Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Grypa A/H1N1 (świńska grypa)

Streszczenie

  • Definicja: Pandemia grypy w latach 2009/2010, która przeniosła się ze świń na ludzi.
  • Częstość występowania: W latach 2009–2010 na całym świecie 18 500 przypadków śmiertelnych.
  • Objawy: Objawy grypopodobne, często łagodny przebieg.
  • Obraz kliniczny: Gorączka, bóle mięśni i osłabiony ogólny stan fizyczny, w ciężkich przebiegach możliwe zapalenie płuc lub posocznica.
  • Diagnostyka: Wykrycie wirusa metodą PCR.
  • Leczenie: Objawowe, w ciężkich przebiegach lub u pacjentów z grupy ryzyka, leczenie przeciwwirusowe w ciągu 48 godzin przy użyciu oseltamiwiru.

Informacje ogólne

Definicja

  • Pandemia grypy w latach 2009/2010
  • 28.03.2009 r. pierwsze wystąpienie nieznanego typu grypy u 9-letniego dziecka w Kalifornii1
  • Patogen był efektem skoku antygenowego czterech różnych wirusów grypy A (północnoamerykańska świńska grypa, euroazjatycka świńska grypa, ptasia grypa, ludzka grypa).
  • Obraz kliniczny był podobny do powszechnej grypy1.
  • WHO ogłosiło zakończenie pandemii dnia 10.08.2010 r.

Częstość występowania

  • Od 29.04.2009 r. do 31.03.2010 r. ponad 200 000 przypadków w Niemczech2
    • w tym 252 zgony2
  • Do sierpnia 2010 r. na całym świecie potwierdzono 18 500 zgonów3
    .
    • Liczbę niezgłoszonych przypadków szacuje się na 284 5003.

Etiologia i patogeneza

  • Rozwój wirusa prawdopodobnie w drodze skoku antygenowego
    • Wirusy grypy różnych podtypów zakażają komórkę jednocześnie.
    • Powstałe wirusy mogą zawierać składniki obu oryginalnych wirusów.
  • Świnie stanowiły rezerwuar, w którym miał miejsce skok antygenowy.
    • stamtąd przeniesienie na ludzi
  • Pochodzenie prawdopodobnie z targu świń w środkowym Meksyku4

Droga zakażenia

  • Głównie poprzez bezpośredni kontakt ze świniami
  • Przenoszenie wirusa z człowieka na człowieka odbywa się głównie drogą kropelkową.

Czynniki ryzyka ciężkiego przebiegu5

  • wiek 55–64 lat
  • Przewlekła choroba płuc
  • Przebyte zaburzenie neurologiczne
  • otyłością
  • Opóźnione przyjęcie do szpitala (≥5 dni od wystąpienia objawów)
  • zapalenie płuc
  • CRP ≥100 mg/l
  • Zapotrzebowanie na tlen lub płyny dożylne przy przyjęciu do szpitala
  • Ciąża6

diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • Definicja referencyjna
    • choroba kliniczna
      • ostra choroba układu oddechowego z gorączką powyżej 38°C
    • z laboratoryjnymi potwierdzeniem rozpoznania
  • Co najmniej jeden dodatni wynik w jednej z następujących trzech metod:
    • wykrywanie kwasów nukleinowych (np. swoisty PCR)
    • wyizolowanie wirusa i swoiste wykrycie reasortanta A/H1N1
    • 4-krotny wzrost miana przeciwciał swoistych dla reasortanta A/H1N1

wywiadzie lekarskim

Badanie fizykalne

  • Badanie dodatkowe pod kątem możliwych czynników ryzyka i poważnych form progresji
  • Złotym standardem pod względem swoistości i czułości jest diagnostyka PCR.
    • wymaz z gardła, wymaz z nosa lub w razie potrzeby płukanie oskrzelowo-pęcherzykowe

Wskazania do hospitalizacji

leczenie

Ogólne informacje o leczeniu

  • U większości pacjentów wystarczy terapia wspomagająca7.
    • Odpoczynek w łóżku
    • zwiększone spożycie płynów
    • ew. anaglezja i środki przeciwgorączkowe
    • Izolacja domowa przez 7 dni lub 24 godziny po ustąpieniu wszystkich objawów (należy wybrać dłuższą opcję).
  • Rozpoczęcie leczenia przeciwwirusowego w ciągu 48 godzin w ciężkich przebiegach lub u pacjentów z grupy ryzyka8

Wytyczna: Terapia przeciwwirusowa8

  • W przypadku ciężkiego przebiegu lub znacznego pogorszenia stanu klinicznego należy jak najszybciej rozpocząć leczenie oseltamiwirem.
    • Dotyczy wszystkich grup pacjentów, w tym kobiet w ciąży i karmiących piersią oraz dzieci.
    • pacjenci >12 lat: doustnie 75 mg 1–0–1 przez 5 dni
      • przy immunosupresji w razie potrzeby 150 mg 1–0–1 i rozważenie dłuższego czasu trwania terapii
    • niemowlęta w wieku od 14 dni do 1 roku: doustnie 3 mg/kg m.c. 2 x na dobę
    • noworodki <14 dni: doustnie 3 mg kg m.c. 1 x na dobę>
  • Chemioprofilaktykę oseltamiwirem należy rozważyć u pacjentów wysokiego ryzyka mających kontakt z osobami zakażonymi.
  • Terapią drugiego wyboru jest zanamiwir, np. w przypadku nietolerancji lub braku dostępności oseltamiwiru.
  • Jeśli to możliwe, należy unikać stosowania sterydów układowych.
  • Hospitalizowani pacjenci z naciekaniem płuca na zdjęciu RTG klatki piersiowej powinni być leczeni wcześnie i agresywnie za pomocą antybiotyków i terapii przeciwwirusowej9.
  • Podanie oseltamiwiru w ciągu 48 godzin od wystąpienia objawów10
  • Szybka terapia przeciwwirusowa za pomocą np. oseltamiwiru jest również zalecana kobietom w ciąży6.
    • Nie stwierdzono korelacji między terapią a negatywnymi skutkami u matki lub dziecka11.

Profilaktyka

  • Ogólne zasady higieny
    • unikanie podawania rąk, kaszlu, kichania
    • unikanie dotykania oczu, nosa lub ust
    • używanie i bezpieczna utylizacja jednorazowych chusteczek do nosa
    • zalecenia dotyczące intensywnej wentylacji pomieszczeń
    • Dokładne mycie rąk po kontakcie z ludźmi, korzystaniu z urządzeń sanitarnych i przed jedzeniem, a także po kontakcie z przedmiotami lub materiałami, które mogą być zanieczyszczone wydzielinami z dróg oddechowych chorych osób (np. podczas opieki nad krewnymi — pościel lub bielizna osobista, naczynia, powierzchnie w pobliżu pacjentów).
    • oddzielne leczenie osób chorych na grypę, zwłaszcza pacjentów należących do jednej ze szczególnie wrażliwych grup ryzyka (ciąża, przewlekłe choroby podstawowe)
    • Zalecenie, aby osoby z gorączką pozostały w domu we własnym interesie, aby zapobiec dalszym zakażeniom.
    • Unikanie bezpośredniego kontaktu z osobami, które mogą być chore.

Szczepienie

  • W październiku 2019 r. dostępne były 4 różne szczepionki12.
  • Szczepionki czterowalentne i trójwalentne w sezonie 2019/20 zawierały antygeny wirusów grypy H1N1 zgodnie z zaleceniami WHO:
    • A/Brisbane/02/2018 (H1N1) szczep podobny do pdm09
  • Dobrą odpowiedź przeciwciał zaobserwowano po jednym szczepieniu; u dzieci w wieku poniżej 9 lat konieczne były dwa szczepienia13.

Przebieg i rokowanie

  • Większość przebiegów była łagodna i miała charakter grypopodobny7.
  • W Niemczech śmiertelność wyniosła 3,1 na 1 000 000 mieszkańców2
    .
    • 3/4 zmarłych miało <60 lat>2.

Źródła

Wytyczne

  • WHO guidelines for pharmacological management of pandemic (H1N1) 2009 influenza and other influenza viruses. Stan na 2010 r. www.who.int

Bibliografia

  1. Novel Swine-Origin Influenza A (H1N1) Virus Investigation Team, Dawood FS, Jain S, et al. Emergence of a novel swine-origin influenza A (H1N1) virus in humans. N Engl J Med 2009; 360: 2605-15. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  2. Wilking H, Buda S, von der Lippe E, et al. Mortality of 2009 pandemic influenza A(H1N1) in Germany . Eurosurveillance 2010. www.eurosurveillance.org
  3. Dawood FS, Iuliano AD, Reed C, et al. Estimated Global Mortality Associated With the First 12 Months of 2009 Pandemic Influenza A H1N1 Virus Circulation: A Modelling Study. Lancet Infect Dis 2012; 12(9): 687-95. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  4. Mena I, Nelson MI, Quezada-Monroy F, et al. Origins of the 2009 H1N1 influenza pandemic in swine in Mexico. eLife 2016; 5: e16777. www.ncbi.nlm.nih.gov
  5. Myles PR, Semple MG, Lim WS, et al. Predictors of clinical outcome in a national hospitalised cohort across both waves of the influenza A/H1N1 pandemic 2009-2010 in the UK. Thorax 2012; 67(8): 709-17. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  6. Jamieson DJ, Honein MA, Rasmussen SA, et al. H1N1 2009 influenza virus infection during pregnancy in the USA. Lancet 2009; 374(9688): 451-8. www.thelancet.com
  7. Bronze MS. H1N1 Influenza (Swine Flu). Medscape, last updated May 18, 2020. emedicine.medscape.com
  8. WHO. WHO guidelines for pharmacological management of pandemic (H1N1) 2009 influenza and other influenza viruses. Stand 2010. www.who.int
  9. Jain S, Benoit SR, Skarbinski J, et al. Influenza-associated pneumonia among hospitalized patients with 2009 pandemic influenza A (H1N1) virus--United States, 2009. Clin Infect Dis 2012; 54(9): 1221-9. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  10. Yu H, Liao Q, Yuan Y, et al. Effectiveness of oseltamivir on disease progression and viral RNA shedding in patients with mild pandemic 2009 influenza A H1N1: opportunistic retrospective study of medical charts in China. BMJ 2010; 341: c4779 pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  11. Greer LG, Sheffield JS, Rogers VL, et al. Maternal and neonatal outcomes after antepartum treatment of influenza with antiviral medications. Obstet Gynecol 2010; 115: 711-6. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  12. Johansen K, Nicoll A, Ciancio BC, et al. Pandemic influenza A(H1N1) 2009 vaccines in the European Union. 14(41). 2009. www.eurosurveillance.org
  13. Plennevaux E, Sheldon E, Blatter M, et al. Immune respons after a single vaccination against 2009 influenza A H1N1 in USA: a preliminary report of two randomised controlled phase 2 trials. Lancet 2010; 375: 41-8 pubmed.ncbi.nlm.nih.gov.

Autorzy

  • Lino Witte, dr n. med., lekarz w trakcie specjalizacji z medycyny wewnętrznej, Frankfurt
H1N1 Nowa grypa Świńska grypa
Grypa A/H1N1 (świńska grypa)
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja: Pandemia grypy w latach 2009/2010, która przeniosła się ze świń na ludzi. Częstość występowania: W latach 2009–2010 na całym świecie 18 500 przypadków śmiertelnych.
Medibas Polska (staging)
Grypa A/H1N1 (świńska grypa)
/link/88a4a6bbc1114cb1ad39c817971463c3.aspx
/link/88a4a6bbc1114cb1ad39c817971463c3.aspx
grypa-a-h1n1-swinska-grypa
SiteDisease
Grypa A/H1N1 (świńska grypa)
K.Reinhardt@gesinform.de
Kj.Reinhardt@gesinformmroz@konsylium24.depl
pl
pl
pl