Pomiar ciśnienia tętniczego przy hipotonii ortostatycznej
Definicje
Hipotonia ortostatyczna
Klasyczna definicja hipotonii ortostatycznej (orthostatic hypotension – OH ): Utrzymujący się spadek ciśnienia tętniczego w ciągu 3 minut od położenia się
skurczoweskurczowego ≥20 mmHg (i/lub rozkurczowego ≥3010 mmHg wpo przypadku3 nadciśnieniaminutach wod wstania z pozycji leżącej (trwającej min. 5 minut) i/lub rozkurczowe ≥10 mmHg – lub –
Oprócz klasycznej definicji, dodatkowa definicja dwóch wariantów
Początkowawczesna hipotonia ortostatyczna: Przejściowy spadek ciśnienia tętniczego w ciągu 15 sekund pood aktywnymwstania udaniuz siępozycji na spoczynek
skurczowe >40 mmHg ‒ i/lub ‒leżącej
rozkurczowe > 20 mmHg
Opopóźniona hipotonia ortostatyczna: Spadekspadek ciśnienia tętniczego zgodniepo 3 minutach od wstania z klasycznpozycji leżą definicją później niż 3 minuty od położenia sięcej
Hipotonia ortostatyczna to nienaturalny spadek ciśnienia tętniczego przy wstawaniu. Spowodowane tym objawy określa się mianem nietolerancji ortostatycznej.1
Nietolerancja ortostatyczna
Nasilająca się nietolerancja pionowej postawy ciała z powodu uczuciauczuciem senności lub osłabienia, z możliwymi bólami szyi lub barków, trudnościami w oddychaniu, kołataniem serca lub nudnościami.
ToObjawy możemogą prowadziwystąpić doz hipotensją ortostatyczną, omdleniaomdleniem i tachykardią lub bez nich.
Test wstawania i badanietest na stole uchylnympochyleniowy
Zasadniczo test jest wystarczający do zdiagnozowania klinicznie istotnej hipotonii ortostatycznej, szczególnie u osób w podeszłym wieku.
Badania przesiewowe u pacjentów w podeszłym wieku przed rozpoczęciem przyjmowania leków, które mogą nasilać hipotonię ortostatyczną i wywoływać omdlenie.2
Ogólnie w tym zakresie obowiązują następujące wytyczne:3:
5–10 minut w pozycji leżącej na plecach
Faza stojąca trwająca co najmniej 3 minuty (najlepiej 5–10 minut)
Pomiar ciśnienia tętniczego/pulsutętna pod koniec fazy leżenia i w odstępach 1-minutowych podczas stania.
Jeśli pacjenci nie są w stanie sprawnie wstać z pozycji leżącej na plecach, można przeprowadzić procedurę przejśprzyjęcia znajpierw pozycji siedzącej, doa dopiero potem stojącej.3
Wykonywany w ten sposób pomiar jest jednak mniej czuły i dlatego nie jest równorzędną metodą.4
Niestosunkowo jest rzadkaczęsta u osób w podeszłym wieku.
Może być łagodną formą klasycznej hipotonii ortostatycznej, szczególnie w chorobie Parkinsona i cukrzycy.
Brak bradykardii pomaga odróżnić ją od omdlenia odruchowego.
Nawet jeśli spadek ciśnienia tętniczego jest nieco mniejszy niż podaje się w definicjach, nietolerancja ortostatyczna może nadal występować klinicznie.
Diagnostyka uzupełniająca (badanietest na stole uchylnympochyleniowy)
Jeśli istnieje podejrzenie objawowej hipotonii ortostatycznej pomimo negatywnych wyników testów w pozycji stojącej, można dodatkowo wykonać badanietest na stole uchylnympochyleniowy.
TerapiaLeczenie
Znaczący spadek ciśnienia tętniczego ma konsekwencje terapeutyczne tylko wtedy, gdy pacjenci doświadczają objawów w życiu codziennym (nietolerancja ortostatyczna).
EuropeanBrignole SocietyM, ofMoya CardiologyA, de Lange FJ. et al. 2018 ESC Guidelines for the diagnosis and management of syncope. StandEur Heart J. 2018;39:1883-1948. www.escardio.org
Mancia G, Kreutz R, Brunström M. et al. 2023 ESH Guidelines for the management of arterial hypertension The Task Force for the management of arterial hypertension of the European Society of Hypertension: Endorsed by the International Society of Hypertension (ISH) and the European Renal Association (ERA). J Hypertens. 2023;41(12):1874-2071. PubMed