Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Pięta Haglunda (egzostoza Haglunda)

Streszczenie

  • Definicja: ostroga piętowa w kierunku kranialnym związana z bólem przy nacisku i sprzyjająca rozwojowi zapalenia kaletki maziowej.
  • Częstość występowania: pięta Haglunda jest schorzeniem występującym relatywnie często.
  • Objawy: bóle pięty nasilające się pod obciążeniem i ustępujące w spoczynku.
  • Wyniki badania: Bolesna przy ucisku wypukłość kostna w górno-tylnej części kości piętowej.
  • Diagnostyka: egzostoza jest wyraźnie widoczna na rentgenowskim zdjęciu bocznym stawu skokowego.
  • Leczenie: schorzenie to można z powodzeniem leczyć zachowawczo, stosując odciążenie i dobór odpowiedniego obuwia.

Informacje ogólne

Definicja

  • Wyrostek kostny tylno-górnej części kości piętowej w miejscu przyczepu ścięgna Achillesa
    • ostroga piętowa w kierunku kranialnym
  • Objawowe, gdy tkanki miękkie ulegają uwięźnięciu między obuwiem a egzostozą1.
    • często zapalenie kaletki maziowej kości piętowej (patrz również Zapalenie kaletki maziowej kości piętowej)2
    • schorzeniem mogą zostać zajęte, często jednocześnie, dwie istotne kaletki maziowe:
      • podścięgnową kaletkę maziową znajdującą się pomiędzy ścięgnem Achillesa a kością piętową,
      • podskórna kaletka maziowa pomiędzy ścięgnem Achillesa a skórą

Częstość występowania

  • Bardzo częsta deformacja3
  • U kobiet występuje częściej niż u mężczyzn3.
    • zazwyczaj pojawia się w wieku średnim
  • Często obustronne 3

Etiologia i patogeneza

  • Egzostoza lub deformacja kości na górnej krawędzi kości piętowej pochodzenia idiopatycznego
    • prawdopodobnie wrodzona i zwiększająca się w miarę wzrostu
    • prawdopodobnie spowodowana powtarzającym się urazem ścięgna Achillesa 
  • Objawowe w związku z uwięźnięciem tkanek miękkich między egzostozą a obuwiem: rozwój zapalenia kaletki maziowej
    • Obrzęk okolicy zapiętowej, który powoduje jeszcze większy ucisk przez obuwie.
    • Utrzymanie miejscowego procesu zapalnego 

Czynniki predysponujące

  • Stopa wydrążona3
  • Napięte ścięgno Achillesa3
  • Uprawianie sportu4
    • szczególnie przy dużym obciążeniu treningowym
  • Obuwie z twardym i ciasnym zapiętkiem3
  • Możliwe predyspozycje genetyczne: Wysokie wysklepienie stopy sprawia, że kość piętowa jest bardziej widoczna.

ICD-10

  • M77 Inne entezopatie
    • M77.3 Ostroga kości piętowej

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • Powodowany obciążeniem ból w tylnej części pięty
  • Obrzęk wrażliwy na nacisk
  • Wyczuwalna guzowatość

Diagnostyka różnicowa

Wywiad lekarski

  • Bóle pięty nasilające się pod obciążeniem i ustępujące w spoczynku.
    • typowo ból rozruchowy
  • zmiana obuwia
  • zwiększenie obciążenia treningowego

Badanie przedmiotowe

  • Wyczuwalne uwypuklenie kostne na górnej krawędzi kości piętowej
  • Nacisk na kość wywołuje ból.
  • Miejscowe objawy stanu zapalnego z obrzękiem, zaczerwienieniem i wzmożonym uciepleniem
  • Zgięcie grzbietowe w stawie skokowym prowadzi do zwiększonego nacisku egzostozy na ścięgno Achillesa lub kaletkę maziową, a w związku z tym wywołuje ból.

Diagnostyka specjalistyczna

  • Zdjęcie rentgenowskie stawu skokowego w płaszczyźnie bocznej
    • Wyrostek kostny na tylno-górnej kości piętowej5

Wskazania do skierowania do specjalisty

  • W przypadku poważnych dolegliwości pomimo leczenia zachowawczego

Leczenie

Cele leczenia

  • Złagodzenie objawów
  • Umożliwienie cofnięcia się reakcji zapalnej

Ogólne

  • Z reguły choroba ma charakter samoograniczający.
  • Potrzeba leczenia zależy od nasilenia objawów.

Leczenie zachowawcze

  • Odciążenie, unikanie aktywności wywołujących ból
    • Przerwa od treningu jest niezbędna szczególnie w przypadku biegaczy.
  • Rozciąganie ścięgna Achillesa w celu zmniejszenia sił rozciągających przyczepu kości piętowej4.
  • Chłodzenie przez 15–20 minut, kilka razy na dobę4
  • NLPZ w przypadku nasilonych dolegliwości bólowych w fazie ostrej3
  • Ocena obuwia, ewentualnie jego zmiana3
    • Krawędź buta nie powinna znajdować się na poziomie egzostozy.
    • należy unikać zapiętków wykonanych z twardego materiału
      • w razie potrzeby wyściółka zapiętka
    • w razie potrzeby wkładka unosząca piętę, co pozwala na rozluźnienie ścięgna Achillesa
  • W ciężkich przypadkach można rozważyć unieruchomienie w opatrunku gipsowym na okres 4–6 tygodni w celu całkowitego odciążenia i uniknięcia zabiegu chirurgicznego4.
  • Iniekcje z kortyzonu nie są zalecane ze względu na zwiększone ryzyko zerwania ścięgna Achillesa.

Leczenie chirurgiczne

  • Jeśli objawy utrzymują się i nie uda się złagodzić ich za pomocą leczenia zachowawczego, wskazany jest zabieg chirurgiczny.
  • Obejmuje on usunięcie kaletki objętej stanem zapalnym i ścięcie wyrostka kostnego.
    • Możliwy jest zarówno zabieg endoskopowy, jak i otwarty
    • Brak wyraźnej przewagi zabiegu chirurgicznego6

Przebieg, powikłania i rokowanie

Powikłania

  • Egzostoza Haglunda sprzyja zapaleniom ścięgna Achillesa4.
    • Ciągłe tarcie często powoduje mikrorozerwania ścięgna Achillesa.

Rokowanie

  • U 89% pacjentów objawy w znacznej mierze ustępują dzięki leczeniu zachowawczemu7.
    • Ważne jest wystarczające odciążenie.
  • Po zabiegu chirurgicznym rokowania są dobre, ale okres rekonwalescencji jest stosunkowo długi8.
    • >80% deklaruje zadowolenie po zabiegu7.
    • Czas trwania do powrotu do codziennych aktywności bez ograniczeń wynosi około 3 miesiące7
    • W przypadku osteotomii kości piętowej 6 miesięcy do ustąpienia dolegliwości6

Informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w Deximed

Źródła

Piśmiennictwo

  1. Sofka CM, Adler RS, Positano R, et al. Haglund's syndrome: diagnosis and treatment using sonography. HSS J. Feb 2006. 2(1):27-9. www.ncbi.nlm.nih.gov
  2. Aldridge T. Diagnosing heel pain in adults. Am Fam Physician. 2004 Jul 15. 70(2):332-8. www.ncbi.nlm.nih.gov
  3. Vaishya R, Agarwal AK, Azizi AT, et al. Haglund’s Syndrome: A Commonly Seen Mysterious Condition. Cureus 2016; 8(10): 820. www.ncbi.nlm.nih.gov
  4. Foye PM. Calcaneal bursitis. Medscape, last updated Jul 18, 2018. emedicine.medscape.com
  5. Bulstra GH, van Rheenen TA, Scholtes VA. Can We Measure the Heel Bump? Radiographic Evaluation of Haglund’s Deformity. J Foot Ankle Surg 2015; 54(3): 338-40. www.ncbi.nlm.nih.gov
  6. Natarajan S, Narayanan VL. Haglund Deformity - Surgical Resection by the Lateral Approach. Malays Orthop J 2015; 9(1): 1-3. www.ncbi.nlm.nih.gov
  7. McGarvey WC, Palumbo RC, Baxter DE, et al. Insertional Achilles tendinosis: surgical treatment through a central tendon splitting approach. Foot Ankle Int 2002; 23(1): 19-25. www.ncbi.nlm.nih.gov
  8. Brunner J, Anderson J, O'Malley M, et al. Physician and patient based outcomes following surgical resection of Haglund's deformity. Acta Orthop Belg 2005; 71: 718. PubMed
  9. Mazzone MF, McCue T. Common conditions of the achilles tendon . Am Fam Physician 2002; 65: 1805-10. PubMed

Autorzy

  • Lino Witte, dr med., lekarz rezydent, medycyna wewnętrzna, Frankfurt
M77; M773
hælsmerter; Haglunds hæl; benspore
Kalkaneusvergrößerung; Anomale Kalkaneusform; Kalkaneussporn; Kranialer Fersensporn; Superiorer Fersensporn; Enge Schuhe; Hohe Absätze; Exostose; Knochendeformität; Retrokalkaneale Bursa
Pięta Haglunda (egzostoza Haglunda)
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja: ostroga piętowa w kierunku kranialnym związana z bólem przy nacisku i sprzyjająca rozwojowi zapalenia kaletki maziowej. Częstość występowania: pięta Haglunda jest schorzeniem występującym relatywnie często.
Medibas Polska (staging)
Pięta Haglunda
/link/16dbbdc81dde4434a440881df349d563.aspx
/link/16dbbdc81dde4434a440881df349d563.aspx
pieta-haglunda
SiteDisease
Pięta Haglunda
K.Reinhardt@gesinform.de
j.mroz@konsylium24.pl
pl
pl
pl