Niewielkie powierzchowne oparzenia skóry można zazwyczaj leczyć samodzielnie bez pomocy medycznej, choć istnieją pewne wyjątki (patrz artykuł Ocena oparzenia, stopień i zakres). Poważne oparzenia muszą być zawsze leczone przez personel medyczny.
Leczenie w fazie ostrej
Pierwsze działania podjęte natychmiast po wystąpieniu oparzenia mogą mieć znaczący wpływ na ostateczny wynik. Zasadniczo ważne jest, aby utrzymywać uszkodzenie skóry na jak najniższym poziomie. Oparzenia należy ostrożnie schładzać, pomocne mogą się często okazać również środki przeciwbólowe. Oparzenie należy przykryć na sucho sterylnymi lub czystymi ściereczkami. Nie Ratownicypowinno nie powinnisię stosować kremów, ani maści itp.
Ponieważ ofiary poważnych oparzeń mogą być nieprzytomne, należy stale sprawdzać puls i oddech. Jeśli osoba jest nieprzytomna, należy natychmiast wezwać lekarza pogotowia ratunkowego (jeśli jeszcze tego nie zrobiono). Jeśli pacjent nie oddycha, należy rozpocząć resuscytację.
ZatrzymanieZapobieganie procesudalszym powstawaniauszkodzeniom obrażeńtermicznym
W razieprzypadku wypadku z poparzeniem pierwsząpierwszym rzeczą, którą należy zrobić,krokiem jest próba usunięciacie źródła ciepła lub wyciągniwyjęciacie osoby z niebezpiecznej strefy, bezjednocześnie narażaniadbając siebieo nawłasne niebezpieczebezpieczeństwo. MoGorące przedmioty, jak żnaelazko naczy przykgorąca pładyta kuchenki, należy usunąć gorącelub żelazko,oddalić. odciągnąćNatychmiast osobęusuń odz poparzonej osoby gorącej płyty kuchenki. Gorące, płonące lub zwęglone tekstylia lub odzież należy natychmiast usunąćubrania, najlepiej za pomocużywając nożyczek. Jeśli jednak tkaninaubranie przywarłao do skóry, należynie jąpróbuj pozostawigo usuwać na miejscu. Ogień należy gasić wodą, kocem lub obracającprzez obrócenie płonącącej osobęosoby na podłodze. PodczasWszelkie wykonywaniadziałania tejratunkowe czynnościpowinny osobabyć ratującapodejmowane powinna uwaostrożaćnie, aby nie zraniuniknąć sięryzyka płomieniamidla (zadbajsiebie oi własne bezpieczeństwo!)poszkodowanego.
Oparzenia asfaltem należy chłodzić wodą. AsfaltNie nienależy powinien bypróbować usuwanyusuwać asfaltu z obszaru oparzenia, ponieważ może to doprowadzić do dalszego uszkodzenia skóry. W przypadku oparzeń elektrycznych przed udzieleniem pierwszej pomocy należy wyłączyć zasilanie i odłączyć poszkodowanego od źródła zasilania. Jeśli Aleistnieje uwaga:podejrzenie, nigdyże przepływ prądu nie przostał przerwany, konieczne jest bezpieczne przesunięcie poszkodowanego, unikając bezpośredniego kontaktu i używając izolujących przedmiotóbuj samodzielnie odłączać osoby od linii wysokiego napięcia — może to również zagrażać Twojemu życiu. Tylko profesjonaliści mogą przeprowadzić takie działaniaw.
Jeśli jestdoszło todo poważnynego urazurazu, należy natychmiast zadzwonić pod numer alarmowy. WsparcieJuż ipodczas pomocrozmowy telefonicznej można uzyskać jużwsparcie podczasi kontaktu telefonicznegopomoc. Poważne obrażenia toobejmują np.na przykład rozległe oparzenia, które obejmujące całe stawy, całą kończynę lub twarz, twarza lubtakże takie, którymre towarzyszpowodują duże pęcherze, głębokie rany z brązowymi przebarwieniami skóry lub nawet uszkodzoną tkanką mięśniową (oparzenia). Dzieci w wieku poniżej 2 lat zawsze powinny zawsze otrzymywabyć opiekękierowane medycznądo opieki medycznej lub szpitalną;szpitalnej, dotyczypodobnie tojak również pacjentówpacjenci w wieku poniżej 8 lat lub powyżej 60 lat, chyba że oparzenie jest bardzo niewielkiemałe. Leczenie szpitalne jest również zalecane dla osób z istniejącymi wcześniej istniejącymi schorzeniami. Jeśli istnieje podejrzenie, że pacjent prawdopodobnie wdychał gorące gazy, (np.na przykład dym w przypadku pożaru), lub wdoszło przypadkudo oparzenia spowodowanego prądem elektrycznym, zawsze koniecznekonieczna jest również leczenienatychmiastowa lubinterwencja pomoc doraźnamedyczna.
Schładzanie oparzeń
Osoby udzielające pierwszej pomocy powinny najpierw (lub po wezwaniu pogotowia ratunkowego) aktywnie schłodzić małe i średnie rany; ma to działanie przeciwbólowe.
Do (zokreślenia wyjpowierzchni oparzenia najczęściej używa się "reguły dziewiątkiemtek", mainaczej znanej jako "regułycha dzieciWallace'a". Według niej, powierzchnia kończyny górnej i osóbgłowy nieprzytomnychwynosi około 9%, patrzpodczas poniżej)gdy kończyna dolna, powierzchnia przednia tułowia i tylna to około 18%. PoniższaInnym zasadasposobem pomagajest oszacowaćzastosowanie rozmiar"reguły oparzenia:dłoni", gdzie powierzchnia dłoni dziecka zajmujeodpowiada 1% powierzchni jego ciała. Rany o wielkości do 4% (takie jak przedramię osoby dorosłej) powinny być chłodzone — ale większe nie powinny.
Chłodzenie powinno rozpocząć się dość szybko. Płucz oparzone miejsce przez około 10–15- 20 minut letnią bieżącą wodą (15–20°C), np. pod prysznicem. Nie należy stosować lodowatej wody, ponieważ nadmierny bodziec zimna powoduje zwężenie małych naczyń krwionośnych w skórze (skurcz naczyń), co początkowo zmniejsza przepływ krwi, a następnie znacznie go zwiększa po schłodzeniu i może jeszcze bardziej pogorszyć skutki urazu. Odmrożenia skóry mogą powodować równie duże szkody, co oparzenia!
W przypadku schłodzenia dużych obszarów skóry (np. klatki piersiowej i brzucha), temperatura ciała może spaść; dotyczy to zwłaszcza dzieci. Stan może w związku z tym ulec pogorszeniu. Schładzaj wyłącznie oparzenie, nie pacjenta! Dlatego duże oparzenia mogą być schładzane tylko przez krótki czas, a małe dzieci i osoby nieprzytomne nie powinny być schładzane w ogóle. Oparzenia spowodowane substancjami chemicznymi (np. kwasami) należy, jeśli to możliwe, spłukać dużą ilością letniej wody.
Wyjątkiem jest wapno niegaszone, czyli tlenek wapnia, który w kontakcie z wodą ulega egzotermicznej reakcji chemicznej. Należy je usuwać na sucho, a dopiero potem skórę wypłukać wodą.
Uśmierzanie bólu (analgezja)
Oparzenia powodują odsłonięcie zakończeń nerwowych. Może to prowadzić do silnego bólu. Schłodzenie i okrycie oparzenia złagodzi ból. W wielu przypadkach jest to wystarczające. W przeciwnym razie można podać środki przeciwbólowe, takie jak ibuprofen.
Opatrzenie oparzenia
Po schłodzeniu oparzenie, należy okryć. Jeśli uraz wymaga leczenia, można zastosowaprzykryć następujące środki pierwszej pomocy.
Ranranę oparzeniową należy okryć. W razieprzypadku potrzebypoważnych oparzeń, należy również okryć poszkodowanego, aby zapewnić mu ciepło (w przypadku poważnych oparzeń). Miejsce urazu moMożna okryto zrobić na kilka sposobów., Najprostszymna sposobem jestprzykład nałożenieeniem czystej bawełnianej szmatki, np.czystego ręcznika lub poszewki na poduszkę. Koc zapewniarównież pacjentowimoże pomóc w utrzymaniu ciepłoa.
NaleWażyne unikaćjest unikanie mokrych okładów na dużych powierzchniach., Utrataponieważ utrata ciepła podczas transportu do szpitala może być istotna. Na tym etapie nieNie należy nakładarównież stosować kremów ani maści na zranione miejsca. Mow tym momencie, ponieważ może to utrudnić ocenę ran oparzeniowych, gdy dana osoba będzie badana przez lekarza lub przyjmowanapersonel medyczny podczas przyjęcia do szpitala.
Oczyszczanie oparzenia
W przypadku drobnych oparzeń, które można leczyć samodzielnie, przed założeniem opatrunku należy oczyścić ranę. Świeże oparzenie jest praktycznie sterylne, idlatego naleważyne zajest wszelkązachowanie cenętego zachować ten stanstanu. Należy czyCzyścić ranę sterylną wodą lub łagodnym roztworem mydła. PPamięcherzetaj, powinnyaby pozostanie przebijać nienaruszonepęcherzy, ponieważ istniejeich ryzykootwarcie może prowadzić do ryzyka infekcji podczas ich otwierania. Jeśli powstałypęcherze są większe pęcherze lub jeśli pęcherze pękły, zaleca się skorzystaćskorzystanie z pomocy medycznej.
Opatrunek
Małe, powierzchowne oparzenia można leczyć miejscowo maścią lub kremem, ia następnie przykryć suchym kompresem i bandażem. JeśliW ranaprzypadku niebraku ulegniepoprawy poprawierany lub pojawiąpojawienia się oznakioznak stanu zapalnego, zaleca się konsultację lekarską, o ile nie nastąpizostałoa toona już wcześniej, konsultację lekarskąprzeprowadzona. W przypadku poważnych oparzeń, ― gdy osoba poszkodowana wymagawymagających leczenia przez personel medyczny, ―stosuje dostsiępne są specjalistyczne opatrunki, np.takie jak bandaże/ lub gaza z maścią lub wazeliną, aby opatrunekzapobiec nieprzywieraniu przywierałopatrunku do rany.
Dodatkowe informacje
- Oparzenia
- Ocena oparzenia, stopień i zakres
- Leczenie oparzeń
- Oparzenia I i II stopnia
Autorzy
- Susanne Meinrenken, dr n. med., Brema
- Lek. Marcin Major , recenzent/edytor, Kraków