Zakres referencyjny
Jednostka stosowana: ng/ml, jednostka SI: nmol/l
- 1 ng/ml = 2,50 nmol/l
- 1 nmol/l = 0,40 ng/ml
Dla obu płci:
- 20,0–70,0 ng/ml (50,0–175 nmol/l)
Wskazania
- Przy niewystarczającej ekspozycji na światło słoneczne
- Przy zmniejszonym spożyciu dojelitowym
- W przypadku zwiększonego metabolizmu (barbiturany itp.)
- W przypadku zwiększonych strat (np. dializa)
- W przypadku zaburzeń przemian wapnia
- W przypadku zmniejszonej gęstości kości
- Stan po po operacji ominięcia żołądkowego
- Po zdiagnozowaniu osteoporozy
- Brakuje dowodów na korzyść bardziej ogólnego oznaczania witaminy D i odpowiadającej jej substytucji1
- Zalecenia amerykańskie, aby dążyć do poziomu 25-hydroksy witaminy D > 30 ng/ml (> 75 nmol/l)2, są obecnie opisywane przez samych autorów jako nieporozumienie. Amerykański Instytut Medycyny (od 2015 r. „National Academy of Medicine”) podaje wartość 25-OH witaminy D-3 na poziomie 20 ng/ml (50 nmol/l) nie jako dolną granicę normy, ale jako „odpowiedni poziom” – odnosi się do odpowiedniej wartości i tak też było w pierwotnej publikacji. Dla 97,5% populacji wartość 20 ng/ml (50 nmol/l) lub mniej jest wystarczająca - a dla ok. 50% populacji wartość 16 ng/ml lub mniej.3
Pobieranie próbek i źródła błędów
- Surowica, 500 mcl
- Metoda: CLIA
- Wskazówka dot. zmniejszenia: Diagnostyka niedoboru witaminy D może być przydatna w miesiącach od stycznia do kwietnia przy zmniejszonej ekspozycji na światło słoneczne.
Ocena wyników badań histopatologicznych
Podwyższone:
- Przedawkowanie
- Wyraźna ekspozycja na światło UV
Obniżone:
- Niedobór witaminy D
- spowodowany brakiem ekspozycji na słońce, szczególnie u osób starszych i mieszkańców placówek opiekuńczych, związany z ubiorem (np. habit zakonny)
- w przypadku niedożywienia, zaburzenia wchłaniania, np. celiakia/choroba trzewna
- zwiększone zapotrzebowanie na witaminę D u dzieci, wzrost (np. w połączeniu z niedoborem promieniowania UV), ciąża i laktacja.
- ze zwiększonym metabolizmem: np. leki przeciwpadaczkowe (difenylohydantoina i barbiturany)
- w przypadku pierwotnej nadczynności przytarczyc
- W przypadku strat nerkowych: (zespół nerczycowy), dializa
- Diagnostyka niedobór witaminy D może być przydatna w miesiącach od stycznia do kwietnia przy zmniejszonej ekspozycji na światło słoneczne.
- W przypadku pacjentów dializowanych wartość docelowa > 30 ng/ml (> 75 nmol/l) (wytyczne K/DOQI).
Dalsza diagnostyka i dalsze postępowanie
- 1,25-dihydroksycholekalcyferol, parathormon, wapń i fosforany
Źródła
Literatur
- Zhao JG, Zeng XT, Wang J, Liu L. Association Between Calcium or Vitamin D Supplementation and Fracture Incidence in Community-Dwelling Older Adults A Systematic Review and Meta-analysis. JAMA. 2017;318(24):2466-2482 www.ncbi.nlm.nih.gov
- Holick MF. Vitamin D deficiency. N Engl J Med. 2017; 357(3):266-81 www.ncbi.nlm.nih.gov
- Manson, J.E., et al.: Vitamin D Deficiency - Is there really an pandemic? N. Engl. J. Med. 2016, 375, 1817-20 www.ncbi.nlm.nih.gov