Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Niedobór witaminy B12

Co to jest niedobór witaminy B12?

Witamina B12 jestbierze potrzebnaudział dow wielu różnych procesówprocesach metabolicznych w organizmie, w tym do funkcjonowania układu nerwowego czy tworzenia krwinek. Organizm nie jest w stanie samodzielnie wytworzyć tej witaminy, musi być ona dostarczana z zewnątrzpokarmem. Ważnym źródłem pokarmowymwitaminy B12 są przede wszystkim produkty zwierzęce, takie jak mięso czy nabiał.

U niektórych pacjentów z niedoborem witaminy B12 z czasem rozwija się anemia megaloblastyczna, tzn.co oznacza że czerwone krwinki są wyraźnie powiększone, ale występują w zmniejszonej liczbie. Prowadzi to do wystąpienia objawów niedokrwistości. W późniejszym przebiegu dołączają się objawy neurologiczne i niekiedy psychiatryczne.

Definicja

  • Niedobór witaminy B12, spowodowany jest wieloletnim niewystarczającym spożyciem pokarmów w nią bogatych lub złym wchłanianiem w przewodzie pokarmowym.
  • Szczególną formą niedoboru witaminy B12 jest niedokrwistość Addisona-Biermera (anemia złośliwa).
    • Jest spowodowana chorobą autoimmunologiczną błony śluzowej żołądka.
    • Występuje niedobór czynnika wewnętrznego IF, ważnego białka transportowego witaminy B12.
    • Bez czynnika wewnętrznego IF witamina B12 nie może być wchłoniętaaniana w jelicie.

Objawy

  • Na początku choroba zwykle nie madaje żadnych dolegliwości.
    • Zanim pojawią się pierwsze objawy wynikające z niedoboru witaminy B12, mija kilka lat.
  • Niedokrwistość ze zmęczeniem, wyczerpaniem lub trudnościami z oddychaniem przy wysiłku
  • Polineuropatia
    • zmniejszenie czucia w dłoniach i stopach
    • zaburzenia czucia
    • osłabienie mięśni
    • Osoby dotknięte chorobą mają zwiększone ryzyko upadku!
  • Objawy psychiatryczne
  • Czerwony, piekący język (zapalenie języka Huntera)
  • Ciemnienie (hiperpigmentacja) skóry dłoni i stóp
  • W przypadku autoimmunologicznego zapalenia błony śluzowej żołądka (w niedokrwistości Addisona-Biermera):
    • dolegliwości trawienne,
    • brak apetytu,
    • odbijanie,
    • uczucie pełności,
    • biegunka,
    • utrata masy ciała.
  • Objawy postępują tak długo, jak długo nie jest uzupełniany niedobór witaminy B12.

Przyczyny

  • Lata niewystarczającego spożycia witaminy B12 z pożywieniem, szczególnie narażone grupy to:
    • Szczególnie u weganWeganie, ponieważ witamina B12 występuje w wystarczających ilościach tylko w pokarmach zwierzęcych.
    • Wegetarianie i osoby starsze, ponieważ również mogą mieć jej niewystarczające zapasy.
    • U noworodkówNoworodki, jeśli u matki w czasie ciąży wystąpił niedobór witaminy B12.
  • Zmniejszone wchłanianie witaminy B12 w przewodzie pokarmowym
    • po usunięciu żołądka lub jelita cienkiego
    • w przypadku zapalenia i regresjizaniku błony śluzowej żołądka (zapalenie żołądka)
    • przez przyjmowanie niektórych leków
    • z powodu nieprawidłowej kolonizacji bakteryjnej jelit
    • w przypadku chorobychorób trzustki
  • Inne czynniki sprzyjające powstawaniu niedoboru to:

Częstość występowania

  • Niedobór często występuje u wegan po kilku latach bez substytucji.
  • Około 1 na 5000  noworodków ma niedobór witaminy B12.
  • W niemieckim badaniu populacyjnym osób w wieku powyżej 65  lat około jeden na czterech uczestników miał niedobór witaminy B12. Wśród 85–93-latków było to nawet więcej niż co trzecia osoba.

Badania dodatkowe

  • Badania krwi
  • W zależności od przyczyny i objawów można przeprowadzić dalsze badania:
    • jeśli podejrzewa się niedokrwistość (anemię): oznaczenie wartości hemoglobiny (wartość Hb), żelaza, kwasu foliowego oraz rozmaz (badanie mikroskopowe komórek krwi)
    • jeśli podejrzewa się zapalenie błony śluzowej żołądka: endoskopia żołądka z pobraniem biopsji
    • jeśli podejrzewa się nieprawidłową kolonizację bakteryjną: wodorowy test oddechowy
    • badanie szpiku kostnego lub trzustki

Leczenie

  • Leczenie ma na celu podniesienie stężenia witaminy B12, aby niedokrwistość ustąpiła, a objawystan chorego się poprawiły.
  • W przypadku niedoboru witaminy B12 rozpoczyna się zwykle od substytucji w postaci tabletek.
    • W przypadku objawów ze strony układu nerwowego terapię prowadzi się początkowo pozajelitowo, czyli w postaci wstrzyknięć domięśniowych, dożylnych lub podskórnych. W dalszym przebiegu można przejść na tabletki.
    • W niedokrwistości Addisona-Biermera zastrzyki z witaminą B12 podaje się do końca życia.

Dalsze postępowanie

  • Po 7  dniach od rozpoczęcia terapii kontroluje się wartościmorfologię krwi i ewentualnie objawy neurologiczne.
  • Następnie kolejneKolejne wizyty kontrolne należy odbywać co 4  tygodnie przez 3  miesiące.
  • W przypadku dobrej odpowiedzi na terapię w późniejszym okresie wystarczą kontrole co polpół roku lub co rok. 

Profilaktyka

  • Należy pamiętać, że nie jest możliwe zaspokojenie zapotrzebowania na witaminę B12 wyłącznie za pomocą pokarmów roślinnych.
  • Zalecane spożycie witaminy B12 dla osób dorosłych wynosi około 4  mikrogramów (µg) na dobę.
    • TSzacunkowo tę szacunkową wartość można uzyskadostarczyć np. pow spożyciupostaci małej szklanki mleka, kubka jogurtu, jajka lub 60  g camemberta.
    • Weganie dla zachowania zdrowia potrzebująpowinni codziennie przyjmowasuplementować suplement w postaci tabletki zawierający co najmniej 6  mikrogramów witaminy B12 w tabletce. Istnieją również wegańskie pokarmy wzbogacone o witaminę B12.
    • WiZwiększekszone zapotrzebowanie mają kobiety w ciąży i karmiące piersią.

Rokowanie

  • Przy wczesnym leczeniurozpoznaniu i wdrożeniu leczenia rokowanie jest dobre.
  • Objawy neurologiczne (parestezje i osłabienie mięśni) ulegają poprawie już w ciągu pierwszego tygodnia leczenia. Jednak całkowita regresja objawów może trwać nawet do 3  miesięcy.

Dodatkowe informacje

Autorka

  • Hannah Brand, dr n. med., lekarka, Berlin
  • Anna Zwierzchowska, lekarz rezydent, Kraków (edytor/recenzent)
VitaminNiedobór witaminy B12 Mangel; b12B12; bB-12; Vitamin-Witamina B12-Mangel; megaloblastäreNiedokrwistość Anämiemegaloblastyczna; perniziöseNiedokrwistość Anämiezłośliwa; atrophischeZanikowe Gastritiszapalenie błony śluzowej żołądka; AutoimmungastritisZapalenie autoimmunologiczne; MagenschleimhautatrophieZanik błony śluzowej żołądka; Hunter-GlossitisZapalenie języka Huntera; ZungenbrennenZapalenie języka
Niewystarczające spożycie witaminy B12 z pokarmem lub zmniejszone wchłanianie witaminy B12 w jelicie prowadzi do jej niedoboru. Jeśli niedobór utrzymuje się przez dłuższy czas, prowadzi do niedokrwistości (anemii) z takimi objawami jak wyczerpanie i męczliwość. Mogą wystąpić również objawy neurologiczne i psychiczne.
Niedobór witaminy B12
document-information document-nav document-tools
Niewystarczające spożycie witaminy B12 z pokarmem lub zmniejszone wchłanianie witaminy B12 w jelicie prowadzi do jej niedoboru. Jeśli niedobór utrzymuje się przez dłuższy czas, prowadzi do niedokrwistości (anemii) z takimi objawami jak wyczerpanie i męczliwość. Mogą wystąpić również objawy neurologiczne i psychiczne.
Medibas Polska (staging)
Niedobór witaminy B12
/link/a808a827a12b4282869a227713f69fe6.aspx
/link/a808a827a12b4282869a227713f69fe6.aspx
niedobor-witaminy-b12
SitePublic
Niedobór witaminy B12
K.Reinhardt@gesinform.de
Kmail#anna.Reinhardt@gesinformzwierzchowska3@gmail.decom
pl
pl
pl