Ból prącia

informacje ogólne

częstość występowania

• Brak systematycznych badań
• Okazjonalne konsultacje w gabinecie lekarza rodzinnego

Diagnostyka

• Do rozpoznania zwykle prowadzą wywiad lekarski, obserwacja i badanie palpacyjne.

Przyczyna konsultacji

• Ból może być nieprzyjemny i niepokojący dla pacjenta.

Możliwe błędne rozpoznanie

• Zapalenie żołędzi mogą wywołać następujące przyczyny:
  • cukrzyca,
  • rak prącia
  • przewlekłe choroby zapalne (np. zespół Reitera)

ICD-10

• N48 Inne patologie prącia
  • N48.8 Inne określone zaburzenia prącia
• R10 Ból w okolicy brzucha i miednicy
  • R10.2 Ból w okolicy miednicy i krocza

Różicowanie

Bolesne zmiany¹

• stan zapalny,
  • na przykład aktywna choroba Peyroniego
• urazy
• Ostre stany niedokrwienne
• Zakrzepica żylna lub ciał jamistych
• Pierwotne albo wtórne guzy
• Diagnostyka z użyciem aparatury
  
  • przede wszystkim kolorowa ultrasonografia dopplerowska
  • lub MRT, np. określanie stopnia zaawansowania nowotworu

przyczyny jatrogenne

• Powikłania po operacji stulejki lub rytualnym obrzezaniu²
  
  • wczesne powikłania, np. .
    • bólów
    • Krwawienia
    • zakażenie miejscowe
  • późne skutki, np. .
    • naskórkowe torbiele inkluzyjne
    • przetoki w miejscu szwów
    • zrosty prącia
    • zwężenie cewki moczowej
    • Blizny

Przedrakowe zmiany skórne³

• Czynniki ryzyka rozwoju nowotworu złośliwego
  • stulejka, ew. z zatrzymaniem mastki
  • przewlekłe zapalenie żołędzi
  • wirusy brodawczaka ludzkiego
  • seks oralny (fellatio)
  • liczba partnerów seksualnych
  • priapizm
  • niedostateczna higiena narządów płciowych
  • palić papierosów
  • zwężenie cewki moczowej
• Rozpoznanie histopatologiczne może być trudne⁴.
  • Dotyczy to w szczególności diagnostyki różnicowej między hiperplazją komórek płaskonabłonkowych a śródnabłonkową neoplazją prącia, a także inwazyjną neoplazją o niskim stopniu złośliwości (więcej szczegółów można znaleźć w artykule Rak prącia).

Nowotwory złośliwe⁵

• Rak prącia jest rzadki w krajach uprzemysłowionych, ale występuje częściej w krajach rozwijających się, gdzie powoduje znaczną zachorowalność i śmiertelność.
  • Zwykle są to brodawkowate narośla na żołędzi/bruździe wieńcowej. Może wystąpić wydzielina z cewki moczowej zmieszana z krwią.
  • szczególna podatność w starszym wieku i przy nieodpowiedniej higienie
  • w momencie rozpoznania, głównie rak in situ lub inwazyjny rak płaskonabłonkowy
• Rzadsze nowotwory prącia
  • czerniak
  • rak podstawnokomórkowy
  • pozasutkowa postać choroby Pageta
    • skórny, wolno rosnący, śródnabłonkowy gruczolakorak
  • mięsaki tkanek miękkich
• Opcje leczenia zależą od rodzaju, wielkości, lokalizacji i cech biologicznych guza, a także stadium choroby. Obejmują one:
  • zabiegi lokoregionalne
  • chirurgiczne usunięcie
    • na przykład chirurgię mikrograficzną metodą Mohsa
  • wycięcie i ablację laserem
  • chemoterapię układową
  • terapii radiacyjnej

Skrzywienie prącia⁶

• Skrzywienie prącia może być wrodzone (dziedziczne) lub spowodowane chorobą Peyroniego.
• Wrodzone⁷
  • Patogeneza jest nieznana.
  • w razie konieczności leczenie chirurgiczne z retrakcją
• Stwardnienie plastyczne prącia (choroba Peyroniego)
  • Etiopatogeneza nie jest jeszcze w pełni poznana.
    • twarda blaszka Tunica albuginea prącia
    • bliznowaty proces kurczenia się
    • Następujące skrócenie i odchylenie prącia, które staje się widoczne podczas erekcji i może uniemożliwić penetrację.
    • wczesna aktywna faza zapalna, a następnie stabilna faza wolna od progresji
  • Prawdopodobnie pewną rolę odgrywają czynniki genetyczne, ew. w połączeniu z urazem mikronaczyniowym podczas stosunku płciowego.
  • Chorobę rozpoznaje się na podstawie ogólnego wywiadu lekarskiego, wywiadu dotyczącego aktywności seksualnej oraz badań przedmiotowych.
    • Pomocne są zdjęcia prącia wykonane przez pacjenta podczas erekcji⁶.
  • leczenie zachowawcze
    • Leczenie doustne i miejscowe za pomocą leków (zarówno iniekcji, jak i nakładanych na skórę) wydaje się mieć niewielki (a nawet żaden) wpływ na skrzywienie.
    • Dowody na to, że podawany doustnie paraminobenzoesan potasu zmniejsza tworzenie się płytki i progresję odchyleń we wczesnej fazie choroby, wymagają weryfikacji w odpowiednich badaniach.
    • Inne metody terapeutyczne, których skuteczność nie została udowodniona ponad wszelką wątpliwość, ale które mogą być korzystne u niektórych pacjentów, to iniekcje bezpośrednio do zmiany werapamilu, kolagenazy lub interferonu, miejscowe stosowanie żelu z werapamilem lub jonoforeza z werapamilem lub deksametazonem⁶.
    • Podejście wyczekujące u mężczyzn ze stabilną chorobą i niewielką (≤30°) krzywizną, u których zachowana jest funkcja erekcji i zdolność penetracji.
    • Progresja wymaga ponownej oceny.
    • do 13% spontanicznych remisji, zwłaszcza u młodszych mężczyzn z małymi, raczej miękkimi blaszkami
    • Ból prącia zwykle ustępuje samoistnie w ciągu 12–18 miesięcy.
    • Pozaustrojowa terapia falą uderzeniową (extracorporeal shock wave therapy — ESW): znaczenie tej metody w leczeniu choroby Peyroniego jest kontrowersyjne. W badaniach prospektywnych i z randomizacjami wykazano szybsze złagodzenie bólu, ale bez wpływu na rozmiar blaszki i odchylenie.
  • Interwencja chirurgiczna może być wskazana, jeśli stan był stabilny przez ponad 6 miesięcy, a stan pacjenta jest poważnie zaburzony.

Liszaj twardzinowy (Balanitis xerotica obliterans)⁸

• Zobacz artykuł Liszaj twardzinowy u chłopców i mężczyzn.
• Przewlekłe zapalenie śluzówkowo-skórne skóry prącia, prawdopodobnie o przyczynie autoimmunologicznej u podatnych pacjentów. Liszaj twardzinowy prącia może być poprzedzony swędzeniem. Może jednak również objawiać się jako szybko rozwijająca się stulejka. Mogą wystąpić problemy z oddawaniem moczu.
  

  Liszaj twardzinowy na prąciu
• Stan zapalny prowadzi do bólu, swędzenia, trudności w oddawaniu moczu i znacznych zaburzeń seksualnych.
• Wiąże się z nieznacznie zwiększonym ryzykiem raka płaskonabłonkowego.
• Leczenie jest głównie miejscowe przy użyciu silnie działających glikokortykosteroidów (grupa IV).
• Bardzo rzadko wskazane jest układowe leczenie retinoidami.
• Leczenie chirurgiczne (rozcięcie od strony grzbietowej lub obrzezanie) w przypadku blizn powodujących pogorszenie czynności

Brodawki analno-genitalne, kłykciny

• Zobacz artykuł Kłykciny kończyste.
• Są wywoływane przez wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV).
  • spiczaste, kalafiorowate lub płaskie brodawki
  • zwykle na wewnętrznej stronie napletka lub na żołędzi
  • lub swędzenie, zwykle bez dalszych objawów
• Zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV)⁹
  • zakażenie przenoszone drogą płciową o wysokiej chorobowości
  • Różne warianty wirusa HPV są podzielone na dwie grupy: wysokiego i niskiego ryzyka.
  1. 1. Warianty wirusa z grupy wysokiego ryzyka sprzyjają rozwojowi raka prącia (głównie HPV 16 i 18)¹⁰.
     2. Typy niskiego ryzyka powodują zmiany komórkowe o niskim stopniu złośliwości, np. brodawki analno-genitalne (prawie wyłącznie HPV typu 6 i 11).
  • Szczepienie przeciwko HPV zmniejsza zapadalność brodawek narządów płciowych i etapów poprzedzających raka odbytu u chłopców i młodych mężczyzn.
    • Nie jest jasne, czy szczepienie chłopców przerywa łańcuch zakażeń i może pomóc w zapobieganiu zakażeniom HPV u dziewcząt.

Stulejka

• Zobacz artykuł Stulejka.
• Ciasny napletek u dzieci jest zwykle korygowany chirurgicznie przed okresem nastoletnim.

Stulejka nabyta (załupek)

• Zobacz artykuł Stulejka nabyta.
• Nie można przeprowadzić repozycji cofniętego napletka.
• Występuje szczególnie u starszych pacjentów i pacjentów z cewnikami.
• W stanie trwale cofniętego napletka odpływ żylny w czubku prącia jest ograniczony.
  • Obrzęk jeszcze bardziej utrudnia repozycję napletka.
  • bólów
• Jeśli repozycja się nie powiedzie, wskazana jest operacja w trybie pilnym.

Zakażenia grzybicze¹¹

• Candida albicans jest najczęstszą przyczyną zapalenia żołędzi.
• Łupież pstry i grzybica narządów płciowych są rzadsze.

Priapizm¹²

• Zobacz artykuł Priapizm.
• Uporczywa, często bardzo bolesna erekcja bez pożądania seksualnego
• Skierowanie do szpitala w celu wyjaśnienia etiologii, jeśli stan utrzymuje się dłużej niż 2–3 godziny.
• Priapizm może być napadowy, niedokrwienny lub nie mieć związku z niedokrwieniem.
  • Ważne jest, aby rozróżnić te trzy typy, ponieważ błędne rozpoznanie może prowadzić do znacznej zachorowalności.

1. Niedokrwienny (typ niskoprzepływowy)
   • zastój żylny
   • w dalszym przebiegu zespół ciasnoty przedziałów powięziowych prącia
   • konieczne leczenie stanu nagłego
     • Późne rozpoczęcie leczenia może mieć duży wpływ na przyszłą zdolność do erekcji.
2. Brak pochodzenia niedokrwiennego (typ wysokoprzepływowy)
   • brak konieczności leczenia stanu nagłego
   • uwaga: wstrzyknięcie sympatykomimetyków z powodu błędnego rozpoznania może prowadzić do wchłaniania układowego i toksyczności!
3. Priapizm nawrotowy (napadowy)
   • Powtarzające się podostre epizody priapizmu niedokrwiennego, które mogą powodować zaburzenia erekcji.
   • Cel leczenia: zmniejszenie liczby epizodów

Opryszczka genitalna u mężczyzn

• Zobacz artykuł Opryszczka genitalna u mężczyzn.
• Choroba zakaźna wywołana przez przenoszony drogą płciową wirus opryszczki pospolitej typu 2 (80–90%) lub 1 (10–20%)
• Zakażenie pierwotne
  • objawy ogólne
    • Bóle głowy
    • ogólnie złe samopoczucie
    • gorączce
    • bóle mięśni, często bóle pleców
  • zmiany pęcherzykowe na napletku lub wokół ujścia cewki moczowej
    • uczucie pieczenia i dyskomfort
  • Pęcherzyki pękają i tworzą płytkie owrzodzenia, które mogą ulec wtórnemu zakażeniu.
  • czas trwania 2–4 tygodnie
• Nawrót
  • Objawy prodromalne
    • hiperestezja i ból neuropatyczny w okolicy narządów płciowych
    • ogólnie złe samopoczucie
  • mniejsza ilość objawów ogólnych
  • Mniejsze pęcherzyki/rany i mniejsza ich liczba. Szybciej się goją (od 1 do 2 tygodni).
  • wcześniejsze epizody w wywiadzie lekarskim
• Potencjalnymi czynnikami wyzwalającymi są opalanie się, zakażenia i stres psychiczny.
• Wymaz z pęcherzyka
  • Ujemny wynik testu nie wyklucza zakażenia.
  • Dodatni wynik testu uznaje się za definitywne potwierdzenie choroby.

Zapalenie żołędzi

• Zobacz artykuł Zapalenie żołędzi.
• Zapalenie żołędzi i napletka
  • zwykle spowodowane zakażeniem w przypadku stulejki lub nieodpowiednią higieną
    • stosunkowo częste u chłopców
  • inne przyczyny
    • przewlekła choroba zapalna
    • choroby skóry, np. kontaktowe zapalenie skóry
  • zmiana przedrakowa
• możliwe bólów
• Pod napletkiem widoczna jest ciemnoczerwona błona śluzowa z nalotem lub wydzieliną.

Zaburzenia bólowe pod postacią somatyczną

• Zobacz artykuł Dolegliwości fizyczne pod postacią somatyczną.
• W przypadku bólu narządów płciowych, oprócz wyżej wymienionych przyczyn narządowych, należy również wziąć pod uwagę zaburzenia bólowe pod postacią somatyczną.
• Przewlekły ból miednicy, w tym zespół bólu prącia, ból jądra i ból gruczołu krokowego są powszechnymi zespołami psychosomatycznymi u mężczyzn.
• często przy:
  • depresji
  • zaburzeniach obsesyjno-kompulsyjnych
  • zaburzeniach hipochondrycznych
• Wyniki badania przedmiotowego
  • Ból narządów płciowych u mężczyzn dotyczy głównie jąder i krocza.
    • Izolowane bóle prącia są raczej rzadkie.
    • przeważnie ciągnący stały ból o różnym nasileniu
  • różne objawy przedmiotowe, np. .
    • uczucie ucisku w kroczu
    • ciągnięcie w pachwinie, ew. promieniujące do jąder
    • zwiększone nagłe parcie na mocz
    • uczucie pieczenia w dystalnej części cewki moczowej
    • nocne sączenie
    • uczucie ucisku lub pieczenia za kością łonową
    • uczucie napięcia w okolicy kości krzyżowej
  • częste objawy towarzyszące zaburzeniom pod postacią somatyczną:
    • wzmożone pocenie się
    • Wewnętrzny niepokój
    • tachykardie
    • zaburzenia w zasypianiu i utrzymaniu snu
    • Zgaga
    • Uczucie „guli w gardle”
• Możliwe elementy w ramach biopsychospołecznej koncepcji etiologicznej
  • zaburzenia seksualne
  • nieprawidłowa postawa ciała
  • zespół wyczerpania
  • kompulsywna struktura osobowości
  • konflikty w związku
• różne interwencje psychospołeczne w zależności od problemu
  • Należy unikać procedur inwazyjnych.
  • Więcej informacji można znaleźć w artykule Zaburzenia pod postacią somatyczną.

Wywiad lekarski

• Ogólne złe samopoczucie, gorączka?
  • pierwotna choroba wywołana przez opryszczkę narządów płciowych?
  • zakażenie układu moczowego?
• Świąd?
  • na przykład przy kłykcinach kończystych lub chorobach grzybiczych
• Niezwykle długotrwała erekcja?
  • priapizm?
• Ciasny napletek?
  • Może powodować stulejkę.
• Wcześniejsze i współistniejące zaburzenia psychiczne?
  • depresja?
  • zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne?
  • uzależnienie?
  • zespół wyczerpania?
  • zaburzenia pod postacią somatyczną?
• Wywiad dotyczący związku i aktywności seksualnej
  • ból, dyskomfort podczas seksu?
  • zaburzenia funkcji seksualnych?
    • zaburzenia erekcji?
    • zaburzenia i zakłócenia orgazmu?
    • zaburzenia libido?
  • nietypowe praktyki seksualne?
  • konflikty w związku?

Badanie fizykalne

• umiejscowienie bólu
• Zmiany skórne?
  • Kolor
  • ilość
  • morfologia
    • pęcherzyki?
    • Wrzody?
    • Brodawki?
    • wyprysk?
• Wypływ wydzieliny?
• Erekcja?
• Ciasny napletek?
• Obrzęk i zastój żylny żołędzi?

Badanie uzupełniające

w ramach podstawowej opieki zdrowotnej

• badanie moczu

informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w Deximed

• Załupek
• Stały wzwód, priapizm
• Zwężenie napletka (stulejka)

Ilustracje

 

 

N48; N488; R10; R102

Zespół bólu prącia Zapalenie żołędzi Cukrzyca Rak prącia Choroba Reitera Choroba Peyroniego Operacja stulejki Rytualne obrzezanie Skrzywienie prącia Liszaj twardzinowy Marskość żołędzi i napletka Brodawki analno-genitalne Kłykciny Stulejka Stulejka nabyta Priapizm Opryszczka narządów płciowych

Ból prącia

document-symptom document-nav document-tools document-theme

Brak systematycznych badań Okazjonalne konsultacje w gabinecie lekarza rodzinnego Do rozpoznania zwykle prowadzą wywiad lekarski, obserwacja i badanie palpacyjne.

Medibas Polska (staging)

Ból prącia

/link/e8a95674b45b4110887eff32a5b16d6a.aspx

/link/e8a95674b45b4110887eff32a5b16d6a.aspx

bol-pracia

SiteProfessional

Ból prącia

K.Reinhardt@gesinform.de

Ka.Reinhardt@gesinformkardymowicz@bonnierhealthcare.depl

pl

pl

pl