Skłonność do krwawień

Co to jest skłonność do krwawień?

Skłonność do krwawień nazywana jest również w żargonie medycznym „skazą krwotoczną”. TerminU odnosi się do nadmiernej skłonności do krwawienia. Osobyosób dotkniętetych chorobą krwawiwystępują częściejnadmierne i dłużejsze niż zwykle pokrwawienia nawet po niewielkim urazieuszkodzeniu lubtkanki. krwawienieKrwawienia wystpojawiają siępuje u nichteż zupełnie spontanicznie pod- skórąz —nosa, do stawów i narządów wewnętrznychtrzych. Po operacjach, porodzie, urazach lub zabiegach stomatologicznych istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia krwawienia.

Przyczyną wszystkich tych zjawisk jest zwyklezazwyczaj zaburzenie krzepnięcia krwi, przez co uszkodzone naczynie krwionośne nie może się odpowiednio szybko uszczelnić i krwawienie nie zostaje zatrzymane. Krzepnięcie krwi to skomplikowany proces. Wymaga on współdziałania komórek krwi (płytek krwi, - trombocytów), licznych czynników krzepnięcia krwi znajdujących się w osoczu (płynnym składniku krwi) oraz wprawidłowych samych naczyniachnaczyń krwionośnych.

Czasami jednak skłonność do krwawień jest zwiększona, ponieważz powodu nasilonej przepuszczalności ścianycian naczyń są bardziej przepuszczalne i podatneich większej podatności na urazy, niż normalnie. 

IstniejeWiększe ryzyko krwawienia pojawia się również zwiększonew ryzykosytuacji krwawienia jako reakcji niepożądanejprzyjmowania często przepisywanych obecnie leków przeciwzakrzepowych, które są stosowane w leczeniu i profilaktyce zwężeń naczyń krwionośnych spowodowanych skrzepamizakrzepami krwi (np. zakrzepicy kończyn dolnych lub górnych). SiniaczenieWarto pamiętać, że siniaczenie (krwiaki), krwawienie z dziąseł lub krwawienie z nosa mogą wystąpić również u osób całkowicie zdrowych.

Jakie są objawy skłonności do krwawień?

Różne rodzaje i miejsca krwawień mogą dać lekarzom badającymcych pacjenta lekarzom ważne wskazówki dotyczące przyczyny tej dolegliwości. Szczegółowy wywiad i zbadaniebadanie fizykalne pacjenta mają więc ogromne znaczenie.

Typowe objawy krwotokuskazy wybroczynowegonaczyniowej lub płykowej

• Najczęściej w przypadku zaburzeń dotyczących płytek krwi lub chorób naczyniowychnaczyń krwionośnych
• Samoistne krwawienie lub krwawienie z błahych przyczyn (np. po lekkim uderzeniu się) z najdrobniejszych naczyń krwionośnych (naczyń włosowatych) w skórze, tkance podskórnej lub błonie śluzowej, występujepujące w formie małych plamek (tzw. plamica). Poszczególne krwawienia mogą wyglądać jak punkciki (wtedy nazywane są petocjami), rzadziej bywają także pasiaste, o małej lub dużej powierzchni.

Typowe objawy krwotokuskazy hemofilicznegoosoczowej

• Najczęściej w przypadku zaburzeńniedoboru lub zaburzenia czynności osoczowych czynników krzepnięcia
• Typowe są wielkopowierzchniowe, stosunkowo ostro ograniczone, samoistne krwawienia w skórze i tkance podskórnej, krwawienia do stawów stawach i mięśniachni, krwawienia do przewodu pokarmowego, ale także wielkopowierzchnioweznacznej wielkości krwiaki po delikatnych urazachuszkodzeniach ciała. 
• Po urazie pacjenci krwawią dłużej niż zwykle.

Mechanizmy powstawania

Istnieje wiele różnych możliwych przyczyn skłonności do krwawień; dzieli się je na następujące grupy:

• Choroby naczyń krwionośnych
• Choroby płytek krwi (trombocytów)
• Zaburzenia w układzie krzepnięcia krwi

Skłonność do krwawień stanowipojawia się również jako działanie niepożądane niektórych leków. Jest to najczęstsza przyczyna nabytej skłonnościskazy do krwawieńkrwotocznej. Najczęściej chodzizwiązana ojest leki,z którelekami służąstosowanymi dow rozrzedzaniacelu rozrzedzenia krwi — na przykład kwas acetylosalicylowy czy kumarynawarfaryna. U wielu pacjentów krwiakikrwawienia wynikają równietakże ze stosowania leków zawierających kortyzonglikokortykosteroidy oraz niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ, np. ibuprofen). 

Co powoduje skłonność do krwawień?

Najczęstsze przyczyny

• Działania niepożądane leków
  • Do leków, o których wiadomo, że często powodują zwiększoną skłonność do krwawień, należą kumarynyantagoniści witaminy K (np. warfaryna), salicylany (kwas acetylosalicylowy), niektóre środki przeciwbólowe (NLPZ), kortyzonglikokortykosteroidy, antybiotyki, preparaty heparyny i różne inhibitory płytek krwi.
• Związana z wiekiem zwiększona przepuszczalność naczyń krwionośnych:
  • ZWraz z wiekiem drobne naczynia włosowate stają się bardziej niestabilnekruche i przepuszczalne, co oznaczapowoduje, że więcej składników krwi może wyciekawydostać się do otaczających tkanek.
  • Pojawiają się wtedy siniaki, głównie na przedramionach i dłoniach (tzw. plamica).
• Niedobór płytek krwi (małopłytkowość)
  • Częstąstymi przyczynąprzyczynami są zakażenia, powiększona śledziona, nadmierne spożycie alkoholu, małopłytkowość immunologiczna (primary immune trombocytopenia, ITP), choroby reumatologiczne i ciąża.
  • Niektóre leki mogą również prowadzić do niedoboruzmniejszonej ilości płytek krwi, np. heparyna, cymetydyna, ibuprofen, naproksen i antybiotyki.
  • Niedobór pMałytek krwiopłytkowość może być związanyzana z różnymi rzadszymi chorobami.
  • Mogą występować niewielkie krwotoki skórne (petocje) lub, siniaki oraz krwawienia z błon śluzowych.
• Zaburzenia czynnościowe płytek krwi (trombocytopatia)
  • FunkcjaPojawiają się nieprawidłowości związane z funkcją płytek krwi. jestIch zaburzona, ale ichcałkowita liczba może być prawidłowa. 
  • Najczęstszą przyczyną tejtego dolegliwościschorzenia są leki (patrz wyżej).
  • Zaburzenia funkcji płytek krwi mogą występować również w przebiegu chorób podstawowych, np. przewlekła choroba nerek, choroby wątroby, białaczki i zakażenia.
  • TypoweTypowymi objawyobjawami tosą  krwawieniekrwawienia punkcikowate, krwotokkrwawienia z błony śluzowej, krwawienie znp. nosa, obfite czy przedłużające się krwawienie menstruacyjne i zasinienia.
• Zespół von Willebranda
  • Jest to najczęstsze wrodzone zaburzenie wrodzone powodujące zwiększoną skłonność do krwawień.
  • U kobiet często pojawia się obfite krwawienie menstruacyjne, natomiast inni pacjenci natomiastskarżą czsięsto cierpią na krwawienia z nosa lub nadmierne krwawienie dziąseł po zabiegach stomatologicznych.

Rzadkie przyczyny  

• Hemofilia (zaburzenie krzepnięcia krwi)
  • Hemofilia jest dziedzicznym zaburzeniem układuzwiązanym z niedoborem konkretnego czynnika krzepnięcia krwi w organizmie. 
  • Choroba ta dotyka głównie mężczyzn. 
  • Występuje powadużnaa skłonność do krwawień, która objawia sinajczę w szczególnościciej w postaci samoistnych krwotoków do stawów stawach i mięśniachni oraz po drobnych urazach i zabiegach chirurgicznych.
• Do zaburzeń krzepnięcia krwi może też prowadzić wiele innych chorób.

Kiedy należy zasięgnąć porady lekarskiej?

• W przypadku zwiększonej skłonności do krwawień należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem.

Jak postępuje lekarz?

Historia choroby (wywiad lekarski)

Lekarz może zadać następujące pytania:

• Czy istnieją jakieokreślone utarte schematysytuacje związane z krwotokamikrwawieniami, które przykuły uwagę pacjenta? Krwotoki punktowe, krwiaki, większe krwotoki, krwotoki z błony śluzowej?
• Czy pacjent cierpi na częste krwawienia z dziąseł lub krwawienia z nosa?
• U kobiet: czy u pacjentki występują bardzo obfite i/lub dwydługie użone krwawienia menstruacyjne?
• Czy  kiedykolwiek zdarzyło się już przedłużające sięnasilone i zwiększonedługotrwałe krwawienie po urazach lub operacjachw trakcie operacji bądź po urazie?
• Czy w rodzinie występowały zaburzenialub krwotocznewystępują przypadki zaburzeń krwotocznych?
• Czy pacjent stosuje leki, których reakcjądziałaniem niepożądanądanym może być ryzyko wystąpieniapienie krwawienia (np. leki przeciwbólowe, leki rozrzedzające krew)?
• Czy u pacjenta stwierdzono inne choroby?

Badanie lekarskie

• Lekarz przeprowadzi dokładne badanie fizykalne. skóry, błon śluzowych, opuchniętych stawów, narządów wewnętrznych

Dalsze badania

• Zostanie przeprowadzona seria badań krwi.

Skierowanie do specjalisty

• W ostrychnagłych lub poważnych przypadkach nasilonego krwawienia lekarz skieruje pacjenta do szpitala.
• W przypadkusytuacji mniej obciążających i długotrwałychnasilonych dolegliwości dalsze badania można przeprowadzić w trybie ambulatoryjnym w gabinecie specjalistycznym.