Definicja: napadNagły ze wzrostemwzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego u pacjentów z wąskim kątem przesączeniaczania. Stan nagłyostry, który w ciągu kilku dni może doprowadzić do ślepoty.
Epidemiologia: zapadalnoZapadalność w Europie 2,2-4,1 przypadków na 100 000 mieszkańc osówb rocznie. Częstesto u starszych, dalekowzrocznych pacjentów.
Objawy: ostryOstry jednostronny ból głowy lub oka, z zaczerwienieniem oka i mdłościami, aż poniekiedy wymioty.
Obraz kliniczny: bardzoBardzo twarda gałka oczna i zaczerwienione oko, źrenica szeroka i pionowo owalna. Pacjent często odczuwa bardzo silny ból oka. Zazwyczaj starsi pacjenci z rozpoznaną dalekowzrocznością.
TerapiaLeczenie: zmniejszenieZmniejszenie ciśnienia wewnątrzgałkowego za pomocą leków oraz mechaniczne uwolnienie blokady kąta (najczęściej przez irydotomię laserową).
Informacje ogólne
Definicja
Synonimy: Jaskrajaskra pierwotnie zamkniętego kąta, jaskra z wąskim kątem przesączania, jaskra z zamkniętym kątem przesączeniaczania1
NagłyOstry przypadekstan okulistyczny z nagłym wzrostem ciśnienia wewnątrzgałkowego i niedrożnością zamknięciem kąta przesączenia
czania
Zwiększone ciśnienie może w ciągu kilku godzin spowodować nieodwracalne uszkodzenie nerwu wzrokowego i komórek zwojowych siatkówki.12
Epidemiologia
Około 1/4 pacjentów dotkniętych chorobą początkowo zgłasza się do specjalisty spoza okulistyki, w tym do lekarza ogólnegoPodstawowej Opieki Zdrowotnej.
Zapadalność
2,2-4,1 przypadków na 100 000 mieszkańcosówb rocznie w Europie
Z kolei w Azji dominuje jaskraJaskra z zamkniętym kątem przesączeniaczania dominuje w Azji.
Etiologia i patogeneza
Nadmierny wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego spowodowany jest zamknięciem niedrożnościkąta przesączania, czyli zablokowaniem swobodnego dostępu cieczy wodnistej do siateczki beleczkowej,ktzlokalizowanej w kącie tęczórawkowo-rogówkowym. Siateczka beleczkowa odpowiada za pierwotny odpływ cieczy wodnistej, do układu żylnego przez obwodową część tęczówkęwki.
Do niedrożnościzamknięcia siateczkikąta beleczkowejprzesączania mogą prowadzić różne mechanizmy.
W bloku źrenicznym, najczęstszym mechanizmiez nich jest blok źreniczy.
Przy nieproporcjonalnie dużej soczewce (np. u osób z małą gałką oczną, wzrostw oporunadwzroczności, w zaćmie, częściej u kobiet), w miarę zbliżania przedniej powierzchni soczewki do tylnej centralnej powierzchni tęczówki, wzrasta opór dla przepodpływu cieczy wodnistej z komory tylnej do przedniej następuje w miarę zbliżania się centralnej powierzchni tylnej tęczówki do powierzchnikomory przedniej soczewkiprzez otwór źreniczy.
W ten sposób powstaje gradient ciśnień, który prowadzi do uwypuklenia obwodowej części tęczówki i w konsekwencji do przemieszczeniazwężenia siateczki beleczkowej w kącieta tęczówkowo-rogówkowymwkowego oraz zablokowania odpływu cieczy wodnistej przez siateczkę beleczkową.
Czynniki predysponujące
Pochodzenie azjatyckie
Anatomicznie płaska komora przednia
Skrócona długość gałki ocznej w nadwzroczności (dalekowzroczności)
Zwiększanie grubości soczewki (normalnyfizjologiczny proces postępujący z wiekiem, dodatkowo nasilający się w zaćmie)1
Zaawansowany wiek
Płeć żeńska
Leki o działaniu parasympatolitycznymparasympatykolitycznym/sympatykomimetycznym, np.:
wziewne leki rozszerzające oskrzela (bromek ipratropium i salbutamol).
ICPC-2
F93 Glaukom
ICD-10
H40.2 Jaskra pierwotna z wąskim kątem przesączenia
Diagnostyka
Kryteria diagnostyczne
TypowyCharakterystyczny wywiad z nagłym silnym jednostronnym bólem oka, który może promieniować, i często dramatycznymz towarzyszącym pogorszeniem widzenia.
KlasyczniTypowa pacjencigrupa pacjentów: osoby starsze, dalekowzroczne osoby, które nie miaprzebyły jeszczedotąd operacji zaćmy.
Naturalna soczewka staje się z wiekiem coraz grubsza, i potrzebujeprzez co niekiedy tyle miejsca, że zasłaniazamyka kąt przesączeniaczania.
W badaniu palpacyjnym: twarda jak kamieńjadna gałka oczna w porównaniuznacznie stron twardsza od drugiej („twarda jak kamień”). Oko często zaczerwienione, źrenica poszerzona i pionowo owalna.1
Objawy wiodące: ostry jednostronny ból głowy lub oka z zaczerwienieniem oka i mdłościami, ażczasem poprowadzi wymioty do wymiotów.
Często znaczne pogorszenie widzenia, możliwy efekt halo (widzenie tęczowej poświaty wokół źródeł światła)1 w dotkniętym oku z powodu obrzęku rogówki
UwagaUWAGA: Momożliwaliwe błędnadne interpretacjarozpoznanie jakochoroby choroba internistycznainternistycznej lub neurologicznaneurologicznej, jeśli na pierwszym planie są niespecyficzne objawy, takie jak ból głowy, sztywność źrenic lub nudności.
Należy zapytać o czynniki występowanie czynników ryzyka.
Zapytać o możliwe przyczyny/czynniki wywołujące.
Niedawne operacje oka (w tym laser)?
Wcześniejsze choroby oczu, zwłaszcza choroby siatkówki?
pełny wywiad dotyczący leków stosowanych miejscowo i doustnie
Badanie przedmiotowe
Metoda z wyboru w diagnostyce: badanie palpacyjne gałki ocznej
StopnioweEtapy wykonaniewykonania badania palpacyjnego gałki ocznej w celu oceny ciśnienia wewnątrzgałkowego:
SpojrzeniePacjent patrzy w dół przy otwartych oczach.
Obieoprzeć obie dłonie badającego oparte na czole i skroni pacjenta
Umieumieścić opuszki obu palców wskazujących na górnej powiece jednego oka pacjenta
Palpacjapalpacja przez naprzemienny delikatny nacisk jednej i drugiej opuszki
Poddajłatwo poddająca się łatwo uciskowi gałka oczna z fluktuacjamiw przypadkuwyczuwalną fluktuacją płynu - prawidłowegoowe ciśnienianienie wewnątrzgałkowego, źlekowe
słabo poddająca się uciskowi ("„twarda jak skała"kamień”) gałka oczna bez fluktuacji w wysokim- wysokie ciśnieniunienie wewnątrzgałkowymkowe
Palpacjapalpacja drugiego oka, w celu porównania stron
Diagnostyka specjalistyczna
tonometrTonometria aplanacyjnyaplanacyjna
pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego
badanieBadanie przedniego odcinka oka w lampie szczelinowej
mieszane/nadtwardówkowe przekrwienie z przewagą okolicy rąbkowej
obrzęk rogówki
płaska lub uniesiona komora przednia
zazwyczaj średnio szeroka, nieokrągła i niereagująca na światło źrenica
Gonioskopowa ocena kąta przesączeniaczania (otwarty vs. zamknięty)
Badanie obrazowe przedniego odcinka oka za pomocą tomografii optycznej (AS OCT)4
Badanie pola widzenia programem komputerowym dostosowanym do badania jaskry4
W przypadku podejrzenia (ostrego ostrejlub jaskrypodostrego pierwotnego zamknięcia kąta przesączania) natychmiastowe skierowanie do kliniki okulistycznej
Podstawęą leczenia ostrego zamknięcia kąta przesączeniaczania jest jak najszybsze obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego za pomocą leków, a następnie mechaniczne otwarcie zamkniętego kąta przesączeniaczania.
UwagaUWAGA: Należy unikać obniżania ciśnienia tętniczego, ponieważ spowoduje ono również obniżeniezmniejszenie przepdopływywu krwi do nerwu wzrokowego.
Farmakoterapia
Krople do oczu
Wdrożenie leczenia po pomiarze ciśnienia wewnątrzgałkowego i badaniu okulistycznym np. z zastosowaniem beta-blokera i selektywnego alfa-sympatykomimetyku brimonidyny
Dawkowaniedawkowanie: 1 kropla do worka spojówkowego po stronie dotkniętej chorobą
Po około 1 godzinie od rozpoczęcia terapiileczenia ponownie zmierzyć ciśnienie wewnątrzgałkowe, a następnie kontrolować je co godzinę aż do uzyskania normalizacji.
Dalsze leczenie polega zwykle na stosowaniu pilokarpiny 1% w postaci kropli do oczu w krótkich odstępach czasu (co 10 min).
TerapiaLeczenie dożylnaylne
Dożylne podanie 500 mg acetazolamidu wskazane przy początkowym ciśnieniu w okuwewnątrzgałkowym > >40 mmHg.
Jeśli podanie dożylne nie jest możliwe, należy podawać doustnie.
Lek podawany jest w warunkach szpitalnych, ponieważ konieczne jest regularne pobieranie próbek krwi w celu oznaczeniakontroli poziomu elektrolitów (zwłaszcza potas i wodorowęglan sodu mogą znacznie spaśobniżać się podczas terapiileczenia) oraz parametrów czynności nerek (kreatynina i GFR eGFR).
Lek rezerwowykolejnego dorzutu wykorzystaniastosowany w przypadku niewystarczającej redukcji ciśnienia przywewnątrzgałkowego po zastosowaniu wyżej wymienionymopisanego leczeniuleczenia farmakologicznymfarmakologicznego.
Podaje się gopodawany dożylnie (dawka całkowita 1-2 g/kg masy ciałam.c.).
Infuzję naleNależy podawać powoliw powolnym wlewie - najlepiej w 2 pojedynczych dawkach - każda w ciągu 30-45 minminut.
Dalsze działaniapostępowanie
W zależności od objawów leczenie przeciwbólowe i przeciwwymiotne
np. MCPmetoklopramid 10 mg doustnie jako środek przeciwwymiotny (minimalny odstęp między dawkami: 6 godzin, maksymalna dawka dobowa: 30 mg)
np. metamizol 1 g dożylnie jako środek przeciwbólowy
UwagaUWAGA: Powolne podawanie w celu uniknięcia niedociśnienia!
Leczenie chirurgiczne
Chirurgiczna irydektomia i irydotomia laserowa stanowią dwie opcje leczenia z wyboru w celu usunięcia blokady poprzez utworzenie otworu w tęczówce doumożliwiającego dodatkowego obieguobieg cieczy wodnistej.
Laserowa irydotomia jest z regułyzwykle procedurąpostępowaniem z wyboru; chirurgiczna irydektomia jest stosowana w stanach nagłych przypadkach w przypadku braku odpowiedzi na leki.
Jeśli w oku dotkniętym chorobą występuje ostre zamknięcie wąskiego kąta przesączeniaczania, istnieje również zwiększone ryzyko (40-60%) wystąpienia w ciągu najbliższych 5-10 lat atakuostrego jaskry z wąskimzamknięcia kąta przesączeniaczania w drugim oku. Dlatego profilaktyczna irydotomia jest zalecana również w obrębie drugiego oka.
Przebieg, powikłania i rokowanie
Przebieg
Zazwyczaj nagły początek z ostrym, silnym bólem oka i zaburzeniami widzenia
Przy braku obniżenia ciśnienia wewnątrzgałkowego dochodzi do szybkiego, nieodwracalnego uszkodzenia nerwu wzrokowego i komórek siatkówki z ryzykiem trwałej ślepoty.
Powikłania
Utrata ostrości widzenia aż po ślepotę
Rokowanie
PrzyW jednym badaniu klinicznym przy obserwacji średnioterminowej 27±14 miesięcy w jednym badaniu klinicznym po ostrym zamknięciu kąta przesączeniaczania:35
U 10% pacjentów wykazywautrzymywałoa ograniczeniesię zmniejszona ostrościć widzenia.
au 6% pacjentów całkowita ślepota w oku dotkniętym chorobą.
Również w drugim oku w W około połowie przypadków dochodzi do ostrego atakuzamknięcia jaskrykąta przesączania w drugim oku w ciągu kolejnych 5-10 lat, o ile nie zastosuje się leczenia profilaktycznego.
Dalsze postępowanie
ProwadzoneNadzór prowadzony przez okulistę
ścisłeregularne kontrole z pomiarem ciśnienia wewnątrzgałkowego, badaniem pola widzenia i określeniem oceną warstwy włókien nerwowych siatkówki w ramach podstawowej diagnostyki
Informacje dla pacjentów
O czym należy poinformować pacjentów?
Gdy pacjenci poddawani są diagnostycznemu rozszerzeniu źrenic w ramach badania okulistycznego lub otrzymują leki parasympatykolityczne, należy im szczegółowo wyjaśnić im objawy ostrejostrego jaskryzamknięcia kąta przesączania i zalecić zgłoszenie się na SOR w razie ich wystąpienia.
BBB MK 21.03.2022 revidiert, umgeschrieben und gekürzt.
Rev. 11.03.2016: Basert på Kvalitetshåndboken i Øye. Revision at 23.05.2013 09:10:43:
Revidert i henhold til Medibas, Lægehåndbogen, Legemiddelhåndboken og BMJ Best Practice. Kun tillegg om alfa2-agonist. chck go 8.8.
MK 01.12.2017, sprachlich überarbeitet, an D angepasst, derzeit keine LL
Definicja:napad Nagły ze wzrostemwzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego u pacjentów z wąskim kątem przesączeniaczania. Stan nagłyostry, który w ciągu kilku dni może doprowadzić do ślepoty.