Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Wydzielina z pochwy

Informacje ogólne

Definicja

  • Nietypowo nasilona lub zmieniona wydzielina z  pochwy1-2
  • Prawidłowa wydzielina z  pochwy jest śluzowata, mlecznobiała lub przejrzysta. Po kontakcie z  powietrzem utlenia się i  zmienia kolor na żółtawy.2.
  • Pod względem fizjologicznymFizjologiczny zapach nie jest nieprzyjemny, a wydzielina wypływ wydzieliny nie powodujewywołuje swędzeniaświądu.
    • SwędzenieŚwiąd, nieprzyjemny zapach i  zmieniony kolor mogą wskazywać na patologiczną przyczynę wydzieliny.

Epidemiologia

  • Wydzielina z  pochwy występuje u  wszystkich kobiet.
  • WydzielinaNieprawidłowa wydzielina z  pochwy jest jednym z  najczęstszych powodów konsultacji ginekologicznej.3.

Rozważania diagnostyczne

Fizjologiczny wypływ wydzieliny

  • Fizjologiczna wydzielina jest śluzowata, o  kolorze białym do żółtawego lub przejrzysta, bez wyczuwalnego zapachu.
  • Ilość wydzieliny zmienia się w  zależności od stężenia estrogenów i  jest wyższa
    • w  okresie owulacji
    • w  ciąży
    • podczas przyjmowania środków antykoncepcyjnych zawierających estrogeny3
  • Istnieją również znaczne indywidualne różnice w  ilości i  jakości wydzieliny z  pochwy.3.
  • W  fizjologicznej mikroflorze pochwy kobiet dojrzałych płciowo nabłonek pochwy kolonizują pałeczki kwasu mlekowego (Lactobacillus).
    • Kwas mlekowy wytwarzany przez Lactobacillus utrzymuje wartość pH w  pochwie w fizjologicznym zakresie 3,8–4,4. U  kobiet w  podeszłym wieku pH pochwy jest wyższe.3.
    • Kwaśny odczyn pH zapobiega nadmiernemu namnażaniu się innych bakterii.3.
  • Dominującą florę w pochwie dominujstanowią wprawdzie laktobakterie, ale za fizjologiczną uznaje się również obecność innych bakteriidrobnoustrojów, takich jak:
    • paciorkowce
    • bakterie Gram-ujemne
    • Garnerella vaginalis
    • bakterie beztlenowe
    • Candida albicans4
  • U  młodych dziewcząt wypływpojawienie się wydzieliny z pochwy może mieć miejsce na kilka miesięcy przed pierwszą miesiączką z  powodu zmiany poziomu estrogenów.3.

PatologicznyPatologiczna wypływ wydzielinywydzielina

Kobiety w  wieku rozrodczym
Po menopauzie
  • Dość powszechneczęste jest zanikowe zapalenie pochwy.
  • Stosunkowo częstszstą przyczyną wydzieliny z  pochwy, zwłaszcza krwawej, są guzynowotwory.
  • Zapalenie pochwy występuje rzadziej i  zwykle daje inne objawy, takie jak świąd i uczucie wilgotnozaczerwienienie okolicy sromu i krocza, bolesnościć przy oddawaniu moczu, wysypka.
  • Może wystąpić ropniak macicy (ropienie w macicy), często spowodowany częściowym zwężeniem szyjki macicy.
Młode dziewczęta
  • Ciało obce w  pochwie
  • NapaśćWykorzystywanie seksualnaseksualne

Przyczyna konsultacji

  • Lęk przed chorobami przenoszonymi drogą płciową
  • Przekonanie, że podbrzuszeokolica powinnokrocza powinna być suchesucha i czyste czysta

ICPC-2ICD 10

  • WydzielinaN76.0 Ostre zzapalenie pochwy
  • N76.1 Podostre i przewlekłe zapalenie pochwy
  • N76.2 Ostre zapalenie sromu
  • N76.3 Podostre i przewlekłe zapalenie sromu
  • N76.4 Ropień sromu
  • N76.5 Owrzodzenie pochwy
  • N76.6 Owrzodzenie sromu
  • N76.8 Inne określone stany zapalne pochwy i sromu

Diagnostyka różnicowa

Najczęstsze przyczyny

Waginoza bakteryjna

  • CzNaczęstastsza przyczyna cuchnącejnieprawidłowej wydzieliny pochwowej u kobiet w wieku rozrodczym
  • Przyczyną jest zaburzenie równowagi mikroflory pochwy i zmiana pH z  poniżej 4,5 do 7,0 spowodowana towarzyszącym przerostem bakteryjnym, najczęściej mikrobiomu.:
    • Gardnerella vaginalis
    • Prevotella spp.
    • Bacteroides spp.
    • Peptostreptococci
    • Mycoplasma hominis
    • Porphyromonas
    • Ureaplasma urealyticum4
    • Mobiluncus spp.
  • W  przeciwieństwie do zapalenia pochwy, nie występują objawy zapalenia (zaczerwienienie błony śluzowej, leukocyty w  rozmazie).4.

Kandydoza sromu i  pochwy4

  • Bardzo częstaste schorzenie: 75% kobiet po 40. roku życia doświadczyło kandydozy co najmniej raz w  życiu, a  50% kobiet — kilkukilka jejrazy epizodów życiu spotkało się z tym problemem.
  • W > ponad 85% przypadków przyczyną kandydozy jest Candida albicans, takżepozotały odsetek stanowią inne gatunki z rodzaju Candida glabrata.
  • Objawy   
    • świąd, ból, obrzęk, zaczerwienienie pochwy
    • zmieniona wydzielina
      • biaława, grudkowato-serowata, bezwonna wydzielina
  • Rozpoznanie na podstawie objawów klinicznych i  badania rozmazu   
    • podwyższona liczba leukocytów
    • zarodniki i  strzępki w  przypadku C. albicans
    • zarodniki bez strzępków w przypadku C. glabrata

Choroby przenoszone drogą płciową

Podrażnienie chemiczne

  • Może być spowodowane przez mydła, produkty higieniczne, takie jak tampony i  podpaski, lub prezerwatywy lateksowe.3.

Alergiczne zapalenie pochwy

  • Może być reakcją na spermę, prysznicenasienie, środki higieny stosowane podczas kapieli lub barwniki.3.

Ektopia szyjki macicy

  • Strefa o zmiennej wielkości z metaplazjąMetaplazja nabłonka walcowatego, zlokalizowana przy zewnętrznym ujściu szyjki macicy.
  • Może powodować nadmierne wydzielanie śluzowatej wydzieliny przez gruczoły w szyjceszyjki macicy.2.

Wkładka domaciczna

  • Zwiększona ilość wydzieliny, często w  postaci śladowych ilości krwi („plamienie”)

Zapalenie pochwy wywołane przez bakterie tlenowe

  • Zapalenie pochwy z  przerostem bakterii tlenowych, głównie paciorkowców grupy B (Streptococcus agalactiae), Escherichia coli, Staphylococcus aureus i  enterokoków5
  • Chorobowość: 5–10%6
  • Przyczyna niejasna, prawdopodobnie niedobór estrogenów i  czynniki immunologiczne7
  • Objawy: dyspareunia, ewentualnie krwawienie kontaktowe i  żółto-zielona wydzielina
  • W  badaniu ginekologicznym
    • stan zapalny błony śluzowej pochwy
    • wybroczyny i  owrzodzenia szyjki macicy3

Rzadsze przyczyny

Ciało obce w  pochwie3

  • Pozostawione tampony, środki antykoncepcyjne lub ciała obce po operacjachzabiegach operacyjnych pochwy lub łyżeczkowaniu
  • Przeważnie nieprzyjemny zapach
  • Rzadko rozwój zespołu wstrząsu toksycznego

Reakcja na leki

  • Wydzielina w  przebiegu nadżerkowego zapalenia sromu i  pochwy8
  • Rzadka choroba, zwykle spowodowana leczeniem NLPZ  lub statynami.

Zanikowe zapalenie pochwy3

  • Po menopauzie
  • Objawy
    • świąd, uczucie pieczenia, dyspareunia
    • żółtawa, cuchnąca wydzielina lub krwawienia z  pochwy
    • klinicznie zanikowa błona śluzowa ze zwiększoną wrażliwością, stanem zapalnym i  rumieniem lub petocjamiwybroczynami

Nowotwór szyjki macicy

  • Może mu towarzyszyć cuchnąca wydzielina, zwłaszcza w  zaawansowanym stadium.

Inne przyczyny

Wywiad lekarski 

  • Empatyczne podejście: delikatna kwestia dla pacjentki.
  • PouczenieInformacja na temat ryzyka wystąpienia chorób przenoszonych drogą płciową
  • Charakterystyka wydzieliny
    • czas trwania
    • kolor
    • zapach
    • konsystencja
    • ilość
    • związek z  cyklem menstruacyjnym?
  • Objawy towarzyszące
    • uczucie pieczenia
    • świąd
    • bóle w  podbrzuszu
  • Objawy ostrzegawcze
  • Wywiad dotyczący aktywności seksualnej
    • choroby przenoszone drogą płciową w  wywiadzie, liczba partnerów, czas trwania relacji z  obecnym partnerem seksualnym
    • Czywystępowanie u partnerobjawów występują objawy takietakich jak podrażnienie lub wypływ wydzieliny? u partnera seksualnego
  • Stosowanie substancji chemicznych w  pochwie?
    • śŚrodki plemnikobójcze, irygacje, mydła, czopki?
    • dopochwowyDopochwowy krążek antykoncepcyjny/dopochwowy krążek hormonalny?
    • kapturekKapturek antykoncepcyjny?
    • tamponyTampony?
    • prezerwatywyPrezerwatywy?
  • Leki
    • Czy pacjentka przyjmowała ostatnio antybiotyki?
    • Czy pacjentka bierze pigułki?
  • Ciąża?
    • skłonność do zakażeń grzybicznych
    • W  ciąży ilość wydzieliny zwiększa się ze względów fizjologicznych.
  • NapaśćMolestowanie seksualnaseksualne?
    • waWażna przyczyna!
    • Może to być główny powód, dla którego pacjentka zgłasza się do lekarza, nawet jeśli jako przyczynę podaje wypływ wydzieliny.
  • Wcześniejsze leczenie w  kontekście podobnych objawów?

Badanie przedmiotowe i  dalsza diagnostyka

W gabinecieSkierowanie ginekologicznymdo poradni ginekologicznej

  • W  pierwszej kolejności badanie pochwy bez wycierania wydzieliny
  • Czerwonawa wydzielina z  szyjki macicy: poszukiwanie przyczyn poza pochwą
  • NastępnieOcena wytarcie wydzieliny i sprawdzeniestanu błon śluzowych po wytarciu wydzieliny
    • Blada błona śluzowa bez przekrwienia wskazuje na waginozę.
    • Ogniście czerwonaCzerwona błona śluzowa, ewentualnie z  licznymi czerwonymi plamami, może oznaczać rzęsistkowicę.
    • Ogniście czerwonaCzerwona błona śluzowa z  nieregularnym białawym nalotem wskazuje na zakażenie grzybicze.
  • Badanie pochwy pod kątem tkliwości na ruch lub palpację w  przydatkach, oznakcech zakażenia w  miednicy. Ból przy poruszaniu szyjką macicy?

Pobieranie wymazów

  • Pobranie obfitej ilości szarawej lub żółto-zielonej wydzieliny
  • Pomiar wartości pH (przy użyciu papierka wskaźnikowego Merck)
    • Wartość pH <4,5 jest fizjologiczna i występuje przy zakażeniu grzybiczym.><4,5 jest fizjologiczna oraz występuje przy zakażeniu grzybiczym.
    • Wartość pH >>4,5 może wskazywać na waginozę bakteryjną lub rzęsistkowicę, może też wystąpić po stosunku i  po menopauzie.
    • Po menopauzie pH o  wartości 6 jest prawidłowe.
  • Ewentualnie cytologia
  • Ewentualnie próbki do posiewu w  kierunku zakażenia wywołanego przez Chlamydia i  ewentualnie dwoinki rzeżączki
  • Ewentualnie mikroskopia fluorescencyjna w  przypadku wydzieliny z  cewki moczowej lub szyjki macicy

Środki i  zalecenia

  • Skierowanie do ginekologa

Zalecenia dla pacjentek

  • Ogólne wskazówki dotyczące higieny okolicy narządów płciowych
    • Pochwa oczyszcza się sama.
    • Srom należy myć raz dziennie wodą i  delikatnym mydłem lub specjalnym preparatem do higieny intymnej.
    • Należy unikać środków miejscowo drażniących, takich jak perfumowane mydła lub inne produkty higieniczne.
  • Kobietom z  częstymi zakażeniami grzybiczymi zaleca się noszenie luźnych ubrań i  bawełnianej bielizny, którą można prać w  wysokich temperaturach.
  • W  celu przywrócenia prawidłowej mikroflory w  pochwie można stosować dostępne bez recepty czopkiglobulki z  pałeczkami kwasu mlekowego.
  • Leczenie partnerów w zakresie przypadku chorób przenoszonych drogą płciową

Informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w  Deximed

Źródła

Wytyczne

  • Zimmer M, Huras H, Kaminski P. et al. Polish Society of Gynecologists and Obstetricians recommendation on the use of antiseptics for treatment of inflammatory vaginitis. Ginekol Pol. 2020;91(7):432-437. PubMed

Piśmiennictwo

  1. Eckert LO. Acute vulvovaginitis. N Engl J Med 2006; 355: 1244-52.  http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=PubMed&term=N Engl J Med [ta]+AND+355[vol]+AND+1244[page]" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=PubMed&term=N Engl J Med [ta]+AND+355[vol]+AND+1244[page]" target="_blank">PubMed
  2. Spence D, Melville C. Vaginal discharge. BMJ 2007; 335: 1147-51. PubMed
  3. Coleman SJ, Assesment of vaginal discharge, BMJ Best Practice, last updated 6/22.  https://bestpractice.bmj.com/topics/en-gb/510?q=Vaginal%20discharge%20(assessment%20of)&c=suggested" href="https://bestpractice.bmj.com/topics/en-gb/510?q=Vaginal%20discharge%20(assessment%20of)&c=suggested" target="_blank">bestpractice.bmj.com
  4. Böcher S, Helmig RB, Arpi M, Bjerrum L. Diagnosis of vaginal discharge. Ugeskr Laeger. 2018 Jan 15;180(3).  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29336298/" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29336298/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  5. Sherrard J, Donders G, White D et al. European (IUSTI/WHO) guideline on the management of vaginal discharge, 2011. Int J STD AIDS 2011, 22:421-9.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21795415/" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21795415/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  6. Tansarli GS, Kostaras EK, Athanasiou S et al. Prevalence and treatment of aerobic vaginitis among non-pregnant women: evaluation of the evidence for an underestimated clinical entity. Eur J Clin Microbiol Infect Dis 2013;32:977-84.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23443475/" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23443475/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  7. Vieira-Baptista P, Lima-Silva J, Pinto C et al. Bacterial vaginosis, aerobic vaginitis, vaginal inflammation and major Pap smear abnormalities. Eur J Clin Microbiol Infect Dis 2016;35:657-64.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26810061/" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26810061/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  8. Fischer G, Bradford J. Persistent vaginitis. Practice pointer. BMJ 2011; 343: d7314. BMJ (DOI)

Autorzy

  • drKatarzyna Nessler, Dr n. med., specjalista medycyny rodzinnej, Joondalup Health Campus, Emergency Department, Zachodnia Australia (recenzent)
  • Adam Windak, Prof. dr hab. n. med., specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie (redaktor)
  • Franziska Jorda,  Dr n. med., specjalista w dziedzinie chirurgii trzewnej, lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, Kaufbeuren
StarkeNadmierna Sekretionwydzielina ausz der Scheidepochwy; VaginalsekretWydzielina z pochwy; BakterielleWaginoza Vaginosebakteryjna; CandidiasisKandydoza; TrichomoniasisRzęsistkowica; ZervixektopieEktopia szyjki macicy; IntrauterinpessarWkładka wewnątrzmaciczne; FremdkörperCiało inobce derw Vaginapochwie; AllergischeAlergiczne Vaginitiszapalenie pochwy; ErosiveNadżerkowe Vulvovaginitiszapalenie sromu i pochwy; VaginitisZapalenie pochwy; sexuellChoroby übertragbareprzenoszone Erkrankungendrogą płciową; ChlamydienChlamydia; GonorrhöRzeżączka; aerobeZanikowe Vaginitiszapalenie pochwy; atrophischeRak Vaginitis;szyjki Zervixkarzinommacicy
Wydzielina z pochwy
document-symptom document-nav document-tools document-theme
Nietypowo nasilona lub zmieniona wydzielina z  pochwy1-2 Prawidłowa wydzielina z  pochwy jest śluzowata, mlecznobiała lub przejrzysta. Po kontakcie z  powietrzem utlenia się i  zmienia kolor na żółtawy2tawy.2
Medibas Polska (staging)
Wydzielina z pochwy
/link/ac05f495e00c49cba19fa975cc85d8a2.aspx
/link/ac05f495e00c49cba19fa975cc85d8a2.aspx
wydzielina-z-pochwy
SiteProfessional
Wydzielina z pochwy
K.Reinhardt@gesinform.de
Klive.Reinhardt@gesinformcom#dr.dedabrowska@wp.pl
pl
pl
pl