Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Złamanie palców stóp

Streszczenie

  • Definicja:  Złamanie dużego i/lub mapozostałegoych palcapalców stopy.
  • Częstość występowania: drugie Drugie najczęstsze złamanie stopy, zapadalność w ciągu roku wynosi 40/100  000 mieszkańców.
  • Objawy: bezpo Bezpośredni uraz, skręcenie, uraz spowodowany zmiażdżeniem.
  • Wyniki: opuchliznaObrzęk, ból i przebarwieniezasinienie, ewentualnie przemieszczenie.
  • Diagnostyka: badanieBadanie przedmiotowe,  RTG.
  • Terapia: zwykle Zwykle leczenie zachowawcze, korekcja chirurgiczna w przypadku złamań wewnątrzstawowych lub z przemieszczeniem.

Informacje ogólne

Definicja

  • Złamanie paliczka dalszego lub bliższego (duży palec stopy, paluch - hallux)
  • Złamanie paliczka dalszego, środkowego lub bliższego (pozostałe palce stopy)
  • Zwykle tylko minimalne przemieszczenie, dlatego możliwe jest leczenie zachowawcze1-2   
    • <5% przypadków z uskoków><5% przypadków z przemieszczeniem >2 mm3
  • Duży palec stopy jest z biomechanicznego punktu widzenia najważniejszy dla zachowania równowagi i utrzymania ciężaru ciała.
    • Złamanie dużego palca stopy wiąże się z większą zachorowalnością niż złamanie innych palców stopy.4.

Częstość występowania

  • Stosunkowo częste złamania
  • Około 10% złamań leczonych przez lekarzy pierwszego kontaktu5
  • Roczna zapadalność ok. 40/100 000   
    • w  około 40% duży palec stopy
    • w  około 30 % inny palec stopy

Rozważania diagnostyczne

  • Urazy powodujące złamania palców stóp mogą jednocześnie prowadzić do urazów więzadeł, ścięgien, sąsiednich kości i tkanek miękkich.
    • Przydatne jest badanie całej stopy.
    • SeryjneMnogie złamania palców stóp występują u 6% pacjentów.

Czynniki predysponujące

  • Urazy
    • Często działa siła osiowa (np. uderzenie w palec stopy).
      • Urazy przy grze w piłkę nożną u dzieci są najczęstszą przyczyną złamań dużego palca stopy.6.
    • urazy w wyniku zmiażdżenia przez spadający przedmiot
  • Możliwe są złamania przeciążeniowe palców stóp.
    • zazwyczaj przyśrodkowa podstawa paliczka bliższego
    • najczęstsze u sportowców
    • stopniowy początek
  • Mocowanie ścięgien zginaczy i prostowników do proksymalnych odcinków paliczków dystalnych
    • Siła rozciągająca ścięgna może prowadzić do przemieszczenia małych fragmentów kości.

ICD-10

  • S92 Złamanie stopy z wyjątkiem stawu skokowego
    • S92.4 Złamanie palucha
    • S92.5 Złamanie innego palca stopy

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • Wywiad lekarski i badanie przedmiotowe dostarczają wskazówek.
  • Badanie pod kątem pewnych klinicznych objawów złamania (patrz sekcja Badanie przedmiotowe)
  • W razie wątpliwości diagnozę potwierdza RTG.

Diagnostyka różnicowa

Wywiad lekarski

  • Zapytanie o mechanizm wypadku./urazu

Badanie przedmiotowe

  • OpuchliznaZlokalizowany obrzęk, ból i przebarwieniazasinienie, ewentualnie Zwichnizwichnięcie
  • Ból punktowy i pośredni (ucisk osiowy, w kierunku wzdłużnym palca)
  • Sprawdzenie, czy nie występują powikłania
    • zaburzenia krążenia
    • uszkodzenia skóry (ryzyko martwicy skóry?)
    • krwiaki podpaznokciowe i inne urazy paznokci
      • często w przypadku złamania dużego palca stopy
  • Pewne kliniczne objawy złamania
    • niewspółosiowość kości
    • trzeszczenie
    • patologiczna mobilność
    • widoczne fragmenty kości w przypadku otwartego urazu

Diagnostyka w POZ lub u specjalisty

RTG

  • Obrazowanie w  dwóch płaszczyznach
  • Wskazane głównie w przypadku urazów dużego palca stopy i skomplikowanych urazów (np. otwarte złamanie) małych palców stóp
  • Potwierdzenie diagnozy i klasyfikacji złamania
    • złamanie zewnątrz- lub wewnątrzstawowe
      • złamania wewnątrzstawowe z gorszym rokowaniem5
    • ilość fragmentów
  • U dzieci możliwe jest uszkodzenie nasad7.
  • Zazwyczaj nie jest konieczne wykonywanie zdjęć kontrolnych po wygojeniu.

Wskazania do skierowania do specjalisty

  • WU dzieci w przypadku uszkodzenia nasady u dzieci złamanie powinno zostać ocenione przez specjalistę.
  • Otwarte złamania
  • Złamania dużego palca stopy powinny być zwykle leczone przez specjalistę, zwłaszcza jeśli wystąpią powikłania, takie jak:
    • zmiany w krążeniu krwi
    • urazy paznokci
    • złamania wewnątrzstawowe.

Terapia

Cele leczenia

  • Przywrócenie prawidłowego funkcjonowania.

Ogólne informacje o  terapii

  • Pierwsza pomoc
    • chłodzenie, unieruchomienie, uniesienie i łagodzenie bólu (w razie potrzeby NLPZ)
  • Nie istnieją oparte na dowodach wytyczne dotyczące leczenia złamań palców stóp.
    • OgPrzyjęty jest ogólny konsensus jest taki, że leczenie zachowawcze większości złamań może być przeprowadzone z dobrymi wynikami.

Leczenie chirurgiczne

  • Wskazania8
    • istotne odchylenia osi
    • otwarte złamania
    • uskokiprzemieszczenie wewnątrzstawowe >>2 mm
    • Nalenależy rozważyć korektę chirurgiczną, szczególnie w przypadku paliczków dużego palca, ze względu na ich ważną funkcję biomechaniczną.5
    • u dzieci w razie potrzeby w przypadku uszkodzenia także nasady
  • Częstość występowania
    • U dorosłych odsetek złamań wymagających leczenia chirurgicznego wynosi 3,7%.8.
    • u dzieci do 14%6

Terapia zachowawcza

  • Złamanie dużego palca stopy
    • płaskieOpatrunek butygipsowy marszowy z podparciem dla palców, który wystaje poza palec I, lub gipsoweniska butyortezą typu LoprestiWalker przez 3 do 4 tygodni9.
    • następnie obuwie z twardą podeszwą
    • pełne obciążenie dostosowane do bólu
  • Złamanie małego palca stopy
    • Przymocowanie plastrem do zdrowych sąsiednich palców (plastrowanie), w razie potrzeby dodatkowa sztywna podeszwa7
    • od 3 do 6 tygodni, w zależności od nasilenia bólu
  • Krwiak podpaznokciowy, wystąpienie <24 h>
    • dekompresja w celu złagodzenia bólu910
      • np. trepanacja (przebicie paznokcia) za pomocą kaniuli lub silnie rozgrzanego spinacza do papieru 
    • Po upływie >>24 godzin krwiak jest już zorganizowany i nie można go drenować.
  • Przemieszczone złamania małych palców stóp
    • próba repozycji przez trakcję osiową

Przebieg, powikłania i  rokowanie

Powikłania

  • Zapalenie kości i szpiku w przypadku złamań otwartych
  • Staw rzekomy
  • Utrzymujący się ból po wyleczeniu
  • Ograniczenia ruchomości
  • Zaburzenie chodu
  • Pourazowa choroba zwyrodnieniowa stawów

Rokowanie

  • W większości przypadków możliwe jest leczenie zachowawcze z dobrym rokowaniem.6.
  • Wyniki są również ogólnie dobre w przypadku złamań wymagających leczenia chirurgicznego.6.

Informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w  Deximed

Ilustracje

Broken-toe_Hilbert.png
Złamanie 4. paliczka przyśrodkowego po prawej stronie (dzięki uprzejmości Bernadett Hilbert)
Zdjęcie AP prawidłowej stopy: (1) Kość sześcienna (os cuboideum), (2) Paliczek środkowy (phalanx media), (3) Kość klinowata pośrednia (os cuneiforme intermedium), (4) II kość śródstopia (os metatarsale II), (5) Kość łódkowata (os naviculare).
zdjęcie AP prawidłowej stopy: (1) Kość sześcienna (os cuboideum), (2) PaliczekKość środkowyklinowata boczna (phalanxos mediacuneiforme laterale), (3) Kość klinowata pośrednia (os cuneiforme intermedium), (4) II koKość klinowata przyśródstopiarodkowa (os metatarsalecuneiforme IImediale), (5) Kość łódkowata (os naviculare).
Zdjęcie AP prawidłowej stopy: (1) Paliczek dystalny, (2) Paliczek środkowy, (3) Paliczek proksymalny, (4) II kość śródstopia (os metatarsale II), (5) Kość łódkowata (os naviculare).
zdjęcie AP normalnej stopy: (1) Paliczek dystalny, (2) Paliczek środkowy, (3) Paliczek proksymalny, (4) II kość śródstopia (os metatarsale II), (5) Kość łódkowata (os naviculare).
Złamanie pierwszego paliczka proksymalnego
Złamanie pierwszego paliczka proksymalnego

Źródła

Piśmiennictwo

  1. Bica D, Sprouse RA, Armen J. Diagnosis and management of common foot fractures. Am Fam Physician 2016 Feb 1; 93(3): 183-191.  http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=PubMed&term=Am Fam Physician [ta]+AND+93[vol]+AND+183[page]" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=PubMed&term=Am Fam Physician [ta]+AND+93[vol]+AND+183[page]" target="_blank">PubMed
  2. Mittlmeier T, Haar P. Sesamoid and toe fractures. Injury. 2004;35(suppl 2):SB87–SB97.  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15315883" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15315883" target="_blank">www.ncbi.nlm.nih.gov
  3. Van Vliet-Koppert ST, Cakir H, Van Lieshout EM, et al. Demographics and functional outcome of toe fractures. J Foot Ankle Surg 2011; 50(3): 307-10.  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21440463" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21440463" target="_blank">www.ncbi.nlm.nih.gov
  4. Schnaue-Constantouris EM, Birrer RB, Grisafi PJ, Dellacorte MP. Digital foot trauma: emergency diagnosis and treatment. J Emerg Med 2002;22: 163-70. PubMed
  5. Hatch RL, Hacking S. Evaluation and management of toe fractures. Am Fam Physician 2003; 68: 2413-8. PubMed
  6. Petnehazy T, Schalamon J, Hartwig C, et al. Fractures of the hallux in children. Foot Ankle Int 2015; 36(1): 60-3.  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25237176" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25237176" target="_blank">www.ncbi.nlm.nih.gov
  7. Eiff MP, Hatch R, Calmbach WL. Fracture management for primary care. 2d ed. Philadelphia: Saunders, 2003.
  8. Eves TB, Oddy MJ. Do Broken Toes Need Follow-Up in the Fracture Clinic?. J Foot Ankle Surg 2016; 55(3): 488-91.  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26961415" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26961415" target="_blank">www.ncbi.nlm.nih.gov
  9. Bica D, Sprouse RA, Armen J. Rozpoznawanie i leczenie częstych złamań w obrębie stopy. Medycyna Praktyczna. https://www.mp.pl/medycynarodzinna/artykuly/199436,rozpoznawanie-i-leczenie-czestych-zlaman-w-obrebie-stopy,1 (dostep: 6.02.2024)
  10. Armagan OE, Shereff MJ. Injuries to the toes and metatarsals. Orthop Clin North Am 2001;32:1-10.  http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=PubMed&term=Orthop Clin North Am [ta]+AND+32[vol]+AND+1[page]" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=PubMed&term=Orthop Clin North Am [ta]+AND+32[vol]+AND+1[page]" target="_blank">PubMed

Autorzy

  • Honorata Błaszczyk, Dr n. med., specjalista medycyny rodzinnej, Poradnia Lekarzy Rodzinnych w Łodzi (recenzent)
  • Tomasz Tomasik, Dr hab. n. med., Prof. UJ, specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie (redaktor)
  • Lino Witte, dr n. med., lekarz w  trakcie specjalizacji z  medycyny wewnętrznej, Frankfurt
S92; S924; S925
brudd i tå; brudd stortå; stortå brudd; fraktur stortå; fraktur hallux; hallux; fraktur tå
Zehen-FrakturZłamanie palca; PhalanxfrakturZłamanie paliczka; FrakturZłamanie einerpaliczka Phalanxdalszego; FrakturZłamanie derpaliczka Endphalanxśrodkowego; FrakturZłamanie derpaliczka Mittelphalanxbliższego; FrakturZłamanie derdużego Grundphalanxpalca u nogi; FrakturZłamanie der Großzehepalucha; GroßzehfrakturZłamanie kompresyjne paliczka bocznego; FrakturZłamanie Halluxtrzonu paliczka bliższego; StauchfrakturZłamanie derśródstawowe Außenphalanx; Schaftfraktur der Grundphalanx; Intraartikuläre Zehenfraktur; Fraktur der Kleinzehepalucha
Złamanie palców stóp
document-disease document-nav document-tools document-theme
Streszczenie Definicja:  Złamanie dużego i/lub mapozostałegoych palcapalców stopy. Częstość występowania: drugie Drugie najczęstsze złamanie stopy, zapadalność w ciągu roku wynosi 40/100  000 mieszkańców.
Medibas Polska (staging)
Złamanie palca stopy
/link/5904faf88db14b87be1506aa130dcb5a.aspx
/link/5904faf88db14b87be1506aa130dcb5a.aspx
zlamanie-palca-stopy
SiteDisease
Złamanie palca stopy
K.Reinhardt@gesinform.de
Klive.Reinhardt@gesinformcom#magda.delabecka@gmail.com
pl
pl
pl