Document version compare

Co to jest nieprzyjemny oddech?

Nieprzyjemny smak w ustach i nieprzyjemny zapach wydychanego powietrza (termin specjalistyczny: halitoza). Nieprzyjemny oddech zwykle występuje rano (jeśli masz nieświeży oddech tylko rano, nie ma „prawdziwej” halitozy). Zmniejszona produkcja śliny i rzadsze przełykanie w nocy może prowadzić do gromadzenia się bakterii powodujących nieprzyjemny zapach i produktów przemiany materii w jamie ustnej. Oddychanie przez usta (zamiast przez nos) również częściej powoduje nieprzyjemny oddech. Przykry zapach często znika po śniadaniu i umyciu zębów.

Częstość występowania

Nieprzyjemny oddech jest zjawiskiem powszechnym. Większość ludzi od czasu do czasu cierpi z powodu nieprzyjemnego oddechu. Niektórzy ludzie uważają, że mają nieprzyjemny oddech, mimo że inni tego nie zauważają (pseudohalitoza).

Ocena nieprzyjemnego oddechu

Nieprzyjemny oddech jest w większości przypadków (do 85%) związany z warunkami w jamie ustnej i rzadziej wynika z chorób przewodu pokarmowego lub dróg oddechowych (nosa, płuc).

Oprócz nieszkodliwych przyczyn (suchość w ustach, niewłaściwa higiena jamy ustnej), przyczyną mogą być również poważne choroby.

Co może być przyczyną?

Do częstych przyczyn wymagających leczenia należą

Próchnica i zapalenie przyzębia (zapalenie dziąseł)
- spowodowane nieodpowiednią higieną jamy ustnej, zapaleniem dziąseł i przyzębia.
- W próchnicy zębów cuchnące związki siarki są wytwarzane przez bakterie w kieszonkach dziąsłowych lub nalotach na języku.
- Objawy obejmują nieprzyjemny oddech i dziąsła, które łatwo krwawią podczas szczotkowania. Dziąsła są opuchnięte, błyszczące, ciemnoczerwone i łatwo krwawią.
przewlekłe zapalenie zatok przynosowych
- Długotrwałe (przewlekłe) problemy z zatokami przynosowymi mogą powodować nieprzyjemny oddech.
- Objawy obejmują typowy żółtozielony, lepki śluz, uczucie ucisku w okolicy zatok przynosowych (czoło), zwiększoną wrażliwość na ból po uciśnięciu okolicy zatok z zewnątrz, często zatkany nos.

Częste przyczyny, ewentualnie wymagające leczenia

Nieprzyjemny oddech bez konkretnej przyczyny
- Wszyscy ludzie od czasu do czasu mają nieprzyjemny oddech, zwłaszcza rano.
- Płuca separują ze spożytego pokarmu lub napoju substancje lotne, które gromadzą się w wydychanym powietrzu:
  - czosnek
  - alkohol
  - dym papierosowy
  - U niektórych ludzi nieprzyjemny oddech pojawia się po spożyciu tłustego pożywienia.
  - Produkty mleczne mogą powodować kwaśny oddech.
- Palacze są bardziej podatni.
- Z drugiej strony, wegetarianie są mniej dotknięci.
- Osoby noszące protezy zębowe są bardziej podatne na nieprzyjemny oddech.
Ostry stan zapalny migdałków

Zakażenie w jamie ustnej może prowadzić do nieprzyjemnego oddechu.
Jednak niektórzy pacjenci mają głębokie wgłębienia (krypty) w migdałkach nawet bez stanu zapalnego.
W kryptach tych może tworzyć się biały nalot. Mogą odrywać się białe cząstki o nieprzyjemnym smaku i zapachu.

Głód i diety
- Post lub wygłodzenie mogą również prowadzić do nieprzyjemnego oddechu, ponieważ metabolizm osoby głodującej jest zmieniony (zwiększone powstawanie tzw. ciał ketonowych prowadzi do zapachu acetonu).
Wysuszenie błon śluzowych
- Suchość błon śluzowych może być spowodowana niewystarczającym spożyciem płynów, niektórymi lekami, terapią radiacyjną, przewlekłymi zakażeniami (zapalenie błony śluzowej żołądka, zapalenie wątroby itp.), chorobą gruczołów ślinowych lub niektórymi innymi chorobami.
- Suche błony śluzowe jamy ustnej i gardła zazwyczaj powodują nieprzyjemny zapach oddechu.

Rzadkie przyczyny

Uchyłek przełyku
- Rzadki stan, w którym w górnej części przełyku tworzy się uwypuklenie przypominające worek.
- W tym uwypukleniu mogą gromadzić się resztki pokarmu, które rozkładają się i powodują cuchnący oddech.
Rozszerzenia oskrzeli (rozstrzenie oskrzeli)
- Wrodzone lub nabyte rozszerzenie oskrzeli spowodowane nawracającymi stanami zapalnymi i zakażeniami płuc.
- Mogą one prowadzić do epizodycznego lub przewlekłego kaszlu, obfitej produkcji śluzu, zwiększonej ilości plwociny, np. w przypadku zmiany pozycji. Niektóre osoby kaszlą krwią i może pojawić się nieprzyjemny oddech.
Cukrzyca ( typu 1 lub typu 2)
- Nieprzyjemny oddech jest typowym zjawiskiem w cukrzycy.
- Bardzo wysokie stężenie glukozy we krwi w cukrzycy typu 1 może powodować zapach podobny do acetonu (cukrzycowa kwasica ketonowa).
Zespół Sjögrena (zaburzenie reumatyczne)
- To zaburzenie reumatyczne może prowadzić do zmniejszonej produkcji śliny i wysuszenia błon śluzowych.
- Rezultatem jest zwiększona ilość produktów rozpadu w jamie ustnej i próchnica zębów, co z kolei może prowadzić do nieprzyjemnego oddechu.
Niewydolność nerek
Niewydolność wątroby
Guz w tylnej części nosa lub gardła; rak gardła
Rzadkie choroby metaboliczne

Co można zrobić we własnym zakresie?

Próchnica zębów i zapalenia dziąseł
- Regularnie szczotkować zęby.
- regularne używanie nici dentystycznej
- wizyty kontrolne u dentysty
biały nalot na migdałkach

Lekarz może wykluczyć lub leczyć ostre zakażenie.
Jeśli nie ma zakażenia, pomocne mogą być płyny dezynfekujące do płukania jamy ustnej. Składnikami są tutaj np. chlorheksydyna; niektóre roztwory zawierają również cynę lub cynk (w tym przypadku jednak ostrzega się przed przedawkowaniem). Roztwory zawierające alkohol nie są zalecane, ponieważ alkohol może uszkodzić błony śluzowe.

Regularne posiłki
- Posiłki (bez zbyt mocnych przypraw) mają zwykle przez 2-3 godziny pozytywny wpływ na zapach oddechu.
Szczotkowanie języka.
- Energiczne szczotkowanie języka szczoteczką do zębów również łagodzi objawy poprzez regularne usuwanie nalotu z języka.
Zmiana diety?
- Należy spróbować zmienić dietę na pewien czas (np. przez odstawienie produktów mlecznych).

Kiedy należy zgłosić się do lekarza?

Jeżeli wyżej wymienione działania nie pomagają, należy najpierw zasięgnąć porady stomatologa. Jeśli z punktu widzenia stomatologii nie występują problemy z zębami lub dziąsłami, należy zasięgnąć porady lekarza.

Jak postępuje lekarz?

Historia choroby (wywiad lekarski)

Lekarz może zadać następujące pytania:

Jak długo występuje nieprzyjemny oddech? Czy inni ludzie zwracali uwagę na nieprzyjemny oddech?
Co zdaniem pacjenta może być tego przyczyną?
Czy pacjent często oddycha przez usta?
- Oddychanie przez usta może wysuszać błony śluzowe jamy ustnej i powodować nieprzyjemny smak.
Czy podczas mycia zębów występuje krwawienie z dziąseł?
Czy nieprzyjemny oddech wiąże się ze spożywaniem określonych pokarmów?
- Czy pacjent stosuje specjalną dietę, która wywołuje szczególny lub nieprzyjemny oddech?
- Jak to wygląda po zjedzeniu tłustych potraw?
- Jak to wygląda po spożyciu produktów mlecznych?
Czy w wywiadzie stwierdzono przewlekłe choroby? Cukrzyca?
- Choroba nerek?
- choroba wątroby?
- choroba płuc?
Czy na migdałkach tworzy się białawy nalot?
Czy pacjent często natyka się na resztki jedzenia?

Badanie lekarskie

Badanie stomatologiczne/lekarskie obejmuje zwykle dokładną kontrolę zębów, jamy ustnej, nosa i gardła.

Inne badania

Zazwyczaj nie są wymagane. Jednak badanie krwi może być konieczne, aby wykluczyć chorobę podstawową.

Dodatkowe informacje

Autorzy

Susanne Meinrenken, dr n. med., Brema