Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Jęczmień

Streszczenie

  • Definicja: ropieRopień/ropne zapalenie mieszków włosowych rzęs z  zablokowaniem gruczołów łojowych lub potowych na powiece.
  • Epidemiologia: czCzęsta choroba oczu w  gabinecie lekarza rodzinnego.
  • Objawy: bBól, zaczerwienienie, obrzęk powieki.
  • ObrazBadanie klinicznyfizykalne: miejscoweMiejscowe zaczerwienienie i  obrzęk powieki; często również współistniejące przekrwienie/obrzęk spojówki.
  • Diagnostyka: oglOglądanie, ocena zgłaszanyaszanego ból,lu. brakBrak wskazań do dodatkowejposzerzania diagnostyki.
  • TerapiaLeczenie: wW razie potrzeby ogrzewaniemiejscowe rozgrzewanie na sucho (np. ciepłe okłady), ewent. antybiotyk miejscowy lub ewent. w razie konieczności postępowanie chirurgiczne.

  

Informacje ogólne

Definicja

  • Jęczmień (jęczmyk): ostre bakteryjne bolesne zapalenie/małyniewielki ropień mieszków włosowych rzęs
  • Powoduje zablokowanie gruczołów łojowych lub potowych na brzegu powieki.
  • W  przeciwieństwie do gradówki, jęczmień jestpowoduje bolesnydolegliwości bólowe.
  • Może dotyczyć zarówno górnej, jak i  dolnej powieki.
  • Jęczmień zewnętrzny
    • zewnętrzna strona powieki
    • związane ze stanem zapalnym zablokowanie gruczołów Molla (glandulae ciliares, gruczoły potowe apokrynowe) lub gruczołów Zeisa (glandulae sebaceae, gruczoły łojowe)
  • Jęczmień wewnętrzny   
    • wewnętrzna strona powieki
    • związane ze stanem zapalnym zablokowanie gruczołów Meiboma (glandulae tarsales, gruczoły łojowe w łącznotkankowej tarczce powiek)1

Epidemiologia

  • Po  zapaleniu spojówek  druga najczęstsza choroba oczu w  gabinetach lekarzy rodzinnych
  • Choroba może dotyczyć wszystkich grup wiekowych.1
  • Jęczmień zewnętrzny występuje częstszyściej niż jęczmień wewnętrzny.

Etiologia i  patogeneza

ICPC-2

  • F72 Blepharitis/Hagelkorn/Gerstenkorn

ICD-10

  • H00 Jęczmień i  gradówka
    • H00.0 Jęczmień i  inne głębokie zapalenie powiek

Diagnostyka

Diagnostyka różnicowa

  • Gradówka (główne rozpoznanie różnicowe): bezbolesne, niezakaźne, przewlekłe ziarniniakowe zapalenie gruczołów Meiboma na powiece, często wtórne do niedrożności przewodów odprowadzających gruczołu (zator wydzieliny), także w  wyniku jęczmienia wewnętrznego,; ewent.czasem wymagane usunięcie operacyjne
  • Zapalenie spojówek: zapalenie błony śluzowej  
  • Zapalenie woreczka łzowego: ropień lub ropowica woreczka łzowego
  • Róża: ostre, przebiegające z  gorączką zakażenie skóry właściwej, głównie wywołane przez paciorkowce beta-hemolizujące grupy  A, wnikanie drobnoustrojów przez urazymikrourazy skóry, rozprzestrzenianie się przez szczelinynaczynia limfatyczne
  • Ropowica oczodołu: ostre ropowicze zapalenie oczodołu, konieczne skierowanie do szpitala
  • Rak podstawnokomórkowy
  • rakRak gruczołu łojowego  
  • Rak płaskonabłonkowy  4
  • Odma oczodołowa: bardzo rzadko
  • Zapalenie tkanki łącznej okołooczodołowej2-3
  • Na powiece mogą występować również torbiel naskórkowa, mięczak  zakaźny i brodawczak.

Wywiad lekarski 

  • Ból, zaczerwienienie, obrzęk, zaczerwieniony guzek na powiece
  • Objawy narastają się stopniowo.
  • Bezbolesne ruchy oczugałek ocznych1,4
  • Rozpoznanie na podstawie wywiadu i  obrazu klinicznego

Badanie przedmiotowe

  • ZapalonyZapalenie mieszekmieszka włosowyosowego: miejscowe zaczerwienienie i  obrzęk powieki; często również przekrwienie/obrzęk spojówki
  • Bolesne, rumieniowe zapalenie powieki, czasem także z  ropnymi pęcherzykami (krostami)1
  • Ewent.Czasem Obrzpowiękkszenie węzłów chłonnych przedusznych, ewent. gorączka
  • Należy rozważyć poszerzenie diagnostyki różnicowenicowej, zwłaszcza w  przypadku uporczywych, nawracających lub nietypowych przebiegów.

Wskazania do skierowania do specjalisty

  • Zazwyczaj nie są wymagane
  • Duże zmiany wymagające nacięcia i  drenażu2
  • W  przypadku podejrzenia ropowicy  i/lub objawów  sepsy 
  • W  przypadku braku poprawy stanu pomimo leczenia, nietypowego lub nawrotowego przebiegu

TerapiaLeczenie

Cele terapiileczenia

  • zZłagodzenie objawów
  • Eliminacja zakażenia1

Ogólne informacje o terapiileczeniu

  • Często po 1-2  tygodniach objawy zmniejszają się i ustępują – zakażenie samoograniczające się zakażeniew wielu przypadkach.1-2
  • ZachowawczoLeczenie zachowawcze, ewent.w niektórych przypadkach chirurgicznie (często jęczmień wewnętrzny)1
  • Badania: brakujeBrakuje danych dotyczących wyników leczenia zachowawczego w  porównaniu z  interwencyjnym.

Zalecenia dla pacjentów

  • Miejscowe ogrzanie
    • np. miejscowe ciepłe okłady lub lampa na podczerwień, 3  do 4  razy dziennie po 10-15 minut1
  • Higiena brzegów powiek, ewent. z użyciem soli fizjologicznej, mydła o neutralnym phpH lub delikatnego szamponu (szampon dla dzieci)1,5  
  • UwagaUWAGA: w  przypadku jęczmienia wewnętrznego: terapia manualna może prowadzić do podrażnienia rogówki.6

Farmakoterapia

  • Maść do oczu z antybiotykiem
    • w  przypadku utrzymujących się lub, większych zmian lub nasilonych dolegliwości1
    • np. gentamycyna w maśćci do oczu, ofloksacyna w maśćci do oczu lub erytromycyna w maśćci do oczu, 3x3 razy dziennie przez 1  tydzień (brak randomizowanych badań)1
    • ewent. w  połączeniu z  miejscowym sterydemglikokortykosteroidem w  przypadku silnego obrzęku1-2

Inne terapie

  • Rzadko interwencja chirurgiczna, np. w  przypadku silnego bólu napięciowego, dużych rozmiarów zmiany1-2
  • Ewent. Skierowanieskierowanie do okulisty w  celu wykonania nakłucianacięcia
    • Nacięcie, zeskrobanie lub drenaż, jeśli nie ma poprawy w  ciągu 2-3  dni.
    • pionowe nacięcie w  przypadku jęczmienia wewnętrznego
    • poziome nacięcie w  przypadku jęczmienia zewnętrznego

Przebieg, powikłania i  rokowanie

Przebieg

  • Często zakażenie samoograniczające się po 1-2  tygodniach1
  • Przewlekły przebieg, jeśli zakażenie rozprzestrzeni się na inne gruczoły Meiboma w  przebiegu jęczmienia wewnętrznego.5
  • Przyczyna wtórnej gradówki5
  • Nawroty m.in. w  przebiegu cukrzycy,  trądziku różowatego, hiperlipidemii lub zapalenia powiek (patrz wyżej)

Powikłania

Informacje dla pacjentów

O  czym należy poinformować pacjentów?

  • Często samoograniczenie w  ciągu 1-2  tygodni
  • Pocieranie oczu związane jest z  ryzykiem rozprzestrzenienia się zapalenia na inne gruczoły lub na stronę przeciwną.
  • Higiena powiek, zwłaszcza przy nawrotach1

Informacje dla pacjentów w  Deximed

Ilustracje

Jęczmień (jęczmyk)
Jęczmień (jęczmyk)

Źródła

Piśmiennictwo

  • Grabska-Liberek I. Podstawy okulistyki dla studentów medycyny i lekarzy rodzinnych. ISBN: 978-83-7988-386-8. Termedia Sp. z o.o., Poznań, 2021.
  1. Bragg K, Le P, Le J. Hordeolum. StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing, 2021.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28723014/" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28723014/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  2. Willmann D, Guier C, Patel B, Melanson S. Stye. StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing, 2021.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29083787/" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29083787/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  3. McAlinden C, González-Andrades M, Skiadaresi E. Hordeolum: Acute abscess within an eyelid sebaceous gland. Cleve Clin J Med. 2016; 83: 332-334. pmid:27168505  http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=PubMed&term=27168505[uid]" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=PubMed&term=27168505[uid]" target="_blank">PubMed
  4. Pflipsen M, Massaquoi M, Wolf S. Evaluation of the Painful Eye. Am Fam Physician 2016; 93: 991-998. pmid:27304768  http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=PubMed&term=27304768[uid]" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=PubMed&term=27304768[uid]" target="_blank">PubMed
  5. Lindsley K, Nichols JJ, Dickersin K. Non-surgical interventions for acute internal hordeolum. Cochrane Database of Systematic Reviews 2017, Issue 1. Art. No.: CD007742. DOI: 10.1002/14651858.CD007742.pub4  http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/14651858.CD007742.pub4/abstract;jsessionid=3C4ACE7D217017F6D228005564FA708E.f03t01" href="http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/14651858.CD007742.pub4/abstract;jsessionid=3C4ACE7D217017F6D228005564FA708E.f03t01" target="_blank">onlinelibrary.wiley.com
  6. McMonnies C, Korb D, Blackie C. The role of heat in rubbing and massage-related corneal deformation. Cont Lens Anterior Eye 2012; 35: 148-154. pmid:22309634  http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=PubMed&term=22309634[uid]" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=PubMed&term=22309634[uid]" target="_blank">PubMed

Autorzy

  • Natalia Jagiełła, lekarz, specjalista medycyny rodzinnej, Praktyka Grupowa Lekarzy Rodzinnych w Krakowie (recenzent)
  • Adam Windak, Prof. dr hab. n. med., specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie (redaktor)
  • Claudia Wengert, drDr n. med., specjalista chorób wewnętrznych, geriatrii i  medycyny paliatywnej, Hamburg
  • Daniela Frank, asystentka szkoleniowa w  zakresie medycyny ogólnej, Neustadt/Weinstraße
H00; H000
follikulitt; Hordeolum
F72
TalgdrüsenentzündungZapalenie amgruczołów Lidrandłojowych na krawędzi powieki; TalgdrüsenabszessRopień amgruczołów Lidrandłojowych na krawędzi powieki; SchweißdrüsenabszessRopień amgruczołu Lidrandpotowego na krawędzi powieki; SchweißdrüsenentzündungZapalenie amgruczołów Lidrandpotowych na krawędzi powieki; GerstenkornJęczmień; HordeolumZapalenie internumgruczołów Meiboma; EntzündungZapalenie dergruczołów MeibomdrüsenZeisa; HordeolumZapalenie externumpowiek; Entzündung der Zeisdrüsen; Entzündung der Molldrüsen; Augenerkrankung; Entzündung des Augenlides; StyeJęczmień
Jęczmień
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja:ropie Ropień/ropne zapalenie mieszków włosowych rzęs z  zablokowaniem gruczołów łojowych lub potowych na powiece. Epidemiologia:cz Częsta choroba oczu w  gabinecie lekarza rodzinnego.
Medibas Polska (staging)
Jęczmień
/link/3c84e6037cb841ec92411817b87d2a60.aspx
/link/3c84e6037cb841ec92411817b87d2a60.aspx
jeczmien
SiteDisease
Jęczmień
K.Reinhardt@gesinform.de
Klive.Reinhardt@gesinformcom#dr.dedabrowska@wp.pl
pl
pl
pl