SygnałyObjawy ostrzegawczealarmowe i niebezpiecznycechy przebieg,okulistycznych ktstanóregow można uniknąćnagłych
|
Sygnał ostrzegawczy |
|
|
Utrata, |
zapalenie tęczówki i
|
|
|
|
|
|
zakażenie, pełzakowe zakażenie rogówki, zakażenie Pseudomonas |
|
Pacjent po |
|
|
Wysypka skórna/pęcherzyki |
|
|
Uraz w wywiadzie |
złamanie dna oczodołu, oparzenie termiczne, oparzenie chemiczne, |
|
Kurcz powiek po urazie |
|
|
Praca z |
|
|
Męty ciała szklistego |
|
|
Mroczki |
Informacje ogólne
Definicja
- Ostre czerwone oko: maksymalnie do 7
- Przewlekłe czerwone oko: dłużej niż 7
- Możliwe postaci
rozszerzoneRozszerzone lub pęknięte i- Przekrwienie spojówki:
Rozszerzenierozszerzenie powierzchownych naczyń krwionośnych w - Przekrwienie rzęskowe:
Rozszerzenierozszerzenie naczyń krwionośnych na brzegu rogówki; jest ograniczone do twardówki i - Przekrwienie
trwardtwardówki:Rozszerzenierozszerzenie naczyń krwionośnych znajdujących się w - Wylew podspojówkowy: ostro ograniczony krwotok podspojówkowy o
- Wylew krwi do komory przedniej oka: krwotok do komory przedniej oka
Epidemiologia
ProblemyDolegliwościz oczamidotyczące oczu stanowią 2-3% przyczyn konsultacji wnaszpitalnychpogotowiuoddziałach ratunkowych.- Odpowiada to średnio ok. 4-10 pacjentów tygodniowo.
- W
czerwonezaczerwienienieokooka.
Niebezpieczny przebieg, którego można uniknąć
- Zapalenie tęczówki i
- Jaskra ostra
- Zapalenie twardówki
- Zapalenie wnętrza gałki ocznej
PerforujPenetrujące urazyokagałki ocznej- Oparzenia chemiczne
ICD-10
- H57.
-Inne zaburzenia oka i- H57.9 Zaburzenia oka i
- H57.9 Zaburzenia oka i
Diagnostyka różnicowa
Zakaźne zapalenie spojówek
- Zobacz artykuł Zakaźne zapalenie spojówek.
- Przekrwienie spojówek, wysięk wodnisty, śluzowy lub ropny
PrawdopodobnieMożepowiekiwystąpićsklejonesklejenie powiek przez ropną wydzielinąę.PrawdopodobnieWChemozabakteryjnym zapaleniu może wystąpić chemoza powiek (masywny obrzększklisty).- Uczucie obecności ciała obcego i
PrawdopodobnieNadwrażliwość na światłowstręto iObjawiaObjawysię nazwykle początkutkowow jednym okujednostronne, ale zwykle w miarę rozwojuchorobaobjawyrozprzestrzeniarozprzestrzeniają się także na drugie oko.
Przyczyny
- Bakterie: w
- ból, silne zaczerwienienie, śluzowo-ropna wydzielina z
- Zobacz artykuł Jaglica i
- najczęstsza choroba oczu na świecie, wywoływana przez Chlamydia trachomatis1
- ból, silne zaczerwienienie, śluzowo-ropna wydzielina z
- Wirusy: Adenowirus
- w
epidemiczneepidemicznymzapaleniezapaleniu rogówki ipo jednej stroniejednostronny, następnie silny ból, swędzenie,wranadwrażliwość na światło, czerwone ipo obu stronachobustronnie, wodnisto-śluzowa wydzielina, możliwe zajęcie rogówki2 - wysoce zakaźny
- bezpośrednie wykrywanie adenowirusów w
- w
- Wirusy: Zapalenie spojówek i
wokna skółocznierze okolicy oczu typowe dla opryszczki wykwity i- zmiany bardzo bolesne, swędzące, wrażliwe na światło, czerwone i
- Wirusy: Półpasiec oczny
- zmiany
dermatologiczneskórne ograniczone do
- zmiany
- Postać szczególna: zapalenie rogówki i
- w
okaoko zwydzielanieobecność wydzieliny śluzowej koloru zielonkawegośluzu OddaWarto poddać badaniu bakteriologicznemu u okulisty soczewki kontaktowe ido badania bakteriologicznego u okulisty.- zakażenie potencjalnie zagrażające ostrości widzenia1
- w
Niezakaźne zapalenie spojówek
- Bodźce zewnętrzne jako czynniki drażniące (dym, kurz itp.)
- Zmniejszona produkcja łez
- Zaburzenia położenia powiek z
- Keratopatia z
- Keratopatia z
- Nieskorygowane wady refrakcji
- Keratopatia neurotroficzna
- Leczenie:
Unikanieunikanie czynnika wyzwalającego, ewentualnie krople do oczuzwężajobkurczające naczynia (np. z tetrazoliną) i zmniejszające zaczerwienieniem stosowane najwyżej przez kilka dni.
Alergiczne zapalenie spojówek
- Zobacz artykuł Alergiczne zapalenie spojówek
- Występuje sezonowo w
- Dotyczy obojga oczu.
- Ostre objawy to obustronny obrzęk powiek, nadmierne łzawienie, świąd i
Wylew podspojówkowy
- Nagły krwotok podspojówkowy, często
sektorowy.miejscowy1ewentualniemoże występować częstsześciej w- Często zgłaszane są wcześniejsze manewry
Valsalvyzwiększające ciśnienie (kaszel, wydmuchiwanie nosa, podnoszenie ciężarów). - ostrość widzenia i
- samoistne wchłonięcie wylewu po 2-4
Opryszczkowe zapalenie rogówki
- Zobacz artykuł Opryszczkowe zapalenie rogówki
- Zapalenie rogówki spowodowane przez infekcję wirusem Herpes simplex z
- Najczęstsza postać zapalenia rogówki
- Najczęściej jednostronny ból, ostry początek,
wranadwrażliwość na światło, łzawienie, kurcz powiek, pogorszenie ostrości widzenia w.
Ciała obce na rogówce lub spojówce
- Patrz artykuł Ciało obce na rogówce lub spojówce
- Częste w
. - Ból, zwiększona wrażliwość na światło, uczucie obecności ciała obcego w oku, łzawienie, zaczerwienienie oka
- Lekkie przekrwienie/rysunek naczyniowy, przylegające ciało obce
SzukajNależyoznakposzukiwać cech urazuperforacyjnegopenetrującego.
Nadżerka rogówki
- Patrz artykuł Nadżerka rogówki
- Powierzchowny ubytek rogówki (dotyczący nabłonka)
- w
- ból, zwiększona wrażliwość na światło, uczucie ciała obcego, łzawienie
Przekrwienieprzekrwienie/rysunek naczyniowy, kurcz powiek
- w
PoWwierceniuwywiadzie wiercenia lub gięciucia metalu, często metaliczne ciało obce z- Infekcyjne (bakteryjne, wirusowe lub grzybicze) nadżerki rogówki powinny być pilnie skonsultowane przez okulistę ze względu na ryzyko utraty ostrości widzenia i
.1.
Ślepota śnieżna/oślepienie
- Patrz artykuł
- Często występuje po silnej ekspozycji na promieniowanie UV-C, np. spawanie bez okularów ochronnych, pobyt w wysokich górach.
- Okres utajenia wynosi zazwyczaj 6-12
- bardzo silny ból, zwiększona wrażliwość na światło, uczucie ciała obcego, kurcz powiek
moMoże prowadzić do czynnościowej ślepoty zustUstępuje zwykle samoistnie w
- Okres utajenia wynosi zazwyczaj 6-12
Zapalenie nadtwardówki
- Zobacz artykuł
- Zapalenie twardówki
- zaczerwienienie oka ograniczone do jednego sektora w
- mierna bolesność
samoograniczajSamoograniczające się, może występować wielokrotnie.
- zaczerwienienie oka ograniczone do jednego sektora w
Zapalenie twardówki
- Zobacz artykuł
- Stosunkowo rzadkie, większość
u kobietpacjentów stanowią kobiety. - Częste występowanie również u
- wyraźny ból gałki ocznej, często osłabione widzenie, przekrwienie
Rozszerzenierozszerzenie głębokich naczyń twardówki1- potencjalnie zagrażające ostrości widzenia
Zapalenie tęczówki i ciała rzęskowego/zapalenie błony naczyniowej
- Zobacz artykuł
- Stosunkowo rzadkie
- Przyczyny to m.
lnoukładowelnoustrojowe, zakażenia, urazy - Wiodącymi objawami zapalenia tęczówki są światłowstręt, przekrwienie rzęskowe oraz brak wydzieliny typowej dla pierwotnego zapalenia spojówek.
Ostry atak jaskry
- Patrz artykuł Ostra jaskra
- Przyleganie okolicy obwodowej tęczówki do rogówki i
silnymnagłym, znacznym wzrostem ciśnienia wewnątrzgałkowego. - Pogorszenie ostrości widzenia, kolorowe pierścienie wokół źródeł światła (halo), silny ból promieniujący do głowy, zębów, wtórne dolegliwości brzuszne spowodowane podrażnieniem błędnika - takie jak nudności i wymioty, zaburzenia rytmu serca
, nudności. zmniejszonaZmniejszona lub nieobecna reakcja źrenicy na światło, źrenica nie jest okrągła,- jestlekkopionowo-owalnie rozszerzona inajczNajczęściej jednostronnie podwyższone ciśnienie w- Konieczne jest
szybkiejak najszybsze przekazanie pacjenta od ośrodka specjalistycznego i rozpoczęcie leczenia!
Zapalenie wnętrza gałki ocznej
- Patrz artykuł
- Jednostronny silny ból, osłabienie ostrości widzenia, obrzęk powiek, przekrwienie spojówek, wodnista lub ropna wydzielina, obrzęk/owrzodzenie rogówki, ropostek.
- Prawie zawsze występuje w
Zapalenie powiek
- Zobacz artykuł
- Zapalenie brzegów powiek
- Zaczerwienione i
ZaczerwienienieNiekiedy zaczerwienienie oczu z
Uraz oka
Wywiad lekarski1
- Należy
dokonauwzględnić w wywiadzie następującychceustaleńczynniki:- początek dolegliwości
- czas trwania
- początek ostry lub podostry
- bó
lel - zasięg bólu i jego promieniowanie
- jednostronne
czylubobuoczneobustronnewystępowanieobjawy - umiejscowienie
utratapogorszenie ostrości wzroku- przebieg zaczerwienienia
- objawy towarzyszące
- zwiększona wrażliwość na światło
- alergie
soczewkiużywaniekontaktowesoczewek kontaktowych- zapalne choroby ogólnoustrojowe, np.
reumatolidalnereumatoidalne zapalenie stawów,TRUtoczeń rumieniowaty ogólnoustrojowy
- Uwagi diagnostyczne1
- wodnista wydzielina: podejrzenie wirusowego zapalenia spojówek
- obfita wydzielina śluzowa: podejrzenie
zapaleniezapalenia spojówek wywołane przez chlamydie - ś
luzowatoluzowo-ropna wydzielina:Podejrzeniepodejrzenie zakażenia bakteryjnego Wydzielaniewydzielina intensywniejsza walergiaalergiiSwędzenieświąd: zwykle w- Światłowstręt: wskazuje na zapalenie błony naczyniowej lub ubytek rogówki
Badanie przedmiotowe
Ogólne
- Zawsze
badajnależy zbadać i porównać oboje oczu Porównaj oboje oczy- W
wpływobecność ciała obcego. - Niepowikłane zapalenie spojówek
dotyczyjest zwykleobojga oczuobustronne. - Należy zbadać palpacyjnie węzły chłonne przeduszne: obrzęk wskazuje na zapalenie wirusowe spojówek.
Badanie okulistyczne
- Dolegliwości jednostronne
- Wykluczenie
wpływuobecności ciała obcego - Badanie rogówki
- Nadżerkę lub wrzód rogówki często można rozpoznać gołym okiem.
- Palpacyjne badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego
wz porównaniem stron w- Jest przeciwwskazane w
perforacyjnegodrążącego.
- Jest przeciwwskazane w
- Wykluczenie
- Powieki
- Zwiększona ilość wydzieliny (kolor)1
- Przekrwienie segmentowe, spojówki lub rzęskowe?1
- Reakcja źrenic,
jednoczesniejednocześnie badanie w - Ewent.
Badaniebadanie w - Przy odpowiednich dolegliwościach i
- Czerwone odbicie
- Oftalmoskopia
Środki i zalecenia
Wskazania do skierowania do specjalisty/szpitala
Zgłoszenie się w trybie nagłym do okulisty
- Jeżeli występują wiodące objawy w
- W
- Podejrzenie perforacji (np. metalowe odłamki lub odłamki innego pochodzenia w
- Zapalenie tęczówki i
- Zapalenie twardówki
- Zakaźna erozja rogówki1
- Opryszczkowe zapalenie rogówki
- Półpasiec oczny
Opryszczkowe zapalenie rogówki- W
maobserwuje się poprawy po 24-48 godzinach.
Skierowanie do szpitala
- Dodatni wywiad w
- Pacjent po niedawnej operacji oka
- Oparzenia chemiczne
JaskraOstryostraatak jaskry- Zapalenie wnętrza gałki ocznej
- Złamanie dna oczodołu
- Osoba noszące soczewki kontaktowe z
Działania
- Zawsze staraj się ustalić przyczynę
czerwonegozaczerwienienia oka. Pilność iustaleńpodejrzewanej diagnozy. - W
Informacje dla pacjentów
Informacje dla pacjentów w Deximed
Ilustracje
Zapalenie nadtwardówki (źródło: Wikipedia https://en.wikipedia.org/wiki/Episcleritis)
Półpasiec oczny
Wylew podspojówkowy
Opryszczkowe zapalenie rogówki, barwienie fluoresceiną
Zapalenie spojówek i rogówki
Zapalenie twardówki
Źródła
Piśmiennictwo
- BMJ BestPractice. Assessment of red eye. Stand 26.12.2022 (letzter Zugriff am 26.01.2023)
https://bestpractice.bmj.com/topics/en-gb/496" href="https://bestpractice.bmj.com/topics/en-gb/496" target="_blank">bestpractice.bmj.com - Ghebremedhin B. Human adenovirus: Viral pathogen with increasing importance. Eur J Microbiol Immunol (Bp). 2014 Mar;4(1):26-33. doi: 10.1556/EuJMI.4.2014.1.2. Epub 2014 Mar 14. PMID: 24678403; PMCID: PMC3955829.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3955829/" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3955829/" target="_blank">www.ncbi.nlm.nih.gov - Grabska-Liberek I. Podstawy okulistyki dla studentów medycyny i lekarzy rodzinnych. Termedia, 2021.
Autorzy
- Natalia Jagiełła, lekarz, specjalista medycyny rodzinnej; Praktyka Grupowa Lekarzy Rodzinnych w Krakowie (recenzent)
- Adam Windak, prof. dr hab. n. med., specjalista medycyny rodzinnej; Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie (redaktor)
- Marlies Karsch-Völk, dr n. med., lekarz rodzinny, Monachium