Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Niestabilna dławica piersiowa

Streszczenie

  • Definicja: Ból związany z niedokrwieniem mięśnia sercowego w spoczynku lub przy niewielkim wysiłku, ale bez ostrego uszkodzenia lub martwicy kardiomiocytów.
  • Częstość występowania: U niewyselekcjonowanych pacjentów z ostrym bólem w klatce piersiowej na oddziale ratunkowym współczynnik chorobowości niestabilnej dławicy piersiowej może wynosić 10%. Wprowadzenie pomiarów hs‑cTn w miejsce standardowych metod oznaczania troponin spowodowało wzrost częstości rozpoznawania zawału serca (ok. 4% wzrost bezwzględny i 20% wzrost względny) i odpowiedni spadek liczby rozpoznań niestabilnej dławicy piersiowej. W praktyce lekarza rodzinnego ten współczynnik jest oczywiście znacznie niższy.
  • Objawy: Uczucie ucisku za mostkiem występujące w spoczynku lub przy lekkimniewielkim wysiłku.
  • Wyniki: Przy chorobie wieńcowej bez powikłań wyniki kliniczne są łagodne.
  • Diagnostyka: EKG, oznaczanie troponiny i, w zależności od ryzyka, koronarografia lub nieinwazyjne badania obrazowe.  
  • TerapiaLeczenie: Natychmiastowe skierowanie do szpitala. Ostra terapia lekami rozrzedzającymi krew (ASA + heparyna), azotanami, beta-blokerami oraz, w razie potrzeby, podawanie tlenu (saturacja obwodowa <90%) i morfiny.><90%) i morfiny.

Informacje ogólne

Definicja

  • Niestabilna dławica piersiowa oznacza niedokrwienie mięśnia sercowego w spoczynku lub przy niewielkim wysiłku fizycznym bez ostrego uszkodzenia lub martwicy kardiomiocytów.1
    .
  • Dolegliwości związane z niestabilną dławicą piersiową są następujące:
    • spoczynkowa dławica piersiowa (uporczywy ból spoczynkowy, często trwający dłużej niż 20 minut),
    • dławica piersiowa de- novo lub dławica piersiowa o niedawnym początku w rozumieniu dławicy piersiowej występującejca po raz pierwszy w spoczynku lub przy niewielkim wysiłku,
    • dławica piersiowa we wczesnej fazie po zawale (<4 tygodni),> 
    • dławica piersiowa narastająca, tj. wzrost częstości napadów, czasu ich trwania lub ich intensywności, lub dławica piersiowa przy coraz mniejszym wysiłku przy wcześniejszej stabilnej dławicy piersiowej.
  • Obraz niestabilnej dławicy piersiowej i zawału serca bez uniesienia odcinka ST (non-ST elevation myocardial infarction, - NSTEMI) określa się łącznie jako ostry zespół wieńcowy (OZW) bez uniesienia odcinka ST (non-ST elevation acute coronary syndrome, - ACS) (NSTEMI).
  • Obraz kliniczny OZW obejmuje również zawał mięśnia sercowego z uniesieniem odcinka ST.

Częstość występowania

  • U ok. około 4% kobiet i 6% mężczyzn w ciągu ostatnich 12  miesięcy wystąpiła choroba wieńcowa,
    •  zdefiniowana jako zawał serca, przewlekłe dolegliwości w wyniku zawału serca lub dławica piersiowa.
  • W przypadku choroby wieńcowej 12-miesięczny współczynnik chorobowości wzrasta nieproporcjonalnie wraz z wiekiem do około 16% u kobiet i około 24% u mężczyzn w wieku 75 lat i starszych.
  • WNajczęstsze praktyce lekarza rodzinnego można spodziewać się następującego rozkładu przyczynprzyczyny bólu w klatce piersiowej w praktyce lekarza: 
    • zespół żebrowo-mostkowy 46%, 
    • stabilna choroba wieńcowa 11%, 
    • przyczyny psychogenne 10%, 
    • przyczyny oddechowe 10%, 
    • przyczyny gastryczne 6%, 
    • OZW 3,5%. 
  • U niewyselekcjonowanych pacjentów z ostrym bólem w klatce piersiowej na oddziale ratunkowym można spodziewać się następującej chorobowości:
    • 5–10% STEMI, 
    • 15–20% NSTEMI, 
    • 10% niestabilna dławica piersiowa, 
    • 15% inne zaburzenia serca, 
    • 50% zaburzenia niekardiologiczne. 

Etiologia i  patogeneza

  • Objawy dławicy piersiowej są spowodowane bólem niedokrwiennymniedokrwieniem mięśnia sercowego.
  • Niedokrwienie może być spowodowane różnymi czynnikami:
    • ostrym pęknięciem lub erozją blaszki z miejscową agregacją płytek krwi bez całkowitej niedrożności naczynia krwionośnego,
    • zaburzeniem równowagi między zapotrzebowaniem mięśnia sercowego na tlen a jego podażą, np. w przypadku skurczu wieńcowego, niedokrwistości lub bradyarytmii/tachyarytmii.

Niestabilna dławica piersiowa a zawał mięśnia sercowego bez uniesienia odcinka ST

  • Niestabilna dławica piersiowa i zawał mięśnia sercowego bez uniesienia odcinka ST (NSTEMI) różnią się przede wszystkim stopniem uszkodzenia mięśnia sercowego. W NSTEMI zmniejszona perfuzja prowadzi do uszkodzenia mięśnia sercowego i późniejszego wzrostu poziomustężenia troponiny, przyco nie ma miejsca w niestabilnej dławicy piersiowej tak się nie dzieje.
  • Niestabilna dławica piersiowa występuje zatem u pacjentów z objawami niedokrwiennymi, które wskazują na ostry zespół wieńcowy,  ale u których nie występuje wzrost wartości stężenia troponiny. W niestabilnej dławicy piersiowej możliwe są tymczasowe zmiany w EKG.
  • Ponieważ poziom troponiny nie wzrasta natychmiast po wystąpieniu objawów, na wczesnym etapie często nie jest możliwe odróżnienie niestabilnej dławicy piersiowej od NSTEMI — dlatego też istotność oznaczenia wartości troponiny w praktyce lekarza rodzinnego jest względna.

Czynniki predysponujące

ICD-10

  • I20.0 Choroba niedokrwienna serca niestabilna

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • Występują dolegliwości typowe dla niestabilnej dławicy piersiowej (patrz punkt  Definicja).
  • W razie potrzeby można wykonać zapis przejściowych zmian w EKG.
  • Wzrostu troponiny nie da się wykryć.
  • Postępowanie w przypadku bólu w klatce piersiowej
    1. Ocena wstępna: czy istnieje zagrożenie dla życia pacjenta?
    2. Ocena prawdopodobieństwa choroby wieńcowej / OZW
    3. Ewentualnie wyjaśnienie przyczyn niesercowych

Kryteria sytuacji zagrażającej życiu lub sytuacji niestabilnej

  • Oznaki zagrożenia życia lub niestabilnej sytuacji?
    • oznaki ostrej niewydolności krążenia (wskaźnik wstrząsu >>1), 
    • (bezpośrednio poprzedzające) omdlenie albo zapaść, 
    • zimne poty, 
    • aktualna duszność w spoczynku, 
    • wyraźny lęk u pacjenta. 
  • W takim przypadku:
    • natychmiastowe środki ratujące życie i terapia leczenie objawowa,objawowe 
    • monitorowanie w  zależności od możliwości, 
    • powiadomienie pogotowia, 
    • skierowanie do szpitala, 
    • EKG, dalsze kroki diagnostyczne tylko w  miarę możliwości w  danej sytuacji. 

Kryteria oceny prawdopodobieństwa wystąpienia  choroby wieńcowej

  • Skala Marburg Heart Score
    • proste narzędzie do szacowania prawdopodobieństwa opracowane dla lekarzy rodzinnych
    • pięć kryteriów (po 1  punkcie za każde kryterium):
      1. wiek/płeć (mężczyźni ≥55  lat i  kobiety ≥65  lat)
      2. znana choroba naczyniowa
      3. dolegliwości podczas wysiłku
      4. palpacja nie wywołuje le palpacyjne niemożliwe do odtworzenialu  
      5. Pacjent podejrzewa, że przyczyną jest choroba serca.
    • Prawdopodobieprawdopodobieństwo choroby wieńcowej
      • 0–1 punktów: bardzo niskie (<1%)><1%)
      • 2 punkty: niskie (4%)
      • 3 punkty: średnie (17%)
      • 4–5 punktów: wysokie (50%)
  • Dodatkowe kryteria kliniczne (żadne z kryteriów samo w sobie nie ma wystarczającej wartości informacyjnej):
    • niewydolności serca  (+), 
    • cukrzyca  typu  1  lub  typu  2  (+), 
    • pochodzenie sercowe bólu w opinii pacjenta (+), 
    • czas trwania bólu od 1 do 60  minut (+), 
    • ból podmostkowy (+), 
    • kłujący ból (-), 
    • kaszel (–), 
    • kardiofobia (-). 

Kryteria oceny prawdopodobieństwa wystąpienia  OZW

  • U pacjentów ze średnim lub wysokim prawdopodobieństwem wystąpienia choroby wieńcowej (>>2  punkty w skali Marburg Heart Score),  w przypadku bólu w klatce piersiowej należy ocenić prawdopodobieństwa wystąpienia  OZW.
  • noweNowe wystąpienie dyskomfortu podczas spoczynku (+), 
  • czasCzas trwania dyskomfortu w  spoczynku >>20  minut (+), 
  • dDławica piersiowa narastająca (+), 
  • dDławica piersiowa de novo przy lekkim wysiłku (+), 
  • samopoczucieSamopoczucie pacjenta inne niż zwykle (+), 
  • zaniepokojenieZaniepokojenie lekarza stanem pacjenta (+), 
  • zimneZimne poty (+), 
  • bladoBladość (+), 
  • konsultacjaKonsultacja z powodu innego niż ból w  klatce piersiowej (–). 

Diagnostyka różnicowa

Wywiad lekarski 

  • Dławica piersiowa jest rozpoznaniem klinicznym stawianym na podstawie wywiadu lekarskiego dotyczącego bólu.
  • Jeśli u pacjenta występują wszystkie wiodące objawy, prawdopodobieństwo wystąpienia dławicy piersiowej jest bardzo wysokie:
    • ból zamostkowy, 
    • ból przy wysiłku fizycznym, 
    • szybkie łagodzenie bólu w spoczynku, ewentualnie po przyjęciu nitrogliceryny, 
    • przede wszystkim: stwierdzenie wysokiego prawdopodobieństwa przed testem ze względu na czynniki ryzyka (płeć męska, palacz, wiek powyżej 50  lat, itp.)
  • Kryteria niestabilnej dławicy piersiowej, patrz punkt  Definicja.

Badanie przedmiotowe

  • W przypadku choroby wieńcowej bez powikłań objawy w badaniu przedmiotowym są niezbyt nasilone.
  • Oznakami Objawami niewydolności serca lub  serca płucnego mogą być obrzęki lub skrócenie oddechu.
  • Badanie parametrów życiowych:
    • ciśnienia tętniczego, 
    • tętna, 
    • saturacji, 
    • częstości oddechów. 

Badania uzupełniające w  praktyce lekarza rodzinnego

  • EKG, w celu uzyskania późniejszych wyników wyjściowych i oceny przebiegu.
    • możliwe przejściowe cechy niedokrwienia
  • W  zapisie EKG objawy ostrego niedokrwienia serca2
    • uniesienie odcinka ST — wystąpienie po raz pierwszy uniesienia odcinka ST w  punkcie J w  2 kolejnych odprowadzeniach, które należy uznać za istotne:
      • we wszystkich odprowadzeniach oprócz V2–V3: ≥0,1  mV
      • odprowadzenia V2–V3: ≥0,2  mV u  mężczyzn ≥40. roku życia
      • ≥0,25  mV u  mężczyzn <40 roku życia>
      • ≥0,15  mV u  kobiet
    • obniżenia odcinka ST i  zmiany załamka T
      • wystąpienie po raz pierwszy poziomego lub zstępującego obniżenia odcinka ST ≥0,05  mV w  dwóch kolejnych odprowadzeniach i/lub ujemny załamek T ≥0,1  mV w  dwóch kolejnych odprowadzeniach z  wyraźnym załamkiem R lub R/S >>1
  • Decyzję o hospitalizacji podejmuje się w zależności od obrazu klinicznego i niezależnie od wyniku EKG.

Diagnostyka specjalistyczna

Wytyczne Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (European Society of Cardiology, ESC): OZW bez utrzymującego się uniesienia odcinka ST 1

  • Inwazyjna koronarografia jest uważana za najlepszą opcję u pacjentów z wysokim klinicznym prawdopodobieństwem niestabilnej dławicy piersiowej, nawet jeśli wykluczono NSTEMI.
  • Angiografia TK naczyń wieńcowych („cardio CT”) ma wysoką ujemną wartość predykcyjną i dlatego doskonale nadaje się do wykluczania choroby wieńcowej u pacjentów z niskim lub umiarkowanym klinicznym prawdopodobieństwem niestabilnej dławicy piersiowej.
  • SPECT perfuzji mięśnia sercowego, echokardiografia wysiłkowa i rezonans magnetyczny serca to inne opcje diagnostyczne, które można rozważyć w zależności od ryzyka.
  • Ponadto badanie zapewnia nieinwazyjną możliwość zlokalizowania wszelkich zwężeń wieńcowych, które mogą być obecne, a tym samym z wyprzedzeniem pozwala zadecydować o skierowaniu do kardiologa lub, w przypadku zwężenia pnia głównego lub choroby wielonaczyniowej, do szpitala celem przeprowadzenia operacji kardiochirurgicznej.

EKG spoczynkowe

  • Prawidłowe wyniki EKG nie wykluczają choroby wieńcowej lub niestabilnej dławicy piersiowej.

Echokardiografia

  • Wykrycie zaburzeń ruchukurczliwości ścian serca spowodowanych zmniejszoną perfuzją stanowiące pośrednią wskazówkę niedokrwienia
  • Próba obciążeniowa polegająca na wysiłku fizycznym na ergometrze lub farmakologicznym zwiększeniu częstości akcji serca

Angiografia wieńcowa

  • Badanie inwazyjne
  • Pokazuje stopień zwężenia naczyń wieńcowych i, oprócz oceny diagnostycznej, umożliwia również bezpośrednią interwencję terapeutyczną, np. dylatacjęposzerzenie naczynia i implantację stentu.

Angiografia TK naczyń wieńcowych („cardio CT”)

  • Precyzyjna wizualizacja tętnic wieńcowych; jeśli wyniki są w normie, można wykluczyć chorobę wieńcową.
  • Zwykle wykonywana bez kontrastu w celu wykrycia zwapnień w naczyniach i zze wzmocnieniem kontrastowym w celu oceny ewentualnych zwężeń.
  • W badaniu zze wzmocnieniem kontrastowym występuje stosunkowo wysokie narażenie na promieniowanie.
  • Przed badaniem jest konieczne określenie parametrów nerek.

Perfuzja mięśnia sercowego SPECT

  • Nieinwazyjne, półilościowe badanie w ramach medycyny nuklearnej, które w oparciu o metodę znacznikową zapewnia obraz przepływu krwi w mięśniu sercowym.
  • SPECT mięśnia sercowego przeprowadza się po dożylnym wstrzyknięciu radiofarmaceutyku, który jest wchłaniany przez kardiomiocyty w zależności od perfuzji mięśnia sercowego.
  • Rozległość i nasilenie wykrywalnych scyntygraficznie zaburzeń perfuzji mają znaczenie nie tylko dla diagnostyki i zlokalizowania choroby wieńcowej, ale także dla oceny rokowania i planowania terapii (leczenie farmakologiczne a rewaskularyzacja).

RM serca

  • Możliwa dobra wizualizacja komór i ocena ich funkcji pompowaniaskurczowej
  • Obciążenie wysiłkowe z wykorzystaniem adenozyny pomaga wykryć obszary mięśnia sercowego o niedostatecznej perfuzji.
  • Zaletami są brak narażenia na promieniowanie i dobra wizualizacja serca przy ograniczonej możliwości oceny w echokardiografii, np. w przypadku istniejącej rozedmy płuc.

Wskazania do skierowania do hospitalizacji

  • W przypadku podejrzenia niestabilnej dławicy piersiowej przyjęcie następuje w trybie nagłym w celu wykluczenia NSTEMI.

Lista kontrolna przy skierowaniu

Dławica piersiowa, niestabilna

  • Cel skierowania
    • Potwierdzenie diagnostyki? TerapiaLeczenie? Inne cele?
  • Wywiad lekarski
    • Czas trwania i  początek? Progresja?
    • Ból: lokalizacja, promieniowanie, rodzaj, środki uśmierzające ból? Czas trwania napadów?
    • Czynniki ryzyka: związek z wysiłkiem, posiłkami, ruchem?
    • Inne objawy: nudności, kaszel, zadyszka?
    • Inne istotne choroby? Cukrzyca? Niewydolność nerek? Obciążenie rodzinne? Palenie tytoniu?
    • Czy przeprowadzono jakieś działania lecznicze i jaki był ich efekt?
    • Regularnie i aktualnie przyjmowane leki?
    • Skutki: zawodowe, społeczne, aktywność fizyczna, inne?
  • Badanie przedmiotowe
    • Ogólny stan fizyczny?
    • Ciśnienie tętnicze, tętno, serce: szmery serca, rytm, częstość akcji, niewydolność? Płuca: trzeszczenie, zakażenie lub niewydolność, oznaki niedrożności? Obrzęki obwodowe?
  • Badania uzupełniające
    • Hb, czynność nerek (kreatynina, mocznik), elektrolity (Na, K, Ca), w razie potrzeby TSH przed koronarografią lub koronarografią TK
    • EKG

TerapiaLeczenie

Cele terapiileczenia

  • Złagodzenie bólu
  • Zapobieganie zawałowi serca i zgonowi.
  • Identyfikacja pacjentów, którzy wymagają rewaskularyzacji — i, w razie potrzeby, decyzja, który zabieg rewaskularyzacji jest bardziej odpowiedni w zależności od zakresu i lokalizacji.

Ogólne informacje o terapiileczeniu

  • Niestabilna dławica piersiowa jest chorobą, która powinna być leczona w szpitalu.
  • TerapięLeczenie ostrej postaci można rozpocząć już w gabinecie lekarza rodzinnego.
  • Różnicowanie między NSTEMI a niestabilną dławicą piersiową nie jest możliwe bez oznaczenia troponiny, dlatego nie ma różnicy w ostrej terapii w przypadku tych dwóch obrazów klinicznych.

Ogólne środkipostępowanie w przypadku podejrzenia OZW

  • monitorowanieMonitorowanie w  zależności od możliwości, 
  • Powiadomienie pogotowia    skierowanie do szpitala
  • Ułożenie pacjenta w  pozycji półwysokiejsiedzącej z  uniesieniem górnej części tułowia pod kątem 30° stopni
  • Założenie dostępu dożylnego

Farmakoterapia stanów ostrych OZW NSTE 

  • Wczesne rozpoczęcie terapii beta-blokerami jest zalecane u pacjentów z istniejącymi objawami niedokrwienia i bez przeciwwskazań.
    • np. 2,5–5  mg metoprololu dożylnie, zmniejszając w ten sposób zużycie tlenu przez mięsień sercowy
  • Początkowe środkipostępowanie lecznicze powinny obejmować azotany (podjęzykowo lub dożylnie) w przypadku utrzymującego się bólu w klatce piersiowej, nadciśnienia tętniczego lub niewydolności serca.
    • Krótko po przyjęciu pacjentom nie należy podawać sildenafilu, wardenafilu (<24 h) ani tadalafilu (><48 h).>
    • np. 1–2 dawki nitronitrogliceryny, chyba że pacjent ma hipotonię lub wcześniej przyjmował wyżej wskazane inhibitory PDE5.
  • Wszyscy pacjenci bez przeciwwskazań powinni otrzymywać ASA w początkowej dawce doustnej 150–300  mg (w przypadku pacjentów nieleczonych wcześniej ASA) i dawce podtrzymującej 75–100  mg na dobę przez dłuższy czas i niezależnie od wybranej strategii leczenia.
  • Antagonista receptora P2Y12 powinien być dodawany do leków ASA przez 12  miesięcy, w przypadku braku przeciwwskazań, (np. znacznie zwiększonego ryzyka krwawienia).
    • W  przypadku przyjęcia w  trybie pilnym należy omówić z  pracownią hemodynamiki, czy pożądane jest przedkliniczne podanie drugiego leku przeciwpłytkowego; ale takie podanie nie jest rutynowo stosowane.
    • W razie potrzeby preferowaną substancją jest tikagrelor w dawce nasycającej 180  mg doustnie.
  • W przypadku zmian w EKG związanych z niedokrwieniem lub podwyższonymi markerami, od momentu rozpoznania zalecana jest pozajelitowa terapia przeciwkrzepliwa.
    • Fondaparynuks (2,5  mg podskórnie na dobę) jest zalecany ze względu na najkorzystniejszy profil skuteczności i bezpieczeństwa, niezależnie od strategii leczenia.
    • Enoksaparyna (1  mg/kg m.c. podskórnie 2 ×razy na dobę) lub heparyna niefrakcjonowana (UFH) są zalecane, jeśli fondaparynuks nie jest dostępny.
    • Podawanie UFH 70–100  j.m./kg m.c. dożylnie (50–70  j.m./kg m.c. w przypadku jednoczesnego stosowania z antagonistami receptora GPIIb/IIIa) jest zalecane u pacjentów przyjmujących PCI, którzy nie otrzymywali antykoagulantu.
      • U większości pacjentów z nieznaną masą ciała odpowiednie jest podanie 5000  j.m. UFH dożylnie.
  • Tlenoterapię należy stosować, gdy wysycenie krwi tlenem wynosi <90% lub w grę wchodzi><90% lub występuje duszność.
  • Morfina (podawana dożylnie lub podskórnie) lub inne opiaty są zarezerwowane dla pacjentów z utrzymującym się silnym bólem w klatce piersiowej.
    • np. podzielone podanie 5  mg morfiny dożylnie
    • w  przypadku nudności (wywołanych opiatami) 10  mg metoklopramidu dożylnie lub 62  mg dimenhydrynatu dożylnie

Zalecenia dla pacjentów

Leczenie w nagłych wypadkach w szpitalu

  • Natychmiastowa strategia inwazyjna (<2 h)> jest zalecana u pacjentów, u których jest obecny co najmniej jeden z poniższych czynników wysokiego ryzyka:
    • niestabilność hemodynamiczna lub wstrząs kardiogenny, 
    • nawracający lub uporczywy ból w klatce piersiowej, niereagujący na leczenie farmakologiczne, 
    • zagrażające życiu arytmie lub zatrzymanie akcji serca, 
    • mechaniczne powikłania zawału mięśnia sercowego, 
    • ostra niewydolność serca z oporną na leczenie dławicą piersiową lub
       zmianami odcinka ST, 
    • nawracające dynamiczne zmiany odcinka ST lub załamka T, zwłaszcza z okresowym uniesieniem odcinka ST. 
  • Wczesna strategia inwazyjna (<24 h)> jest zalecana u pacjentów, u których jest obecny co najmniej jeden z poniższych czynników wysokiego ryzyka:
    • wzrost lub spadek stężenia troponiny sercowej w połączeniu z zawałem mięśnia sercowego, 
    • dynamiczne zmiany odcinka ST lub załamka T (objawowe lub bezobjawowe), 
    • ocena w skali GRACE >>140. 
  • Strategia inwazyjna (<72 h)> jest zalecana dla pacjentów, u których jest obecny:
    • co najmniej jeden z poniższych czynników pośredniego ryzyka:
    • lub nawracające objawy albo niedokrwienie w badaniach nieinwazyjnych. 
  • U pacjentów, u których nie występuje żaden z powyższych czynników ryzyka i brak jest nawracających objawów, przed podjęciem decyzji o ocenie inwazyjnej zaleca się przeprowadzenie nieinwazyjnych badań w kierunku niedokrwienia (najlepiej badań obrazowych).

Ocena ryzyka w  skali GRACE

  • Kalkulator ryzyka GRACE 2.0 (www.gracescore.org) umożliwia obliczenie wyniku do bezpośredniej oceny ryzyka śmiertelności podczas pobytu w szpitalu, po 6  miesiącach, 1  roku i 3  latach. Określono również łączne ryzyko zgonu lub zawału mięśnia sercowego po 1  roku.

Inne terapiemetody leczenia

Przezskórna interwencja wieńcowa (PCI) lub operacja wszczepienia bypassów

  • PCI
    • Standardowestandardowe początkowe leczenie pacjentów z chorobą naczyniową w jednym lub dwóch naczyniach, często uzupełniane przez wprowadzenie jednego lub więcej stentów po rozszerzeniu odnośnego zwężenia. 
    • Pacjenci wysokiego ryzyka z niestabilną dławicą piersiową lub zawałem mięśnia sercowego bez uniesienia odcinka ST odnoszą bezpośrednie korzyści z koronarografii i rewaskularyzacji.
  • Operacja wszczepienia bypassów
    • W przypadku choroby trójnaczyniowej, zwężeń pnia głównego lub zwężeń, które technicznie nie nadają się do stentowania.
  • W złożonych sytuacjach naczyniowych decyzja należy do interdyscyplinarnego zespołu kardiologicznego.

Hamowanie agregacji płytek krwi po ostrym zespole wieńcowym

  • Niezależnie od wstawieniazaimplantowania stentu (tak/nie), niezależnie od typu zastosowanego stentu (DES/BMS)
  • ASA 100  mg/d na dobę na stałe
  • Tikagrelor 90 mg 2 xrazy na 90 mg/ddobę przez 12 miesięcy
  • Jeśli tikagrelor nie jest tolerowany, należy zaproponować 10  mg prasugrelu przez 12  miesięcy, a  u  pacjentów w  wieku powyżej 75  lat i/lub o  masie ciała poniżej 60  kg — 5  mg prasugrelu.

Potrójna terapia (fenprokumonuwarfaryna + ASA + klopidogrel) po wstawieniu stentu u  pacjentów z  ostrym zespołem wieńcowym i  wskazaniem do leczenia przeciwkrzepliwego

  • Jak najkrótszy czas leczenia
  • Docelowy INR tylko 2,0–2,5
  • Klopidogrel zamiast tikagreloru
  • OAC + DES: terapia potrójna 6  miesięcy, następnie fenprokumon + klopidogrel do 12.  miesiąca, następnie tylko fenprokumonwarfaryna
  • W  razie znacznie podwyższonego ryzyka krwawienia podawanie ASA można ograniczyć do 4  tygodni, a  klopidogrelu — do  6 miesięcy.

Przebieg, powikłania i  rokowanie

Przebieg

  • Ból w klatce piersiowej, który występuje przy łagodnym wysiłku, należy rozumieć jako sygnały zagrożenia i może wskazywać na poważny stopień zwężenia naczyń wieńcowych.
  • Jednocześnie jako częsty element diagnostyki różnicowej powinny być brane pod uwagę kardiofobia/nerwica serca. W ich przypadku diagnostyka z użyciem instrumentów powinna być w miarę możliwości ograniczona.

Powikłania

Rokowania

  • Ogólna śmiertelność pacjentów z niestabilną dławicą piersiową jest stosunkowo niska.
  • Po 30  dniach i po roku od zdarzenia wynosi ona 0,5–0,7% lub 3,3–5,1% (w porównaniu do 3,7–7,4% lub 10,4–22,9% po NSTEMI).
  • Ryzyko wystąpienia zawału serca niezakończonego zgonem u pacjentów z niestabilną dławicą piersiową w ciągu następnego roku wynosi około 11% i nie różni się znacząco od ryzyka u pacjentów z NSTEMI.

Dalsze postępowanie

  • Zgodnie z instrukcjami kardiologów prowadzących leczenie

Informacje dla pacjentów

O  czym należy poinformować pacjenta?

Informacje dla pacjentów w  Deximed

Diagnostyka

Nadwaga i  redukcja masy ciała

Ilustracje

Stentowanie zwężenia naczynia krwionośnego
Stentowanie zwężenia naczynia krwionośnego
Bypass
Bypass
Koronarografia: wyraźne zwężenie RIVA (1)
Koronarografia: wyraźne zwężenie gałęzi międzykomorowej przedniej (RIVA) lewej tętnicy wieńcowej (1)
Koronarografia: uwidocznienie zwężenia dużego stopnia (1) w prawej tętnicy wieńcowej (2 = cewnik).Koronarografia: uwidocznienie zwężenia dużego stopnia (1) w prawej tętnicy wieńcowej (2 = cewnik).
Koronarografia: uwidocznienie zwężenia dużego stopnia (1) w  prawej tętnicy wieńcowej (2 = cewnik).

QuellenŹródła

Leitlinien

  • European Society of Cardiology.  Acute Myocardial Infarction in patients presenting with ST-segment elevation, Management of, Stand 2017. www.escardio.org
  • European Society of Cardiology.  Acute Coronary Syndromes (ACS) in patients presenting without persistent ST-segment elevation, Management of,. Stand 2020. www.escardio.org
  • 2023 ESC Guidelines for the management of acute coronary syndromes: Developed by the task force on the management of acute coronary syndromes of the European Society of Cardiology (ESC). www.escardio.org

LiteraturPiśmiennictwo

  1. European Society of Cardiology. Acute Coronary Syndromes (ACS) in patients presenting without persistent ST-segment elevation, Management of, Stand 2020.  https://www.escardio.org/Guidelines/Clinical-Practice-Guidelines/Acute-Coronary-Syndromes-ACS-in-patients-presenting-without-persistent-ST-segm" href="https://www.escardio.org/Guidelines/Clinical-Practice-Guidelines/Acute-Coronary-Syndromes-ACS-in-patients-presenting-without-persistent-ST-segm" target="_blank">www.escardio.org
  2. Thygesen K, Alpert J, Jaffe A, et al. Fourth universal definition of myocardial infarction . Eur Heart J 2018; 40: 237-69.  https://academic.oup.com/eurheartj/article/40/3/237/5079081" href="https://academic.oup.com/eurheartj/article/40/3/237/5079081" target="_blank">academic.oup.com
  3. European Society of Cardiology. Acute Myocardial Infarction in patients presenting with ST-segment elevation, Management of, Stand 2017.  https://www.escardio.org/Guidelines/Clinical-Practice-Guidelines/Acute-Myocardial-Infarction-in-patients-presenting-with-ST-segment-elevation-Ma" href="https://www.escardio.org/Guidelines/Clinical-Practice-Guidelines/Acute-Myocardial-Infarction-in-patients-presenting-with-ST-segment-elevation-Ma" target="_blank">www.escardio.org
  4. O'Donoghue M, Boden WE, Braunwald E, et al. Early invasive vs conservative treatment strategies in women and men with unstable angina and non-ST-segment elevation myocardial infarction. A meta-analysis. JAMA 2008; 300: 71-80.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18594042/" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18594042/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  5. Mehta SR, Cannon CP, Fox KA, et al. Routine vs selective invasive strategies in patients with acute coronary syndrome. A collaborative meta-analysis of randomized trials. JAMA 2005; 293: 2908-17.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15956636/" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15956636/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov

Autor*innenAutorzy

  • Jadwiga Nessler, Prof. dr hab. n. med., specjalista chorób wewnętrzych i kardiologii, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie (recenzent)
  • Adam Windak, Prof. dr hab. n. med., specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie (redaktor)
  • Lino Witte, Dr. med., Arzt in Weiterbildung, Innere Medizin, Frankfurt
  • Günther Egidi, Dr. med., Arzt für Allgemeinmedizin, Bremen (Review)
I200
hjertekrampe; brystsmerte; ustabil angina
instabileDusznica bolesna; Niestabilna dławica piersiowa; Atak dusznicy bolesnej; Angina pectoris; intabileBól Anginadławicowy; instabilOstry zespół wieńcowy; AnginanfallUszkodzenie mięśnia sercowego; AnginaanfälleNiedokrwienie mięśnia sercowego; AnginaschmerzenChoroba niedokrwienna serca; geringeBól Anstrengungw klatce piersiowej; AkutesChoroba Koronarsyndrom; Myokardschädigung; Myokardischämie; Ischämische Herzerkrankung mit Angina; Schmerzen in der Brustniedokrwienna
Niestabilna dławica piersiowa
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja: Ból związany z niedokrwieniem mięśnia sercowego w spoczynku lub przy niewielkim wysiłku, ale bez ostrego uszkodzenia lub martwicy kardiomiocytów. Częstość występowania: U niewyselekcjonowanych pacjentów z ostrym bólem w klatce piersiowej na oddziale ratunkowym współczynnik chorobowości niestabilnej dławicy piersiowej może wynosić 10%. Wprowadzenie pomiarów hs‑cTn w miejsce standardowych metod oznaczania troponin spowodowało wzrost częstości rozpoznawania zawału serca (ok. 4% wzrost bezwzględny i 20% wzrost względny) i odpowiedni spadek liczby rozpoznań niestabilnej dławicy piersiowej. W praktyce lekarza rodzinnego ten współczynnik jest oczywiście znacznie niższy.
Medibas Polska (staging)
Niestabilna dławica piersiowa
/link/87e24333124242d78bbbb9dda0eaa72f.aspx
/link/87e24333124242d78bbbb9dda0eaa72f.aspx
niestabilna-dlawica-piersiowa
SiteDisease
Niestabilna dławica piersiowa
K.Reinhardt@gesinform.de
Klive.Reinhardt@gesinformcom#dr.dedabrowska@wp.pl
pl
pl
pl