Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Kandydoza sromu i pochwy

Streszczenie

  • Definicja: zakażenieInfekcja sromu i pochwy wywołaneana przez grzyby drożdżopodobne (najczęściej Candida albicans).
  • Częstość występowania:70–75% wszystkich kobiet zapada na tę chorobę jedenprzynajmniej lub kilka razyraz w życiu. U około 8% występuje przewlekła nawracająca kandydoza sromu i pochwy.
  • Objawy: Typowe objawy to swędzenieświąd, uczucie pieczenia ioraz bolesnośćból w okolicy pochwy i sromu jak również często bezwonna, rzadka, niejednokrotnie biała i grudkowataserowata wydzielina z pochwy.
  • Wyniki: W badaniu przedmiotowym, oprócz wydzielinyupławów, często można zaobserwować zaczerwienioną, obrzękniętą i błyszczącą błonę śluzową, ewentualnieczasem z rozpadlinaminadżerkami. Może pojawić się plamisty białawyy nalot na błonie śluzowej pochwy.
  • Diagnostyka: MikroskopiaBadanie preparatumikroskopowe natywnegowymazu lub test KOH wydzieliny z pochwy10% wodorotlenkiem potasu w celu wykrycia komórek grzybów. W  przewlekłych, nawracających przypadkachdolegliwościach, przyw niejasnościachprzpadku powikłań lub powikłaniachniepewnego rozpoznania – posiew na obecność grzybów.
  • TerapiaLeczenie: W zakażeniu objawowym miejscowa lub doustna terapia przeciwgrzybicza, przy czym przyw pierwszychpierwszym objawachepizodzie kandydiazy zalecana jest terapia miejscowa preparatami imidazolowymi. Bezobjawową kolonizację leczy się tylko w szczególnych przypadkach, np. w  okresie ciąży.

Informacje ogólne

Definicja

  • Zakażenie estrogenizowanej pochwy i przedsionkasromu wywołane przez grzyby drożdżopodobneaki. Może dotyczyć również zewnętrznej strony warg sromowych mniejszych, warg sromowych większych oraz okolicy międzyudowejpachwinowej i okołoodbytniczej.
  • Bezobjawowa kolonizacja jest powszechna i zwykle u zdrowych pacjentek niebędących w ciąży nie wymaga terapiileczenia.
  • WiPrzewlekłe nawracające zapalenie sromu i pochwy to więcej niż 4 epizody w roku określa się przewlekłym nawracającym zapaleniem sromu i pochwy.
  • Nie jestzostały znaneopisane przypadki zakażenieenia grzybiczegrzybiczego szyjki macicy lubani endometrium. Bardzo rzadko występuje wrodzona płodowa kandydoza lub wywołane nią zapalenie owodni.
  • Mimo,chorobaschorzenie zazwyczaj nie jest groźnane, dolegliwości są bardzo nieprzyjemne dla dotkniętych niucią kobietżliwe i mogą znacznie obniżyć jakość ich życia dotkniętych nim kobiet.

Epidemiologia

  • Większość kobiet (ok. 70–75%) przynajmniej raz w życiu choruje na kandydozę sromu i pochwy.
  • Około 8% wszystkich kobiet zmaga się z przewlekłym nawracającym zakażeniem (>>4 epizody w roku).
  • Candida odpowiada za około 1/3 wszystkich przypadków zapalenia sromu i pochwy.
  • W praktyce kandydoza pochwy nie występuje przed okresem dojrzewania i jest rzadkością po menopauzie, ponieważ grzyb potrzebuje do rozwoju estrogenizowanej błony śluzowej.

Etiologia i  patogeneza

  • Kolonizacja estrogenizowanej pochwy przez gatunki grzybów z rodzaju Candida jest powszechna. KolonizacjaWystępuje dotykau:
    • 20–30% nieciężarnych kobiet przed menopauzą
    • 30% ciężarnych kobiet w III trymestrze
  • Różne czynniki sprzyjające mogą doprowadzić do tego, że kolonizacja przekształcicenia siękolonizacji w zakażenie. Jednak przyczyny rozwoju zakażeniainfekcji nie zostały jeszczedotąd jednoznacznie wyjaśnione.
  • Patogeny odpowiedzialne za zakażenia:1
    • Najczęściej spotykanym gatunkiem jest Candida albicans (ok. 90 %).
    • Alternatywnie należy uwzględnić gatunki inne niż C. albicans, takie jak Candida glabrata i Candida krusei (ok. 10 %).
      • Gatunki inne niż C. albicans (zwłaszcza Candida glabrata) wywołujpowodują zwykle łagodniejsze objawy.
      • Te gatunki wystWystępują częściej w przypadkuu kobiet po okresie menopauzymenopauzie, u pacjentek z cukrzycą lub, stosujących leki immunosupresyjne, u kobiet w trakcie ciąży, po antybiotykoterapii lub przy zwiększonym poziomie estrogenów, np. w wynikutrakcie Hormonalnej Terapii Zastępczej lub stosowaniaprzyjmowania  środków antykoncepcyjnych lub hormonalnej terapii zastępczej.

Czynniki sprzyjające

  • Cały rozdział opiera się na tych źródłach literaturowych
  • Niewydolność lokalnychmiejscowych mechanizmów obronnych (nadżerki, mikrourazy błony śluzowej, zmiany jakości śluzu)
  • NiekorzystnyZaburzenia składadu mikrobiomu pochwy
  • antybiotykoterapiaAntybiotykoterapia (w trakcie leczenia lub po jego zakończeniu)
  • Ciąża
  • cukrzycaCukrzyca lub stężenienieprawidłowa glikemia na czczo/ nieprawidłowa tolerancja glukozy w surowicy
  • immunosupresjaImmunosupresja
  • Predyspozycje genetyczne
  • Alergie
  • Stres psychospołeczny
  • Estrogeny, np. środki antykoncepcyjne lub Hormonalnahormonalna Terapiaterapia Zastzastępcza
  • Aktywność seksualna
  • nadwagaNadwaga i otyłość
  • EwentualnieDieta sposóbz oddużywianiaą zawartością:
    • dieta bogata w glowodany i cukryglowodanów
    • wysoka zawartość drożdży 
    • dużo produktów mlecznych

ICD-10

  • B37.3 Kandydoza sromu i pochwy

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • Do rozpoznania konieczne są:
    • objawy przedmiotowekliniczne, np. swędzenieświąd, pieczenie lub wydzielinaupławy oraz
    • wykrycie pod mikroskopem (pseudo)strzkomórek/pseudostrzępek typowych dla grzybów z rodzaju Candida wzgl. pseudomycelii w preparacie natywnymwydzieliny pochwowej
  • SameStwierdzenie objawywyłącznie objawów nie jest wystarczające do stwierdzenia przyczyny zapalenia pochwy.
  • Wykrycie (pseudo)strzępek lub pseudomyceliikomórek grzyba bez objawów klinicznych odpowiada kolonizacji.
  • WiPrzewlekłe nawracające zapalenie sromu i pochwy to wystąpienie więcej niż 4 epizodyepizodów zakażenia w roku określa się przewlekłym nawracającym zapaleniem sromu i pochwy.

Diagnostyka różnicowa

Wywiad lekarski

  • Typowe objawy kandydozy sromu i pochwy to:
    • swędzenieświąd sromu i pochwy (90%)
    • bolesnośćból
    • uczucie pieczeniapieczenie
    • dyzuriaobjawy dyzuryczne
    • dyspareunia
    • wydzielina z pochwyupławy
      • różnorodna konsystencja – od (często początkowo) rzadkiej do białawej i grudkowatej lub kłaczkowatej
      • zazwyczaj bezwonnabezwonne (w przeciwieństwie do waginozy bakteryjnej)
      • może teżmogą nie występować wcale, zwłaszcza w przewlekłym nawracającym zapaleniu sromu i pochwy
    • zaczerwienienie sromu i pochwy
  • W przypadku kobiet w okresie przedmenopauzalnym objawy występowaniepują przeważnie przed miesiączką.
  • Wymienione objawy są typowe, ale bardzo niespecyficzne, tzn. mogą mieć również wiele innych przyczyn (diagnostyka różnicowa).
    • Około 1/3 przypadków zapalenia sromu i pochwy jest spowodowana przez grzyby z rodzaju Candida.
    • Tylko 35–40% kobiet ze świądem pochwy ma zapalenie sromu i pochwy spowodowane przez grzyby z rodzaju Candida.

Badanie przedmiotowe przez ginekologaginekologiczne

  • KontrolaBadanie oglądaniem, wziernikowaniem i badanie palpacyjne pochwyręczne1
    • rumień sromu i pochwy, obrzęk i przeczosy1
      • przedmenopauzalne pierwotne zakażenie pochwy z rozszerzeniem naobejmujące srom
      • pomenopauzalnapomenopauzalne infestacjazakażenie okolicy pachwinowej z możliwym rozszerzeniemprzejściem na sromokolicę sromu
    • W nawracającym zapaleniu sromu i pochwy występują piekącebolesne rozpadlinynadżerki.
    • Przeważnie bezwonna wydzielina o konsystencji od rzadkiej do białawej i grudkowatej. U niektórych kobiet wydzielina nie występuje, zwłaszcza w przewlekłym, nawracającym zapaleniu sromu i pochwy.
    • Może pojawić się białawy nalot na błonie śluzowej pochwy.
    • Szyjka macicy zwykle nie wykazuje zmian patologicznych.

Dalsze badania u  ginekologa

  • mikroskopiaBadanie mikroskopowe
    • preparat natywnywydzieliny z płynu dopochwowegopochwowej z roztworem soli fizjologicznej lub 10% roztworu wodorotlenku potasu  (KOH) w powiększeniu 400x w mikroskopie świetlnym lub kontrastowo-fazowym
      • wykrycie (pseudo)strzępek lub (pseudo)myceliikomórek grzyba w celu potwierdzenia rozpoznania
      • Komórki kiełkującegrzyba lub (pseudo)strzępki występują w 50–80% przypadków kandydozy sromu i pochwy, ale tylko u około 50% pacjentek z kolonizacją. ObecnoStwierdzenie obecnośćci powyższych komórek grzybówczyni zwiększa zatem prawdopodobieństwo wystąpieniarozpoznanie kandydozy sromu i pochwy bardziej prawdopodobnym.
      • ZasadniczoNiemniej jednak kandydoza sromu i pochwy może występować jednak również przy braku komórek grzyba bądź mimostwierdzenia obecności komórek grzyba. Z drugiej strony, pomimo stwierdzenia obecności komórek grzyba możeemy występowamieć do czynienia jedynie kolonizacjaz ikolonizacją innalub przyczynaz chorobyinną przyczyną dolegliwości.
      • Możliwyna jeststwierdzić równieżzwiększoną wzrost liczbyliczbę leukocytów w wydzielinie pochwowej.
    • Należy zwrócić uwagę na obecność Trichononas vaginalis typowych dla rzęsistkowicy lub  komórek jeżowych, świadczących o waginozie bakteryjnej, lub rzęsistków
    • PoPojawienie się rybiego zapachu po dodaniu 10% roztworu KOH nie powinien pojawić się silny rybi zapach – świadczyłoby to bowiem o waginozie bakteryjnej (test aminowy).
    • ZawszeIstnieje może teżliwość występowaćpowania zakażenie mieszanemieszanych bądźlub mogąjednoczesnego współistniećistnienia różnenych przyczynyprzyczyn dolegliwości.
  • W razie potrzeby pomiar pH:
    • pH pochwy wynosi zwyklezazwyczaj poniżej <5.2
  • Posiew w  kierunku grzybów:
    • Posiew naw obecnośćcelu uzyskania wzrostu grzybów jest wskazany w przewlekłym nawracającym zapaleniu sromu i pochwy, w przypadkach powikłanych lub niejasnychwątpliwości w razie podejrzenia w oparciu o badanie przedmiotowediagnostycznych.
    • NawetZapalenie niewielkasromu i pochwy może być wywołane nawet przez niewielką ilość grzybów, możeniepozwalającą wywołać zapalenie sromu i pochwy. W takich przypadkachna wykrycie komórek kiełkujących (blastospor) lub (pseudo)strzępek możew okazaćbadaniu sięmikroskopowym. niemożliwe, tak więc posiew jest konieczny wW przypadku uzasadnionego podejrzenia, nawet przy i braku dowodówpotwierdzenia mikroskopowychmikroskopowego, wykonanie posiewu wydzieliny pochwowej jest konieczne.
  • Nieprzydatna diagnostyka:
    • Badania serologiczne nie mają znaczenia w diagnostyce kandydozy sromu i pochwy.
  • EwentualnieEwentualne wykluczenie innych przyczyn, takich jak :
  • Ewentualnie testwykonanie paskowytestu paskowego moczu:

TerapiaLeczenie

Cele terapiileczenia

  • Eliminacja zakażenia
  • Złagodzenie lub wyeliminowanie objawów
  • Zapobieganie nawrotom

Ogólne informacje o terapii leczeniu

  • Leczenie kandydozy sromu i pochwy jest zazwyczaj koniecznekoniecznew tylkoprzypadkach wtedy, gdy występują objawyobjawowych. Bezobjawowa kolonizacja przeważnie nie wymaga leczenia. Wyjątkami są:
    • ciąża
    • immunosupresja lub inne ciężkie choroby współistniejące
    • przewlekła nawracająca kandydoza sromu i pochwy
  • W przypadku występowania objawów wskazanawskazane jest terapialeczenie, nawet jeśli ilość grzybów jest niewielka.
  • Rozpoznanie powinno zostać potwierdzone przed rozpoczęciem terapiileczenia. Częste stosowanie, być może niepotrzebnychniepotrzebne, stosowanie leków przeciwgrzybiczych, bez wywiadu lekarskiego, kontrolibadania iginekologicznego oraz badania mikroskopowego wydzieliny z pochwy zwiększa ryzyko wystąpienia oporności na leki i należy go unikać.
  • W terapiileczeniu stosuje się najczęściej miejscowe lub doustne leki przeciwgrzybicze. Istnieją różne formy aplikacjipreparaty i preparatyformy ich podawania, do stosowania przez 1–14 dni.
  • U pacjentów zw immunosupresjąimmunosupresji należy wybrać dschemat terapii o przedłuższyonym schematczasie terapiitrwania.1
  • Przewlekłe, nawracające zapalenie sromu i pochwy może wymagać terapii ugoterminowejugotrwałej terapii. Mimo, iż często łagodzi ona objawy, po zakończeniu terapiileczenia często zdarzają się nawroty.
  • Jeśli to możliwe, należy wyeliminować czynniki sprzyjające . ObejmująZalecane onepostępowanie obejmuje np. kontrolę poziomuglikemii cukruu weosób krwi w cukrzycycukrzycą.
  • W przypadku ostrej kandydozy sromu i pochwy terapialeczenie bezobjawowych partnerów seksualnych, u których nie występują objawy, nie jest konieczna. Można ją rozważyć w przewlekłym, nawracającym zapaleniu sromu i pochwy.

AutodiagnozaSamodiagnoza i autoterapiasamoleczenie

  • Według jednego z badań tylko u 1/3 kobiet, które myślapodejrzewały, żeu mająsiebie zakażenie grzybicze, potwierdzono to diagnozęrozpoznanie.3
  • Samodzielna terapiaSamoleczenie bez diagnozy lekarskiej nie jest więc wskazananiewskazane, nawet jeśli preparaty pierwszego wyboru (miejscowe imidazole) są częściowo dostępne bez recepty.

Farmakoterapia

Leczenie stanu ostrego zakażenia Candida albicans – kandydoza sromu

  • W zależności od potrzeb pacjentki można zastosować terapięleczenie miejscowąmiejscowe (tabletkami dopochwowymi, owulamiglobulkami lub kremami) albolub terapię doustnądoustne. Skuteczność tych terapii jest podobna.4-5
  • Podstawowa zalecana terapia w przypadku pierwszego wystąpieniaepizodu ostrej kandydozy sromu i pochwy:
    • terapialeczenie miejscowamiejscowe imidazolami, np. klotrimazolem, ekonazolem, izokonazolem, fentikonazolem, mikonazolem
    • Istnieją różne preparaty o czasiedo stosowania przez 1–3 dni lub 6–7 dni, np. :
      • klotrimazol tabletki dopochwowe 200 100 mg 12 xrazy dziennie przez 3 dni lub 100 mg 1 raz dziennie przez 7 dni lub tabletka dopochwowa 500  mg jednorazowo
      • ekonazol  globulki 150 mg 2 x dziennie co 12 godzin przez 1 dzień lub globulki 150  mg 1 xraz dziennie przez 3 dni
      • fentikonazol kapsułka dopochwowa 600  mg 1 x dzienniejednorazowo
    • wW przypadku infestacji sromu poza wejściem lub okolicą pachwinową:
      • Oprócz stosowanialeczenia dopochwowego zaleca się stosowanie kremu przeciwgrzybiczego kremumiejscowo dona skóry (np. klotrimazol  2 razy dziennie przez 1 tydzień).
      • SamaLeczenie terapiawyłącznie sromu bez podania dopochwowegoleku niedopochwowo jest przydatnanieprzydatne, gdyponieważ przynosiuzyskana tylkopoprawa chwilowjest przemijają ulgęca.
    • typowaTypowe reakcjadziałanie niepożądanadane: miejscowe pieczenie
    • MoLeczenie miejscowe może to zmniejszyć bezpieczeństwo stosowania gumowychkapturków diafragmdopochwowych i lateksowych prezerwatyw.
  • TerapiaLeczenie alternatywnaalternatywne (w przypadku rozległejnasilonej manifestacji początkowej)
    • triazole, takie jak flukonazol lub itrakonazol, doustnie, np. :   
      • flukonazol 150  mg doustnie jednorazowo, alternatywnie 50 mg doustnie 1 x dziennie przez 7 14 dni lub 100 mg doustnie 1 x dziennie przez 14 dni (w przypadku immunosupresji)
      • itrakonazol 100  200 mg doustnie 2 xrazy dziennie, 2 kapsułki po posiłku przez 1 dzień, alternatywnie 100 lub 200 mg doustnie 1 xraz 2 kapsułkidziennie przez 3 dni
      • wW razie potrzeby stosuje się razem z kremamimiejscowymi preparatami przeciwgrzybiczymi do leczenia sromu
      • Działania niepożądane, takie jak reakcje alergiczne i bóle głowy, występują stosunkowo rzadko. Pojawiają się one częściej w przypadku itrakonazolu niż flukonazolu. Ponadto należy zwrócić uwagę na możliwąliwe toksycznośćtoksyczne działanie natrobytrobę, a także na ostrzeżenia dotyczące ciąży.
      • Należy uwzględnić interakcje z innymi lekami (cytochromwpływ P450na CYP 3A4).
    • Polienypolieny miejscowo, np. nystatyna tabletka dopochwowa 100  000 j.m. 1-2 razy dziennie przez 14 dni lub 200 000 j.m. przez 6 dni
    • cyklopiroksolamina krem dopochwowy 1 wypełnienie aplikatora 1 x dziennie przez 6–14 dni
      • możliwe działanie niepożądana: miejscowe pieczenie
       
  • Antyseptyki takie jak chlorek dekwaliny czy oktenidyna są potencjalnie skuteczne, ale dziawpłajywają również przeciwkona fizjologicznejfizjologiczną florzeflorę pochwy.
  • WskaźnikSkuteczność skutecznościleczenia wynosiocenia się na 85% po 1–2 tygodniach i 75% po 4–6 tygodniach.

Przewlekłe, nawracające zapalenie sromu i pochwy wywołane przez Candida albicans

  • W przypadku przewlekłego, nawracającego zapalenia sromu i pochwy zalecanazalecane jest terapialeczenie doustnadoustne.
  • Przed rozpoczęciem terapiileczenia należy wykonać posiew na obecność grzybów.
  • Istnieją różne schematy leczenia długotrwałego leczenia poparte popartejednak niewielką liczbą dowodów naukowych.
  • Zalecana jest terapia supresyjna podawanym doustniedoustnym triazolem, (np. flukonazolem), jako terapialeczenie podtrzymującace ze zmniejszonzredukowaną dawką leku. Proponowany w wytycznych schemat to:     
    • terapialeczenie początkowatkowe po wykonaniu posiewu na obecność grzybów:  flukonazol 200  mg flukonazolu doustnie 3 razy w tygodniu (dzień 1, 3 i 5) w 1., tygodniu3. i 5. dniu terapii
    • ustalenieocena objawów ioraz mikroskopiabadanie mikroskopowe/posiew; jeśli wynik nie jest negatywny – powtórzenie terapiileczenia początkowejtkowego
    • w razie braku dolegliwościobjawów i nieobecnościniewykrycia grzybów – terapialeczenie podtrzymującace po ponownym wykonaniu posiewu na obecność grzybów: 200 3 dawki flukonazolu 150 mg flukonazolu doustnie tygodniowo w tygodniach 2–8
    • ustalenie objawów i mikroskopia/posiew; jeśli wynik nie jest negatywny – powtórzenie terapii początkowej lub poprzedniego etapu
    • w razie braku dolegliwości i nieobecności grzybów – terapia podtrzymująca po ponownym wykonaniu posiewu na obecność grzybów: 200 mg flukonazolu doustnie co 23. tygodniedzień, a następnie 150 mg 1 raz w miesiącach 3–tygodniu przez 6
    • ustalenie objawów i mikroskopia/posiew; jeśli wynik nie jest negatywny – powtórzenie terapii początkowej lub poprzedniego etapu
    • w razie braku dolegliwości i nieobecności grzybów – terapia podtrzymująca po ponownym wykonaniu posiewu na obecność grzybów: 200 mg flukonazolu doustnie co 4 tygodnie w miesiącach 7–12ęcy
  • Nawroty choroby po przerwaniu leczenia podtrzymującego są częste po przerwaniu terapii podtrzymującej.
  • W przypadku przewlekłego, nawracającego zapalenia sromu i pochwy, jednorazowajednorazowe terapiapodanie partnerów seksualnych flukonazolem w dawceflukonazolu 150  mg partnerom seksualnym może być zasadnauzasadnione, jeśliżeli występują u nich objawy lub wykryto grzyby drożdżopodobne, np. w nasieniu lub na narządach płciowych.
  • W razie potrzeby należy usunąć włożoną wkładkę domaciczną.

Zapalenie pochwy wywołane przez grzyby inne niż Candida albicans

  • Jeśli objawy wskazują na grzybicę, po wykryciu zapalenia pochwy wywołanego przez grzyby inne niż Candida albicans i zbadaniu opornoich lekooporności, należy zasadniczo rozważyć terapięleczenie rezerwowymialternatywnymi lekami przeciwgrzybiczymi, zwłaszcza w przypadku Candida glabrata.
  • Candida glabrata
    • Zwykle stosowane metody leczenia dopochwowego lub doustnego są mniej skuteczne lub wykazują minimalną skuteczność minimalną.
    • Można spróbowapodjąć terapiipróbę miejscowejleczenia miejscowego z użyciem cyklopiroksolaminy lub nystatyny.
    • Możliwe opcje terapeutyczne są ograniczone, częściowo niedostępne wlub Niemczechstosowane ipoza niezarejestrowanezarejestrowanymi wskazaniami.
      • U kobiet nieciężarnych w wyjątkowych przypadkach można rozważyć zastosowanie czopków z kwasem borowym (preparat magistralnyrecepturowy); jest to zastosowanie poza wskazaniami rejestracyjnymi. Kwas borowy może być embriotoksycznyteratogenny i upośledzać płodność.
      • pochodne echinokandyny, takie jak mykafungina, rstosowane pozarejestracyjnie w oparciu o ograniczoną liczbę dowodównieżw pozarejestracyjnenaukowych i uzasadnione tylko w przypadkach rozległychnasilonych dolegliwości ze względu na małą liczbę dowodów
      • Inne omawiane opcje obejmują dopochwowąstosowanie 17% flucytozynęflucytozyny dopochwowo (preparat magistralnyrecepturowy) lub amfoterycynę amfoterycyny B.
  • Candida krusei
    • Candida krusei jest oporna na flukonazol i itrakonazol, częściowo także posakonazol i inne imidazole.
    • Przede wszystkim zalecaZaleca się przede wszystkim próbę terapii miejscowej z zastosowaniem miejscowego klotrimazoluleczenia klotrimazolem przez 2 tygodnie. W przypadku niepowodzenia terapii można spróbowapodjąć zastosowaćpróbę leczenia nystatynęą lub cyklopiroksolaminęą.
    • Możliwą alternatywAlternatywę stanowią antyseptyki takie jak chlorek dekwaliny lub oktenidyna.
    • W przypadku niepowodzenia terapiileczenia można rozważyć doustne podawanie posakonazolu w połączeniu z miejscową terapią nystatyną i/lub cyklopiroksolaminą. Jednak posakonazolPosakonazol nie jest zatwierdzony do leczenia kandydozy sromu i pochwy – jest to zastosowanie pozarejestracyjne.

Kandydoza sromu i pochwy w okresie ciąży

  • Kandydoza sromu i pochwy powinna być leczona miejscowo klotrimazolem zwłaszcza w I. trymestrze w celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia wad rozwojowych płodu, przedwczesnego porodu lub poronienia samoistnego.
  • W ciąguczasie ostatnich 6 tygodni ciąży kolonizacja pochwy przez grzyby z rodzaju Candida powinna być leczona środkami przeciwgrzybiczymi w celu uniknięcia transmisji pionowejwerykalnej, która może bypowodować związana z kandydoząę jamy ustnej i pieluszkowympieluszkowe zapaleniemzapalenie skóry u noworodka. Ponadto kandydoza sromu i pochwy w okresie okołoporodowym może prowadzić do uszkodzeń pochwy, zakażeń położniczych i trudno gojących się ran. u matki.
  • Na wczesnym etapie ciąży można rozważyć przeprowadzeniewykonanie badań przesiewowych w kierunku kandydozy sromu i pochwy.
  • Przede wszystkim należy stosować terapięleczenie miejscowąmiejscowe.
    • Lekiem z wyboru jest klotrimazolklotrimazol.
    • Imidazole stosowane miejscowo są bardziej skuteczne niż nystatyna stosowana miejscowo.
    • Nystatyna może być stosowana w okresie ciąży.
    • Zalecany czas trwanialeczenia terapiiw przypadku kolonizacji wynosi 6–7 dni.
    • Chlorek dekwaliniowydekwaliny stanowi alternatywę, chociaż dowody naukowe dotyczące jego stosowania niksłeabe.
  • Na wczesnym etapie ciąży należy unikać doustnej terapiileczenia flukonazolem doustnie, ponieważ może on zwiększać ryzyko wad rozwojowych płodu i poronień.6

Terapie alternatywne

  • Istnieją różne terapie alternatywne, ale jak dotądjednak brakuje wystarczających dowodów naukowych, aby je zalecać, np. :
    • jodopowidon
    • propolis
    • Salvia officianlis (szałwia lekarska)
    • gestageny

Zapobieganie

  • Redukcja czynników sprzyjających, jeśliżeli jest to możliwe.
  • Unikanie noszenia obcisłej i syntetycznej bielizny oraz obcisłych spodni; zalecana jest bielizna bawełniana.
  • Higiena intymna:
    • Do mycia zewnętrznych narządów płciowych wystarczy ciepła woda.
    • Należy zrezygnować ze stosowania mydła lub żelu pod prysznic. Jeśli mimo to stosowanie mydłoa jest pożądanewskazane, należy stosowayużywać specjalne produktyproduktów do myciahigieny okolicintymnej intymnychz odpowiednim pH.
    • Z regułyZasadniczo wystarczające jest mycie 1 raz dziennie; zbyt częste mycie wysusza śluzówkę i może powodować świąd oraz zwiększać ryzyko infekcji.
  • Probiotyki doustne lub dopochwowe:67-8
    • ZdajWydają się wspomagapozytywnie wpływać na zapobieganie kandydozie sromu i pochwy, ale dowody wnaukowe tymna zakresietakie działanie nadal ograniczone.
    • WRekomendowane są w szczególności określone wykorzystywaneszczepy niektóre gatunki Lactobacillus.  
    • Dostępne są również pozytywne sprawozdaniadoniesienia na temat stosowania laktoferyny – glikoproteiny występującej w mleku ssaków i śluzie szyjkowym.
  • Zapobieganie zapaleniu sromu i pochwy wywołanemu przez grzyby z rodzaju Candida przy stwierdzonej kolonizacji w ramachprzypadku stosowania antybiotykoterapii:
    • Profilaktyka przeciwgrzybicza (np. flukonazol 150  mg doustnie na początku i na końcu antybiotykoterapii lub 1 xraz w tygodniu) jest możliwa, ale powinna być stosowana ostrożnie ze względu na ryzyko rozwoju opornolekooporności.
    • Probiotyki są możliwą opcją, ale brakujedowody wystarczajna ich skuteczność sących dowodów w tej kwestiiniewystarczające.9
  • Wpływ zmiany diety również nie jest wystarczająco udokumentowany, alechoć podejrzewa się:
    • sprzyjający zapaleniu wpływ węglowodanów, produktów mlecznych i drożdży sprzyjający zapaleniu 
    • ochronne działanie jogurtu, otrębów owsianych i siemienia lnianego
  • Na wczesnym etapie ciąży mo Można rozważyć badania przesiewowe i terapięleczenie kandydozy sromu i pochwy na wczesnym etapie ciąży.

Przebieg, powikłania i  rokowanie

Przebieg i rokowanie1

  • Ostre zakażenie ustępuje w ciągu kilku dni samoistnie lub po zastosowaniu leków przeciwgrzybiczych.
  • Przewlekłe, nawracające zapalenie sromu i pochwy często ulega poprawie przy zastosowaniu odpowiedniejodpowiedniego terapiileczenia, leczale nawroty po jejjego zakończeniu są częste.

Powikłania

  • W  okresie ciąży:
    • zwiększone ryzyko przedwczesnych porodów i poronień samoistnych
    • transmisja pionowawertykalna zakażenia z matki na noworodka podczas porodu pochwowego na noworodka, która może bymanifestować związanasię zjako kandydoząkandydoza jamy ustnej i pieluszkowympieluszkowe zapaleniemzapalenie skóry u noworodka
    • zwiększone ryzyko okołoporodowych urazów pochwy, zakażeń położniczych i trudno gojących się ran u matki
  • Nasilenie objawów innych chorób np. bólu sromu

Informacje dla pacjentów

O  czym należy poinformować pacjentki?

  • Nawet jeśli dostępne są leki przeciwgrzybicze bez recepty, w przypadku autodiagnozysamodiagnozy często dochodzi do błędnego rozpoznania. Dlatego terapialeczenie przeciwgrzybiczaprzeciwgrzybicze powinnapowinno być wdrowdrażonaane tylko po rozpoznaniuustaleniu lekarskimrozpoznania przez lekarza.
  • Jest to zakażenie grzybicze, które zazwyczaj łatwo wyleczyćpoddaje się leczeniu.
  • Zdarzają się jednak nawroty., Ww przewlekłym, nawracającym zapaleniu sromu i pochwy nawroty występują często nawet po zakończeniu terapiileczenia.
  • Należy przedstawiomówić z lekarzem środki zapobiegawcze i unikanie czynników sprzyjających.

Informacje dla pacjentów w Deximed Polmed

Źródła

Piśmiennictwo

  1. Jeanmonod R, Jeanmonod D. Vaginal Candidiasis. 2020 Nov 21. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2020 Jan–. PMID: 29083806.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29083806/" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29083806/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  2. Eckert LO, Hawes SE, Stevens CE, Koutsky LA, Eschenbach DA, Holmes KK. Vulvovaginal candidiasis: clinical manifestations, risk factors, management algorithm. Obstet Gynecol 1998; 92: 757-65. PubMed
  3. Ferris DG, Nyirjesy P, Sobel JD, Soper D, Pavleti c A, Litaker MS. Over-the-counter antifungal drug misuse associated with patient-diagnosed vulvovaginal candidiasis. Obstet Gynecol 2002; 99: 419-25. PubMed
  4. Young G, Jewell D. Topical treatment for vaginal candidiasis (thrush) in pregnancy. Cochrane Database of Systematic Reviews 2001, Issue 4. Art. No.: CD000225. DOI: 10.1002/14651858.CD000225. DOI
  5. Watson MC, Grimshaw JM, Bond CM, Mollison J, Ludbrook A. Oral versus intra-vaginal imidazole and triazole anti-fungal treatment of uncomplicated vulvovaginal candidiasis (thrush) (Cochrane Review). In: The Cochrane Library, Issue 1, 2001. Oxford: Update Software. The Cochrane Library
  6. Bérard A, Sheehy O, Zhao JP, et al.. Associations between low- and high-dose oral fluconazole and pregnancy outcomes: 3 nested case–control studies. CMAJ 2019; 191: E179-87. doi:10.1503/cmaj.180963 DOI
  7. Russo R, Superti F, Karadja E, De Seta F. Randomised clinical trial in women with Recurrent Vulvovaginal Candidiasis: Efficacy of probiotics and lactoferrin as maintenance treatment. Mycoses. 2019 Apr;62(4):328-335. doi: 10.1111/myc.12883. Epub 2019 Feb 20. PMID: 30565745.  https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/myc.12883" href="https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/myc.12883" target="_blank">onlinelibrary.wiley.com
  8. Bumbulienė Ž, Venclavičiūtė K, Ramašauskaitė D, et al. Microbiological findings of vulvovaginitis in prepubertal girls. Postgrad Med J 2014; 90: 8-12. doi:10.1136/postgradmedj-2013-131959 DOI
  9. Bérard A, Sheehy O, Zhao JP, et al.. Associations between low- and high-dose oral fluconazole and pregnancy outcomes: 3 nested case–control studies. CMAJ 2019; 191: E179-87. doi:10.1503/cmaj.180963 DOI
  10. Pirotta M, Gunn J, Chondros P, et al. Effect of lactobacillus in preventing post-antibiotic vulvovaginal candidiasis: a randomised controlled trial. BMJ 2004; 329: 548. PubMed
  11. Xie HY, Feng D, Wei DM, Mei L, Chen H, Wang X, Fang F. Probiotics for vulvovaginal candidiasis in non-pregnant women. Cochrane Database of Systematic Reviews 2017, Issue 11. Art. No.: CD010496.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29168557/"
  12. Pirotta href="httpsM, Gunn J, Chondros P, et al. Effect of lactobacillus in preventing post-antibiotic vulvovaginal candidiasis://pubmed a randomised controlled trial.ncbi BMJ 2004; 329: 548.nlm.nih.gov/29168557/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.govPubMed

Autorka

  • Natalia Jagiełła, lekarz, specjalista medycyny rodzinnej, Praktyka Grupowa Lekarzy Rodzinnych w Krakowie (recenzent)
  • Adam Windak, Prof dr hab. n. med., specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie (redaktor)
  • Anneke Damberg, Dr n. med. Anneke Damberg, lekarz rodzinny, Berlin
B373
Kløe; fluor vaginalis; utflod; soppvaginitt; svie; Candida vaginitt; vulvovaginalcandidose; Candida-Vaginitis
Candida-Vaginitis; Candida; KandidaDrożdżaki; Kandida-VaginitisKandydoza; KandidoseKandydiaza; CandidoseDrożdżyca; CandidiasisDrożdżyca pochwy; VaginaleDrożdżyca Candidiasissromu i pochwy; VaginaleDrożdżakowe Kandidosezakażenie pochwy; VulvovaginaleDrożdżakowe Kandidosezapalenie pochwy; VulvovaginaleKandydoza sromu Candidosei pochwy; VaginaleKandydiaza Candidosesromu i pochwy; Candida-VulvovaginitisGrzybica pochwy; Kandida-VulvovaginitisPleśniawki pochwy; VaginalpilzZakażenie sromu i pochwy; ScheidenpilzUpławy; ScheideninfektionWyciek z pochwy; VulvovaginaleŚwiąd Infektionpochwy; VaginalerŚwiąd Fluor; Vaginale Pilzinfektion; Vaginale Candida-Infektion; Prämenstrueller Juckreiz; Vaginaler Juckreiz; Ausfluss; Fluor; Vaginaler Ausflussprzedmiesiączkowy
Kandydoza sromu i pochwy
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja:zakażenie Infekcja sromu i pochwy wywołaneana przez grzyby drożdżopodobne (najczęściej Candida albicans). Częstość występowania:70–75% wszystkich kobiet zapada na tę chorobę jedenprzynajmniej lub kilka razyraz w życiu. U około 8% występuje przewlekła nawracająca kandydoza sromu i pochwy.
Medibas Polska (staging)
Kandydoza sromu i pochwy
/link/db45cb1a43b244c7b7344e27f682971d.aspx
/link/db45cb1a43b244c7b7344e27f682971d.aspx
kandydoza-sromu-i-pochwy
SiteDisease
Kandydoza sromu i pochwy
K.Reinhardt@gesinform.de
Ka.Reinhardt@gesinformkardymowicz@bonnierhealthcare.depl
pl
pl
pl