Informacje ogólne
Definicja
- Złamanie paliczka dalszego lub bliższego (duży palec stopy, paluch - hallux)
- Złamanie paliczka dalszego, środkowego lub bliższego (pozostałe palce stopy)
- Zwykle tylko minimalne przemieszczenie, dlatego możliwe jest leczenie zachowawcze1-2
- <5% przypadków z uskoków><5% przypadków z przemieszczeniem >2 mm35%>
- Duży palec stopy jest z biomechanicznego punktu widzenia najważniejszy dla zachowania równowagi i utrzymania ciężaru ciała.
- Złamanie dużego palca stopy wiąże się z większą zachorowalnością niż złamanie innych palców stopy
.4.
- Złamanie dużego palca stopy wiąże się z większą zachorowalnością niż złamanie innych palców stopy
Częstość występowania
- Stosunkowo częste złamania
- Około 10% złamań leczonych przez lekarzy pierwszego kontaktu5
- Roczna zapadalność ok. 40/100 000
- w
- w
- w
Rozważania diagnostyczne
- Urazy powodujące złamania palców stóp mogą jednocześnie prowadzić do urazów więzadeł, ścięgien, sąsiednich kości i tkanek miękkich.
- Przydatne jest badanie całej stopy.
SeryjneMnogie złamania palców stóp występują u 6% pacjentów.
Czynniki predysponujące
- Urazy
- Często działa siła osiowa (np. uderzenie w palec stopy).
- Urazy przy grze w piłkę nożną u dzieci są najczęstszą przyczyną złamań dużego palca stopy
.6.
- Urazy przy grze w piłkę nożną u dzieci są najczęstszą przyczyną złamań dużego palca stopy
- urazy w wyniku zmiażdżenia przez spadający przedmiot
- Często działa siła osiowa (np. uderzenie w palec stopy).
- Możliwe są złamania przeciążeniowe palców stóp.
- zazwyczaj przyśrodkowa podstawa paliczka bliższego
- najczęstsze u sportowców
- stopniowy początek
- Mocowanie ścięgien zginaczy i prostowników do proksymalnych odcinków paliczków dystalnych
- Siła rozciągająca ścięgna może prowadzić do przemieszczenia małych fragmentów kości.
ICD-10
- S92 Złamanie stopy z wyjątkiem stawu skokowego
- S92.4 Złamanie palucha
- S92.5 Złamanie innego palca stopy
Diagnostyka
Kryteria diagnostyczne
- Wywiad lekarski i badanie przedmiotowe dostarczają wskazówek.
- Badanie pod kątem pewnych klinicznych objawów złamania (patrz sekcja Badanie przedmiotowe)
- W razie wątpliwości diagnozę potwierdza RTG.
Diagnostyka różnicowa
- Dna moczanowa
- Stłuczenia
- Zwichnięcie
Wywiad lekarski
- Zapytanie o mechanizm wypadku
./urazu
Badanie przedmiotowe
OpuchliznaZlokalizowany obrzęk, ból iprzebarwieniazasinienie, ewentualnieZwichnizwichnięcie- Ból punktowy i pośredni (ucisk osiowy, w kierunku wzdłużnym palca)
- Sprawdzenie, czy nie występują powikłania
- zaburzenia krążenia
- uszkodzenia skóry (ryzyko martwicy skóry?)
- krwiaki podpaznokciowe i inne urazy paznokci
- często w przypadku złamania dużego palca stopy
- Pewne kliniczne objawy złamania
- niewspółosiowość kości
- trzeszczenie
- patologiczna mobilność
- widoczne fragmenty kości w przypadku otwartego urazu
Diagnostyka w POZ lub u specjalisty
RTG
- Obrazowanie w
- Wskazane głównie w przypadku urazów dużego palca stopy i skomplikowanych urazów (np. otwarte złamanie) małych palców stóp
- Potwierdzenie diagnozy i klasyfikacji złamania
- złamanie zewnątrz- lub wewnątrzstawowe
- złamania wewnątrzstawowe z gorszym rokowaniem5
- ilość fragmentów
- złamanie zewnątrz- lub wewnątrzstawowe
- U dzieci możliwe jest uszkodzenie nasad7.
- Zazwyczaj nie jest konieczne wykonywanie zdjęć kontrolnych po wygojeniu.
Wskazania do skierowania do specjalisty
WU dzieci w przypadku uszkodzenia nasadyu dziecizłamanie powinno zostać ocenione przez specjalistę.- Otwarte złamania
- Złamania dużego palca stopy powinny być zwykle leczone przez specjalistę, zwłaszcza jeśli wystąpią powikłania, takie jak:
- zmiany w krążeniu krwi
- urazy paznokci
- złamania wewnątrzstawowe.
Terapia
Cele leczenia
- Przywrócenie prawidłowego funkcjonowania
.
Ogólne informacje o terapii
- Pierwsza pomoc
- chłodzenie, unieruchomienie, uniesienie i łagodzenie bólu (w razie potrzeby NLPZ)
- Nie istnieją oparte na dowodach wytyczne dotyczące leczenia złamań palców stóp.
OgPrzyjęty jest ogólny konsensusjest taki, że leczenie zachowawcze większości złamań może być przeprowadzone z dobrymi wynikami.
Leczenie chirurgiczne
- Wskazania8
- istotne odchylenia osi
- otwarte złamania
uskokiprzemieszczenie wewnątrzstawowe>>2 mmNalenależy rozważyć korektę chirurgiczną, szczególnie w przypadku paliczków dużego palca, ze względu na ich ważną funkcję biomechaniczną.5- u dzieci w razie potrzeby w przypadku uszkodzenia także nasady
- Częstość występowania
Terapia zachowawcza
- Złamanie dużego palca stopy
płaskieOpatrunekbutygipsowy marszowy z podparciem dla palców, który wystaje poza palec I, lubgipsoweniskabutyortezą typuLoprestiWalkerprzez 32 do 4 tygodni9.- następnie obuwie z twardą podeszwą
- pełne obciążenie dostosowane do bólu
- Złamanie małego palca stopy
- Przymocowanie plastrem do zdrowych sąsiednich palców (plastrowanie), w razie potrzeby dodatkowa sztywna podeszwa7
- od 3 do 6 tygodni, w zależności od nasilenia bólu
- Krwiak podpaznokciowy
, wystąpienie<24 h>- dekompresja w celu złagodzenia bólu
910- np. trepanacja (przebicie paznokcia) za pomocą kaniuli
lub silnie rozgrzanego spinacza do papieru
- np. trepanacja (przebicie paznokcia) za pomocą kaniuli
- Po upływie
>>24 godzin krwiak jest już zorganizowany i nie można go drenować.
- dekompresja w celu złagodzenia bólu
- Przemieszczone złamania małych palców stóp
- próba repozycji przez trakcję osiową
Przebieg, powikłania i rokowanie
Powikłania
- Zapalenie kości i szpiku w przypadku złamań otwartych
- Staw rzekomy
- Utrzymujący się ból po wyleczeniu
- Ograniczenia ruchomości
- Zaburzenie chodu
- Pourazowa choroba zwyrodnieniowa stawów
Rokowanie
- W większości przypadków możliwe jest leczenie zachowawcze z dobrym rokowaniem
.6. - Wyniki są również ogólnie dobre w przypadku złamań wymagających leczenia chirurgicznego
.6.
Informacje dla pacjentów
Informacje dla pacjentów w Deximed
Ilustracje

Złamanie 4. paliczka przyśrodkowego po prawej stronie (dzięki uprzejmości Bernadett Hilbert)

zdjęcie AP prawidłowej stopy: (1) Kość sześcienna (os cuboideum), (2) PaliczekKość środkowyklinowata boczna (phalanxos mediacuneiforme laterale), (3) Kość klinowata pośrednia (os cuneiforme intermedium), (4) II koKość klinowata przyśródstopiarodkowa (os metatarsalecuneiforme IImediale), (5) Kość łódkowata (os naviculare).

zdjęcie AP normalnej stopy: (1) Paliczek dystalny, (2) Paliczek środkowy, (3) Paliczek proksymalny, (4) II kość śródstopia (os metatarsale II), (5) Kość łódkowata (os naviculare).

Złamanie pierwszego paliczka proksymalnego
Źródła
Piśmiennictwo
- Bica D, Sprouse RA, Armen J. Diagnosis and management of common foot fractures. Am Fam Physician 2016 Feb 1; 93(3): 183-191.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=PubMed&term=Am Fam Physician [ta]+AND+93[vol]+AND+183[page]" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=PubMed&term=Am Fam Physician [ta]+AND+93[vol]+AND+183[page]" target="_blank">PubMed - Mittlmeier T, Haar P. Sesamoid and toe fractures. Injury. 2004;35(suppl 2):SB87–SB97.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15315883" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15315883" target="_blank">www.ncbi.nlm.nih.gov - Van Vliet-Koppert ST, Cakir H, Van Lieshout EM, et al. Demographics and functional outcome of toe fractures. J Foot Ankle Surg 2011; 50(3): 307-10.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21440463" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21440463" target="_blank">www.ncbi.nlm.nih.gov - Schnaue-Constantouris EM, Birrer RB, Grisafi PJ, Dellacorte MP. Digital foot trauma: emergency diagnosis and treatment. J Emerg Med 2002;22: 163-70. PubMed
- Hatch RL, Hacking S. Evaluation and management of toe fractures. Am Fam Physician 2003; 68: 2413-8. PubMed
- Petnehazy T, Schalamon J, Hartwig C, et al. Fractures of the hallux in children. Foot Ankle Int 2015; 36(1): 60-3.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25237176" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25237176" target="_blank">www.ncbi.nlm.nih.gov - Eiff MP, Hatch R, Calmbach WL. Fracture management for primary care. 2d ed. Philadelphia: Saunders, 2003.
- Eves TB, Oddy MJ. Do Broken Toes Need Follow-Up in the Fracture Clinic?. J Foot Ankle Surg 2016; 55(3): 488-91.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26961415" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26961415" target="_blank">www.ncbi.nlm.nih.gov - Bica D, Sprouse RA, Armen J. Rozpoznawanie i leczenie częstych złamań w obrębie stopy. Medycyna Praktyczna. https://www.mp.pl/medycynarodzinna/artykuly/199436,rozpoznawanie-i-leczenie-czestych-zlaman-w-obrebie-stopy,1 (dostep: 6.02.2024)
- Armagan OE, Shereff MJ. Injuries to the toes and metatarsals. Orthop Clin North Am 2001;32:1-10.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=PubMed&term=Orthop Clin North Am [ta]+AND+32[vol]+AND+1[page]" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=PubMed&term=Orthop Clin North Am [ta]+AND+32[vol]+AND+1[page]" target="_blank">PubMed
Autorzy
- Honorata Błaszczyk, Dr n. med., specjalista medycyny rodzinnej, Poradnia Lekarzy Rodzinnych w Łodzi (recenzent)
- Tomasz Tomasik, Dr hab. n. med., Prof. UJ, specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie (redaktor)
- Lino Witte, dr n. med., lekarz w