W tym artykule opisano wpływ aktywności fizycznej na zaburzenia układu oddechowego: astmę, POChP i mukowiscydozę.
Aktywność fizyczna a astma
Osoby uprawiające sporty wytrzymałościowe są bardziej narażone na rozwój astmy.
Uważa się, że przyczyną jest powtarzające się wysuszanie błon śluzowych, które sprzyja przebudowie dróg oddechowych i rozwojowi nadreaktywności oskrzeli.
Ryzyko wydaje się być zwiększone w szczególności z towarzyszącymi czynnikami środowiskowymi, takimi jak zimne powietrze, spaliny, chlor (pływanie) i pylenie roślin.
Skurcze oskrzeli wywołane wysiłkiem fizycznym może wystąpić również podczas uprawiania sportów wytrzymałościowych i innych czynności wymagających dużej pojemności minutowej układu oddechowego1.
Lekarze powinni regularnie motywować pacjentów z astmą do podejmowania odpowiednich ćwiczeń fizycznych.
Ćwiczenia fizyczne mogą zmniejszyć objawy astmy i zachorowalność na astmę, poprawić tolerancję wysiłku i zwiększyć liczbę dni wolnych od objawów.
Nie można wskazać najlepszego treningu fizycznego, ponieważ dostępne dowody nie pozwalają wyciągnąć jednoznacznych wniosków w tym zakresie.
Kontrolowana faza rozgrzewki na początku wysiłku fizycznego może zmniejszyć częstość występowania i nasilenie objawów astmy.
Przy wyborze zalecanego rodzaju treningu fizycznego uwzględnia się też inne czynniki .
Regularna aktywność fizyczna, zwłaszcza w grupie lub klubie, pomaga zwiększyć uczestnictwo w życiu społecznym.
Ćwiczenia przyczyniają się również do zapobiegania innym chorobom, które mogą towarzyszyć astmie.
Ważne jest, aby pacjenci byli zintegrowani z normalnym środowiskiem sportowym i uczestniczyli w zajęciach szkolnych, regularnych, rekreacyjnych i wytrzymałościowych.
Warunkiem wstępnym aktywności sportowej u pacjentów z astmą jest dobrze dobrana farmakoterapia (długoterminowa).
Aktywność fizyczna a POChP
Wszystkich pacjentów chorych na POChP, niezależnie od stadium choroby, należy informować o korzyściach płynących z aktywności fizycznej w życiu codziennym oraz o jej pozytywnym wpływie na przebieg choroby.
Pacjentom z POChP należy zalecić ukierunkowany trening fizyczny dostosowany do ich indywidualnych warunków.
Sport rehabilitacyjny (np. angażujący płuca) należy zalecać i przepisywać pacjentom z POChP, którzy nie są w stanie podjąć samodzielnej aktywności fizycznej.
Pacjentom, którzy obecnie nie są w stanie ćwiczyć poza domem, należy zaoferować indywidualnie dostosowaną, nadzorowaną i motywującą terapię ćwiczeń w domu w celu kontynuowania ćwiczeń samodzielnie, w możliwym zakresie.
Z dostępnych dowodów wynika, że każdy rodzaj treningu fizycznego można uznać za skuteczny, zwłaszcza w odniesieniu do utrzymania samodzielności.
Na podstawie dostępnych danych nie można jednak wyciągnąć wniosków co do tego, która forma lub zakres aktywności jest szczególnie skuteczna.
Niemniej jednak, nie wszystkie rodzaje sportu są równie odpowiednie, a niektóre z nich mogą być szkodliwe dla określonych pacjentów. Na przykład:
sporty zespołowe, takie jak piłka nożna
Ze względu na wysoką intensywność biegania zwłaszcza u niewytrenowanych początkujących mogą szybko wystąpić przeciążenia i duszności.
sporty uprawiane na wysokościach, takie jak wędrówki górskie
Im wyższa wysokość, tym niższe ciśnienie cząsteczkowe tlenu w powietrzu. Może to prowadzić do nasilenia objawów u osób z już ograniczoną czynnością płuc.
Aktywność fizyczna a mukowiscydoza
Aktywność fizyczna jest korzystna dla wszystkich osób z mukowiscydozą.
Krafczyk MA, Asplund CA. Exercise-induced bronchoconstriction: diagnosis and management. Am Fam Physician. 2011 Aug 15;84(4):427-34. Review. PubMed PMID: 21842790 pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
Radtke T, Nevitt SJ, Hebestreit H, et al. Physical exercise training for cystic fibrosis. Cochrane Database Syst Rev 2017; 11(11): CD002768. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
Autor
Lino Witte, dr med., lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, Münster
Fysisk aktivitet og luftveissykdommer, astma og allergi Luftveissykdommer, fysisk aktivitet Aktywność fizyczna w zaburzeniach układu oddechowego, astmie i alergii Zaburzenia układu oddechowego a aktywność fizyczna
Sport; Sport wytrzymałościowy; Aktywności sportowe; Ćwiczenia fizyczne; Trening w astmie; Trening w POChP; Trening w zaburzeniach układu oddechowego
W tym artykule opisano wpływ aktywności fizycznej na zaburzenia układu oddechowego: astmę, POChP i mukowiscydozę. Osoby uprawiające sporty wytrzymałościowe są bardziej narażone na rozwój astmy.
Uważa się, że przyczyną jest powtarzające się wysuszanie błon śluzowych, które sprzyja przebudowie dróg oddechowych i rozwojowi nadreaktywności oskrzeli.
Ryzyko wydaje się być zwiększone w szczególności z towarzyszącymi czynnikami środowiskowymi, takimi jak zimne powietrze, spaliny, chlor (pływanie) i pylenie roślin.