Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Bakteryjne zapalenie kości i szpiku

Streszczenie

  • Definicja:Infekcja kości wywołana przez patogen, endogenna lub egzogenna.
  • Częstość występowania:Ok. 22 przypadki na 100 000 osób rocznie. U dzieci głównie ostre zapalenie kości i szpiku, u osób starszych przewlekłe zapalenie kości i szpiku.
  • Objawy:Gorączka, dreszcze, pogorszony ogólny stan fizyczny i miejscowe oznaki stanu zapalnego.
  • Wyniki badania: Oznaki miejscowego stanu zapalnego, zmniejszona mobilność sąsiednich stawów.
  • Diagnostyka:RTG w 2 płaszczyznach i RM, w razie potrzeby uzupełnione o TK.
  • Terapia:W postaci ostrej dożylna antybiotykoterapia, interwencja chirurgiczna w postaci przewlekłej.

Informacje ogólne

Definicja

  • Zakażenie kości przez patogeny ropotwórcze1-2
  • Podział na trzy kategorie:
    1. Droga zakażenia
      • egzogenne vs. endogenne (hematogenne)
    2. Czas trwania 
      • ostre vs. przewlekłe (rozwija się miesiącami, beznaczyniowa tkanka kostna)3
    3. Czas wystąpienia po zakażeniu/urazie
      • wczesne vs. późne (>4 tygodnie)
  • Wczesna diagnoza i identyfikacja patogenu są niezbędne do skutecznego leczenia4.
    • W przypadku przejścia do postaci przewlekłej z beznaczyniowymi obszarami kostnymi interwencja chirurgiczna jest nieunikniona.
  • Należy rozróżnić przewlekłe niebakteryjne zapalenie kości i szpiku.
    • choroba autozapalna kości
    • bardzo rzadka, zapadalność wynosi 1:250 000–1:1 000 000
    • synonimy
      • u dzieci przewlekłe, nawracające, wieloogniskowe zapalenie kości i szpiku (CRMO – chronic recurrent multifocal osteomyelitis)
      • u młodzieży i dorosłych zespół SAPHO
    • zwykle łagodny przebieg, leczenie objawowe NLPZ

Częstość występowania

  • Zapadalność
    • 21,8 przypadków na 100 000 osób rocznie5
      • wzrost zapadalności wraz z wiekiem
        • 8,8 przypadków na 100 000 osób rocznie u dzieci w wieku <18 lat>
        • 88,3 przypadków na 100 000 osób rocznie wśród seniorów w wieku >80 lat
    • Zapadalność u dzieci była stabilna w ciągu ostatnich 40 lat, ale potroiła się u seniorów w wieku powyżej 60 lat5.
      • prawdopodobnie ze względu na rosnącą średnią długość życia i warunki predysponujące, takie jak cukrzyca i PAD2
  • Wiek
    • ostre zapalenie kości i szpiku często u dzieci
      • 8 przypadków na 100 000 dzieci rocznie, z czego 50% <5 lat >6
  • Płeć
    • Mężczyźni chorują około od 1,5 do 2 razy częściej niż kobiety5.
  • Droga zakażenia
    • 20% hematogenne, 80% egzogenne7
  • Patogeny
    • gronkowiec złocisty w od 44 do 90% przypadków5,8
  • Umiejscowienie
    • Najczęściej dotyczy to kończyny dolnej4.

Etiologia i patogeneza

  • Mechanizm infekcji9
    • endogenne: hematogenne rozprzestrzenianie się
    • egzogenne: bezpośrednie zakażenie kości, np. pourazowe lub pooperacyjne
      • Do 50% wszystkich otwartych złamań wiąże się z zapaleniem kości i szpiku7, często wielobakteryjnym.
  • Mikrobiologia
    • większość przypadków spowodowanych gronkowcami
      • gronkowiec złocisty, a następnie gronkowiec skórny, coraz częściej również MRSA8
    • Drugą najczęstszą przyczyną są paciorkowce.5

Patofizjologia1

  • Choroba dotyczy głównie przynasady.
    • wyraźna sieć naczyń włosowatych o niskiej prędkości przepływu
      • Przeniesienie się bakterii jest łatwiejsze.
  • Ropne zapalenie wywołane przez bakterie
    • ucisk kostnych kanałów naczyniowych spowodowany stanem zapalnym w przypadku niedostatecznego leczenia
      • niedokrwienie, martwica tkanek i kości
      • tworzenie się sekwestrów (beznaczyniowych fragmentów kości) = przewlekłe zapalenie kości i szpiku
        • Do obszaru beznaczyniowego nie mogą dotrzeć antybiotyki i komórki zapalne.
        • przetrwanie bakterii w tym obszarze na trwałe
        • U dzieci to ognisko septyczne nazywane jest „ropniem Brodiego“.

Czynniki predysponujące

  • Młody wiek
    • Silne unaczynienie płytek wzrostowych poprzez sieci naczyń włosowatych
      • Zmniejszona prędkość przepływu ułatwia przenoszenie się bakterii.
  • Zaawansowany wiek
    • Niewydolność naczyniowa ze zmniejszoną perfuzją kości
      • Komórki immunologiczne nie docierają do miejsca zakażenia.
  • Niedokrwistość sierpowatokrwinkowa7
  • Immunosupresja
  • Cukrzyca i choroba okluzyjna tętnic obwodowych10
    • Niewydolność naczyniowa (patrz wyżej)

Czynniki ryzyka

  • Bezpośrednie zakażenie w wyniku otwartego złamania, zabiegu chirurgicznego, rany postrzałowej, aspiracyjnej biopsji diagnostycznej lub wstrzyknięcia leku/narkotyku.
  • Wtórne zapalenie kości i szpiku w następstwie hematogennego rozprzestrzeniania się pierwotnego ogniska zakażenia (najczęściej u dzieci).

ICD-10

  • M86 Zapalenie kości i szpiku
    • M86.0 Ostre krwiopochodne zapalenie kości i szpiku
    • M86.1 Inne postacie ostrego zapalenia kości i szpiku
    • M86.2 Podostre zapalenie kości i szpiku
    • M86.3 Przewlekłe wieloogniskowe zapalenie kości i szpiku
    • M86.4 Przewlekłe zapalenie kości i szpiku z drenującą zatoką
    • M86.5 Inne postacie przewlekłego krwiopochodnego zapalenia kości i szpiku
    • M86.6 Inne postacie przewlekłego zapalenia kości i szpiku
    • M86.8 Inne postacie zapalenia kości i szpiku
    • M86.9 Zapalenie kości i szpiku, nieokreślone

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • Często niespecyficzne objawy7
  • Klasyczne objawy zapalenia:
    • bóle w chorej kości, opuchlizna, zaczerwienienie, nadmierne ucieplenie
    • nie zawsze obecne, często ustępują po 5 do 7 dniach4
  • Procedura obrazowania: RTG oraz RM i ewentualnie TK jest przydatne.
    • Na zdjęciu rentgenowskim wczesnymi objawami są utrata konturów kości i demineralizacja.
    • Badanie RM jest lepsze niż TK i może wykryć zapalenie kości i szpiku 3 do 5 dni po wystąpieniu choroby.11
    • RM: Czułość >90% i swoistość >90% w przypadku ostrego zapalenia kości i szpiku12-13
  • Reprezentatywny materiał do badania powinien zostać pobrany z zakażonego obszaru w sterylnych warunkach przed rozpoczęciem antybiotykoterapii.
    • Wymazy z przetok lub powierzchownych ran są nieodpowiednie.

Diagnostyka różnicowa

Postać ostra

Postać przewlekła

Zapalenie kości i szpiku kręgów (zapalenie stawów kręgosłupa)

  • Przerzuty w kościach

Wywiad lekarski

  • Dokładne zapytanie o wcześniejsze urazy (egzogenne) i zakażenia (endogenne)
  • Dzieci
    • Objawy są często ostre i obejmują gorączkę, dreszcze, znaczne pogorszenie ogólnego stanu fizycznego i ból kości14.
    • Często występują objawy miejscowego stanu zapalnego.
    • Dziecko nie chce poruszać chorą kończyną.
  • Małe dzieci
    • Objawy i dolegliwości są często rozproszone.
    • utrzymywanie rąk i nóg nieruchomo bez wcześniejszego urazu
  • Dorośli
    • W tym przypadku objawy mogą rozwinąć się powoli i być mniej oczywiste.
      • Często przebieg przewlekły
    • często egzogenne w przypadku przewlekłych otwartych ran15
    • Szczególnie często dotyczy to osób cierpiących na cukrzycę16 oraz pacjentów z protezami stawów.
      • U od 1 do 2% pacjentów z protezami w przebiegu choroby rozwija się zapalenie kości i szpiku17.
    • zapalenie kości i szpiku kręgów
      • Głównie z powodu hematogennego rozprzestrzeniania się.
      • Zazwyczaj dotyczy to odcinka lędźwiowego kręgosłupa18.

Badanie przedmiotowe

  • Sprawdzenie powierzchni ciała pod kątem możliwych miejsc wniknięcia (przewlekłe owrzodzenia, blizny z trudno gojącymi się ranami)19.
  • Pogorszony ogólny stan fizyczny z gorączką lub dreszczami
  • Miejscowe objawy zapalenia
  • Ból w przypadku zajęcia okostnej
  • Często ograniczona mobilność sąsiednich stawów

Badania laboratoryjne

  • W celu monitorowania przebiegu ostrej choroby, jak również choroby przewlekłej należy określić liczbę leukocytów i wartość CRP.
    • nie zawsze zwiększona u małych dzieci20

Diagnostyka obrazowa

  • RTG
    • Radiografia projekcyjna (prześwietlenie kości w 2 płaszczyznach) powinna być stosowana jako badanie wstępne w przypadku podejrzenia zapalnego zaburzenia kości (zapalenia kości i szpiku).
    • Radiografia projekcyjna nie powinna być stosowana samodzielnie do diagnostyki różnicowej między chorobami zapalnymi i nowotworowymi kości.
  • RM
    • Rezonans magnetyczny powinien być wykorzystywany do diagnostyki różnicowej wobec innych zaburzeń kości.
    • W celu oceny rozprzestrzeniania się stanu zapalnego należy zastosować rezonans magnetyczny.
  • TK
    • Tomografia komputerowa nie powinna być stosowana jako wstępne badanie w kierunku zapalenia kości i szpiku.
    • Tomografia komputerowa może przyczynić się do rozpoznania zapalenia kości i szpiku na podstawie struktury kostnej i wzoru konturu.
    • Tomografia komputerowa może być stosowana w przedoperacyjnej planimetrii przewlekłego zapalenia kości i szpiku.
  • Scyntygrafia
    • W celu wykluczenia zapalenia kości i szpiku można wykonać 3-fazową scyntygrafię szkieletu.
  • TK PET
    • Badanie FDG-PET/TK może być stosowane do diagnozowania przewlekłego zapalenia kości i szpiku w obszarze implantu.

Mikrobiologia

  • Standardem diagnostycznym jest badanie histopatologiczne (w celu wykrycia martwicy) i mikrobiologiczne chorej kości21.
    • Szczególnie odpowiednie są biopsje śródoperacyjne.
  • Posiew krwi jest dodatni w połowie wszystkich przypadków22.
  • Antybiotykoterapię należy rozpocząć dopiero po pobraniu próbek.
  • Negatywny wynik diagnostyki mikrobiologicznej nie wyklucza obecności zakaźnego zapalenia kości i szpiku.

Wskazania do hospitalizacji

  • W przypadku podejrzenia zapalenia kości i szpiku chorzy powinny zostać natychmiast przyjęci do szpitala.

Lista kontrolna dotycząca hospitalizacji

Zakażenia ortopedyczne, podostre lub przewlekłe choroby ze stopniowym pogarszaniem się stanu zdrowia

  • Cel skierowania do szpitala
    • Diagnostyka? Terapia zachowawcza? Operacja?
  • Wywiad lekarski
    • Początek? Pierwotne leczenie? Przebieg i rozwój?
    • Objawy? Stopień ograniczenia sprawności?
    • Inne istotne choroby?
    • Aktualnie przyjmowane leki?
  • Badanie przedmiotowe
    • Ogólny stan fizyczny? Gorączka? Dreszcze?
    • Objawy miejscowe?
  • Badania uzupełniające
    • CRP, leukocyty
    • Bakteriemia?
    • Wyniki badań rentgenowskich? Wyniki innych procedur diagnostyki obrazowej, zwłaszcza TK i RM

Terapia

Cele leczenia

  • Wyleczenie zakażenia.
  • Zapobieganie przejściu do postaci przewlekłej.
  • Zapobieganie powikłaniom.

Ogólne informacje o terapii

  • Konieczne jest leczenie szpitalne.
  • Dążenie do szybkiego pobierania próbek tkanek w celu identyfikacji patogenów.
  • Unieruchomienie i wyliczone dożylna dawkowanie antybiotyków
    • Jeśli nie ma odpowiedzi na antybiotyki, konieczne jest chirurgiczne opracowanie rany.
  • Analgezja paracetamolem (dzieci) lub NLPZ (dorośli)
  • Profilaktyka przeciwzakrzepowa

Zalecenia dla pacjentów

  • Odpoczynek w łóżku
  • Uniesienie dotkniętego obszaru
  • Leki przeciwbólowe
  • Szybkie udanie się do szpitala

Ostre zapalenie kości i szpiku

  • Antybiotykoterapia przez 4 do 6 tygodni, początkowo dożylnie10
    • przy zadowalającym obrazie klinicznym i niskimi wartościami CRP/OB doustna antybiotykoterapia możliwa po 2 tygodniach

Obliczona wstępna terapia pozajelitowa u dorosłych

  • 1. wybór: antybiotyk beta-laktamowy o szerokim spektrum działania
  • Amoksycylina/kwas klawulanowy
    • 3 x 2,2 g lub 60-100 mg/kg – lub –
  • Ampicylina/sulbaktam
    • 3 x 3 g lub 100–150 mg/kg
  • W przypadku uczulenia na penicylinę: klindamycyna
    • 3 x 0,6 g

Celowana antybiotykoterapia

  • W razie potrzeby dostosowywanie antybiotyków w zależności od obecności patogenu i od antybiogramu23

Obliczona antybiotykoterapia u dzieci 24

  • Szczególnie u dzieci zaleca się szybkie rozpoczęcie leczenia dożylnego Antybiotykoterapia konieczna, aby uniknąć uszkodzenia płytki wzrostowej (miejsca predysponującego do zapalenia kości i szpiku).
  • Noworodki <3 miesięcy>
    • penicylina oporna na penicylinazę (oksacylina) + gentamycyna
  • Dzieci >3 miesięcy
    • penicylina oporna na penicylinazę (oksacylina) lub
    • cefalosporyna III generacji 
  • W przypadku podejrzenia MRSA (pacjenci hospitalizowani, z obniżoną odpornością)
    • klindamycyna

Przewlekłe zapalenie kości i szpiku

  • Ponieważ w przewlekłym zapaleniu kości i szpiku rozwinęły się już beznaczyniowe fragmenty kości, nie są one już podatne na antybiotykoterapię i można je leczyć tylko chirurgicznie.
  • Miejscowe leczenie chirurgiczne powinno obejmować makroskopowo zainfekowaną kość i tkanki miękkie.
  • Leczenie chirurgiczne zakaźnego zapalenia kości i szpiku powinno być uzupełnione ogólnoustrojową chemioterapią przeciwbakteryjną.
  • Leczenie chirurgiczne można połączyć z miejscową terapią przeciwbakteryjną.
    • np. łańcuchy gentamycyny
    • Baza dowodowa jest kontrowersyjna7.
    • Powszechne w Europie, zwykle nie wykonywane w Ameryce Północnej.

Zakażenia u pacjentów z ciałami obcymi

  • W szczególności protezy stawów1
    • Przyczyną mogą być również drobnoustroje o niskiej patogenności.
    • Ryzyko jest najwyższe w ciągu pierwszych dwóch lat po implantacji.
  • W przypadku przewlekłej infekcji należy usunąć wprowadzony materiał implantu.
  • Wymiana protezy stawu jest często wykonywana w dwóch etapach:
    1. W pierwszej kolejności usuwa się zainfekowaną protezę, a pacjentowi podaje się antybiotykoterapię przez okres do 6 tygodni, w zależności od wyniku antybiogramu.
    1. Następnie wszczepiana jest nowa proteza stawu.

Zapobieganie

  • Profilaktyka antybiotykowa w celu zapobiegania zakażeniom ran po interwencji chirurgicznej w przypadku złamania szyjki kości udowej i implantacji protezy stawu biodrowego lub kolanowego25.
  • Wczesne leczenie antybiotykami otwartych złamań26.

Przebieg, powikłania i rokowanie

Powikłania

  • Przejście w przewlekłe zapalenie kości i szpiku przy nieodpowiednim leczeniu
  • Rozprzestrzenianie się infekcji na sąsiednie kości i stawy
  • Złamania patologiczne
    • w 5% wszystkich przypadków ostrego zapalenia kości i szpiku wywołanego przez gronkowiec złocisty u dzieci27
  • Sepsa z niewydolnością wielonarządową28
  • Nawrót zapalenia kości i szpiku może prowadzić do niedokrwistości, utraty masy ciała i osłabienia.
  • Zapalenie kości i szpiku kręgów

Rokowanie

  • Jeśli sterylność tkanek zostanie osiągnięta po 2 do 4 tygodniach, rokowanie w większości przypadków jest dobre.
  • W przypadku zapalenia stawów kręgosłupa rokowanie w odniesieniu do wyleczenia mikrobiologicznego jest często dobre, ale problemy z plecami mogą się utrzymywać.
  • Objawy kliniczne utrzymujące się dłużej niż 10 dni wynikają z rozwoju martwicy kości i przewlekłego zapalenia kości i szpiku29
  • Przewlekłe zapalenie kości i szpiku jest szczególnie powszechne w kończynach dolnych i u osób z zaburzeniami krążenia, np. cukrzycą7.
  • Śmiertelność <1%>28

Dalsze postępowanie

  • W celu monitorowania przebiegu ostrej choroby, jak również choroby przewlekłej należy określić liczbę leukocytów i wartość CRP.

Informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w Deximed

Źródła

Piśmiennictwo

  1. Lew DP, Waldvogel FA. Osteomyelitis. Lancet 2004; 364: 369-79. PubMed
  2. Hatzenbuehler J, Pulling TJ. Diagnosis and management of osteomyelitis. Am Fam Physician 2011; 84: 1027-33. American Family Physician
  3. Mylona E, Samarkos M, Kakalou E, Fanourgiakis P, Skoutelis A. Pyogenic vertebral osteomyelitis: a systematic review of clinical characteristics. Semin Arthritis Rheum 2009; 39: 10-7. PubMed
  4. Concia E, Prandini N, Massari L, et al. Osteomyelitis: clinical update for practical guidelines. Nucl Med Commun 2006; 27(8): 645-60. www.ncbi.nlm.nih.gov
  5. Kremers HM, Nwojo ME, Ransom JE, et al. Trends in the epidemiology of osteomyelitis: a population-based study, 1969 to 2009. J Bone Joint Surg Am 2015; 97(10): 837-45. www.ncbi.nlm.nih.gov
  6. Gutierrez K. Bone and joint infections in children. Pediatr Clin North Am 2005; 52: 779-94. PubMed
  7. Kushner S. Osteomyelitis. Medscape, last updated Mar 01, 2018. emedicine.medscape.com
  8. Aragón-Sánchez J, Lázaro-Martínez JL, Quintana-Marrero1 Y, et al. Are diabetic foot ulcers complicated by MRSA osteomyelitis associated with worse prognosis? Outcomes of a surgical series. Diabet Med 2009; 26: 552-5. PubMed
  9. Cierny G III, Mader JT, Penninck JJ. A clinical staging system for adult osteomyelitis. Clin Orthop Relat Res 2003; (414): 7-24. www.ncbi.nlm.nih.gov
  10. Calhoun JH, Manring MM. Adult osteomyelitis. Infect Dis Clin North Am 2005; 19(4): 765-86. www.ncbi.nlm.nih.gov
  11. Pineda C, Espinosa R, Pena A. Radiographic imaging in osteomyelitis: the role of plain radiography, computed tomography, ultrasonography, magnetic resonance imaging, and scintigraphy. Semin Plast Surg 2009; 23: 80-9. PubMed
  12. Kapoor A, Page S, Lavalley M, Gale DR, Felson DT. Magnetic resonance imaging for diagnosing foot osteomyelitis: a meta-analysis. Arch Intern Med 2007; 167: 125-32. PubMed
  13. Termaat MF, Raijmakers PG, Scholten HJ, Bakker FC, Patka P, Haarman HJ. The accuracy of diagnostic imaging for the assessment of chronic osteomyelitis: a systematic review and meta-analysis. J Bone Joint Surg Am 2005; 87: 2464-71. PubMed
  14. Saavedra-Lozano J, Mejias A, Ahmad N, et al. Changing trends in acute osteomyelitis in children: impact of methicillin-resistant Staphylococcus aureus infections. J Pediatr Orthop 2008; 28: 569-75. PubMed
  15. Pollak AN, Jones AL, Castillo RC, Bosse MJ, MacKenzie EJ; LEAP Study Group. The relationship between time to surgical debridement and incidence of infection after open high-energy lower extremity trauma. J Bone Joint Surg Am 2010; 92: 7-15. PubMed
  16. Caputo GM, Cavanagh PR, Ulbrecht JS, Gibbons GW, Karchmer AW. Assessment and management of foot disease in patients with diabetes. N Engl J Med 1994; 331: 854-60. New England Journal of Medicine
  17. Darouiche RO, Landon GC, Klima M, Musher DM, Markowski J. Osteomyelitis associated with pressure sores. Arch Intern Med 1994; 154: 753-58. PubMed
  18. Zimmerli W. Clinical practice. Vertebral osteomyelitis. N Engl J Med 2010; 362: 1022-9. New England Journal of Medicine
  19. Gross T, Kaim AH, Regazzoni P, et al. Current concepts in posttraumatic osteomyelitis: a diagnostic challenge with new imaging options. J Trauma 2002; 52(6): 1210-9. www.ncbi.nlm.nih.gov
  20. Unkila-Kallio L, Kallio MJ, Eskola J, Peltola H. Serum C-reactive protein, erythrocyte sedimentation rate, and white blood cell count in acute hematogenous osteomyelitis of children. Pediatrics 1994; 93: 59-62. Pediatrics
  21. Lipsky BA, Berendt AR, Deery HG, et al.; Infectious Diseases Society of America. Diagnosis and treatment of diabetic foot infections. Plast Reconstr Surg 2006; 117(7 suppl): 212S-238S. www.ncbi.nlm.nih.gov
  22. Chen WL, Chang WN, Chen YS, et al. Acute community-acquired osteoarticular infections in children: high incidence of concomitant bone and joint involvement. J Microbiol Immunol Infect 2010; 43: 332-8. PubMed
  23. Roblot F, Besnier JM, Juhel L, et al. Optimal duration of antibiotic therapy in vertebral osteomyelitis. Semin Arthritis Rheum 2007; 36: 269-77. PubMed
  24. Castellazzi L, Mantero M, Esposito S. Update on the Management of Pediatric Acute Osteomyelitis and Septic Arthritis. Int J Mol Sci 2016; 17(6): 855. www.ncbi.nlm.nih.gov
  25. Boxma H, Broekhuizen T, Patka P, Oosting H. Randomised controlled trial of single-dose antibiotic prophylaxis in surgical treatment of closed fractures: the Dutch Trauma Trial. Lancet 1996; 347: 1133-37. PubMed
  26. Brook I, Frazier EH. Aerobic and anaerobic microbiology of infection after trauma. Am J Emerg Med 1998; 16: 585-91. American Journal of Emergency Medicine
  27. Belthur MV, Birchansky SB, Verdugo AA, et al. Pathologic fractures in children with acute Staphylococcus aureus osteomyelitis. J Bone Joint Surg Am 2012; 94(1): 34-42. www.ncbi.nlm.nih.gov
  28. Chiappini E, Mastrangelo G, Lazzeri S. A Case of Acute Osteomyelitis: An Update on Diagnosis and Treatment. Int J Environ Res Public Health 2016; 13(6): 539. www.ncbi.nlm.nih.gov
  29. Norden C, Nelson JD, Mader JT, Calandra GB. Evaluation of new anti-infective drugs for the treatment of infections of prosthetic hip joints. Clin Infect Dis 1992; 15 :(suppl 1) S177-81. www.ncbi.nlm.nih.gov

Autorzy

  • Lino Witte, dr n. med., lekarz w trakcie specjalizacji z medycyny wewnętrznej, Frankfurt
M86; M860; M861; M862; M863; M864; M865; M866; M868; M869
Osteomyelitt; osteomyelitt; brodies abscess; Osteomyelit; l70 infektion i muskuloskeletalt organ; benröta; m86 osteomyelit (benröta); Osteomyelit:; Osteomyelitis, bakterielle
Knocheninfektion; endogen; exogen; Szintigraphie; Granulozytenszintigraphie; Infektion des Knochens; Entzündliche Veränderung des Knochengewebes; Staphylokokken; MRSA; Streptokokken; Vertebrale Osteomyelitis; Spondylitis; Knochenschmerzen
Bakteryjne zapalenie kości i szpiku
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja:Infekcja kości wywołana przez patogen, endogenna lub egzogenna. Częstość występowania:Ok. 22 przypadki na 100 000 osób rocznie. U dzieci głównie ostre zapalenie kości i szpiku, u osób starszych przewlekłe zapalenie kości i szpiku.
Medibas Polska (staging)
Bakteryjne zapalenie kości i szpiku
/link/c52ba9ae9eaf4544aa2396b59bcab151.aspx
/link/c52ba9ae9eaf4544aa2396b59bcab151.aspx
bakteryjne-zapalenie-kosci-i-szpiku
SiteDisease
Bakteryjne zapalenie kości i szpiku
K.Reinhardt@gesinform.de
j.mroz@konsylium24.pl
pl
pl
pl