Informacje ogólne
Definicja
- Synonimy: alergia na biał
koka mleka, alergia na mleko - Reakcja układu odpornościowego na obce białko z
- główne alergeny: serwatka i
- główne alergeny: serwatka i
- Istnieje zarówno postać IgE-zależna, jak i
alergiaalergii na mleko krowie. - Alergii na mleko krowie nie
wolnonależy mylić z - Zobacz także artykuł
Częstość występowania
- Zapadalność na alergię na
mlekobiałkakrowiemleka krowiego w AlergiaRzadko alergia na mleko krowie może również wystąpić w, ale jest bardzo rzadka.- Trend (dane z
- wzrost liczby ciężkich alergii na mleko krowie, ale mniejsza liczba śmiertelnych przypadków anafilaksji dzięki
przepisywaniudostępności automatycznych wstrzykiwaczy adrenaliny
- wzrost liczby ciężkich alergii na mleko krowie, ale mniejsza liczba śmiertelnych przypadków anafilaksji dzięki
Etiologia i patogeneza
- Reakcja immunologiczna na biał
koka mleka krowiego- Mleko krowie zawiera ponad 20 alergennych białek.
- Pacjenci często reagują reakcjami alergicznymi na kilka białek.
- IgE-zależne
- objawy zwykle w
- typowe reakcje skórne z
- objawy zwykle w
- IgE-niezależne
- prawdopodobnie komórkowa reakcja nadwrażliwości typu IV
- mniej swoiste objawy, które występują w
Czynniki predysponujące
- Atopowe zapalenie skóry
- Dzieci z
sknaskórnrkową mogą być łatwiej uczulane przez alergeny pokarmowe znajdujące się w
- Dzieci z
ICD-10
- K52.2 Alergiczne pokarmowe zapalenie żołądka, jelita cienkiego i
- T78.4 Alergia, nieokreślona
Diagnostyka
Kryteria diagnostyczne
- Podejrzenie rozpoznania
- około 15 minut po spożyciu pokarmu zawierającego mleko krowie objawy takie jak pokrzywka lub reakcje anafilaktyczne (alergia IgE-zależna)
- objawy żołądkowo-jelitowe, takie jak
zwracaniebiegunki, ulewania i
- Doustna próba
wywołaniaprowokacji (zwłaszcza prowadzona metodą podwójnie ślepej próby i - Oznaczanie swoistych IgE lub skórny test punktowy potwierdzają rozpoznanie alergii na mleko krowie.
Skala objawów związanych z mlekiem krowimalergią na białka mleka krowiego (CoMiSS)
- Skala kliniczna do szacowania prawdopodobieństwa alergii na
mlekobiałkakrowiemleka krowiego - Całkowity wynik 0–33
1210 punktów oznacza, że alergia namlekobiałkakrowiemleka krowiego jest bardzo prawdopodobna. - Płacz
- ≤1
hgodzina dziennie: 0 - 1–1,5
hgodziny dziennie: 1 - 1,5–2
hgodziny dziennie: 2 - 2–3
hgodziny dziennie: 3 - 3–4
hgodziny dziennie: 4 - 4–5
hgodziny dziennie: 5 - ≥5
hgodzin dziennie: 6
- ≤1
- Ulewanie (zwracanie)
- 0–2
- niewielka ilość 3–5
>>5 razy dziennie>>1>>5 razy dziennie około połowy wypitej ilości przy mniej niż połowie posiłków: 3- ciągłe ulewanie niewielkich ilości
>>30 - ulewanie połowy lub całego posiłku przy połowie lub więcej posiłków: 5
- ulewanie całego posiłku po każdym
posiłkukarmieniu: 6
- 0–2
- Stolce (skala Bristol lub Brussels Infant and Toddlers Stool Scale)
- typ 1 i
- typ 3 i
- typ 5 (miękkie stolce): 2
- typ 6 (płynne stolce, jeśli nie są związane z
- typ 7 (wodniste stolce): 6
- typ 1 i
- Objawy skórne
- wyprysk atopowy
- po 0–3
nie mabrak: 0- lekki: 1
- umiarkowany: 2
- ciężki: 3
- po 0–3
- pokrzywka
takobecna: 6nienieobecna: 0
- wyprysk atopowy
- Objawy ze strony układu oddechowego
- brak: 0
- lekkie: 1
- umiarkowane: 2
- ciężkie: 3
- brak: 0
Diagnostyka różnicowa
- Inne alergie pokarmowe
epizodyczne reakcje pokarmowe u dzieciprzewlekłe reakcje pokarmowe u dzieci bez podejrzeń pokarmowychprzewlekłe reakcje pokarmowe u dzieci z podejrzeniem nietolerancji pokarmowejAlergia/nietolerancja pokarmowa u dorosłych.
- Kolka niemowlęca
- Nietolerancja laktozy
- Celiakia
- Idiopatyczna pokrzywka
- Przewlekła biegunka u dzieci
Wywiad lekarski
- Objawy pojawiają się zazwyczaj po wprowadzeniu
substytutpokarmówmleka matkiuzupełniających w - Objawy najczęściej pojawiają się na skórze.
- bąble pokrzywkowe, zaczerwienienie,
swędzenieświąd iopuchliznaobrzęk po spożyciu produktów mlecznych - zaostrzenie istniejącego atopowego zapalenia skóry
- bąble pokrzywkowe, zaczerwienienie,
- Często również nieswoiste objawy, które pojawiają się dopiero kilka godzin po spożyciu i
- np. ulewanie, regurgitacje, wymioty, biegunka, zaparcia, krwiste stolce lub duszność
- W rzadkich przypadkach możliwe są reakcje anafilaktyczne.
Badanie przedmiotowe
- Wyniki
badańbadaniaprzedmiotowychprzedmiotowego są często prawidłowe. - Pomiary masy ciała/wzrostu
- regularne monitorowanie krzywych percentylowych wzrastania u dzieci z
- regularne monitorowanie krzywych percentylowych wzrastania u dzieci z
- Ocena stolca (skala Bristol) i
- Zob. skala CoMiSS.
Badania uzupełniające w gabinecie lekarza rodzinnego
- Dziennik odżywania i
- Można go prowadzić w
- Można go prowadzić w
- Swoiste IgE w
- test preferowany u niemowląt i
zze skórnym testem punktowym UwagaUWAGA: do 56% dzieci zPonadto moMożliwe są wyniki fałszywie dodatnie i- Dlatego
nadaje sięsłuży tylko jakopomocnarzędziediagnostycznapomocnicze w procesie diagnostycznym.
- test preferowany u niemowląt i
- Dalsze badania laboratoryjne tylko w
diagnostykiinnychróżnicowejrozpoznań- np. przeciwciała przeciwko transglutaminazie tkankowej
- np. przeciwciała przeciwko transglutaminazie tkankowej
PrBadanie próbkabki stolca- w przypadku wodnistych stolców celem wykluczenia przyczyn zakaźnych
Diagnostyka specjalistyczna
- Doustny test
wywołaniaprowokacji z- Tylko w
lekśrodków ratunkowych.
- Tylko w
Wskazania do skierowania do specjalisty
- W celu wykonania doustnego testu
wywołaniaprowokacji, jeśli nie jest to możliwe w - Ewentualnie w
- unikanie niedoborów składników odżywczych przy wykluczaniu białek mleka z
- unikanie niedoborów składników odżywczych przy wykluczaniu białek mleka z
Leczenie
Cele leczenia
Uwolnienie odEliminacja objawów- Odpowiedni do wieku wzrost i
- Unikanie poważnych reakcji alergicznych
Ogólne informacje o leczeniu
- Dieta eliminacyjna
z bezmleczną żywnością zastępczą - Z biegiem czasu u większości dzieci rozwija się tolerancja na białka mleka krowiego, dlatego konieczność stosowania diety eliminacyjnej powinna być regularnie sprawdzana.
- ponowna ocena za pomocą
wywołaniatestu prowokacji u małych dzieci w
- ponowna ocena za pomocą
- W przypadku zwiększonego ryzyka anafilaksji, należy również przepisać odpowiednie leki ratunkowe (automatyczny wstrzykiwacz adrenaliny).
Leczenie dietą
- W
mlekobiałkakrowiemleka krowiego, zwłaszcza wmieszankidietę eliminacyjną u matki (w przypadku łagodnego i umiarkowanego nasilenia objawów) lub karmienie mieszankami oalternatywniemieszankamimieszanki aminokwasoweaminokwasowymi.- Z reguły leczeniem pierwszego wyboru są mieszanki o
- Dla chorych z
- Z reguły leczeniem pierwszego wyboru są mieszanki o
- Możliwy pozytywny wpływ na
jawnąnasileniealergięobjawów alergii na mleko krowie poprzezuzupełnieniezawartediety opartej naw mieszankach oz oligosacharydamioligosacharydy mleka ludzkiego (identyczna struktura jak oligosacharydy w- możliwy pozytywny wpływ na mikrobiom niemowlęcia
- Podgrzewanie może zmienić strukturę białek tak, że układ immunologiczny nie rozpoznaje ich już jako
alergenówalergeny.- Dlatego większość dzieci z
- Dlatego większość dzieci z
- Dieta matki karmiącej
- eliminacja mleka i
- konsultacje dotyczące pokrycia zapotrzebowania na składniki odżywcze, zwłaszcza wapń i wit. D
- ewentualnie suplementacja
- eliminacja mleka i
Zapobieganie
- Ograniczenia dietetyczne (unikanie źródeł silnych alergenów pokarmowych) w
- Jeśli to możliwe, przez pierwsze 4–6
- Jeżeli matka chce karmić piersią, należy unikać uzupełniania diety mlekiem modyfikowanym na bazie mleka krowiego w
- Jeśli karmienie piersią jest niemożliwe lub niewystarczające, należy podawać mleko początkowe. W
zbadaocenić, czy do czasu rozszerzenia diety dostępnepna jestmlekomieszankazastępcze o udowodnionej w badaniach skuteczności w zapobieganiu alergiihipoalergiczna. - Preparaty dla niemowląt na bazie soi nie są odpowiednie do zapobiegania alergii i
- Ponieważ nie ma dowodów na zapobiegające alergii działanie mleka innych zwierząt, jak np. mleka koziego (w
- W
Nie maBrak dowodów na prewencyjne działanie ograniczenia diety poprzez unikanie silnych źródeł alergenów pokarmowych w- Istnieją dowody na to, że różnorodność diety dziecka w
- Zróżnicowana dieta obejmuje również wprowadzanie ryb i
- Istnieją dowody na to, że różnorodność diety dziecka w
- Jeśli konieczne jest karmienie uzupełniające w
- Współczynnik chorobowości alergii pokarmowych po dwóch latach wynosił 13,2%, jeśli dzieci otrzymywały mleko modyfikowane na bazie mleka krowiego w
.
- Współczynnik chorobowości alergii pokarmowych po dwóch latach wynosił 13,2%, jeśli dzieci otrzymywały mleko modyfikowane na bazie mleka krowiego w
Przebieg, powikłania i rokowanie
Przebieg
- W 57% (w IgE-zależnej alergii na
mlekobiałkakrowiemleka krowiego) do nawet 100% (w IgE-niezależnej alergii namlekobiałkakrowiemleka krowiego) przypadków naturalna tolerancja rozwija się w.
- Dlatego zaleca się regularną ponowną ocenę (co 6–18 miesięcy) za pomocą testów
wywołaniaprowokacji.
- Dlatego zaleca się regularną ponowną ocenę (co 6–18 miesięcy) za pomocą testów
- Alergia na
mlekobiałkakrowiemleka krowiego nabyta w
Powikłania
- Reakcja anafilaktyczna
- Negatywne konsekwencje diety eliminacyjnej
- niedobór składników odżywczych, zwłaszcza wapnia
Rokowanie
- Do ukończenia 6 lat u ≥90% dzieci z
Informacje dla pacjentów
O czym należy poinformować pacjentów?
- Konsultacje dotyczące konsekwentnej diety eliminacyjnej dla dziecka i, w
- Regularna ponowna ocena nasilenia alergii ze względu na naturalny rozwój tolerancji
- Postępowanie z
Informacje dla pacjentów w Deximed
- Lista kontrolna dla dzieci z
- Alergia na mleko, porady dotyczące żywienia dziecka
- Alergia pokarmowa i
QuellenŹródła
LiteraturPiśmiennictwo
- Fox, A, Brown T, Walsh J. et al. An update to the Milk Allergy in Primary Care guideline. Clinical and Translational Allergy 9, 40 (2019). pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
- Schoemaker AA, Sprikkelman AB, Grimshaw KW, et al. Incidence and natural history of challenge-proven cow's milk allergy in European children--EuroPrevall birth cohort. Allergy 2015; 70(8): 963-72.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25864712/" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25864712/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov - Conrado AB, Ierodiakonou D, Gowland MH, et al. Food anaphylaxis in the United Kingdom: analysis of national data, 1998-2018. BMJ 2021; 372: 251.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33597169/" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33597169/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov - Urashima M, Mezawa H, Okuyama M, et al. Primary Prevention of Cow's Milk Sensitization and Food Allergy by Avoiding Supplementation With Cow's Milk Formula at Birth: A Randomized Clinical Trial. AMA Pediatr 2019; 173(12): 1137-45.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31633778/" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31633778/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
Autor
- Natalia Jagiełła, lekarz rezydent medycyny rodzinnej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie (recenzent)
- Adam Windak, Prof. dr hab. n. med., specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie (redaktor)
- Lino Witte,
drDr n. med., lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, Frankfurt nad Menem