Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Niestabilność stawu skokowego

Streszczenie

  • Definicja: Wiotkość stawu skokowego spowodowana przyczyną mechaniczną lub funkcjonalną, zwykle jest to stan po urazie.
  • Częstość występowania: Częsta wśród sportowców. Zerwanie więzadeł zewnętrznych w 10-20% przypadkach prowadzi do przewlekłej niestabilności.
  • Objawy: Odnawiający się uraz skręcenia i uczucie niestabilności.
  • Badanie: Zwiększony zakres ruchu i/lub deficyty w ćwiczeniach równowagi.
  • Diagnostyka: Wywiad lekarski i badanie fizykalne, w indywidualnych przypadkach badanie rentgenowskie w celu odróżnienia niestabilności funkcjonalnej od mechanicznej.
  • Terapia: Terapią z wyboru jest trening nerwowo-mięśniowy, w razie potrzeby wspomagany taśmami kinezjologicznymi.

Informacje ogólne

Definicja

  • Wiotkość stawu skokowego spowodowana przyczyną mechaniczną lub funkcjonalną, zwykle jest to stan po urazie.

Częstość występowania

  • Częste, szczególnie rozpowszechnione wśród sportowców1
  • Niestabilność stawu skokowego występuje u około 10–20 na 100 osób po uprzednim zerwaniu więzadła pobocznego bocznego.
    • Zerwanie więzadła zewnętrznego jest najczęstszym urazem sportowym: 1 przypadek dziennie na 10 000 osób.

Etiologia i patogeneza

  • Niestabilność mechaniczna i/lub funkcjonalna2
  • Niestabilność mechaniczna
    • zerwanie lub nadmierne rozciągnięcie przyśrodkowego lub bocznego aparatu torebkowo-więzadłowego w wyniku urazu
      • w następstwie braku gojenia lub nadmiernie rozciągniętego, „luźnego” aparatu podtrzymującego
  • Niestabilność funkcjonalna, często po urazie
    • ograniczona propriocepcja
    • zaburzenie nerwowo-mięśniowe mięśni strzałkowych
      • zwykle aktywny stabilizator stawu skokowego

Czynniki predysponujące

  • Sporty z szybkimi zmianami kierunku, np. koszykówka3
  • Uraz stawu skokowego w wywiadzie
    • Ryzyko wystąpienia jest pięciokrotnie wyższe3.

ICD-10

  • M24.27 Choroby więzadeł: kostka i stopa [stęp, śródstopie, palce, staw skokowy, inne stawy stopy]
    • W tym niestabilność wtórna do starego urazu więzadła

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • Typowy wywiad lekarski i obraz kliniczny
  • W razie potrzeby zdjęcie rentgenowskie górnego stawu skokowego w projekcji przedniej w maksymalnej utrzymanej supinacji w porównaniu stron
    • rozróżnienie niestabilności funkcjonalnej i mechanicznej
    • Wartość tego badania jest niejasna, należy je wykonywać tylko w indywidualnych przypadkach z niepewnym rozpoznaniem.

Wywiad lekarski

  • Uraz stawu skokowego w wywiadzie
  • Uczucie niestabilności
    • odczuwalne szczególnie podczas gry w piłkę lub na nierównym terenie
  • Nawracające skręcenie kostki
  • Uporczywy ból
  • Skłonność do obrzęków

Badanie fizykalne

  • Zakres ruchu w stawie skokowym jest zwiększony w porównaniu z drugą kończyną.
  • Deficyty proprioceptywne w ćwiczeniach równowagi

Próba wysiłkowa

  • Porównanie z drugą stroną
  • Test szuflady przedniej do oceny ciągłości więzadła skokowo-strzałkowego przedniego (ligamentum talofibulare anterius)
    • stabilizacja podudzi dystalnie
    • Chwycić piętę i sprawdzić zakres przesunięcia przedniego.
    • fizjologia: przesunięcie o <2 mm, patologia: przesunięcie o>4 mm
  • Boczne i przyśrodkowe rozwarcie stawu skokowego górnego w porównaniu stron

Test równowagi

  • Ocena funkcji czuciowo-ruchowych
  • Pacjent stoi na jednej nodze, druga jest zgięta w stawie kolanowym pod kątem 90 stopni, ręce skrzyżowane przed klatką piersiową, wzrok skierowany do przodu.
  • Norma
    • Pacjent stoi na jednej nodze przez 1 minutę.
    • Korekta równowagi tylko stopą nogi, na której pacjent stoi.
  • Lekka patologia
    • Die Patienten stehen 1 Minute auf einem Bein.
    • Korekta za pomocą okrężnych ruchów ramion i stopy nogi, na której pacjent stoi.
  • Patologia
    • Pacjent stoi na jednej nodze przez 1 minutę i tylko od czasu do czasu dotyka podłogi drugą nogą.
    • Pacjent nie potrafi używać stopy nogi, na której stoi, do korekty równowagi, balansuje całym ciałem.
  • Silna patologia
    • Pacjent potrafi stać na jednej nodze tylko przez krótki czas.

Diagnostyka u specjalisty

  • Zdjęcia rentgenowskie w obciążeniu wykonuje się coraz rzadziej.
    • Najważniejsze są wywiad lekarski i badanie fizykalne.

Wskazania do skierowania do specjalisty

  • W przypadku nawracających skręceń i dolegliwości, które nie uległy poprawie pomimo leczenia zachowawczego, należy skierować pacjenta do ortopedy.

Lista kontrolna przy skierowaniu do specjalisty

niestabilność w górnym stawie skokowym

  • Cel skierowania
    • Diagnostyka potwierdzająca? Terapia? Orteza/taśmy kinezjologiczne? Leczenie chirurgiczne?
  • Wywiad lekarski
    • Początek? Uraz? Przebieg
    • Nawracające skręcenia? Umiejscowienie? Ograniczenia funkcjonalne podczas uprawiania sportu lub wykonywania codziennych czynności?
    • Inne istotne schorzenia?
    • Regularnie przyjmowane leki?
  • Badanie fizykalne
    • Górny staw skokowy: zwiększony zakres ruchu? Ból? Próba wysiłkowa? Test równowagi?
  • Badania uzupełniające
    • RTG? Ewentualnie z obciążeniem?

Terapia

Cele leczenia

  • Profilaktyka nawracających skręceń

Ogólne informacje o terapii

  • Terapią z wyboru jest trening nerwowo-mięśniowy2.
  • U większości pacjentów wystarczające jest leczenie zachowawcze obejmujące fizjoterapię i ćwiczenia.
  • Jeśli objawy są ciężkie, dobre wyniki można osiągnąć dzięki leczeniu chirurgicznemu.

Zalecenia dla pacjentów

  • Regularny trening nerwowo-mięśniowy, również do samodzielnego wykonywania
    • wskazówka: ćwiczenia na jedną nogę wykonywane podczas każdego mycia zębów

Farmakoterapia

  • W ostrej fazie paracetamol (4 x 1000 mg)4
    • równie skuteczne działanie przeciwbólowe jak NLPZ (3 x 50 mg diklofenaku)
    • mniejsza skłonność do obrzęków

Terapia zachowawcza

  • Trening nerwowo-mięśniowy2
    • poprawa propriocepcji
    • przywrócenie aktywnej stabilizacji poprzez lepszą kontrolę mięśni strzałkowych
  • Działania
    • deska balansująca5
    • ćwiczenia na jedną nogę w celu dynamicznej stabilizacji, np. wskakiwanie jedną nogą na chwiejne podłoże6
  • Mocny kinesiotaping
    • Zwiększa poczucie bezpieczeństwa pacjenta i zwykle nie ogranicza sprawności fizycznej7.

Leczenie chirurgiczne

  • Brak dowodów przemawiających za leczeniem chirurgicznym, nawet u sportowców wyczynowych lub w przypadku wysokiego stopnia niestabilności
    • w przypadku niepowodzenia leczenia zachowawczego trwającego kilka miesięcy, tylko w ostateczności
  • Anatomiczna rekonstrukcja aparatu podtrzymującego2

Zapobieganie

  • Odpowiednie obuwie sportowe
    • sięgające ponad kostkę
    • brak amortyzacji powietrznej w obszarze pięty
      • Silna amortyzacja pięty powoduje ponad czterokrotny wzrost ryzyka urazu3.
  • Oklejanie kostki taśmą kinezjologiczną przed aktywnością wysokiego ryzyka.
  • Ustrukturyzowany trening równowagi w ramach rozgrzewki przed pełnym obciążeniem
    • Skutecznie zapobiega skręceniom stawu skokowego8.

Przebieg, powikłania, rokowanie

Rokowanie

  • Dobre wyniki leczenia zachowawczego i funkcjonalnego, zwłaszcza u sportowców
    • dobra kontrola mięśniowa
  • Pięciokrotnie wyższe ryzyko ponownego urazu kostki po pierwszym urazie3
  • W około 1/3 przypadków po operacyjnej rekonstrukcji lub wzmocnieniu aparatu podtrzymującego utrzymuje się uczucie niestabilności stawu9.

Informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w Deximed

Ilustracje

Fußknochen von lateral.jpg
Kości stawu skokowego, widok z boku
Sprunggelenksbaender lateral.jpg
Więzadła zewnętrzne stawu skokowego
Sprunggelenksbaender med.jpg
Więzadła wewnętrzne stawu skokowego
Zerwanie więzadła zewnętrznego w stawie skokowym
Zerwanie więzadła zewnętrznego i więzadła piszczelowo-strzałkowego przedniego w stawie skokowym
Ligamentum-calcaneofibulare.jpg
Więzadła stawu skokowego, widok od tyłu

Źródła

Piśmiennictwo

  1. Wolfe MW, Uhl TL, McCluskey LC. Management of ankle sprains. Am Fam Physician 2001; 63: 93-104. American Family Physician
  2. Czajka CM, Tran E, Cai AN, et al. Ankle sprains and instability. Med Clin North Am 2014; 98(2): 313-29. www.ncbi.nlm.nih.gov
  3. McKay G, Goldie P, Payne W, et al. Ankle injuries in basketball: injury rate and risk factors. Br J Sports Med 2001; 35(2): 103-8. www.ncbi.nlm.nih.gov
  4. Lyrtzis C, Natsis K, Papadopoulos C, et al. Efficacy of paracetamol versus diclofenac for Grade II ankle sprains. Foot Ankle Int 2011; 32(6): 571-5. www.ncbi.nlm.nih.gov
  5. Clark VM, Burden AM. A 4-week wobble board exercise programme improved muscle onset latency and perceived stability in individuals with a functionally unstable ankle. Physical Therapy in Sport 2005; 6(4): online. e-space.mmu.ac.uk
  6. McKeon PO, Ingersoll CD, Kerrigan DC, et al. Balance training improves function and postural control in those with chronic ankle instability. Med Sci Sports Exerc 2008; 40(10): 1810-9. www.ncbi.nlm.nih.gov
  7. Halim-Kertanegara S, Raymond J, Hiller CE, et al. The effect of ankle taping on functional performance in participants with functional ankle instability. Phys Ther Sport 2017; 23: 162-7. www.ncbi.nlm.nih.gov
  8. McGuine TA, Keene JS. The effect of a balance training program on the risk of ankle sprains in high school athletes. Am J Sports Med 2006; 34: 1103-11. PubMed
  9. Young CC. Ankle Sprain. Medscape, last updated Jan 14, 2019. emedicine.medscape.com

Autorzy

  • Lino Witte, dr n. med., lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, specjalista w dziedzinie chorób wewnętrznych, Frankfurt
M2427
balansebrett
Instabilität im Sprunggelenk; Sprunggelenkinstabilität; Instabiles Sprunggelenk; Articulatio talcruralis; Verlängerte Außenbänder; Schubladentest; Supinationsdistorsion; Talar-Tilt-Test; Gleichgewichtstest; Propriozeptives Training
Niestabilność stawu skokowego
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja: Wiotkość stawu skokowego spowodowana przyczyną mechaniczną lub funkcjonalną, zwykle jest to stan po urazie. Częstość występowania: Częsta wśród sportowców. Zerwanie więzadeł zewnętrznych w 10-20% przypadkach prowadzi do przewlekłej niestabilności.
Medibas Polska (staging)
Niestabilność stawu skokowego
/link/adf41b85a12f45d693f28933eccc5988.aspx
/link/adf41b85a12f45d693f28933eccc5988.aspx
niestabilnosc-stawu-skokowego
SiteDisease
Niestabilność stawu skokowego
K.Reinhardt@gesinform.de
Kj.Reinhardt@gesinformmroz@konsylium24.depl
pl
pl
pl