Definicja: Choroba zapalna przewodu pokarmowego z naciekiem eozynofilowym w przewodzie pokarmowym.
Częstość występowania: Rzadko.
Objawy: Niespecyficzne objawy w postaci bólu brzucha, nudności i biegunki.
Obraz kliniczny: Brak swoistych objawów klinicznych.
Diagnostyka: Endoskopia z dodatnim wynikiem badania histologicznego w kierunku nacieków eozynofilowych.
Leczenie: Optymalne leczenie choroby nie zostało jednoznacznie ustalone; zaleca się eliminację alergenów i/lub podawanie glikokortykosteroidów.
Informacje ogólne
Definicja
Eozynofilowe zapalenie żołądka i jelit (eosinophilic gastroenteritis — EG) lub eozynofilowe choroby przewodu pokarmowego (eosinophilic gastrointestinal disorders — EGID) to rzadkie przewlekłe choroby zapalne przewodu pokarmowego1
Obraz kliniczny obejmuje nieswoiste objawy, takie jak ból brzucha, nudności, wymioty, biegunke lub redukcje masy ciała.
Jak wynika z badania histologicznego, choroba charakteryzuje się wykryciem nacieków komórek eozynofilowych składających się z ponad 20 granulocytów eozynofilowych w polu widzenia (high-power field — HPF) w jednym lub kilku odcinkach przewodu pokarmowego.
Rzadka choroba, której chorobowość wynosi 1–9/100 000.
Chorują na nią dzieci i dorośli, najczęściej w wieku od 30 do 50 lat.
Częściej chorują osoby pochodzenia europejskiego i mężczyźni.
Etiologia i patogeneza
Przyczyna eozynofilowego zapalenia żołądka i jelit jest w dużej mierze niejasna; zakłada się przyczynę wieloczynnikową2.
Wśród chorych wysoki odsetek stanowią osoby cierpiące na choroby atopowe2.
Najczęściej dotyczy przedsionka komory i proksymalnego odcinka jelita cienkiego.
Objawy różnią się w zależności od umiejscowienia w przewodzie pokarmowym i stopnia zapalenia eozynofilowego.
Istnieją trzy podtypy, w zależności od chorej warstwy:
Najczęściej występuje śluzówkowa postać EG z bólem brzucha, biegunką (z krwotokiem lub bez), dyspepsją, złym samopoczuciem, wymiotami, utratą masy ciała i objawami enteropatii z utratą białka (np. opuchlizną i obrzękiem).
U dzieci i młodzieży może również wystąpić opóźnienie wzrostu, niedostateczny wzrost i przyrost masy ciała, oraz niedokrwistość.
Mięśniowa postać EG z hipertrofią i hiperplazją warstw mięśniowych może prowadzić do zwężenia jelit, w tym do niedrożności jelit lub do wgłobienia jelita.
W surowiczej postaci EG dominują wzdęcia, wysiękowe wodobrzusze i eozynofilia obwodowa.
Predyspozycje
Choroby eozynofilowe są w około 50% przypadków związane z alergią IgE-zależną.
Niektóre leki, takie jak azatiopryna, enalapryl, karbamazepina i inhibitory TNF mogą wywoływać proces zapalny3.
ICD-10
K52.8 Inne określone niezakaźne zapalenia żołądka, jelita cienkiego i okrężnicy
Diagnostyka
Kryteria diagnostyczne
Podejrzenie kliniczne z powodu uporczywych i/lub napadowych dolegliwości żołądkowo-jelitowych
Chorobę rozpoznaje się na podstawie endoskopii i badania histologicznego w kierunku nacieków eozynofilowych.
Badania uzupełniające w praktyce lekarza rodzinnego
Eozynofilia krwi obwodowej
Podwyższone stężenie IgE w surowicy w od 20 do 80% przypadków
Diagnostyka gastroenterologiczna
Wyniki badań endoskopowych
Wyniki badań endoskopowych mogą być makroskopowo bez zastrzeżeń lub nieswoiste.
Często stwierdza się zaczerwienioną, obrzękniętą błonę śluzową z owrzodzeniem lub bez.
Próbki histologiczne powinny być pobrane z kilku odcinków przewodu pokarmowego, gdzie stwierdza się nacieki komórek eozynofilowych liczące ponad 20 granulocytów eozynofilowych/pole widzenia.
Wskazania do skierowania do specjalisty
W przypadku podejrzenia choroby
Leczenie
Cele leczenia
Złagodzenie objawów
Ogólne informacje o leczeniu
Jak dotąd nie przeprowadzono badań nad metodami leczenia.
Jeśli przyczyną choroby mogą być alergeny, pomocna może być zmiana diety.
Środkiem pierwszego wyboru jest podanie ogólnoustrojowych glikokortykosteroidów3.
niskie dawki glikokortykosteroidów w przypadku nawrotów
Leczenie farmakologiczne
Glikokortykosteroidy ogólnoustrojowe
prednizolon 1 mg/kg m.c./dobę doustnie w miarę możliwości szybkie stopniowe zmniejszanie dawki w zależności od indywidualnych objawów
Definicja: Choroba zapalna przewodu pokarmowego z naciekiem eozynofilowym w przewodzie pokarmowym. Częstość występowania: Rzadko. Objawy: Niespecyficzne objawy w postaci bólu brzucha, nudności i biegunki.