Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Pylica płuc

Streszczenie

  • Definicja: Choroby, w  których dochodzi do gromadzenia się pyłu nieorganicznego w  płucach w połz towarzyszączeniu zecym stanem zapalnym i  zwłóknieniem.
  • Epidemiologia: Obecnie rzadko.
  • Objawy: dusznoDuszność, kaszel i  postępująca duszność wysiłkowa, objawy serca płucnego, niewydolność oddechowa.
  • Wyniki: Początkowo badania przedmiotowe nie wykazują niemal żadnych nieprawidłowości.
  • Diagnostyka: RTG klatki piersiowej, ew. TK klatki piersiowej, diagnostykabadania czynnościciowe płuc.
  • Leczenie: ObjawowePrzerwanie narażenia i leczenie objawowe, w  ciężkich przypadkach tlen, rehabilitacja płucoddechowa, ewentualnie leki rozszerzające oskrzela.

Informacje ogólne

Definicja

  • Pylica płuc to zmiany morfologiczneogniskowe płuc spowodowane wdychaniem nieorganicznych pyłów mieszanych.
  • Najczęstszymi pylicami płuc są krzemicapylica krzemowa i  azbestozapylica azbestowa oraz pylica górników kopalń węgla.
  • Inne choroby płuc to pylica płuc wywołana pyłem węglowym (antrakoza), beryloza, talkoza (krzemian magnezu), stannoza (cyna, tlenek cyny) i  syderoza (metaliczne żelazo lub tlenek żelaza).1

Częstość występowania

  • ObecnieW wystPolsce w 2020r odnotowano 297 przypadków pylicy pracowników kopalń wępujegla, rzadko100 przypadków pylicy azbestowej i 79 przypadków pylicy krzemowej. KażdegoPylice rokusą okołodrugą 0,5pod przypadkuwzględem krzemicy i 2 przypadki azbestozy uznawane zaczęstotliwości chorobęą zawodową w Polsce.2

Etiologia i  patogeneza

  • W zależności od składu pyłu:
    • tworzenieWłóknienie sięw rozproszonychpostaci guzków retikulinowych (drobnoogniskowe) lub guzkowychkolagenowych struktur( z tkanki łącznejogniskowe)
    • procesyProcesy zapalne lub
    • osadzanieOsadzanie się pyłu

KrzemicaPylica krzemowa

  • Tzw. klasyczna krzemica, choroba płuc wywołana pyłemnarażeniem kwarcowymna obejmujekrzemionkę również tzwkrystaliczną. pylicęNarażeni psą pracownicy przy budowie tuneli i szybów, w kamieniołucomach, u pracownikw przemyśle hutniczym, porcelanowym, podczas produkcji materiałów przemysogniotrwału węglowegoych i choroby płuc wywołane pyłem kwarcowym i innymi pyłami krzemogennymi, takimi jak krystobalit i trydymit.ściernych 
  • Wdychanie mieszanych, zawierających kwarc pyłów docierających do pęcherzyków płuc prowadzi do makrofagocytarnejfagocytozy przez makrofagi i reakcji zapalnej z  wtórnym zwłóknieniem śródmiąższowym, przy czym proces ten trwa nawet po ustaniu narażenia.
  • Prowadzi to do rozedmy płuc ze zmniejszoną czynnością płuc.
  • Ryzyko Zwiększa ryzyko raka płucuca jest zwiększone.
  • Zespół Caplana jest połączeniem pylicy krzemowej z chorobami reumatycznymi, a pylica krzemowa płuc może również współwystępować z innymi chorobami kolagenowymi.

Azbestoza

  • Azbestoza to nieziarniniakowe włóknienie płuc wywołane pyłem azbestu z  towarzyszącymi przewlekłymi zmianami zapalnymi. Mogą towarzyszyć im również zmiany opłucnowe.
  • Choroba często pojawia się po latach lub dekadach od narażenia.
  • Pojawia się przewlekłe zapalenie oskrzeli, a  w  zaawansowanych przypadkach rozwijają się rozedmowe zmiany w  płucach.
  • Ryzyko wystąpienia raka płuc  i międzybłoniaka jest podwyższone.
  • Objawy  azbestozy są następujące:
    • uporczywyUporczywy kaszel
      IMG_20161222_091902.jpg
      Palce pałeczkowate
    • skrócenieSpłycenie oddechu
    • uciskUcisk w  klatce piersiowej
    • W późnych stadiach mogą wystąpić paznokcie zegarkowe, palce pałeczkowate i przerost prawej komory serca.
    • Fizykalnie: trzeszczenia w dolnych partiach płuc.

Pylica płuc u  pracowników przemysłu węglowego

  • Węgiel aktywuje i  działa litycznie na makrofagi pęcherzykowe.
  • Na wczesnym etapie choroby w  odpowiedzi na wdychanie pyłu węglowego rozwijają się małe guzki o  średnicy mniejszej niż 1,5  mm- postać retikulinowa, drobnoguzkowa.
  • W  późniejszym przebiegu choroby guzki mogą osiągać rozmiar do 10  mm i  łączyć się w  duże masy, które mogą tworzyć jamy, zwłaszcza w  górnych płatach płuc- postać kolagenowa/guzowata.
  • Zespół Caplana jest połączeniem pylicy krzemowej/ pylicy opracowników kopalń węgla z obecnością reumatoidalnego zapalenia stawów.

Inne pylice płuc

  • Żelazo i  tlenek żelaza powodują powstawanie złogów mineralnych i  stanów zapalnych tkanki płucnej.
  • Krzemian magnezu może stosunkowo szybko powodować włóknienie.

Czynniki predysponujące

  • Narażenie na wdychanie pyłów
  • Nikotyna

ICD-10

  • J60 Pylica górników kopalń węgla
  • J61 Pylica spowodowana azbestem lub innymi włóknami mineralnymi
  • J62 Pylica wywołana przez ekspozycję na pył zawierający krzem
    • J62.0 Pylica wywołana przez talk
    • J62.8 Pylica wywołana przez inne pyły zawierające krzemionkę
  • J63 Pylica wywołana przez wdychanie innych pyłów nieorganicznych
    • J63.0 Aluminoza (płuca)
    • J63.1 Zwłóknienie boksytowe (płuca)
    • J63.2 Beryloza
    • J63.3 Zwłóknienie grafitowe (płuca)
    • J63.4 Syderoza
    • J.63.5 Stannoza
    • J63.8 Pylica wywołana przez inne określone pyły nieorganiczne
  • J64 Nieokreślona pylica płuc
  • J65 Pylica płuc współistniejąca z  gruźlicą

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • Za chorobą przemawiają duszność i  narażenie na pyły w  wywiadzie, np. narażenie zawodowe.
  • Rozpoznanie potwierdzają typowe zmiany na zdjęciu rentgenowskim i, w  razie potrzeby, badaniew patologiczno-anatomicznetomografii tkankikomputerowej płucnejuc.

Diagnostyka różnicowa

Wywiad lekarski

  • Wywiad lekarski dotyczący narażenia na pyły/ narażenia zawodowego
  • Duszność wysiłkowa
  • Kaszel i plwociny plwocina
  • Nikotyna

Badanie fizykalne

  • Wyniki badań osłuchowych i  opukiwań są często nietypowe; drobne trzeszczenia mogą wskazywać na  zwłóknienie płuc.
  • W  azbestozie mogą występować paznokcie zegarkowe lub palce pałeczkowate.

Diagnostyka specjalistyczna  

  • W  podejrzeniu gruźlicy należy rozważyć wykonanie testu w tym kierunku13.
  • EKG, w  razie potrzeby Echokardiografia (ECHO)- celem różnicowania przyczyn duszności.

Diagnostyka czynnościowa  

  • Spirometria z  krzywą przepływ- objętości przepływuć24
  • Pletyzmografia całego ciała
  • Próba rozkurczowa
  • Określenie zdolności dyfuzyjnej CO (współczynnik transferu)
  • Gazometria w  spoczynku i  podczas wysiłków submaksymalnych
  • Spiroergometria

RTG klatki piersiowej

  • KrzemicaPylica krzemowa
    • niewielkieNiewielkie okrągłe cienie typy q i r na zdjęciu rentgenowskim klatki piersiowej o  typowym rozmieszczeniu zgodnie z klasyfikacją Międzynarodowego Biura Pracy (International Labour Office – ILO).
    • W celu potwierdzenianiektórych rozpoznaniaprzypadkach koniecznewymagane jest wykonaniepotwierdzenie kwalifikowanegobadaniem badaniawyższej HRCTczułości- klatkitomografia piersiowej o niskiej dawce objętościowejkomputerowa.
  • Azbestoza
    • Zdjęcie rentgenowskie wykazuje głównie rozległe, nieregularne zagęszczeniazacienienia o wielkościnieregularne 2typu s (<1,5 mm) lub t (1,5–4 3 mm), głównierzadziej u (3–10 mm) w podstawnych segmentachprzypaodstawnych partiach płuc.
    • W  zaawansowanej chorobie w podstawnym przypodstawnych obszarzepartiach płuc rozwijają się bardziej pasmowate zagęszczenia (wzór plastra miodu).
    • W  większości przypadków występuje zgrubienie opłucnej.
    • ZdjęciaTK- TKbadanie przedstawiająo tenwyższej wzorzec wyraźniejczułości, szczególniewybrane w przypadku wyraźnych zmian w opłucnejprzypadki.

Badania histopatologiczne

  • Ciała azbestowe można wykryć w  plwocinie, popłuczynach oskrzelowo-pęcherzykowych (BAL) lub w  biopsji płuc- dowodzą o narażeniu na azbest..
  • Biopsja w  celu potwierdzenia rozpoznania nie jest konieczna; jeśli dostępny jest odpowiedni materiał z płuc, można potwierdzić rozpoznanie w ten sposób.

Wskazania do skierowania do opieki specjalistycznej

  • W  razie podejrzenia pylicy płuc

Leczenie

Cele leczenia

  • Zapobieganie pogarszaniuprogresji sięobjawów stanupodmiotowych zdrowiai przedmiotowych.

Ogólne informacje o leczeniu

  • Brak swoistego leczenia pylic płuc
  • W  zależności od stopnia zaburzeniaupośledzenia czynności płuc pomocne możemogą być podawanie tlenu, rehabilitacja:
    • Tlenoterapia
    • Rehabilitacja oddechowa, a w przypadku niedrożności leczenie lekami
    • Leki rozszerzającymice oskrzela- w razie obturacji stwierdzanej w spirometrii.

Leczenie farmakologiczne

  • Aby uzyskać informacje na temat leczenia współistniejącej niedrożnościobturacji, patrz  POChP.
  • Glikokortykoidy są nieskuteczne w  leczeniu pylicy płuc.

Zapobieganie

  • Prawidłowe stosowanie wentylacji w miejscu narażenia zawodowego i  sprzętu ochronnego.
  • Unikanie niepotrzebnego narażenia na potencjalnie szkodliwe czynniki.
  • Zaprzestanie palenia papierosów.

Orzeczenie o chorobie zawodowej

  • Jeśli pylica płuc występuje w  związku z  czynnościami zawodowymi, można ją uznać za chorobę zawodową.
  • Przeprowadza się szczegółowy wywiad zawodowy i  wywiad dotyczący ryzyka, a o  uznaniu za chorobę zawodową decyduje opiniaPaństwowy biegłego.
  • WówczasPowiatowy możnaInspektor wdrożyć pewne działania:
    • badania materiałów zastępczych
    • odpowiednie zabezpieczenia
    • specjalistyczne środki terapeutyczne
    • zaniechanie czynności niosących zagrożenie
    • wypłata renty
  • Czasami do uznania danej choroby jako choroby zawodowej konieczne jest całkowite zaniechanie działalności zawodowejSanitarny.

Przebieg, powikłania i  rokowanie

Przebieg

  • Nasilenie i  przebieg choroby zależą od stopnia narażenia; choroba może ujawnić się nawet wiele lat po ekspozycji, szczególnie w  przypadku azbestozy.

Powikłania

  • Zaawansowane zwłóknienie płuc z  niewydolnością oddechową i  sercem płucnym 1
  • Krzemica predysponuje do zakażenia wywołanego przez Mycobacterium tuberculosis i  prątki atypowe,.
  • Prawdopodobnie zwiększone ryzyko raka płuc
  • Palenie zwiększa podatność na pylicę płuc i  pogarsza obraz kliniczny.35.

Rokowanie

  • W zależności od przebiegu choroby

Dalsze postępowanie

  • Regularne badania kontrolne, ponieważ choroba postępuje nawet po ustaniu narażenia.

Informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w  Deximed

Ilustracje

IMG_20161222_091902.jpg
Palce pałeczkowate (dzięki uprzejmości dr. n. med. Ericha Ramstöcka)
Krzemica, RTG
Krzemica, RTG

QuellenŹródła

LiteraturPiśmiennictwo

  1. Mejza F, Marek K. Pylice płuc. Interna Szczeklika- mały podręcznik 2023/24. Piotr Gajewski, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2023 www.mp.pl
  2. Świątkowska B, Hanke W. Choroby zawodowe w Polsce w 2020 roku . Med Pr 2022; 6(;73): 427-433
  3. teWaternaude JM, Ehrlich RI, Churchyard GJ, et al. Tuberculosis and silica exposure in South African gold miners. Occup Environ Med 2006;63:187-192. PubMed
  4. Rosenman KD, Reilly MJ, Gardiner J. Results of spirometry among individuals in a silicosis registry. J Occup Environ Med 2010;52:1173-1178. PubMed
  5. Kuempel ED, Wheeler MW, Smith RJ, et al. Contributions of dust exposure and cigarette smoking to emphysema severity in coal miners in the United States. Am J Respir Crit Care Med 2009;180:257-264. PubMed

Autor*innenAutorzy

  • Monika Lenz, Fachärztin für Allgemeinmedizin, Neustadt am Rübenberge
  • Sławomir Chlabicz; Dr hab. n. med. Prof.; specjalista medycyn rodzinnej; Uniwersytet Medyczny w Białymstoku (redaktor)
  • Anna Kamieńska; specjalista medycyny rodzinnej; Uniwersytet Medyczny w Białymstoku (recenzent)
J60; J61; J62; J620; J628; J63; J630; J631; J632; J633; J634; J635; J638; J64; J65
Silikose; Pneumokoniosen
SilikoseKrzemica; PneumokoniosePylica krzemowa; AnsammlungPylica von organischem Staub in der Lungepłuc; AnorganischeNagromadzenie Staubansammlungpyłu inorganicznego derw Lungepłucach; LungenentzündungNieorganiczne gromadzenie się pyłu w płucach; EntzündungZapalenie der Lungepłuc; LungenfibrosierungZwłóknienie płuc; Fibrosierung der LungeAzbestoza; AsbestosePylica pracowników kopalni węgla; KohlenstaubpneumokonioseAntrakoza; AnthrakoseBeryloza; BeryllioseTalkoza; TalkoseSyderoza; StannoseChoroba zawodowa; Siderose;Zespół Aluminose; Bauxitfibrose; Graphitfibrose; Berufskrankheit; Caplan-SyndromCaplana
Pylica płuc
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja: Choroby, w  których dochodzi do gromadzenia się pyłu nieorganicznego w  płucach w połz towarzyszączeniu zecym stanem zapalnym i  zwłóknieniem. Epidemiologia: Obecnie rzadko.
Medibas Polska (staging)
Pylica płuc
/link/1e8fe5a4a2ca48029ee7f1649555f449.aspx
/link/1e8fe5a4a2ca48029ee7f1649555f449.aspx
pylica-pucpluc
SiteDisease
Pylica płuc
K.Reinhardt@gesinform.de
Klive.Reinhardt@gesinformcom#aleksbelz@gmail.decom
pl
pl
pl