Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Alergia na warzywa

 Informacje ogólne

  • O ile nie wskazano inaczej, sekcję oparto na tych źródłach1.
  • Alergie na warzywa często wynikają z krzyżowych reakcji wrażliwości, zwłaszcza z pyłkami.
  • Po uczuleniu na Niespecyficzne białka transportujące lipidy (nsLTP) alergie te mogą również wystąpić bez związku z pyłkami.
    • Białka nsLTP znajdują się w skórce owoców i warzyw.

ICD-10

  • T78.1 Inna reakcja na pokarm, niesklasyfikowana gdzie indziej

Objawy i leczenie

  • O ile nie wskazano inaczej, sekcję oparto na tych źródłach1.
  • Objawy alergii na warzywa, które występują kilka minut do godzin po zjedzeniu wywołującego je produktu spożywczego przypominają dolegliwości typowe dla innych nietolerancji pokarmowych i alergii pokarmowych:
    • Częstą reakcją jest zaczerwieniona, opuchnięta i swędząca błona śluzowa w jamie ustnej, tzw. zespół alergii jamy ustnej (OAS).
    • Po spożyciu mogą wystąpić dolegliwości żołądkowo-jelitowe, takie jak nudności i bóle brzucha.
    • Na skórze reakcja alergiczna może objawiać się swędzącą wysypką oraz pokrzywką.
      • Istniejące wcześniej zapalenie skóry dłoni może ulec zaostrzeniu.
    • W przypadku ciężkiej reakcji mogą wystąpić trudności w oddychaniu i zawroty głowy.
    • Reakcja alergiczna może dotyczyć również układu krążenia.
    • W najgorszym przypadku istnieje ryzyko wystąpienia ciężkiej, nawet zagrażającej życiu reakcji całego organizmu ze wstrząsem anafilaktycznym.
  • Leczenie
    • Podobnie jak w przypadku innych alergii lub nietolerancji pokarmowych, najważniejszym krokiem jest unikanie wywołującego ją pokarmu.
    • Należy uważnie czytać listy składników przetworzonej żywności.
    • W zależności od czynnika wyzwalającego i nasilenia alergii lub nietolerancji, zasadne mogą być konsultacje żywieniowe.
    • Omówiono możliwości odczulania (swoistej immunoterapii) w przypadku alergii zależnych od immunoglobuliny E (IgE) lub stopniowego przyzwyczajania się poprzez wielokrotne próby spożycia odpowiedniego alergenu pod nadzorem specjalistów z zakresu dermatologii, pediatrii lub gastroenterologii.
    • Farmakoterapia rzadko jest konieczna.
      • W razie wystąpienia ostrej reakcji alergicznej należy doraźnie stosować leki przeciwhistaminowe, np. w postaci tabletek.

Wstrząs anafilaktyczny

  • Zobacz artykuł Anafilaksja, pierwsza pomoc.
  • Ciężka reakcja alergiczna z ryzykiem wstrząsu anafilaktycznego zwykle wymaga leczenia ratunkowego.
    • Oprócz leków przeciwhistaminowych i glikokortykosteroidów stosuje się tu adrenalinę, tlen i inne intensywne środki medyczne.

Alergie na różne warzywa

Alergia na groch

  • Groch może powodować reakcje alergiczne i jest jedną z głównych przyczyn alergii pokarmowych w Europie.
  • Istnieje biologiczny związek między grochem a soją, orzechami ziemnymi i innymi roślinami strączkowymi.
    • Możliwe są krzyżowe reakcje wrażliwości.
    • Osoby cierpiące na alergię na groch często mają alergie na inne pokarmy.
  • Profiliny są białkami reagującymi krzyżowo w pyłkach i grochu i mogą powodować OAS(zespół alergii jamy ustnej).
    • Do 86% pacjentów z alergią pyłkową zgłasza izolowane objawy ustno-gardłowe po zjedzeniu grochu.
  • Alergen grochu nsLTP (Pru p 3) może powodować ciężkie reakcje anafilaktyczne u pacjentów bez alergii na pyłki2.
  • Nasilenie alergii może się różnić ze względu na różnice kulturowe w składzie żywności.

Nietolerancja pomidorów i koncentratu pomidorowego

  • Pomidory mogą powodować reakcje u dorosłych i dzieci.
  • Są to głównie reakcje nietolerancji.
  • Pacjenci reagujący na ketchup mogą wypróbować produkty bez konserwantów.
    • Jeśli pacjenci również silnie reagują na te produkty, jest to prawdopodobnie spowodowane nietolerancją samych pomidorów.

Alergia na marchew

  • Przeciwciała IgE swoiste dla marchwi mogą prowadzić do krzyżowych reakcji wrażliwości z selerem, arbuzem, koprem włoskim, kolendrą oraz pyłkami brzozy i bylicy.
  • Odpowiedzialnymi alergenami są Dau c 1, profilina marchwi i reagujące krzyżowo łańcuchy boczne węglowodanów3.

Alergia na soję

  • Soja jest częstą przyczyną ogólnoustrojowych alergii pokarmowych u dzieci.
    • Soja może być częściej tolerowana po ugotowaniu.
  • Pacjenci z alergią na pyłki mogą wykazywać krzyżowe reakcje wrażliwości na warzywa.
  • U osób dorosłych soja poza OAS może powodować reakcję ogólnoustrojową.

Alergia na orzechy ziemne

  • Alergia na orzechy ziemne jest bardzo powszechna. 
  • Może powodować reakcje anafilaktyczne4.
  • Testy IgE swoiste dla alergenów w przypadku alergii na orzechy ziemne są zwykle trudne do zinterpretowania ze względu na alergię krzyżową między orzechami a innymi alergenami roślinnymi (pyłkami brzozy).
    • 25–50% osób z alergią na orzechy ziemne ma również alergię na orzechy włoskie.
  • Wczesne narażenie
    • Omówiono możliwy efekt zapobiegawczy regularnego narażenia na orzechy ziemne u dzieci z wysokim ryzykiem alergii na orzechy ziemne.
    • Wczesne narażenie na orzechy ziemne może wykazywać korzystne wyniki nawet po czasowym odstawieniu5.
    • Dzieciom ze zwiększonym ryzykiem alergii na orzechy ziemne zaleca się wczesne podawanie białka orzechów ziemnych (w wieku 4–11 miesięcy), zgodnie z systematyczną pracą przeglądową ujmującą wyniki kilku randomizowanych badań6.

Immunoterapia w przypadku alergii na orzechy ziemne

  • Immunoterapia podskórna (subcutaneous immunotherapy — SCIT): obecne dane na temat skuteczności SCIT w leczeniu alergii pokarmowej są ograniczone. Stało się to po tym, gdy ta forma leczenia pierwotnych alergii pokarmowych została zarzucona dekady temu z powodu poważnych ogólnoustrojowych reakcji niepożądanych.
  • Immunoterapia podjęzykowa (sublingual immunotherapy — SLIT): codzienne podawanie pod język płynnych ekstraktów alergenowych zawierających glicerynę może wspierać odczulanie alergenu pokarmowego i odpowiedź IgG-4.
  • W przypadku alergii na orzechy ziemne istnieje kilka badań, zwłaszcza u dzieci/młodzieży, które wykazują skuteczność kliniczną przy dobrej tolerancji7.
  • Immunoterapia doustna (oral immunotherapy — OIT): w przypadku alergii na orzechy ziemne skuteczność OIT w zwiększaniu progu reakcji na orzechy ziemne, zmniejszaniu częstości występowania reakcji i poprawie jakości życia8
  • Palforzia jest lekiem przeznaczonym dla pacjentów w wieku 4–17 lat z potwierdzonym rozpoznaniem alergii na orzechy ziemne.
    • Stosowanie leku Palforzia można kontynuować u pacjentów w wieku 18 lat i starszych. Preparat Palforzia należy stosować w połączeniu z dietą niezawierającą orzechów ziemnych.

Dodatkowe informacje

Informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w Deximed

Quellen

Literatur


  1. Nowak-Węgrzyn A. Pathogenesis of oral allergy syndrome (pollen-food allergy syndrome). UpToDate, last updated August, 2021. www.uptodate.com. www.uptodate.com
  2. Díaz-Perales A, Lombardero M, Sánchez-Monge R, et al. Lipid-transfer proteins as potential plant panallergens: cross-reactivity among proteins of Artemisia pollen, Castanea nut and Rosaceae fruits, with different IgE-binding capacities. Clin Exp Allergy. 2000 Oct;30(10):1403-10. doi: 10.1046/j.1365-2222.2000.00909.x. PMID: 10998016. pubmed.com. onlinelibrary.wiley.com
  3. Ballmer-Weber BK, Wüthrich B, Wangorsch A, et al. Carrot allergy: double-blinded, placebo-controlled food challenge and identification of allergens. J Allergy Clin Immunol. 2001 Aug;108(2):301-7. doi: 10.1067/mai.2001.116430. PMID: 11496252. pubmed.com. www.jacionline.org
  4. Lack GT, Fox D, Northstone K, Golding J. Factors associated with the development of peanut allergy in childhood. N Engl J Med 2003; 348: 977-85. pmid:12637607 PubMed
  5. Toit GD, Sayre PH, Roberts G, et al. Effevt of avoidance on peanut allergy after early peanut consumption. N Engl J Med 2016. doi:10.1056/NEJMoa1514209 DOI
  6. Greenhawt M. The Learning Early About Peanut Allergy Study: The Benefits of Early Peanut Introduction, and a New Horizon in Fighting the Food Allergy Epidemic. Pediatr Clin North Am 2015 Dec; 62(6): 1509-21. doi:10.1016/j.pcl.2015.07.010 DOI
  7. Burks AW, Wood RA, Jones SM, et al. Consortium of Food Allergy Research. Sublingual immunotherapy for peanut allergy: Long-term follow-up of a randomized multicenter trial. J Allergy Clin Immunol. 2015; 135: 12401248.e1-3. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  8. Soller L, Abrams EM, Carr S, et al. First real-world effectiveness analysis of preschool peanut oral immunotherapy. J Allergy Clin Immunol Pract. 2021; 9: 13491356.e1. ww.jaci-inpractice.org. www.jaci-inpractice.org

Autor*innen

  • Moritz Paar, dr n. med., lekarz rodzinny, Münster



T781
intoleranse; belgfrukter; erter; Allergi
Nahrungsmittelallergie; Nahrungsmittelunverträglichkeit; Allergie gegen Gemüse; Gemüse-Allergie; Gemüseallergiker; Gemüse-Unverträglichkeit; unspezifische Lipid-Transferproteine (nsLTP); Kreuzreaktion; Pollenallergie; Erdnussallergie; Erbsenallergie; Tomatenallergie; Sojabohnenallergie
Alergia na warzywa
document-disease document-nav document-tools document-theme
O ile nie wskazano inaczej, sekcję oparto na tych źródłach1. Alergie na warzywa często wynikają z krzyżowych reakcji wrażliwości, zwłaszcza z pyłkami. Po uczuleniu na Niespecyficzne białka transportujące lipidy (nsLTP) alergie te mogą również wystąpić bez związku z pyłkami. Białka nsLTP znajdują się w skórce owoców i warzyw.
Medibas Polska (staging)
Alergia na warzywa
/link/e5eacd1b1c134228b2e046b82d7eb287.aspx
/link/e5eacd1b1c134228b2e046b82d7eb287.aspx
alergia-na-warzywa
SiteDisease
Alergia na warzywa
K.Reinhardt@gesinform.de
Kj.Reinhardt@gesinformmroz@konsylium24.depl
pl
pl
pl