Behawioralne i psychologiczne objawy otępienia (BPSD)
Streszczenie
Definicja: Oprócz deficytów poznawczych, behawioralne i psychologiczne objawy otępienia (Behavioral and Psychological Symptoms of Dementia – BPSD) należą do charakterystycznych objawów choroby. Inne nazwy to objawy pozapoznawcze, objawy psychiatryczne, objawy psychopatologiczne lub trudne zachowania w przebiegu otępienia.
Częstość występowania: BPSD występuje u każdego pacjenta z otępieniem w pewnympewnej momencie przebiegufazie choroby. Problem ten dotyczy około 70% mieszkańców placówek opiekuńczych.
Objawy: Apatia, pobudzenie, lęk, depresja, omamy (zwykle wzrokowe) i urojenia, a także zaburzenia zachowania w postaci pobudzenia ruchowego, nieodpowiedniego zachowania, odhamowania oraz agresji słownej lub fizycznej.
Obraz kliniczny: Oprócz typowych objawów poznawczych otępienia, BPSD występuje również w różnych kombinacjach i stopniachnasileniu.
Diagnostyka: Różnicowanie z innymi organicznymi i psychicznymi chorobami podstawowymi, a także z efektami ubocznymi niektórych leków. Diagnostyka otępienia krok po kroku z głównym naciskiem na wywiad zebrany od pacjenta i od osób trzecich, a także badanie psychopatologicznepsychiatryczne, w razie potrzeby uzupełnione procedurami testówtestami specyficznymi dla BPSD. Jeśli istnieją dowodyobjawy nasugerujące otępienie wtórne lub organiczny zespół mózgowy: dalszedalsza wyjaśnieniadiagnostyka narządowo-medyczneewentualniebadania z obrazowaniemobrazowe mózgowia, rozszerzona diagnostyka krwi i płynu mózgowo-rdzeniowego. W przypadku potwierdzenia BPSD: poszukiwanie przyczynowych lub wyzwalających czynników stresogennych, np. bólu, infekcji, dyskomfortu lub nadmiernych wymagań wynikających z niewłaściwej komunikacji, niekorzystnych czynników środowiskowych.
TerapiaLeczenie: Najważniejszym priorytetemPriorytetem jest leczenie lub wyeliminowanie możliwych przyczyn i czynników wyzwalających. Środki psychospołeczne i stymulujące odgrywają pierwszoplanową rolę w terapiileczeniu i profilaktyce BPSD. Dopiero poPo wyczerpaniu możliwych do zastosowania środków niefarmakologicznych, monależliwey jestrozważyć krótkoterminowetkoterminową leczenieterapię lekami psychotropowymi. Ich ograniczone korzyści terapeutyczne ryzykiem należy zestawić ze znacznym ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych związanych ze stosowaniem niektórych substancji.
Informacje ogólne
Definicja
Behawioralne i psychologiczne objawy otępienia (Behavioral and Psychological Symptoms of Dementia – BPSD) należą do charakterystycznych objawów choroby.
Występują one u każdego pacjenta z demencją w pewnympewnej momencie przebiegufazie choroby.
zaburzenia zachowania: niepokój ruchowy, zachowania stereotypowe lub kompulsywne, odhamowanie, zachowania agresywne, w tym autodestrukcyjne
Występowanie BPSD różni się pod względem częstości, czasu trwania i intensywności na różnych etapach choroby.
Częstość występowania
Chorobowość BPSD
około 70% wszystkich pacjentów z otępieniem przebywających w placówkach opiekuńczych
objawy psychotyczne u 15-75% wszystkich osób cierpiących naz chorobęą Alzheimera
W zależności od stadium choroby
Występowanie BPSD jest możliwe w każdym stadium otępienia, ale częstość występowania wzrasta wraz z postępem choroby.
W przypadku dalekobardzo zaawansowanego, ciężkiego otępienia, częstość występowania ponownie spada, co może być związane z faktem, że osoby dotknięte chorobą zwykle cierpią na tak rozległe zaburzenia poznawcze i fizyczne, że BPSD nie pojawiają się w takim samym stopniu jakco wcześniej.
BPSD mogą wykazywać silne wahania lub utrzymywać się przez lata.
Skutki
BPSD są często niezwykle stresujące dla członków rodziny i opiekunów oraz zwiększają ryzyko wystąpienia następstw psychicznych i somatycznych.
Związek z różnymi rodzajami otępienia
BPSD występują we wszystkich rodzajach otępienia, ale rozkładczęstość występowania poszczególnych objawów może się różnić.
We wczesnych stadiach zaburzenia zachowania często dominują w obrazie objawówklinicznym, np. odhamowanie, niewłaściwe zachowania społeczne, apatia, agresywnośćagresja.
Etiologia i patogeneza
Czynniki biologiczne, psychologiczne i środowiskowe przyczyniają się do rozwoju i utrzymywania się BPSD.
Zmiany neurobiologiczne
Zmiany stężenia neuroprzekaźników mózgowych są związane z różnymi BPSD.
Regionalna utrata komneuronórekw i obecność pewnych markerów neuropatologicznych, takich jak wisplązkitki neurofibrylarne, są związane z apatią i objawami psychotycznymi.
Warianty genetyczne receptorów dopaminy i serotoniny są związane z agresją, pobudzeniem i objawami psychotycznymi.
Czynniki środowiskowe – mogą wywoływać i nasilać BPSD, np.:
zmiana otoczenia, przeprowadzka (np. z domu do placówki opiekuńczej)
zmiana pozornie błaheahych szczegółyów w otoczeniu, takietakich jak przyjęcie nowych osób do domu opieki lub przestawienie mebli
przepracowaniezmęczenie lub nadmierna stymulacja z powodu niekorzystnych interakcji z krewnymi i innymi opiekunami
Choroby somatyczne i leki – mogą wywoływać lub nasilać BPSD.
nawet banalneniegroźne choroby, takie jak łagodna infekcja, zaparcia lub zatrzymanie moczu
Ból – może wywołać i nasilać BPSD.
Często sąjest błędnie interpretowaneinterpretowany i traktowanetraktowany jako BPSD, szczególnie u osób z zaawansowaną demencją.
ICD-10
F00 Otępienie w chorobie Alzheimera (G30.-)
F01 Otępienie naczyniowe
F02 Otępienie w przebiegu innych chorób sklasyfikowanych gdzie indziej
F03 Otępienie nieokreślone
Aby uzyskać informacje na temat podklasyfikacji, należy zapoznać się z artykułem Objawy otępienia.
Diagnostyka
Wykrywanie BPSD jest niezbędną częścią zarówno wstępnej diagnostyki, jak i kontrolnejkontroli diagnostykiprzebiegu otępienia.
Aby uzyskać więcej informacji na temat podejścia diagnostycznego do otępienia i schematu stopniowania diagnozy, proszę zapoznać się z artykułami zobacz Objawy otępienia iOcena stopnia otępienia.
Diagnostyka różnicowa
Więcej informacji na temat diagnostyki różnicowej otępienia można znaleźć w artykule Objawy otępienia.
Polekowe objawy otępienia, w tym BPSD, są częste u starszych pacjentów i mogą przykładowo występować w trakcie przyjmowania następujących leków:
leki przeciwcholinergiczne (spazmolityki)
trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne
leki przeciw chorobie Parkinsona
leki nasenne
neuroleptyki
Opioidyopioidy
beta-blokery
leki przeciwdrgawkowe
leki przeciwhistaminowe (w tym antagonistyantagoniści receptorów H2)
glukokortykosteroidyglikokortykosteroidy
U osób przebywających w placówkach opiekuńczych, które zwykle cierpią na kilka chorób somatycznych i swymagają poddawane stałemu leczeniu kilkoma lekamipoliterapii, często występujeorganiczny zespół mózgowy i trudno go odróżnić od BPSD.
Wywiad lekarski
Oprócz wywiadu zebranego od pacjenta, niezbędny jest wywiad zebrany od krewnych i opiekunów.
Objawy depresyjne i psychotyczne często objawiają się inaczej u pacjentów z otępieniem niż u osób starszych bez otępienia.
Objawy depresji
Możliwe trudnetrudności w rozróżnienienieniu pomiędzy depresją a początkiem otępienia
Depresji mogą towarzyszyć deficyty poznawcze i może być ona błędnie interpretowana jako otępienie.
Zaburzenia percepcji wynikające z deficytów poznawczych, takie jak dezorientacja czasowa lub przestrzenna, są czasami trudne do odróżnienia od objawów psychotycznych.
Osoba dotknięta chorobą wyobraża sobie, że została okradziona.
Zazdrourojenia zazdrość urojonaci
AgresywnośćAgresja
Często postrzegana przez krewnych jako najpoważniejszy problem.
Może być związana z zaburzeniami psychotycznymi lub być wyrazem objawem depresji.
Często występuje jako reakcja lękowa podczas czynności pielęgnacyjnych lub innych procedur, którym dana osoba opiera się, ponieważ nie rozumie, co się dzieje.
Ukierunkowane i czasami nieprzewidywalne agresywne zachowanie jest zwykle spowodowane zmianami neurodegeneracyjnymi w płacie czołowym. Zobacz też artykuł Otępienie czołowo-skroniowe.
Apatia
Często pomijany objaw:.
obojętność emocjonalna
ograniczone zainteresowanie
brak motywacji
Objawy te mogą być oznakami poważnej choroby współistniejącej.
EwentualnieTrudność trudnew do odrróżnienianicowaniu odz objawami depresji
Czczęsto brakujebrak utrzymującego się obniżonego nastroju – głównego objawu depresji.
Pobudzenie
Bezcelowa aktywność werbalna, wokalna lub motoryczna, np:
błąkanie się
skubanie ubrania
wydawanie okrzyków
Zwykle utrzymuje się przez długi czas
Często oporne na leczenie
Najczęściej jest to wyraz dyskomfortu, np. bólu (poszukiwanie przyczyn!).
ZrozumienieNakierowanie diagnostyki wna celu identyfikacjiidentyfikację czynników warunkujwywołujących BPSD
poszukiwaniePoszukiwanie jak największej liczby aspektów, które mogą wyjaśnić występowanie BPSD.
zaangażowanie wszystkich powiązanych osób i instytucji
Badania uzupełniające w praktyce lekarza rodzinnego
Informacje na temat podstawowych i dodatkowych laboratoryjnych badań diagnostycznych w kierunku otępienia można znaleźć w artykule Objawy otępienia.
EKG – szczególnie przed rozpoczęciem leczenia lekami psychotropowymi
Testy
Oprócz wywiadu zebranego od pacjenta i od osób trzecich, następujące testy mogą być zalecane do wstępnej i kontrolnej diagnostyki BPSD mogą być zalecane specjalistyczne testy.
Osoby z problemami behawioralnymi i ciężkimi objawami psychiatrycznymi: skierowanie do psychiatry specjalizującego się w psychiatrii wieku podeszłegopsychogeriatrii
Wyczerpanie wszystkich dostępnych interwencji psychospołecznych
niekorzystneNiekorzystne interakcje z krewnymi lub opiekunami?
bez obwiniania pacjenta - mówimy o „trudnych zachowaniach“”
OznaczaW to,pierwszej że przede wszystkimkolejności osoby z otoczenia osoby chorejchorego muszą przemyśleć i dostosować swoje zachowanie i środowisko.
Uznaje się, że zachowanie pacjenta jest wyrazemreakcją sytuacjina sytuacje, którare jestsą dla niego nieprzyjemnanieprzyjemne, trudnatrudne lub przerażającace.
interwencjeInterwencje psychospołeczne powinny zostać wdrożone przed interwencjami farmakologicznymi.
Intensywne interwencje psychospołeczne, w tym modyfikacja czynników środowiskowych, mogą znacznie ograniczyć stosowanie leków przeciwpsychotycznych.
Zgodnie z metaanalizą, wielodyscyplinarna opieka i terapia masażem lub dotykiem oraz muzykamuzykoterapia w połączeniu z masażem lub dotykiem, majdają lepszylepsze efektefekty niż leczenie farmakologiczne przeciwkow pobudzeniuprzypadku pobudzenia i agresywnościagresji.1
Prawdopodobnie jest to również skuteczny środek zapobiegawczy.
Programy edukacji i wsparcia dla opiekunów
zmniejszają objawy depresji w otępieniu
Wykazano, że działania terapeutyczne skoncentrowane na pacjencie i otoczeniu zmniejszają pobudzenie u pacjentów z demencją w randomizowanych, kontrolowanych badaniach w placówkach opieki. Efekt był wykrywalnyobserwowany natychmiast po rozpoczęciu i do 6 miesięcy po zakończeniu działań terapeutycznych.2
Za skuteczne uznano następujące działania:
personenzentrierteopieka Pflegeskoncentrowana na pacjencie
Kommunikationstrainingszkolenia desz Personalszakresu komunikacji dla personelu i opiekunów
Inne interwencje psychospołeczne, dla których istnieją dowody skuteczności w przypadku BPSD i które są w związku z tym zalecane:
walidacja zachowania
ObejmujePodejście toz postawę uznaniaszacunkiem, którare sprawia, że osoba dotknięta chorobąchora czuje się rozumiana i akceptowana.
wspieranie pamięci
W bezkonfliktowej atmosferze za pomocą określonych działań wyzwalanenależy dążyć do wyzwalania, ożywianeywiania i wymienianewymieniania sąpozytywnych pozytywne wspomnieniawspomnień.
jakoelement interwencjainterwencji indywidualnaindywidualnej lub grupowagrupowej
stymulacja podstawowa
koncepcja spotkań międzyludzkich
Oferuje indywidualne możliwości i sugestie dotyczące uzdrowienia komunikacji werbalnej i niewerbalnej z osobami dotkniętymi chorobąchorymi.
Celem jest promowanie zdrowia i dobrego samopoczucia, edukacji i uczestnictwa, a także samostanowienia pacjentów.
Snoezelen (Terapia Snoezelen)
stymulacja polisensoryczna oparta na indywidualnie dobranych bodźcach odnoszących się do biografii chorego, prowadzona w koncepcji 24-godzinnej
dotyk fizyczny
propagowanie ruchu
ZachowaniaNawyki żywieniowe
Rodzinne spożywanie posiłków, wsparcie słowne i pozytywne wzmocnienia mogą poprawić zachowania żywieniowe osób z demencją (Ib/B).
Istnieją dowody na to, że aktywna muzykoterapia ma korzystny wpływ na BPSD, zwłaszcza lęk. Możliwa Siedo kannzastosowania beiw entsprechenderprzypadku Symptomatikistnienia angebotenodpowiednich werdenobjawów.
Muzykoterapia receptywna, zwłaszcza odtwarzanie ulubionej muzyki z odniesieniem do biografii, może w pewnym stopniu redukować pobudzenie i zachowania agresywne. Może być zalecana.
Wydaje się być skuteczna również w ostrejprzypadku sytuacjizaostrzeń objawów.
Aromaterapia
Może mieć niewielki wpływ na pobudzenie i ogólneinne objawy behawioralne u osób z otępieniem o nasileniu od umiarkowanego do ciężkiego. Może być zalecana.2,4
ŚwiatłoterapiaFototerapia
brak wystarczających dowodów na skuteczność u osób z demencją2,5
Informacje na temat leczenia objawów depresji można znaleźć w artykule Depresja.
Leczenie farmakologiczne
Informacje ogólne
Około 60% mieszkańców placówek opiekuńczych codziennie przyjmuje leki psychotropowe.
Biorąc pod uwagę ograniczone dowody skuteczności z badań, takie powszechne stosowanie nie wydaje się uzasadnione.
Wskazania
gdyGdy interwencje psychospołeczne, w tym dostosowanie czynników środowiskowych, są nieskuteczne, niewystarczające lub niedostępne.
wW przypadku zagrożenia dla siebie lub innych, któremu nie można zapobiec w inny sposób.
Wymaga zgody osoby leczonej.
Wyjątek: poważne zagrożenie dla siebie lub innych, któremu nie można zapobiec w inny sposób niż wbrew woli osoby chorej.
w razie potrzeby zgoda opiekuna/pełnomocniknomocnika ds. opieki zdrowotnej lub opieki
Optymalizacja niefarmakologicznej i, jeśli to konieczne, farmakologicznej terapii bólu, zmniejsza pobudzenie i ogólne objawy neuropsychiatryczne.
Opioidy mogą wywoływać lub nasilać BPSD.
Farmakoterapia nie powinna być stosowana wyłącznie w interesie innych osób i otoczenia.
Weryfikacja potrzeby leczenia po 4-8 tygodniach
Które leki sąLeki nieodpowiednie?/przeciwwskazane
Substancje antycholinergiczne
np. amitryptylina, tiotropium, skopolamina i oksybutynina
naleNależą do najczęstszych przyczyn zaburzeń poznawczych.
Zanim osoby z otępieniem zostaną poddane leczeniu farmakologicznemu, należy w miarę możliwości odstawić leki zawierające substancje antycholinergiczne.
typowe neuroleptyki, takie jak haloperidol (patrz poniżej)
Ogólne procedury doboru i dawkowania leków, których należy przestrzegać podczas stosowania leków psychotropowych u osób starszych, mają szczególne zastosowanie w przypadku pacjentów z otępieniem.
Należy wziąć pod uwagę interakcje farmakologiczne leków.
Leki przeciw otępieniu
Szczegółowe informacje na temat skuteczności, tolerancji, bezpieczeństwa i stosowania poszczególnych substancji w leczeniu objawów poznawczych: Zobacz artykuł Objawy otępienia
W przypadku otępienia o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego nie ma dowodów na pozytywny wpływ inhibitorów acetylocholinoesterazy na objawy behawioralne.
Memantyna ma niewielki wpływ na objawy behawioralne w umiarkowanej do ciężkiej postaci otępienia alzheimerowskiego.
W przypadku otępienia z ciałami Lewy'ego istnieją dowody na wpływ memantyny na objawy behawioralne.
Neuroleptyki (leki przeciwpsychotyczne)
Prawdopodobnie prowadzą do zwiększenia ryzyka śmiertelnościzgonu i zdarzeń mózgowo-naczyniowych u pacjentów z otępieniem.
Ryzyko prawdopodobnie jest zróżnicowane, największe w przypadku haloperidolu, najmniejsze w przypadku kwetiapiny.
Ryzyko to jest największe w pierwszych tygodniach leczenia, prawdopodobnie występuje również podczas długotrwałegoej leczeniaterapii.
Neuroleptyki w leczeniu otępienia prawdopodobnie zwiększają ryzyko szybkiego pogorszenia się funkcji poznawczych.
Należy poinformować pacjentów i ich ustawowych przedstawicieli o ryzyku związanym z tą terapią.
Neuroleptyki powinny być stosowane w jak najmniejszych dawkach i w możliwie krnajkrótkimtszym okresie.
Należy ściśle monitorować przebieg leczenia.
Leki przeciwpsychotyczne można stosować w celu leczenia majaczenia w otępieniu, po sprecyzowaniu rozpoznania. Należy unikać leków przeciwpsychotycznych mających niepożądane działania antycholinergiczne.
Przeciwwskazane są klasyczne neuroleptyki, podobnie jak wiele atypowych neuroleptyków, ponieważ mogą nasilać objawy choroby Parkinsona i wywoływać napady senności.
W zaburzeniach tych można stosować klozapinę i – słabiej popartą badaniami – kwetiapinę.
Powinien być stosowany w pierwszej kolejności, gdy konieczne jest leczenie neuroleptykami stanów pobudzenia i zachowań agresywnych.
W przypadkach ciężkiego pobudzenia psychoruchowego prowadzącego do znacznej dysfunkcji chorego z otępieniem i (lub) jego opiekuna, można zalecić krótkotrwałą próbę stosowania rysperydonurisperidonu poza zarejestrowanymi wskazaniami.
FallsW eineprzypadku Behandlungpojawienia mitsię Antipsychotikaobjawów beipsychotycznych psychotischenwymagających Symptomenleczenia wie Wahn oder Halluzinationen notwendig istneuroleptykami, wirdtakich einejak omamy i urojenia, Behandlungzaleca mitsię Risperidonw empfohlenpierwszej kolejności stosowanie risperidonu.
Działania Zagroniepożeniaądane, na które należy zwrócić szczególną uwagę:
NeuroleptykiPrzeciwpsychotyczne uspokajająceleki sedatywne, o niskiej sile działania
mogMogą być stosowane w leczeniu pobudzenia połączonego z agresywnymzachowaniami zachowaniemagresywnymi.
Dawkowaniedawkowanie (oba leki niedostępne w Polsce):
melperon 50-100 mg/ na dobę; w razie potrzeby stopniowo zwiększać dawkę przez kilka dni do maksymalnie 400 mg
pipamperon 3 x 20-40 mg 3 razy na dobę; w razie potrzeby dawkę zwiększać powoli i pod regularną kontrolą ciśnienia tętniczego do maksymalnie 3 x 120 mg 3 razy na dobę
Haloperidol
Nie jest zalecany do rutynowego leczenia stanów pobudzenia ze względu na brak dowodów skuteczności. Besonders zu beachtende Risiken:
pozapiramidowe dziaDziałania niepożądane, na które należy zwrócić szczególną uwagę:
objawy pozapiramidowe
zdarzeniaincydenty mózgowo-naczyniowe
wzrost śmiertelnośćci
Należy stosować tylko w przypadku dodatkowego obecności majaczenia lub znacznie nasilonej agresji, jeśli pacjent stanowi zagrożenie dla siebie i otoczenia.
Leki przeciwdrgawkowe
Istnieją dowody na korzystne działanie karbamazepiny w redukowaniu pobudzenia i agresywnościagresji. Karbamazepina może być stosowana pozarejestracyjniepoza wskazaniem rejestracyjnym w przypadku braku odpowiedzi na inne leki. Należy zwrócić uwagę na interakcje z innymipozostałymi lekami.
Nie zaleca się leczenia pobudzenia i agresywnościagresji walproinianem.
Środki przymusu tylko w ostateczności
Środki przymusu, takie jak przytrzymanie, unieruchomienie lub przymusowe podanie leków lub przyjęcie na zamknięty geriatryczny oddział psychiatryczny, mogą znacznie zwiększyć poziom lękku i agresję, a także przyczynić się do traumatyzacji psychicznej zarówno osób chorych, jak i osób je stosujących.
Powinny być one zatem traktowane jako absolutna ostateczność. Ponieważ stanowią one znaczną ingerencję w prawo do wolności danej osoby, są dozwolone jedynie w wąsko określonych granicach.
Leczenie wbrew naturalnej woli osoby, która ma być leczona,pacjenta
jestJest generalnie dozwolone tylko w placówkach stacjonarnych. W przypadku osób dotkniętych chorobą, które nie są ograniczone w poruszaniu się w takim stopniu, aby mogły uniknąć przymusowego leczenia, wymagaWymaga to przyjęcia na zamknięty oddział szpitalny.
Badacze konfliktów psychiatrycznych zalecają jak najwięcej i jak najbardziej otwarcie rozmawiać z osobami, które są skłonne do agresywnych zachowań.
Jest to szczególnie ważne w trakcie i po zastosowaniu fizycznego przymusu lub unieruchomienia.
Jeśli rozważane jest zastosowanie środków przymusu, osoby dotknięte chorobąpacjenci i, w stosownych przypadkach, ich krewni powinni być w miarę możliwości zaangażowani w planowanie dalszego leczenia.
Na podstawie konkretnych incydentów należy regularnie zastanawiadyskutować się w zespole nad możliwościami innego reagowania w przyszłości i wcześniejszej deeskalacji.
Przykłady środków deeskalacyjnych
werbalna deeskalacja, „Talking down“
słuchanie
Okazywanieokazywanie zainteresowania osobą i zrozumienia jej sytuacji
Proponowanie rozmowy z innymi osobami, takimi jak np.:
kierującypersonel domemdomu opieki
kierującyopiekun opieką medycznąmedyczny
opiekun duszpasterski
wyznaczone osoby kontaktoweupoważnione osóbprzez dotkniętychpacjenta chorobądo informacji medycznej
przyjaciele
krewni
inne zaufane osoby
wyznaczanie granic słownych
jasna identyfikacja zachowań, które są niepożądane i nieakceptowalne
proponowanie napoju lubpokarmów
jedzenia i napojów
słodyczy
papierosa
zaproponowanie przyjęcia leku
zaoferowanie krótkiej przerwy na odpoczynek we własnym pokoju, w ogrodzie, w kaplicy kliniki, itp.
zaproponowanie ciepłej kąpieli
zaangażowanie osoby dotkniętej chorobąchorobej w zajęcia na oddziale lub w ogrodzie
Unieruchomienie może mieć miejsce wyłącznie pod następującymi warunkami:
Sytuacjasytuacja nadzwyczajna wiążąca się ze znacznym zagrożeniem dla siebie lub innych oraz brakiem zdolności do czynności prawnych lub zdolności do wyrażenia zgody
wyłącznie na zlecenie lekarza i po określeniu dokładnymadnych wskazaniu
Jest to legalne tylko wtedy, gdy odbywa się w obronie własnej, w stanie wyjątkowym lub na polecenie sędziego.wskazań
rozważenie alternatywnych strategii deeskalacji
przestrzeganie zasady proporcjonalności
Osoby unieruchomione wymagają ciągłego monitorowania.
dokumentowanie wskazań, rodzaju i czasu trwania unieruchomienia
W przypadku długotrwałego lub regularnego unieruchomienia wymagana jest zgoda sądu.
Sedacja jako „unieruchomienie chemiczne“farmakologiczne”?
Zasadniczo podobne restrykcyjne warunki mają zastosowanie do „unieruchomienia chemicznego“farmakologicznego” jak do unieruchomienia mechanicznego.
Ponadto, zgodnie z obecnym stanem prawnym, przymusowe podawanie leków jest dopuszczalne jedynie po przyjęciu do zamkniętego zakładu psychiatrycznego (zob. powyżej).
Podawanie substancji uspokajających bez celu terapeutycznego, wyłącznie w celu unieruchomienia, może być uzasadnione jedynie w warunkach oddziału intensywnej terapii: Przyprzy nieprzerwanym monitorowaniu w celu zapewnienia właściwej opieki i pielęgnacji danej osoby oraz wykrycia na czas i monitorowania skutków ubocznych.
Jednak wW praktyce często zaciera się granica między wskazaniami terapeutycznymi, pożądanymi skutkami ubocznymi sedacji i dominującym zamiarem „unieruchomienia“”.
Leki o działaniu uspokajającym mają znaczące negatywne skutki dla pacjentów z otępieniem: Upoupośledzają one funkcje poznawcze i zwiększają ryzyko upadków.
PatienteninformationenInformacje dla pacjentów
PatienteninformationenInformacje indla pacjentów w Deximed
Tomaszewska M, Chibowska P, i Sitek E. Wybrane metody przesiewowej oceny funkcji poznawczych w różnych kontekstach klinicznych. Psychiatria i Psychologia Kliniczna; 2021: t.21: 257–267
Chang YS, Chu H, Yang CY, et al. The efficacy of music therapy for people with dementia: A meta-analysis of randomised controlled trials. J Clin Nurs 2015. doi:10.1111/jocn.12976 DOI
Forrester LT, Maayan N, Orrell M, et al. Aromatherapy for dementia. Cochrane Database of Syst Rev 2014; 2: CD003150. doi:10.1002/14651858.CD003150.pub2 DOI
Forbes D, Blake CM, Thiessen EJ, et al. Light therapy for improving cognition, activities of daily living, sleep, challenging behaviour, and psychiatric disturbances in dementia. Cochrane Database Syst Rev. 2014;2:CD003946. doi: 10.1002/14651858.CD003946.pub4. DOI
Definicja: Oprócz deficytów poznawczych, behawioralne i psychologiczne objawy otępienia (Behavioral and Psychological Symptoms of Dementia – BPSD) należą do charakterystycznych objawów choroby. Inne nazwy to objawy pozapoznawcze, objawy psychiatryczne, objawy psychopatologiczne lub trudne zachowania w przebiegu otępienia.
Medibas Polska (staging)
Behawioralne i psychologiczne objawy otępienia (BPSD)