z nieprzestrzegania zaleceń. W ciągu 6 miesięcy po wypisaniu recepty tylko około 50% pacjentów nadal przyjmuje leki zgodnie z zaleceniami. Po roku jest to już tylko około 20%. Niektórzy chorzy odstawiają lek z powodu braku skuteczności terapeutycznej, inni z powodu działań niepożądanych.1617.
Często niedostateczne przestrzeganie zaleceń terapeutycznych wskazuje na niezadowolenie pacjentów z leczenia. Prawdopodobnie rolę odgrywają następujące czynniki:
Chociaż skuteczność substancji dopuszczonych w tym wskazaniu została udowodniona w wysokiej jakości badaniach randomizowanych z grupą kontrolną otrzymującą placebo, różnica w wielkości osiągniętego efektu w porównaniu z placebo w większości badań – nawet jeśli statystycznie istotna – nie jest duża.
Podejrzewa się taki efekt przezPrawdopodobnie znaczny potencjał skutków ubocznych (patrz poniżej).
Okazuje się, że miejscoweMiejscowe stosowanie estrogenów, np. w postaci kremów dopochwowych, ma ograniczony wpływ – choć ograniczony – na objawy nietrzymania moczu u kobiet po menopauzie.
Według metaanalizy Cochrane objawy nietrzymania moczu można zmniejszyć o 26% w porównaniu z placebo (RR-ryzyko względne 0,74; 95% CI-przedział ufności: 0,64–0,86). W porównaniu z grupą, która otrzymywała placebo, zaobserwowano zmniejszenie częstości oddawania moczu o 1–2 mikcji dziennie oraz zmniejszenie objawów parcia na pęcherz.1718.
Ogólnoustrojowe leczenie estrogenem/progestagenem wydaje się nasilać nietrzymanie moczu i zwiększać ryzyko wystąpienia nietrzymania moczu u kobiet,którebez niewcześniejszych miałydolegliwości dotychczastego z tym problemutypu.
Nie zgłoszono żadnych potencjalnie ciężkich działań niepożądanych. Czasami występowało plamienie z pochwy, tkliwość piersi lub nudności.
Farmakoterapia pierwszego wyboru w przypadku nadreaktywności pęcherza moczowego to leki przeciwcholinergiczneantycholinergiczne.
Zatwierdzone sunstancjedo stosowanestosowania doustniedoustnego tosą: daryfenacyna, fezoterodyna, oksybutynina, propiweryna, solifenacyna itolterodyna oraz chlorek trospiowy. Oksybutynina jest również dostępna w postaci plastra do podawania przezskórnego.
Skuteczność
Skuteczność w/w substancji jestudowodniono udowodniona.w Badaniabadania, wykazująktóre wykazały wpływ antagonistów receptora muskarynowego na subiektywne objawy, liczbę mikcji, liczbę epizodów nietrzymania moczu, objętość pęcherza przy pierwszym parciu na pęcherz oraz maksymalną objętość pęcherza.
Metaanaliza 73 randomizowanych badań prospektywnych opublikowana w 2008 roku dowodziwykazała ich wyższoskutecznościć nadw porównaniu z placebo podw względemzakresie skuteczności, w tymm.in. pozytywnego wpływu na jakość życia. Leki przeciwmuskarynowe nowej generacji i ich dawkowanie raz dziennie są lepiej tolerowane i terapiataka możemogą być bardziej skutecznaskuteczne w łagodzeniu objawów pęcherza nadreaktywnego. Niektóre leki przeciwcholinergiczneantycholinergiczne umożliwiają indywidualne dostosowywanie dawki dzięki elastycznemu sposobowi dawkowania.
Leki stosuje się w monoterapii lub w skojarzeniu z wyżej wymienionymi metodami (estrogeny, trening pęcherza, fizjoterapia [biofeedback, elektrostymulacja]), przy czym leczenie skojarzone ma większą skuteczność niż monoterapia.
Jeśli osoba leczona sama ustala dawkowanie i tym samym znajduje optymalny indywidualny schemat leczenia, istnieje większe prawdopodobieństwo, że zaakceptuje leczenie.1819.
Pacjentów należy poinformować o ryzyku zatrzymania moczu, co jest szczególnie ważne w pierwszym miesiącu leczenia. W jednym badaniu iloraz szans (OR) wyniósł 8,3 w pierwszym miesiącu i 2,0 w kolejnych miesiącach.1920.
Przeciwwskazania
Leki przeciwcholinergiczneantycholinergiczne mogą dodatkowo ograniczać funkcje poznawcze u pacjentów zz demencją, dlatego tolterodyna może być bardziej odpowiednia niż inne leki przeciwcholinergicznez tej grupy.2021
Istnieją wstępne dowodydane na topotwierdzające, że inhibitory cholinoesterazy stosowane w leczeniu otępienia mogą wchodzić w interakcje z lekami przeciwcholinergicznymiantycholinergicznymi i wywoływać lub nasilać objawy nadreaktywnego pęcherza.2122.
Oksybutyninaoksybutynina 2–3 xrazy 2,5–5 mg/ na dobę; w przypadku konieczności zwiększać dawkę do maksymalnej 20 mg/ na dobę.
Oksybutyninaoksybutynina o przedłużonym uwalnianiu 5 mg/ na dobę; w przypadku konieczności zwiększać dawkę do maksymalnej 30 mg/ na dobę. (niedostępna w Polsce)
Mirabegron jest selektywnym agonistą beta-3-AR, który powoduje zwiotczenie mięśni pęcherza moczowego. SubstancjaJest czynna jest dopuszczonadopuszczony do leczenia objawowego nadreaktywnego pęcherza moczowego u osób dorosłych.
żadnychbrak dodatkowych korzyści w porównaniu z tańszymi lekami przeciwcholinergicznymiantycholinergicznymi
tylkonależy stosować jako lek drugiejdrugiego liniiwyboru, stosować u pacjentów, u których leki przeciwcholinergiczneantycholinergiczne są nieskuteczne, przeciwwskazane lub nietolerowane
Zaleta:Zaletą jest korzystniejszy profil działań niepożądanych niż lekileków przeciwcholinergiczneantycholinergicznych
Przeciwwskazaniaprzeciwwskazania: nadciśnienie, czyli (ciśnienie skurczowe ≥180 mmHg lub ciśnienie rozkurczowe ≥110 mmHg)
Przed leczeniem oraz w jego trakcie należy kontrolować ciśnienie tętnicze.
Dawkowaniedawkowanie: mirabegron 25–50 mg/ na dobę
Etap 3: dodatkowo do metod z etapu 1
toksynaToksyna botulinowa typu A
Wstrzyknięcie toksyny botulinowej do ściany pęcherza jest skuteczną metodą leczenia.2122.
Jest to małoinwazyjny zabieg przeprowadzany podczas cystoskopii, polegający na wstrzyknięciu rozcieńczonej toksyny w 10–30 obszarów ściany pęcherza z pominięciem ujść moczowodu.
Efekt pojawia się w ciągu 14 dni wskutek zablokowania płytki nerwowo-mięśniowej (włókna eferentne) i włókien typu C (włókna aferentne).
Czasem mogą wystąpić zaburzenia opróżniania pęcherza z koniecznością jednorazowego cewnikowania przerywanego.
Efekt mija w ciągu 6–12 miesięcy, a zabieg należy regularnie powtarzać, aby zapewnić długotrwały sukces terapeutyczny.2324.
Nieciągła stymulacja elektryczna włókien doprowadzających nerwu sromowego może być prowadzona przez mięśnie dna miednicy (pochwowe, odbytowe), przezskórnie odcinkowo (nerw sromowy, mieszany S2–3) i nieodcinkowo (nerw piszczelowy tylny).
Neurony układu współczulnego są hamowane we wczesnej fazie napełniania pęcherza, a centralne przedzwojowe neurony układu przywspółczulnego są hamowane w późnej fazie napełniania, ograniczając w ten sposób nadreaktywność wypieracza. Ponadto omówiony został nadrdzeniowy mechanizm działania.
Dowody na skuteczność pochodzą głównie z badań o niskiej jakości. Jedynie stymulacja nerwu piszczelowego tylnego (PTNS peripheral tibial nerve stimulation - PTNS) może być zalecana na podstawie niecodanych lepszycho danychmocniejszych dowodach.
Wydaje się, że metoda PTNS jest podobnie skuteczna, ale lepiej tolerowana niż leki przeciwmuskarynoweantymuskarynowe.
Połączenie treningu mięśni dna miednicy i stymulacji elektrycznej wydaje się być skuteczniejsze niż oddzielne stosowanie tych metod.
Istotnym wymogiem, który należy wyjaśniuzgodnić z wyprzedzeniem, jest chęćpotrzeba uczestniczenia przez dłuższy czas w regularnych wizytach terapeutycznych trwających od 30 do 60 minut.
Jako opcja rezerwowa dlaw przypadku pęcherza nadreaktywnego opornego na leczenie. Pozostałe metody leczenia etapu 3 powinny być stosowane preferencyjnie ze względu na mniejszą inwazyjność i częstość występowania powikłań.
Skuteczną metodą leczenia jest stymulacja splotu krzyżowego (SNS sacral nerve stimulation - SNS).2425.
W przypadku przewlekłej neuromodulacji krzyżowej elektrody stymulujące wprowadza się jednostronnie lub obustronnie do otworów krzyżowych S2–S4.
Efekt terapeutyczny neuromodulacji nerwów krzyżowych jest badany za pomocą stymulacji testowej (przezskórnej oceny nerwów), co pozwala stwierdzić, którzy pacjenci nadają się do wszczepienia stałego neurostymulatora. Mechanizm działania jest analogiczny do zewnętrznej stymulacji elektrycznej z przewagą większej bliskości nerwów i stałej modulacji.
Wskaźniki powikłań i rewizji wynoszą około 10% w przeciągu 3 lat.
AptekiPacjent może uzyskać specjalistyczne porady w aptekach i sklepy sklepach z artykułami medycznymi oferują specjalistyczne porady.
Nadreaktywny pęcherz moczowy u osób starszych
Nadreaktywność pęcherza moczowego jest szczególnie powszechnaczęsta wśród osób starszych.
Nietrzymanie moczu jest ważnistotną przyczyną powikłań i generatorem nadmiernych kosztów dla osób wymagających opieki, zarówno w domu, jak i w placówkach opiekuńczych.
BadaniaW przeprowadzonebadania naprzeprowadzonych osobachwśród osób starszych pokazująwykazano, że leki zalecane w leczeniu nadreaktywności pęcherza moczowego są zazwyczaj dobrze tolerowane. Jednak wszystkie leki tego typu należy stosować ostrożnie u osób w podeszłym wieku ze względu na wydłużony czas eliminacji, możliwość interakcji i ryzyko zaburzeń funkcji poznawczych.
Należy uwzględnić tolerancję, skutki uboczne i interakcje.6.
Przepisać najmniejszą skuteczną dawkę. Ustalić optymalną dawkę, stopniowo ją zwiększając.
Przebieg, powikłania i rokowanie
Przebieg
Nieleczony zespół pęcherza nadreaktywnego ma przebieg przewlekły przebieg .
Powikłania
Pogorszenie jakości życia
Rokowanie
Przy odpowiednim leczeniu osoba chorapacjent jest w stanie kontrolować objawy.
Dalsze postępowanie
OsobaPo przyjmującakilku lekitygodniach powinnaleczenia, zgłosipacjent powinien odbyć przebiegwizytę kontrolną pod kątem oceny objawów i ew. działań niepożądanych po kilku tygodniach.
W przypadku braku skuteczności lub niedopuszczalnychwystąpienia działań niepożądanych, lek należy odstawić.
Lavelle JP, Karram M. Overactive bladder. Am J Med 2006; 19(3 Suppl 1): 1-2.
Erdem N, Chu FM. Management of overactive bladder and urge urinary incontinence in the elderly patient. Am J Med 2006; 119(3 Suppl 1): 29-36.
Stewart WF, Van Rooyen JB, Cundiff GW et al. Prevalence and burden of overactive bladder in the United States. World J Urol 2003; 20: 327-36. PubMed
Milsom I, Abrams P, Cardozo L et al. How widespread are the symptoms of an overactive bladder and how are they managed? A population-based prevalence study. BJU Int 2001; 87: 760-6. PubMed
Przydacz M. et al. Prevalence and bother of lower urinary tract symptoms and overactive bladder in Poland, an Eastern European Study. Sci Rep. 2020 Nov 13;10(1):19819. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
Victor E, O'Connell KA, Blaivas JG. Environmental cues to urgency and leakage episodes in patients with overactive bladder syndrome: a pilot study. J Wound Ostomy Continence Nurs. 2012 Mar-Apr;39(2):181-6. doi: 10.1097/WON.0b013e31824353f5. PMID: 22415131.
Mangera A, Chapple CR, Kopp ZS, Plested M. The placebo effect in overactive bladder syndrome. Nat Rev Urol. 2011 Jul 5;8(9):495-503. doi: 10.1038/nrurol.2011.99. PMID: 21727941.
Steers WD. Pathophysiology of overactive bladder and urge urinary incontinence. Rev Urol 2002; 4: S7-S18.
Chu FM, Dmochowski R. Pathophysiology of overactive bladder. Am J Med 2006; 119(3 Suppl 1): 3-8.
Abrams P. Describing bladder storage function overactive bladder syndrome and detrusor overactivity. Urology 2003; 62(suppl 2): 28-37.
Rai BP, Cody JD, Alhasso A, Stewart L. Anticholinergic drugs versus non-drug active therapies for non-neurogenic overactive bladder syndrome in adults. Cochrane Database of Systematic Reviews 2012; 12: CD003193. doi:10.1002/14651858.CD003193.pub4 DOI
Cody JD, Jacobs ML, Richardson K, Moehrer B, Hextall A. Oestrogen therapy for urinary incontinence in post-menopausal women. Cochrane Database of Systematic Reviews 2012. . doi:10.1002/14651858.CD001405.pub3 DOI
Staskin DR, MacDiarmid SA. Using anticholinergics to treat overactive bladder: the issue of treatment tolerability. Am J Med 2006; 119(3 Suppl 1): 9-15.
Martín-Merino E, García-Rodríguez LA, Massó-González EL, Roehrborn CG. Do oral antimuscarinic drugs carry an increased risk of acute urinary retention?. J Urol 2009; 182: 1442-8. PubMed
Todorova A, Vonderheid-Guth B, Dimpfel W. Effects of tolterodine, trospium chloride, and oxybutynin on the central nervous system.. J Clin Pharmacol 2001 ; 41: 636-44.
Corcos J, Przydacz M, Campeau L, Gray G, Hickling D, Honeine C, Radomski SB, Stothers L, Wagg A, Lond F. CUA guideline on adult overactive bladder. Can Urol Assoc J. 2017 May;11(5):E142-E173. doi: 10.5489/cuaj.4586. Epub 2017 May 9. Erratum in: Can Urol Assoc J. 2017 May;11(5):E250. Erratum in: Can Urol Assoc J. 2017 Jul;11(7):E323. PMID: 28503229; PMCID: PMC5426936.
Staskin DR, MacDiarmid SA. Pharmacologic management of overactive bladder: practical options for the primary care physician. Am J Med 2006; 119(3 Suppl 1): 24-8.
Kuo HC. Will suburothelial injection of small dose of botulinum A toxin have similar therapeutic effects and less adverse events for refractory detrusor overactivity? Urology 2006; 68: 993-7. PubMed
Knüpfer S, Hamann M, Naumann CM, Melchior D, Jünemann KP. Therapy-refractory overactive bladder: alternative treatment approaches. Urologe A. 2011 ; 50(7): 806-9. doi:10.1007/s00120-011-2609-4 DOI
Semins MJ and Chancellor MB. Diagnosis and management of patients with overactive bladder syndrome and abnormal detrusor activity. Nature Clin Pract Urol 2004; 1: 78-84. PubMed
Chancellor MB and Yoshimura N. Neurophysiology of stress urinary incontinence. Rev Urol 2004; 6(suppl 3): S19-S28.
Herbison P, Hay-Smith J, Ellis G et al. Effectiveness of anticholinergic drugs compared with placebo in the treatment of overactive bladder: systematic review. BMJ 2003; 326: 841-4. British Medical Journal
Hay-Smith J, Herbison P, Ellis G et al. Anticholinergic drugs versus placebo for overactive bladder syndrome in adults. Cochrane Database Syst Rev 2004 (4): CD003781. Cochrane (DOI)
Definicja: zespół pęcherza nadreaktywnego (Overactiveoveractive Bladderbladder – OAB) wiąże się z częstomoczem, parciem na mocz i nykturią z lub bez nietrzymaniem moczu lub bez. Częstość występowania: chorobowość około 16%; wzrasta wraz z wiekiem. Brak różnic związanych z płcią; nadreaktywność pęcherza moczowego częściej wiąże się z nietrzymaniem moczu u kobiet niż u mężczyzn.