Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Zagrożenie wynikające z nadciśnienia/nagły stan nadciśnieniowy

Streszczenie

  • Definicja: Stan Zagropilny to zagrożenie wynikające z nadciśnienia: znacznie podwyższone ciśnienie tętnicze (skurczowe >>180 i/lub rozkurczowe 110–>120  mmHg) bez klinicznych objawów ostrego uszkodzenia narządów wewnętrznych. Nagły stan nadciśnieniowy (nadciśnienie złośliwe): znacznie podwyższone ciśnienie tętnicze (skurczowe >>180 i/lub rozkurczowe 110–>120  mmHg) z klinicznymi objawami ostrego uszkodzenia narządów końcowychwewnętrznych (udar, krwotok wewnątrzczaszkowy, ostra niewydolność serca / obrzęk płuc, encefalopatia, ostry zespół wieńcowy, rozwarstwienie aorty, stan przedrzucawkowy / rzucawka).
  • Częstość występowania: Według dużego amerykańskiego badania ryzyko nadciśnienia tętniczego występuje w 4,6% wszystkich pomiarów ciśnienia tętnicze.
  • Objawy: W przypadku zagrożenia wynikającego z  nadciśnienia / nagłego stanu nadciśnieniowego mogą wystąpić bóle głowy, krwawienie z nosa, ból w klatce piersiowej, duszność, osłabienie, pobudzenie psychoruchowe, deficyty neurologiczne, zawroty głowy, parestezje i wymioty.
  • Obraz kliniczny: MocnoZnacznie podwyższone ciśnienie tętnicze (skurczowe >>180 i/lub rozkurczowe 110–>120)  z objawami ostrego uszkodzenia narządów wewnętrznych lub bez (patrz powyżej).
  • Diagnostyka: EKG, obrazowanie w celu wykluczenia lub wykrycia ostrego uszkodzenia narządów wewnętrznych.
  • TerapiaLeczenie: Zagrożenie wynikające z nadciśnienia (stan pilny): powolne obniżanie ciśnienia tętniczego za pomocą leków doustnych. Nagły stan nadciśnieniowy: pilna hospitalizacja.

Informacje ogólne

Definicja

  • Zagrożenie wynikające z nadciśnienia (pilny stan nadciśnieniowy, ang. hypertensive urgency): znacznie podwyższone ciśnienie tętnicze (skurczowe >>180 i/lub rozkurczowe 110–>120  mmHg) bez klinicznych objawów ostrego uszkodzenia narządów wewnętrznych
  • NagStany nagłye stanzwiązane z nadciśnieniowynieniem tętniczym (nadciśnienie złośliwe, nagły przypadek związany z nadciśnieniem tętniczym): znacznie podwyższone ciśnienie tętnicze (skurczowe >>180 i/lub rozkurczowe 110–>120  mmHg) z klinicznymi objawami ostrego uszkodzenia narządów wewnętrznych (udar, krwotok śródczaszkowy, ostra niewydolność serca / obrzęk płuc, encefalopatia, ostry zespół wieńcowy, rozwarstwienie aorty 

Definicja stanów nagłegoych stanuzwiązanych z nadciśnieniowegonieniem tętniczym

  • Pacjenci ze złośliwym nadciśnieniem tętniczym, charakteryzujobjawiającymcy się ciężkim nadciśnieniem tętniczym (głównie stopnia 3.), związanym z charakterystycznymi zmianami dna oka (pasmowate krwotoki i/lub tarcza zastoinowa), mikroangiopatią i rozsianym wykrzepianiem wewnątrznaczyniowym, encefalopatią (w około 15% przypadków), ostrą niewydolnością serca i ostrymistotnym pogorszeniem czynności nerek.
    • Termin „złośliwy” odnosi się do bardzo złego rokowania w tej chorobychorobie w przypadku braku właściwego leczenia.
  • Pacjenci z ciężkim nadciśnieniem tętniczym związanym z innymi stanami klinicznymi, które mogą wymagać pilnego obniżenia ciśnienia tętniczego, np. ostre rozwarstwienie aorty, ostre niedokrwienie mięśnia sercowego lub ostra niewydolność serca.
  • Pacjenci z nagłym ciężkim nadciśnieniem tętniczym spowodowanym  guzem chromochłonnym
  • Kobiety w ciąży z ciężkim nadciśnieniem tętniczym lub stanem przedrzucawkowym

Częstość występowania

  • WNa dużympodstawie amerykańskimbadań badaniuNATPOL kliniczno-kontrolnymi WOBASZ szacuje się liczbę chorych z udzianadciśnieniem w Polsce na okołemo 1,311 milionamilionów osóosób. Utrzymanie się obserwowanych tendencji może spowodować, u których wykonano pomiary ciśnienia tętniczego, wykazano, że ryzykodo roku 2035 liczba pacjentów z nadciśnienia występowałonieniem w 4,6%Polsce wszystkichzwiększy pomiarówsię (wo tym w gabinetach lekarskich i specjalistycznych)połowę.

Etiologia i  patogeneza

  • Ogólne informacje na temat etiologii i patogenezy nadciśnienia tętniczego można znaleźć w artykule  Nadciśnienie tętnicze.

Czynniki predysponujące

  • Słabo ustabilizowane nadciNadciśnienie tętnicze niedostatecznie kontrolowane za pomocą leków
  • Nierozpoznane i nieleczone wysokie ciśnienie tętnicze
  • Nieprzestrzeganie zaleceń lekarskich
  • Niepokój emocjonalny
  • Choroby nerek
  • Zwężenie tętnic nerkowych
  • Guz chromochłonny

ICD-10

  • I10 Nadciśnienie samoistne (pierwotne)
    • I10.0 Łagodne nadciśnienie samoistne
    • I10.00 Łagodne nadciśnienie samoistne: bez oznak przełomu nadciśnieniowego
    • I10.01 Łagodne nadciśnienie samoistne: z oznakami przełomu nadciśnieniowego
    • I10.1 Złośliwe nadciśnienie samoistne
    • I10.10 Złośliwe nadciśnienie samoistne: bez oznak przełomu nadciśnieniowego
    • I10.11 Złośliwe nadciśnienie samoistne: z oznakami przełomu nadciśnieniowego
    • I10.9 Nadciśnienie samoistne, nieokreślone
    • I10.90 Nadciśnienie samoistne, nieokreślone: bez oznak przełomu nadciśnieniowego
    • I10.91 Nadciśnienie samoistne, nieokreślone: z oznakami przełomu nadciśnieniowego

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne1

  • Zagrożenie wynikające z nadciśnienia (pilny stan nadciśnieniowy):  mocno istotnie podwyższone ciśnienie tętnicze (skurczowe >>180 i/lub rozkurczowe 110–>120  mmHg) bez klinicznych objawów ostrego uszkodzenia narządów wewnętrznych.
  • NagStany nagłye stanzwiązane z nadciśnieniowynieniem tętniczym (nadciśnienie złośliwe, nagły przypadek związany z nadciśnieniem tętniczym): znacznie podwyższone ciśnienie tętnicze (skurczowe >>180 i/lub rozkurczowe 110–>120  mmHg) z klinicznymi objawami ostrego uszkodzenia narządów wewnętrznych (udar, krwotok śródczaszkowy, ostra niewydolność serca / obrzęk płuc, encefalopatia, ostry zespół wieńcowy, rozwarstwienie aorty, stan przedrzucawkowy / rzucawka)

Diagnostyka różnicowa

  • RefleksyjniePrzejściowe podwyższone ciśnienie tętnicze przy udarudarze mózgu
  • Podwyższone ciśnienie wewnątrzczaszkowe

Wywiad lekarski 

  • Zarówno w sytuacji zagrożenia związanego z nadciśnieniem (stan pilny), jak i w stanach nagłymych staniezwiązanych z nadciśnieniowymnieniem tętniczym, mogą wystąpić następujące objawy:
  • objawyObjawy uszkodzenia narządów wewnętrznych?
    • deficyty neurologiczne
    • zaburzenie świadomości
    • dolegliwości dławicowe
    • duszność
    • Ciąża?

Badanie przedmiotowe

  • Pomiar ciśnienia tętniczego wna obu ramionachkończynach górnych
  • Osłuchiwanie serca i  płuc
  • EKG
  • Saturacja O2 
  • Obrzęki obwodowe?
  • Fizykalne badanie neurologiczne (odruchy własne mięśni, odruch Babińskiego, reakcja źrenic, testna trzymania ręki i nogiświatło, sztywność karku?)

Badania uzupełniającepodstawowe niezależnie od potencjalnych przyczyn w  praktyce lekarza rodzinnego

Diagnostyka w szpitalu

  • Wspólne testy dla wszystkich możliwych przyczyn
  • Szczegółowe

    Diagnostyka testyw szpitalu w zależnieności od wskazań

  • Wskazania do skierowania do specjalistyporadni specjalistycznej

    • W przypadku zagrożenia związanego z nadciśnieniem: badanie kardiologiczne po skutecznym obniżeniu ciśnienia tętniczego
      • ocena pod kątem: choroby wieńcowej, nadciśnieniowej choroby serca, stanu naczyń krwionośnych
    • PrzyW podejrzeniuprzypadku podejrzenia wtórnego nadciśnienia tętniczego: skierowanie do kardiologaporadni kardiologicznej/nefrologanefrologicznej lub nadciśnienia tętniczego
    • W przypadkusytuacji trudnego do ustabilizowania ciśnienia tętniczego, zwłaszcza w przypadku współistniejących chorób, takich jak niewydolność serca lub choroba wieńcowa: skierowanie do kardiologaporadni kardiologicznej lub nadciśnienia tętniczego

    Wskazania do hospitalizacji

    • W przypadku kobiet w ciąży z nadciśnieniem: opieka ginekologaw poradni ginekologicznej

    Wskazania do hospitalizacji

    • Przy nagłym stanie nadciśnieniowym należy natychmiast przyjąskierować pacjenta do szpitala pod nadzorem lekarza.1.
    • W przypadku zagrożenia związanego z nadciśnieniem tętniczym (stan pilny) rzadko istnieje wskazanie do leczenia szpitalnego.  
    • Jeśli nie ma pewności, czy doszło do uszkodzenia narządów wewnętrznych, lub jeśli objawy nie są jasne, również należy przyjąpacjenta skierować pacjenta do szpitala.

    TerapiaLeczenie

    Cele terapiileczenia

    Ogólne informacje o terapiileczeniu

    • Ogólne informacje na temat kontroli ciśnienia tętniczego znajdują się w artykule  Nadciśnienie tętnicze.
    • Istnieje niewiele danych na temat obniżania ciśnienia tętniczego w stanach zagrożenia związanego z nadciśnieniem tętniczym i stanów nagłymych staniezwiązanych z nadciśnieniowymnieniem. ZaleceniaPostępowanie oparte jest na doświadczeniu lekarza.1 
    • Leczenie stanów nagłych związanych z nadciśnieniem tętniczym zależy od rodzaju uszkodzeń narządowych i obejmuje zarówno maksymalnie ostrożną redukcję ciśnienia w przypadku ostrego udaru mózgu, ale również natychmiastową redukcją ciśnienia u pacjentów z ostrym obrzękiem płuc czy rozwarstwieniem aorty.
    • W sytuacji zagrożenia związanego z nadciśnieniem (stan pilny), ciśnienie tętnicze należy obniżać powoli (w ciągu kilku godzin lub dni) za pomocą leków doustnych. Skierowanie do szpitala nie wiąże się z żadnymi korzyściami.2.
    • Nagły stan nadciśnieniowy jest traktowany jako przypadek do hospitalizacji.
    • W perspektywie krótkoterminowej konieczne jest ścisłe monitorowanie, a w perspektywie długoterminowej rozwiązanie/leczenie podstawowego problemu (np. problem z przestrzeganiem schematu leczenia).

    Leczenie farmakologiczne

    Zagrożenie związane z nadciśnieniem (stan pilny), leczenie ambulatoryjne

    Nagły stan nadciśnieniowy, leczenie szpitalne

    • Urapidyl dożylnie jest zalecany jako lek z wyboru w większości przypadków (w zależności od zachowaniareakcji ciśnienia tętniczego 1012,550 25 mg powoli jako wstrzyknięcie w bolusiebolus, dawkaa początkowanastępnie wlew dożylny 5-40 mg/min w formie wlewu dożylnego, dawka podtrzymująca średnio 9 mg/h).
    • W przypadku wystąpienia dolegliwości dławicowych, szczególnie w przypadku ostrego zespołu wieńcowego i/lub obrzęku płuc, nitroglicerynę należy podawać w formie wlewu dożylnego (33–133  mcg/min lub 2–8  mg/h, dawka podtrzymująca 0,5–8  mg/h).
      • Ponadto zaleca się stosowanie diuretyków pętlowych (np. furosemid w formie dożylnego bolusa).
    • W opornych na leczenie nagłych stanach nadciśnieniowych dożylnie podaje się inhibitor ACE — enalaprylat — (0,625–1,25  mg w bolusie przez 5  minut, dawka podtrzymująca 1,25–2,5  mg  co 6  godzin) lub bardzo krótko działający, a tym samym łatwy do kontrolowania beta-bloker — esmolol — (0,5–1,0  mg/kg w bolusie; 50–300  mcg/kg/min w formie wlewu dożylnego).
    • W bardzo ciężkich przypadkach można podać nitroprusydek sodu w formie wlewu dożylnego (0,2–10  mcg/kg/min, zwiększać o 0,2  mcg/kg/min co 3–5  minut — nie stosować długotrwale ze względu na ryzyko zatrucia cyjanidyną, w razie potrzeby dodatkowo podać tiosiarczan sodu).
    • Jeśli występuje pobudzenie, niepokój lub zespół odstawienia alkoholu uzasadnione jest podanie dożylne sympatykolityku (klonidyny) działającego ośrodkowo (75–150  mcg dożylnie przez 10  min) jest- rozsądną opcją (ostrożnie u starszych pacjentów w wieku powyżej 65  lat; w razie potrzeby należy wybrać niższą dawkę).
    • Nie zaleca się podjęzykowego stosowania blokerów kanału wapniowego o nieprzedłużonym działaniu (np. nifedypiny) w postaci kropli, sprayu, fiolek, i tym podobnychitp., ze względu na wyraźnie słabsze możliwości kontroli dawki, aktywację współczulnego układu nerwowego i ryzyko zbyt szybkiego i przede wszystkim niekontrolowanego spadku ciśnienia tętniczego z konsekwencją niedokrwienia mózgu i serca.

    Inne formy terapii

    Zalecenia dla pacjentów

    • Regularne przyjmowanie leków na nadciśnienie
    • Regularne samodzielne pomiary ciśnienia tętniczego
    • Regularna kontrola ciśnienia tętniczego i przyjmowanych leków przez lekarza rodzinnego
    • W przypadku pomiaru ciśnienia skurczowego >>180 i/lub rozkurczowego 110–>120  mmHg w domu bez dalszychinnych objawów:
      • Należy zachować spokój, wziprzyjąć drugą dawkę zwykle przyjmowanychstosowanych leków na nadciśnienie i dokonać ponownego pomiaru po upływie pół godziny.
    • W przypadku wystąpienia objawów lub jeśli ciśnienie tętnicze nie daje się obniżyć za pomocą powyższej metody:
      • Należy zwrócić się o pomoc medyczną.

    Zapobieganie

    • Odpowiednia kontrola ciśnienia tętniczego
    • Regularne kontrole ciśnienia tętniczego przez pacjentów i w gabinecie lekarza rodzinnego
    • Regularny przegląd leków przez lekarza rodzinnego
    • Unikanie leków podwyższających ciśnienie tętnicze
    • Kontrola czynności nerek u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym
    • Wykluczenie wtórnego nadciśnienia tętniczego

    Przebieg, powikłania i  rokowanie

    Przebieg

    • Zagrożenie związane z nadciśnieniem zwykle daje się opanować w warunkach ambulatoryjnych. Hospitalizacja zwykle nie jest konieczna i nie stanowi wartości dodanej dla pacjenta.

    Powikłania nagłego stanu nadciśnieniowego

    Rokowanie

    • Istnieje niewiele danych na temat przebiegu nadciśnienia tętniczego po wystąpieniu zagrożenia związanego z nadciśnieniem tętniczym. Według dużego amerykańskiego badania u około 2/3 wszystkich pacjentów nie udaje się osiągnąć odpowiedniej kontroli ciśnienia tętniczego nawet 6 miesięcy po takim zdarzeniu2.
    • Rokowanie w nagłych stanach nadciśnieniowych zależy od współistniejących chorób oraz rodzaju i zakresu uszkodzenia narządów wewnętrznych.

    Dalsze postępowanie

    Informacje dla pacjentów

    O  czym należy poinformować pacjentów?

    • Zagrożenie związane z nadciśnieniem samo w sobie ma dobre rokowanie, ale wskazuje na nieodpowiednią kontrolę ciśnienia tętniczego u pacjenta.
    • Nagły stan nadciśnieniowy zagraża życiu i wymaga natychmiastowego przyjęcia do szpitala.

    Informacje dla pacjentów w  Deximed

    QuellenŹródła

    LeitlinienWytyczne

    • 20182023 ESC/ESH Clinical Practice Guidelines for the Managementmanagement of Arterialarterial hypertension The Task Force for the management of arterial hypertension of the European Society of Hypertension: Endorsed by the International Society of Hypertension (ISH) and the European Renal Association (ERA). StandJ 2018Hypertens 2023; 41(12): 1874-2071.  wwwPubMed 
    • Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego.escardio Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym — 2019 rok.org Wytyczne Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego. (dostęp 21.01.2024) nadcisnienietetnicze.pl

    LiteraturPiśmiennictwo

    1. 20182023 ESC/ESH Clinical Practice Guidelines for the Managementmanagement of Arterialarterial hypertension The Task Force for the management of arterial hypertension of the European Society of Hypertension: Endorsed by the International Society of Hypertension (ISH) and the European Renal Association (ERA). StandJ 2018Hypertens 2023; 41(12): 1874-2071.  https://wwwpubmed.escardioncbi.org/Guidelines/Clinical-Practice-Guidelines/Arterial-Hypertension-Management-of" href="https://wwwnlm.escardionih.org/Guidelines/Clinical-Practice-Guidelines/Arterial-Hypertension-Management-of" target="_blank">www.escardio.orggov
    2. Patel KK, Young L, Howell EH, Hu B, Rutecki G, Thomas G, Rothberg MB. Characteristics ans Outcomes of Patients Presenting With Hypertensive Urgency in the Office Setting. JAMA Intern Med 2016; 176(7): 981-8. doi:10.1001/jamainternmed.2016.1509  http://dx.doi.org/10.1001/jamainternmed.2016.1509" href="http://dx.doi.org/10.1001/jamainternmed.2016.1509" target="_blank">DOI

    Autorka

    • Katarzyna Nessler, Dr n. med., specjalista medycyny rodzinnej, Joondalup Health Campus, Emergency Department, Zachodnia Australia (recenzent)
    • Adam Windak, Prof. dr hab. n. med., specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie (redaktor)
    • Marlies Karsch-Völk, drDr n. med., lekarz rodzinny, Monachium
I10; I100; I1000; I1001; I101; I1010; I1011; I109; I1090; I1091
HypertensiveNagły Krisestan nadciśnieniowy; HypertensivePrzełom Entgleisungnadciśnieniowy; BlutdruckkriseNagły skok ciśnienia; BlutdruckentgleisungNagły wzrost ciśnienia tętniczego; MaligneWahania Hypertonieciśnienia krwi; Nadciśnienie złośliwe
Zagrożenie wynikające z nadciśnienia/nagły stan nadciśnieniowy
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja: Stan Zagropilny to zagrożenie wynikające z nadciśnienia: znacznie podwyższone ciśnienie tętnicze (skurczowe >>180 i/lub rozkurczowe 110–>120  mmHg) bez klinicznych objawów ostrego uszkodzenia narządów wewnętrznych. Nagły stan nadciśnieniowy (nadciśnienie złośliwe): znacznie podwyższone ciśnienie tętnicze (skurczowe >>180 i/lub rozkurczowe 110–>120  mmHg) z klinicznymi objawami ostrego uszkodzenia narządów końcowychwewnętrznych (udar, krwotok wewnątrzczaszkowy, ostra niewydolność serca / obrzęk płuc, encefalopatia, ostry zespół wieńcowy, rozwarstwienie aorty, stan przedrzucawkowy / rzucawka).
Medibas Polska (staging)
Zagrożenie wynikające z nadciśnienia/nagły stan nadciśnieniowy
/link/7f69733daa314ce4a76e745630166b9a.aspx
/link/7f69733daa314ce4a76e745630166b9a.aspx
zagrozenie-wynikajace-z-nadcisnienia-nagly-stan-nadcisnieniowy
SiteDisease
Zagrożenie wynikające z nadciśnienia/nagły stan nadciśnieniowy
K.Reinhardt@gesinform.de
Klive.Reinhardt@gesinformcom#dr.dedabrowska@wp.pl
pl
pl
pl