Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Zapalenie tarczycy

Streszczenie

  • Definicja: Termin zapalenie tarczycy oznacza ostre, podostre lub przewlekłe zapalne zmiany tarczycy o  różnych przyczynach.
  • Częstość występowania: W zależności od przyczyny, od powszechnego zaburzenia tarczycy (np. Hashimoto) do pojedynczych przypadków (zapalenie tarczycychoroba Riedla).
  • Objawy: Wiodącym objawem klinicznym jest zwykle tkliwość lub samoistny ból w okolicy tarczycy w wyniku miejscowej reakcji zapalnej (ból spowodowany rozciąganiem torebki). Mogą występować objawy nadczynności lub niedoczynności tarczycy.
  • ObserwacjeBadanie fizykalne: Obserwacje kliniczne mogą obejmować powiPowiększonąkszona, czasami bolesnąbolesna tarczycętarczyca oraz objawy nadczynności lub niedoczynności tarczycy.
  • Diagnostyka: Oznaczanie TSH, FT4fT4, autoprzeciwciał i ewent. CRP, OB i, morfologia krwi, badanie USG. Scyntygrafia nie jest zwykle wskazana.
  • Leczenie: Leczenie zależy od przyczyny i zakresu zapalenia tarczycy.

Informacje ogólne

Definicja

  • Termin „zapalenie tarczycy” określa ostre, podostre lub przewlekłe zapalenia gruczołu tarczowego (glandula thyreoidea), które może mieć różne przyczyny.1.
  • WyróżniamyNajczęściej trzy rodzajespotykane zapalenia tarczycy to: choroba Gravesa-Basedowa, choroba Hashimoto  (przewlekłe limfocytarne zapalenie tarczycy) i  podostre ziarniniakowe zapalenie tarczycy  (zapalenie tarczycy de Quervaina). Zostały one omówione w osobnych artykułach i dlatego są tu tylko krótko wspomniane.

Klasyfikacja według przebiegu czasowego

  • Ostre zapalenie tarczycy (od dni do tygodni)
    • ropne zapalenie tarczycy
    • paraneoplastyczne zapalenie tarczycy
  • Podostre zapalenie tarczycy (od tygodni do miesięcy)
    • podostre ziarniniakowe zapalenie tarczycy de Quervaina:
    • limfocytarne (bezobjawowe) zapalenie tarczycy
    • poporodowe zapalenie tarczycy
    • zapalenie tarczycy wywołane amiodaronem
    • zapalenie tarczycy wywołane interferonem
  • Przewlekłe zapalenie tarczycy (od miesięcy do lat)
    • przewlekłe limfocytarne zapalenie tarczycy (choroba Hashimoto)
    • przewlekłe włókniejące zapalenie tarczycy (chorobchoroba Riedla)
    • przewlekłe zapalenie w przebiegu choroby Gravesa-Basedowa

Klasyfikacja według przyczyn

Częstość występowania

  • Zapalenie tarczycy jest jednym z najczęstszych zaburzeń tarczycytego gruczołu.
  • Autoimmunologiczne zapalenie tarczycy dotykadotyczy około 5% populacji, przy czym choroba Hashimoto występuje częściej niż choroba Gravesa-Basedowa.
  • Zapalenie tarczycy Hashimoto
    • Najczęściej występuje u  kobiet w  młodym i średnim wieku.
    • roczna zapadalność 30–50 przypadków na 100  000 mieszkańcosówb2
    • najczęstsza przyczyna niedoczynności tarczycy w Europie Środkowej
  • Choroba Gravesa-Basedowa
    • Czczęstość występowania 0,5–2%
    • druga najczęstsza przyczyna nadczynności tarczycy
      • najczęstsza przyczyna zaburzeń czynnościowych
    • stosunek kobiet do mężczyzn 5:1
  • Podostre limfocytarne, bezobjawowe zapalenie tarczycy
    • Najczęściej występuje u  kobiet w  młodym i średnim wieku.
    • roczna zapadalność 5 przypadków na 100  000 mieszkańcosówb2
    • stosunek kobiet do mężczyzn 3,5:12
  • Poporodowe zapalenie tarczycy
    • chorobowość 11–90 na 1000 kobiet w ciągu roku po porodzie3
    • Oznacza to, że prawie co dwunastadwunastej matkamatki po porodzie jestdotyczy dotkniętaten tym problememproblem.
  • Ostre ropne zapalenie tarczycy  
    • Bardzo rzadko, stanowi 0,1–0,7% wszystkich zaburzeń tarczycy.4.
  • Podostre ziarniniakowe zapalenie tarczycy (choroba de Quervaina)
    • roczna zapadalność 12 przypadków na 100  000 mieszkańcosówb5
  • Zapalenie tarczycy polekowe
  • zapalenieZapalenie gruczołu tarczowego - choroba Riedla
    • niezwykle rzadko, zapadalność około 1: przypadek na 100  000 osób7

Etiologia i  patogeneza

  • ZapalenieZapalenia tarczycy obejmujeto grupa schorzeń zapalnych obejmujących szereg etiologicznie niejednorodnych obrazówpatologii klinicznych oz różnychnym formachprzebiegiem ujawnieniai obrazem klinicznym.

BakteryjneOstre ropne zapalenie tarczycy8-11

  • Bakteryjne zapalenie tarczycy występuje rzadko ze względu na dobre ukrwienie i drenaż limfatyczny, a także bakteriobójcze działanie wysokiego wewnątrztarczycowego stężenia jodu.
  • Czynniki etiologiczne: najczęściej paciorkowce, gronkowce, rzadziej Escherichia coli.
  • Najczęściej u dzieci i młodych dorosłych z wadą rozwojową (przetoka zachyłka gruszkowatego, przetrwały przewód tarczowo-językowy) lub u dorosłych z upośledzoną odpornością (leczenie immunosupresyjne, AIDS)
  • W mechanizmie bezpośredniego urazu, przez ciągłość z miejscowych ognisk infekcyjnych lub drogą krwiopochodną

Autoimmunologiczne zapalenie tarczycy (choroba Gravesa-Basedowa, choroba Hashimoto)

  • Poligenowe, wieloczynnikowe zaburzenie, o którym sądzi się, że u genetycznie predysponowanych osób narażonych na działanie egzogennego czynnika, dochodzi do aktywacji układu immunologicznego.
    • Z autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy próbowano wiązać różne wirusy, ale nie został jeszcze ustalony związek przyczynowo-skutkowy między zakażeniem a autoimmunologicznym zapaleniem.
  • Najczęściej wykrywanymi przeciwciałami tarczycowymi są przeciwciała: przeciw  tyreoperoksydazie  (antygen mikrosomalny, dawniej „MAK”, obecnie anty-TPO, klasyczny dla choroby Hashimoto), przeciw receptorowi TSH (przeciwciało przeciw receptorowi TSH, „TRAb”, klasyczne dla choroby Gravesa-Basedowa) oraz przeciw  tyreoglobulinie  (anty-TG, „TAK”, powszechne zarówno w chorobie Hashimoto, jak i chorobie Gravesa-Basedowa).

Podostre limfocytarne bezobjawowe zapalenie tarczycy

Poporodowe zapalenie tarczycy

  • Uważane jest za szczególną postać podostrego limfocytarnego zapalenia tarczycy.
  • Stres hormonalny podczas ciąży powoduje poporodowe zapalenie tarczycy u prawie jednej na 12 kobiet po porodzie.
    • Szczególnie narażenione są pacjencikobiety z przeciwciałami anty-TPO i cukrzycą.

Ostre ropne zapalenie tarczycy

  • Bakteryjne zakażenie tarczycy
  • Bardzo rzadko, ponieważ tarczyca jest narządem zamkniętym, a wysokie stężenie jodu w tarczycy przeciwdziała zakażeniom bakteryjnym8.
  • Zakażeniu sprzyjają zazwyczaj różne czynniki9:
    • warianty anatomiczne lub uszkodzenia strukturalne, np. przetoka zachyłka gruszkowatego, urazy, zabiegi chirurgiczne w okolicy szyi
    • immunosupresja np. zakażenie HIV

Paraneoplastyczne zapalenie tarczycy

  • Guzy tarczycy i przerzuty w loży tarczycy mogą prowadzić do reaktywnej limfocytarnej reakcji zapalnej w sąsiedniej tkance tarczycy.

Jatrogenne zapalenie tarczycy

  • Ostre nieinfekcyjne zapalenie tarczycy
  • Występuje po terapii jodem radioaktywnym lub aspiracjibiopsji aspiracyjnej cienkoigłowej tarczycy (bardzo rzadko), a także po terapii radiacyjnej w okolicy szyi, jako reakcja na podanie rekombinowanej tyreotropiny (preparat Thyrogen), niektórych leków, nici chirurgicznych.11

Zapalenie tarczycy polekowe

  • Amiodaron (wysoka zawartość jodu)1012
  • Lit
    • U pacjentów z istniejącą wcześniej autoimmunizacją tarczycy, lit może prowadzić do wzrostu poziomu przeciwciał tarczycowych i subklinicznej lub klinicznej niedoczynności tarczycy.1113.
  • Interferon alfa i interleukina 2
    • synonim: zapalenie tarczycy wywołane cytokinami
    • stymulacja układu immunologicznego ze zwiększonym tworzeniem autoprzeciwciał6
    • ewent. dodatkowe bezpośrednie działanie cytotoksyczne na tarczycę6
    • W przypadku istniejącej wcześniej autoimmunizacji tarczycy, zaburzenia funkcji tarczycy mogą wystąpić nawet u 15% pacjentów leczonych interferonem alfa lub interleukiną 2.

zapalenie gruczołu tarczowegoChoroba Riedla

  • Prawdopodobnie zaburzenie autoimmunologiczne z narastającym zwmasywnym włóknieniem tarczycy i otaczających tkanek, a czasem nawet narządów odległych7
    • Często stwierdzane podwyższenie IgG4 i dobra odpowiedź na steroidyglikokortykosteroidy wskazują na genezę autoimmunologiczną.

Czynniki predysponujące

  • Ciąża i poród
  • Prawie wszystkie formy zapalenia tarczycy częściej dotykajdotyczą kobiet.
    • Wyjątkiem jest ropne zapalenie tarczycy, które równie często dotykadotyczy mężczyzn.
  • Zakażenie dróg oddechowych
  • Palenie tytoniu
    • Pacjenci z zapaleniem tarczycy typu Hashimoto, którzy palą, są bardziej narażeni na niedoczynność tarczycy niż osoby niepalące.1214.

ICD-10

  • E06 Zapalenie tarczycy
    • E06.0 Zapalenie tarczycy ostre 
    • E06.1 Zapalenie tarczycy podostre
    • E06.2 Zapalenie tarczycy przewlekłe z przemijającą tyreotoksykozą
    • E06.3 Zapalenie tarczycy autoimmunologiczne
    • E06.4 Zapalenie tarczycy polekowe
    • E06.5 Zapalenie tarczycy przewlekłe, inne
    • E06.9 Zapalenie tarczycy, nieokreślone
  • O90.5 Poporodowe zapalenie tarczycy

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • PodejrzewanePodejrzenie rozpoznanierozpoznania wynika z wywiadu lekarskiego i wynikówwyniku badańbadania klinicznychfizykalnego.
  • Badanie ultrasonograficzne może dostarczyć dalszych informacji diagnostycznych.
  • Rozpoznanie potwierdzają badania labortoryjne (parametry stanu zapalnego, poziom hormonów tarczycy, ewent. przeciwciała) oraz w razie potrzeby punkcjabiopsja cienkoigłowa z opracowaniembadaniem histopatologicznym.

Diagnostyka różnicowa

Wywiad lekarski 

Poporodowe zapalenie tarczycy

  • Zazwyczaj bezbolesne
  • Początkowo nadczynność tarczycy z  drżeniem, nerwowością, tachykardią i  zwiększonym poceniem się
  • Później faza niedoczynności tarczycy ze zmęczeniem i apatią

Podostre limfocytarne bezobjawowe zapalenie tarczycy

  • Przebieg kliniczny jest podobny do poporodowego zapalenia tarczycy z tą różnicą, że nie poprzedza go ciąża.
    • Poporodowe zapalenie tarczycy jest zatem również uważane za szczególną formę limfocytarnego podostrego zapalenia tarczycy.
  • Zwykle występują tylko łagodne objawy lub brak objawów bez ogólnoustrojowych oznak zapalenia (bezobjawowe zapalenie tarczycy).

Ostre ropne zapalenie tarczycy

  • Obrzęk gardła związana ze, złyme samopoczuciemsamopoczucie, bóleml, dysfagiądysfagia i gorączką.czka

Paraneoplastyczne zapalenie tarczycy

  • OpuchliznaObrzęk szyi
  • Zwykle bolesne

jatrogenneJatrogenne zapalenie tarczycy

  • Występowanie po leczeniu w okolicy szyi, np. napromienianiu
  • OpuchliznaObrzęk szyi
  • Zwykle bolesne

Zapalenie tarczycy polekowe

  • Wywiad lekarski dotyczący przyjmowanych leków:   
    • amiodaron?  
    • lit?
    • interferon?

zapalenie gruczołu tarczowegoChoroba Riedla

  • Dyskomfort związany z uciskiem spowodowanym narastającym zwłóknieniem
    • duszność
    • dysfagia

Badanie przedmiotowe

  • Wiodącym objawem klinicznym jest zwykle tkliwość lub samoistny ból w rzucie tarczycy w wyniku miejscowej reakcji zapalnej w tkance tarczycy (ból spowodowany rozciąganiem torebki).
    • Wyjątki: podostre limfocytarne zapalenie tarczycy i poporodowe zapalenie tarczycy są zwykle bezbolesne.

Poporodowe zapalenie tarczycy/podostre limfocytarne bezobjawowe zapalenie tarczycy

  • Zazwyczaj brak jest nieprawidłowych wyników badańbadania przedmiotowychprzedmiotowego.

Ropne zapalenie tarczycy

  • Wyraźne złe samopoczucie
  • Gorączka
  • BolesnaBolesny opuchliznaobrzęk tarczycy z miejscowym rumieniem
    • Zwykle jednostronne, lewy płat tarczycy jest częściej dotknięty niż prawy.

zapalenie gruczołu tarczowegoChoroba Riedla

  • Wole „twarde jak żelazo”, niebolesne
  • Ewentualnie zespół Hornera (mioza, ptoza, zapadnięcie oczu), zespół żyły głównej górnej11

Badania uzupełniające w  praktyce lekarza rodzinnego — testy laboratoryjne

Poporodowe zapalenie tarczycy

  • Oznaczenie TSH i FT4fT4, zmiany zależą od fazy choroby (nadczynność lub niedoczynność tarczycy).
  • U 70% pacjentów wykrywalne są przeciwciała przeciw tyreoperoksydazie  (anty-TPO).1315.

Podostre limfocytarne bezobjawowe zapalenie tarczycy

Ropne zapalenie tarczycy

  • Parametry stanu zapalnego podwyższone: CRP, OB, leukocyty
  • Zabezpieczenie posiewów krwi i jeśli to możliwe, pobranie tkanki do dalszych badań posiewowych (badanie niedostępne w POZ)

USG tarczycy

  • Zobacz artykuł USG, tarczyca.
  • Kolorowa ultrasonografia dopplerowska
    • Można ją wykorzystać do rozróżnienia między chorobą Gravesa-Basedowa  a bolesnym podostrym  zapaleniem tarczycy de Quervaina.
    • W chorobie Gravesa-Basedowa tarczyca jest nadmiernie unaczyniona, podczas gdy u pacjentów z bolesnym podostrym zapaleniem tarczycy jest hipoechogeniczna i słabo lub normalnie unaczyniona.1416.

Ropne zapalenie tarczycy

  • TypoweTypowy wynikiobraz w fazie ostrej1517
    • hipoechogeniczna zmiana w dotkniętym płacie tarczycy i wokół niego związana ze zniszczeniem tkanki tarczycy i towarzyszącym tworzeniem się ropnia
    • hipoechogeniczna obwódka wokół tarczycy
    • niewyraźna granica między tarczycą a otaczającą tkanką
    • jednostronne występowanie

Diagnostyka specjalistyczna

Tomografia komputerowa ropnego zapalenia tarczycy

  • W ostrej sytuacji, aby pokazauwidocznić uczestniczącezajęte struktury, zakres stanu zapalnego i możliwe warianty anatomiczne.1517.

PunkcjaBiopsja cienkoigłowa

  • Wskazana w przypadku niejasnych wyników
  • Pomaga np. w różnicowaniu podostrego ziarniniakowego zapalenia tarczycy, ropnego zapalenia tarczycy, paraneoplastycznego zapalenia tarczycy i raka tarczycy.
  • Zapalenie gruczołu tarczowego - chorobę Riedla rozpoznaje się na podstawie histopatologicznych dowodów zwłóknienia i charakterystycznych nacieków eozynofilowych.7.

Scyntygrafia z  użyciem radioaktywnie znakowanego jodu

  • Przy nadczynności tarczycy  i podejrzeniu zapalenia tarczycy (diagnostyka różnicowa między chorobą Gravesa-Basedowa a autonomicznym gruczolakiem)
    • Zmniejszony wychwyt lub brak wychwytu radiofarmaceutyku z towarzyszącą nadczynnością tarczycy przemawia za rozpoznaniem zapalenia tarczycy.
    • Nadczynność tarczycy w  zapaleniu tarczycy wynika ze zwiększonego uwalniania hormonów w  wyniku uszkodzenia tarczycygruczołu, a  nie, jak w  chorobie Gravesa-Basedowa, z  nadmiernej aktywności tarczycy.
    • W  chorobie Gravesa-Basedowa wychwyt jodu jest zwiększony z  powodu wzmożonej stymulacji aktywności tarczycy.
  • Przy typowym obrazie zapalenia tarczycy w chorobie Hashimoto (niedoczynność, eutyreoza, dodatnie przeciwciała anty-TPO, typowe wyniki USG) lub poporodoym zapaleniu tarczycy nie należy wykonywać scyntygrafii tarczycy.
    • W fazie nadczynności tarczycy w poporodowym zapaleniu tarczycy obserwuje się zmniejszony wychwyt jodu.
    • Ponieważ poporodowe zapalenie tarczycy, podobnie jak limfocytarne bezobjawowe zapalenie tarczycy, ma zwykle charakter bezobjawowy i przemijający, scyntygrafię należy rozważać tylko w wyjątkowych przypadkach w celu wyjaśnienia diagnostyki różnicowej nadczynności tarczycy.

Wskazania do skierowania do specjalisty

  • W przypadkuątpliwości niejasnegodiagnostyczne
  • Podejrzenie rozpoznaniaropnego zapalenia tarczycy, choroby Riedla, zapalenia paraneoplastycznego
  • Choroba Graves-Basedowa przebiegająca z orbitopatią
  • Polekowe zapalenie tarczycy - w celu modyfikacji leczenia

Leczenie

Cele leczenia

  • Osiągnięcie eutyreozy
  • Zapobieganie powikłaniom i chorobom następczym.
  • Złagodzenie objawów

Leczenie swoiste

Poporodowe zapalenie tarczycy i podostre limfocytarne (bezobjawowe) zapalenie tarczycy

  • Faza nadczynności tarczycy
    • Przy łagodnej nadczynności tarczycy rzadko wymagane jest leczenie, ale beta-blokery są wskazane, jeśli objawy są wyraźne.1618.
      • Propranolol może być stosowany zarówno w okresie ciąży, jak i karmienia piersią.
  • Faza niedoczynności tarczycy
    • Ww fazie niedoczynności tarczycy leczenie jak w niedoczynności tarczycyz leczenieinnej zwykleprzyczyny nie- jest konieczne.lewotyroksyna
    • Jeśli jednak taki stan utrzymuje się przez długi czas lub jeśli występuje wyraźna niedoczynność tarczycy, wskazane może być leczenie tyroksyną. Po 6–9  miesiącach należy podjąć próbę odstawienia leku.1719.

Zapalenie tarczycy polekowe

  • Amiodaron:  nadczynność tarczycy
    • Można wyróżnić dwa rodzaje nadczynności tarczycy wywołanej amiodaronem.
      • :
      • Typtyp I: utajone zaburzenia tarczycy przed zastosowaniem amiodaronu lub istniejąca choroba Gravesa-Basedowa
        • podawanie leków tyreostatycznych
        • odstawianieodstawienie amiodaronu
      • Typtyp II: bez wcześniejszych zaburzeń tarczycy
        • podawanie glikokortykoidglikokortykosteroidów
        • Kontynuacja leczenia amiodaronem jest zazwyczaj możliwa.
  • Amiodaron: niedoczynność tarczycy
    • W razie potrzeby może być konieczne objawowe leczenie tyroksynlewotyroksyną.
    • Kontynuacja leczenia amiodaronem jest zazwyczaj możliwa.
  • Leczenie interferonem w przypadku wirusowego zapalenia wątroby typu C6
    • leczenie objawowe często występującego zapalenia tarczycy (możliwa zarówno nadczynność, jak i niedoczynność tarczycy)
    • Ze względu na hepatotoksyczność nie należy stosować leków tyreostatycznych.

Ropne zapalenie tarczycy

  • Po zabezpieczeniu posiewów krwi, natychmiastowe rozpoczęcie profilaktyki antybiotykowej
    • U osób bez upośledzenia odporności, np. penicylina oporna na penicylinazę w połączeniu z inhibitorem beta-laktamaz (np. piperacylina/tazobaktam)
    • U pacjentów z upośledzoną odpornością należy również wziąć pod uwagę drobnoustroje oportunistyczne i uwzględnić szersze spektrum patogenów.
  • W razie potrzeby usunięcie ropnia poprzez drenaż chirurgiczny lub (hemi)tyreoidektomię1820
    • Zabieg jest często wskazany w celu uniknięcia opróżnienia się ropnia do otaczających struktur z ryzykiem pęknięcia tchawicy lub przełyku.1921.
  • W przypadku uporczywej niedoczynności tarczycy spowodowanej zniszczeniem gruczołu— substytucja hormonów tarczycy

Paraneoplastyczne zapalenie tarczycy

  • Zaburzenia czynności tarczycy w ramach paraneoplastycznego zapalenia tarczycy są rzadkie i zwykle nie wymagają leczenia.

Zapalenie gruczołu tarczowego - choroba Riedla7

  • Początkowa próba leczenia steroidamiglikokortykosteroidami
  • Możliwe dalsze próby leczenia farmakologicznego tamoksyfenem lub mykofenolanem mofetylu
  • Resekcja chirurgiczna (hemityreoidektomia lub tyreoidektomia całkowita) w przypadku niepowodzenia leczenia farmakologicznego lub wyraźnych objawów uciskowych.

Ciąża

  • KobietomWedług najważniejszych światowych rekomendacji (ATA, 2017) kobietom w ciąży zaleca się suplementację 100–150 mcg (DGE) lub 150–200 250 mcg jodu/ na dobę.

Przebieg, powikłania i  rokowanie

Przebieg

  • W przebiegu zapalenia tarczycy często występują przejściowe zaburzenia czynności tarczycy (nadczynność tarczycy  lub  niedoczynność ), ale po przejściu zapalenia tarczycy zwykle utrzymuje się eutyreoza.
    • Dopiero po rozległym zniszczeniu miąższu tarczycy dochodzi do trwałej niedoczynności tarczycy wymagającej substytucji.

Podostre i przewlekłe limfocytarne zapalenie tarczycy

  • Podostrego i przewlekłego (choroby Hashimoto) limfocytarnego zapalenia tarczycy często nie można odróżnić w momencie rozpoznania, ponieważ oba zaburzenia mają podobny obraz ultrasonograficzny i podobne schematy przeciwciał.
    • Dopiero w przebiegu choroby stajemożna się jasneustalić, czy rozwija się przewlekłe zapalenie tarczycy Hashimoto, prowadzące do  niedoczynności tarczycy, czy też występuje postać przejściowa, w której można przerwać substytucję hormonu tarczycy.

Poporodowe zapalenie tarczycy

  • Kilka tygodni po porodzie rozwija się z reguły  nadczynność tarczycy, która trwa od 1 miesiąca do 2 miesięcy. Może powodować palpitacjekołatanie serca, drażliwość i nietolerancję ciepła.
  • Następnie występuje  okres niedoczynnośćci tarczycy, którary trwa 4–6  miesięcy.1719.
    • W większości przypadków poprawa następuje samoistnie.
    • U pacjentek z dodatnim mianem anty-TPO występuje większe ryzyko trwałej niedoczynności tarczycy.

Ropne zapalenie tarczycy

  • Przy braku leczenia -  postęp zapalenia bakteryjnego z ropniem

Powikłania

  • Tymczasowa  nadczynność tarczycy
  • Trwała  niedoczynność tarczycy
  • W ropnym zapaleniu tarczycy ryzyko ropnia z uszkodzeniem otaczających struktur (naczynia, tchawica, przełyk) i szerzenia się zakażenia, sepsa, zakrzepica żyły szyjnej wewnętrznej, porażenie nerwu krtaniowego wstecznego
  • W chorobie Riedla możliwe włóknienie tkanek odległych np, trzustki, dróg żółciowych. Może wystąpić porażenie nerwu krtaniowego wstecznego (jedno/obustronne), niedoczynność przytarczyc, zespół Hornera oraz zespół żyły głównej górnej.
  • U około 4% pacjentów z podostrym zapaleniem tarczycy obserwuje się nawroty.11

Rokowanie

Poporodowe zapalenie tarczycy

  • Przeważnie ustępuje samoistnie z przywróceniem stanu początkowego (restitutio ad integrum) u 50% pacjentów po 1 roku.
  • U 20–25% pacjentek z poporodowym zapaleniem tarczycy po 3–5 latach rozwija się trwała niedoczynność tarczycy.
  • Ryzyko nawrotu w przypadku kolejnej ciąży 70%2023

Ropne zapalenie tarczycy

  • Dobre rokowanie przy odpowiedniej antybiotykoterapii i, w razie potrzeby, leczeniu chirurgicznym, ale może również zagrażać życiu z powodu ropni.

Podostre limfocytarne zapalenie tarczycy

  • W przeciwieństwie do przewlekłego limfocytarnego zapalenia tarczycy (choroby Hashimoto) często nie występuje trwała niedoczynność tarczycy.
    • Dlatego naleNależy omówić z pacjentem zmniejszenie lub zaprzestanie substytucji hormonów tarczycy pod kontrolą TSH.

Dalsze postępowanie

  • W zależności od rodzaju zapalenia tarczycy należy oferowawykonywać pacjentom badania kontrolne w odstępach od kilku dni (ostre ropne zapalenie tarczycy) do kilku miesięcy (podostre limfocytarne zapalenie tarczycy).
  • Kontrola:
    • ogólnego samopoczucia
    • FT4fT4 i TSH
    • ewent. parametrów stanu zapalnego

Informacje dla pacjentów

O  czym należy poinformować pacjentów?

  • O prawdopodobnym przebiegu zaburzenia
  • PrzebiegPowrót do eutyreozy następuje zwykle samoistnie, ustępuje;ale niekiedy niedoczynność tarczycy może się utrzymywać.

Informacje dla pacjentów w  Deximed

QuellenŹródła

LiteraturWytyczne

  • Alexander EK, Pearce EN, Brent GA. et al. 2017 Guidelines of the American Thyroid Association for the Diagnosis and Management of Thyroid Disease During Pregnancy and the Postpartum. Thyroid 2017; 27(3): 315-389. PubMed

Piśmiennictwo

  1. Sweeney LB, Stewart C, Gaitonde DY. Thyroiditis: An integrated approach. Am Fam Physician. 2014 Sep 15;90(6):389-396. PubMed
  2. Vanderpump MP, Tunbridge WM, French JM, et al. The incidence of thyroid disorders in the community: a twenty-year follow-up of the Whickham Survey. Clin Endocrinol (Oxf). 1995;43(1):55–68.  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7641412" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7641412" target="_blank">www.ncbi.nlm.nih.gov
  3. Roti E, Uberti Ed. Post-partum thyroiditis—a clinical update. Eur J Endocrinol. 2002;146(3):275–279.  https://www.researchgate.net/publication/11474129_Post-partum_thyroiditis_-_A_clinical_update" href="https://www.researchgate.net/publication/11474129_Post-partum_thyroiditis_-_A_clinical_update" target="_blank">www.researchgate.net
  4. Al-Dajani N, Wootton SH. Cervical lymphadenitis, suppurative parotitis, thyroiditis, and infected cysts. Infect Dis Clin North Am 2007; 21: 523-41.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17561081/" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17561081/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  5. Golden SH, Robinson KA, Saldanha I, et al. Clinical review: Prevalence and incidence of endocrine and metabolic disorders in the United States: a comprehensive review. J Clin Endocrinol Metab 2009; 94(6): 1853-78.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19494161/" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19494161/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  6. Menconi F, Hasham A, Tomer Y. Environmental triggers of thyroiditis: hepatitis C and interferon-α. J Endocrinol Invest. 2011;34(1):78–84.  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21297381" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21297381" target="_blank">www.ncbi.nlm.nih.gov
  7. Gosi SKJ, Nguyen M, Garla VV. Riedel Thyroiditis. Treasure Island: StatPearls, 2020.
  8. Kim BS, Nam KW, Kim JE, et al. A case of acute suppurative thyroiditis with thyrotoxicosis in an elderly patient. Endocrinol Metab (Seoul) 2013; 28: 50-54.  https://www.e-enm.org/journal/view.php?doi=10.3803/EnM.2013.28.1.50" href="https://www.e-enm.org/journal/view.php?doi=10.3803/EnM.2013.28.1.50" target="_blank">www.e-enm.org
  9. Yu EH, Ko WC, Chuang YC, et al. Suppurative Acinetobacter baumanii thyroiditis with bacteremic pneumonia: case report and review. Clin Infect Dis 1998; 27: 1286-90.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9827283/" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9827283/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  10. Lazarus JH, Ammari F, Oretti R, Parkes AB. et al. Clinical aspects of recurrent postpartum thyroiditis. Br J Gen Pract 1997; 47: 305-308. bjgp.org
  11. Syrenicz A. Zarys Endokrynologii Klinicznej Wyd. 1. Wydaw. Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, 2017. ISBN 978-83-64906-13-8.
  12. Martino E, Bartalena L, Bogazzi F, Braverman LE. The effects of amiodarone on the thyroid. Endocr Rev 2001;22:240-254. PubMed
  13. Bocchetta A, Mossa P, Velluzzi F, Mariotti S, Zompo MD, Loviselli A. Ten-year follow-up of thyroid function in lithium patients. J Clin Psychopharmacol 2001;21:594-598. PubMed
  14. Fukata S, Kuma K, Sugawara M. Relationship between cigarette smoking and hypothyroidism in patients with Hashimoto's thyroiditis. J Endocrinol Invest 1996;19:607-612.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8957745/" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8957745/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  15. Parkes AB, Black EG, Adams H, et al. Serum thyroglobulin: an early indicator of autoimmune post-partum thyroiditis. Clin Endocrinol (Oxf) 1994;41:9-14.  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8050135" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8050135" target="_blank">www.ncbi.nlm.nih.gov
  16. Hiromatsu Y, Ishibashi M, Miyake I, et al. Color Doppler ultrasonography in patients with subacute thyroiditis. Thyroid 1999;9:1189-1193. PubMed
  17. Masuoka H, Miyauchi A, Tomoda C, et al. Imaging studies in sixty patients with acute suppurative thyroiditis. Thyroid 2011; 21: 175-80.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21875365/?dopt=Abstract" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21875365/?dopt=Abstract" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  18. Pearce EN, Farwell AP, Braverman LE. Thyroiditis. N Engl J Med 2003; 348: 2646-55. PubMed
  19. Stagnaro-Green A. Clinical review 152: postpartum thyroiditis. J Clin Endocrinol Metab. 2002;87(9):4042–4047.  https://academic.oup.com/jcem/article/87/9/4042/2846380" href="https://academic.oup.com/jcem/article/87/9/4042/2846380" target="_blank">academic.oup.com
  20. Paes JE, Burman KD, Cohen J. Acute bacterial suppurative thyroiditis: a clinical review and expert opinion. Thyreoid 2010; 20: 247-55.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20144025/" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20144025/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  21. Jacobs A, Gros DA, Gradon JD. Thyroid abscess due to Acinetobacter calcoaceticus: case report and review of the causes of and current management strategies of thyroid abscesses. South Med J 2003; 96: 300-307.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12659365/"
  22. Alexander href="httpsEK, Pearce EN, Brent GA. et al. 2017 Guidelines of the American Thyroid Association for the Diagnosis and Management of Thyroid Disease During Pregnancy and the Postpartum. Thyroid 2017; 27(3)://pubmed 315-389.ncbi.nlm.nih.gov/12659365/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  23. Lazarus JH, Ammari F, Oretti R, Parkes AB, Richards CJ, Harris B. Clinical aspects of recurrent postpartum thyroiditis. Br J Gen Pract 1997;47:305-308. PubMed

Autor*innenAutorzy

  • Anna Fabian-Danielewska, Dr n. med., specjalista medycyny rodzinnej, NZOZ Przychodnia Medycyny Rodzinnej w Szczecinie (recenzent)
  • Adam Windak, Prof. dr hab. n. med., specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie (redaktor)
  • Lino Witte, Dr. med., Arzt in Weiterbildung, Innere Medizin, Frankfurt
E06; E060; E061; E062; E063; E064; E065; E069; O905
tyreoidea; skjoldbruskkjertelen; postpartum tyreoiditt; sköldkörtel; Thyreoiditis
ThyreoiditisZapalenie tarczycy; SchilddrüsenentzündungNadczynność tarczycy; HyperthyreoseNiedoczynność tarczycy; Hypothyreose;Choroba Basedow;Gravesa Morbus BasedowBasedowa; Hashimoto; Zapalenie tarczycy Hashimoto-Thyreoiditis; AutoimmunthyreoiditisAutoimmunologiczne zapalenie tarczycy; AutoimmunhyperthyreoseNadczynność tarczycy autoimmunologiczna; subakutePodostre Thyreoiditiszapalenie detarczycy typu Quervain; granulomatöseZiarniniakowe Thyreoiditiszapalenie tarczycy; postpartumPoporodowe Thyreoiditiszapalenie tarczycy; bakterielleBakteryjne Thyreoiditiszapalenie tarczycy; suppurativeRopne Thyreoiditiszapalenie tarczycy; akuteOstre Thyreoiditiszapalenie tarczycy; Riesenzell-ThyreoiditisOlbrzymiokomórkowe zapalenie tarczycy; fibrosierendeWłókniejące Thyreoiditiszapalenie tarczycy; Riedel-StrumaChoroba Riedla; eisenharteTwarde Strumawole
Zapalenie tarczycy
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja: Termin zapalenie tarczycy oznacza ostre, podostre lub przewlekłe zapalne zmiany tarczycy o  różnych przyczynach. Częstość występowania: W zależności od przyczyny, od powszechnego zaburzenia tarczycy (np. Hashimoto) do pojedynczych przypadków (zapalenie tarczycychoroba Riedla).
Medibas Polska (staging)
Zapalenie tarczycy
/link/d204f05eea2a41cbaf6100010c057886.aspx
/link/d204f05eea2a41cbaf6100010c057886.aspx
zapalenie-tarczycy
SiteDisease
Zapalenie tarczycy
K.Reinhardt@gesinform.de
Klive.Reinhardt@gesinformcom#dr.dedabrowska@wp.pl
pl
pl
pl