Definicja: Zespół policystycznych jajników (polycystic ovary syndrome — PCOS) jest heterogennym schorzeniem charakteryzującym się brakiem owulacji i niepłodnością, zaburzeniami miesiączkowania i oraz hiperandrogenizmem.
Epidemiologia: Występuje u około 5–10% wszystkich kobiet w wieku rozrodczym. Stopniowy poczPoczątek między 15. a 25. rokiem życia.
Objawy: Zaburzenia miesiączkowania, niepłodność, hirsutyzm, trądzik, nadwaga i zespół metaboliczny.
Diagnostyka: FSH w normie, LH podwyższone, ze stosunkiem LH/FSH >2, prolaktyna sporadycznie podwyższona, testosteron nieznacznie podwyższony, często wysoki LDL i niski HDL, ze stosunkiem LH/FSH >2.
TerapiaLeczenie: Redukcja masy ciała, stymulacja owulacji (w przypadku chęci zajścia w ciążę) i leczenie hiperandrogenizmu przez endokrynologa.
Informacje ogólne
O ile nie zaznaczono inaczej, artykuł został oparty na tych źródłach: 1-4.
Definicja
Zespół policystycznych jajników (polycystic ovary syndrome - PCOS), znany również jako zespół sklerocystycznych jajników, jest heterogennym schorzeniem charakteryzującym się brakiem owulacji, niepłodnością i hiperandrogenizmem.
Stein i Leventhal po raz pierwszy opisali ten zespół w 1935 roku, dlatego długo nazywano go zespołem Steina-Leventhala.
Rozpoznanie można postawić w przypadku potwierdzenia co najmniej 2 z poniższych wynikówzmian:
przewlekły brak owulacji (długość cyklu >>6 miesięcy) lub
oligoowulacjaOligoowulacja (długość cyklu >>35 dni) u dorosłych kobiet; w okresie dojrzewania długość cyklu do 40 dni nadal uznaje się za fizjologię.
zwiększone stężenie androgenów (diagnostyka kliniczna lub laboratoryjna)
policystyczne jajniki
Policystyczne jajniki (polycystic ovaries — PCO) są często widoczne w USG dopochwowymprzezpochwowym.
co najmniej 25 pęcherzyków/torbieli1, każdy pęcherzyk o średnicy od 2 do 9 mm w najszerszym miejscu lub zwiększona objętość jajników (>>10 ml) (jakość: sonda dopochwowa 8 MHz)
Występują u około 20% wszystkich kobiet w wieku rozrodczym.
Niemal 80% kobiet z hiperandrogenizmem ma policystyczne jajniki. Mogą być również nieobecne w wyniku przyjmowania środków antykoncepcyjnych, leków przeciwcukrzycowych (uwrażliwiających na insulinę) lub innych form supresji czynności jajników.
W przypadku kobiet bez objawów PCOS oraz kobiet zbrakiem miesiączki z innych przyczyn, policystyczne jajniki stwierdza się w 16–25% z nichprzypadków.
Pełny obraz zespołu policystycznych jajników (PCOS)
Występuje u około 5–10% wszystkich kobiet w wieku rozrodczym.
Jest więc najczęstszym zaburzeniem endokrynologicznym u kobiet.
PCOS wydaje się być najczęstszą przyczyną niepłodności.
Występuje we wszystkich grupach etnicznych, ale najczęściej u Hindusek, Pakistanek, kobiet niektórych rdzennych ludów obu Ameryk, australijskich Aborygenek i Polinezyjek.
Etiologia i patogeneza
Czynniki genetyczne
Uważa się, że choroba jest dziedzicznym zaburzeniem produkcji androgenów w jajnikach.
Istnieją dowody na dziedziczenie autosomalne dominujące ze zróżnicowaną penetracją; możliwe jest jednak również, że PCOS jest schorzeniem genetycznym, które ujawnia się wraz ze zmianą stylu życia polegającą na braku aktywności fizycznej i rozwojem nadwagi.
Patogeneza
Złożona interakcja różnych czynników prowadzi do zwiększenia liczby torbielowatych pęcherzyków torbielowatych w jajnikach. Komórki otoczki każdej torbieli produkują więcej androgenów niż normalnie (hiperandrogenizm).
Przemiana androgenów w estrogeny w tkance tłuszczowej powoduje zwiększone uwalnianie hormonu luteinizującego (LH), co z kolei prowadzi do nadprodukcji androgenów w samonapędzającym się cyklu.
Produkcja androgenów zmniejsza się wraz ze zbliżaniem się menopauzy.
Insulinooporność
Wiele kobiet ma również insulinooporność, zwłaszcza w przypadkunadwagi lub znacznych zaburzeń miesiączkowania.
Uważa się, że ta szczególna forma insulinooporności występuje tylko w PCOS.
Insulina z kolei może zwiększać produkcję androgenów.
Brak aktywności fizycznej wydaje się sprzyjać insulinooporności.
Redukcja masy ciała może zmniejszyć insulinooporność i niekiedy przywrócić cykl menstruacyjny.
androidalny kształt ciała (stosunek talii do bioder >>1)
UwagaUWAGA: w ciągu pierwszych 2–3 lat po pojawieniu się pierwszej miesiączki trądzik, zaburzenia miesiączkowania z cyklami bezowulacyjnymi i hiperinsulinizm są nadal fizjologiczne ze względu na niedojrzałość osi podwzgórze-przysadka-jajnik. Utrata włosów na głowie i silne owłosienie w linii środkowej to kliniczne objawy hiperandrogenizmu już w okresie dojrzewania.
Prawdziwa wirylizacja z powiększeniem łechtaczki, pogrubieniem strun głosowych i łysieniem androgenowym jest rzadka.
W przypadku wystąpienia takich objawów należy wykluczyć zaburzenia czynności nadnerczy lub guzy produkujące androgeny.
W pierwszych latach po wystąpieniu pierwszej miesiączki menstruacje są często w miarę normalneregularne, ale potemz czasem stają się coraz rzadsze.
Działanie estrogenów z jajników i tkanki tłuszczowej nie jest równoważone przez progesteron poowulacyjny, - u tych kobiet często występują nieprzewidywalne, obfite i przedłużające się krwawienia.
Przewlekła hiperproliferacja endometrium zwiwiązanaże jestsię ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia raka.
Czynniki predysponujące
Czynniki genetyczne
Zespół w różnym nasileniu występuje u 40% sióstr i 20% matek chorych kobiet dotkniętych chorobą.
UwagaUWAGA: nie wszystkie pacjentki mają nadwagę lub zmagają się z hirsutyzmem.
TestyBadania hormonalne
testosteron lekkonieznacznie podwyższony i niski poziom globuliny wiążącej hormony płciowe (SHBG)
stosunek LH/FSH >>2
Badanie ultrasonograficzne jajników często wykazuje typowy obraz, alejednak nie u wszystkich pacjentek.
Nastoletnie pacjentki z objawami należy obserwować klinicznie przez pierwsze 2–3 lata po pierwszej miesiączce ze względu na nakładanie się zmian fizjologicznych, i a w przypadku nasilenia objawów jak najwcześniej kierować na szczegółową diagnostykę PCOS.5.
Kryteria
Spełnienie obu poniższychkryteriów PCOS wg definicji PCOS (NIH i Rotterdam)
wykluczenie innych chorób endokrynnych jajnika, przysadki mózgowej i nadnerczy
Według kryteriów NIH z 1990 roku PCOS występuje, jeśli spełnione są następujące kryteria:
w 70% przypadków: wzrost brodyzarost, wzrost wowłosówosienie między piersiami, na wewnętrznych stronach ud, od zewnętrznych narządów płciowych wzdłuż linii środkowej do pępka
tkanka tłuszczowa głównie na brzuchu i obszarach przyległych
u większości kobiet prawidłowa masa ciała do czasu pierwszej miesiączki; przyrost masy ciała zazwyczaj od 15. roku życia i do wieku 20.–30. latroku życia
wirylizacjaWirylizacja
u 20% pacjentek: niski głos, przerost łechtaczki, ogólnie męski wygląd
Często występuje niekorzystny profil lipidowy, wysoki LDL i niski HDL.
W przypadku 25–30% pacjentek w wieku 30–40 lat występuje ograniczona tolerancja glukozy, a roczna zapadalność na cukrzycę typu 2 wynosi 8%.
Doustny test obciążenia glukozą (oral glucose tolerance test - OGTT) u wszystkich kobiet z PCOS
Pomiar podstawowej temperatury ciała
Nawet 1/5 wszystkich pacjentek z PCOS zgłasza regularne krwawienia miesiączkowe. W tych przypadkach pomiar podstawowej temperatury ciała może ujawnić brak owulacji.
Kobiety po 40. roku życia powinny być badane w kierunku cukrzycy, dyslipidemii i chorób sercowo-naczyniowych.
Diagnostyka specjalistyczna
Hormony
Insulinooporność (np. wskaźnik HOMA) oraz częste występowanie cukrzycy typu 2
ewentualnie porównanie wartości glukozy i insuliny na czczo
OGTT u wszystkich kobiet z PCOS
Badania przesiewowe u pacjentek z PCOS
Kobiety po 40. roku życia powinny być poddawane badaniom w kierunku cukrzycy, dyslipidemii i chorób sercowo-naczyniowych.
Diagnostyka specjalistyczna
Hormony
Badania hormonalne należy wykonywać w przyjętym czasie fazy folikularnej:.
W przypadku każdego podejrzenia PCOS:
17-hydroksyprogesteron (surowica)
m.in. w celu wykluczenia niedoboru 21-hydroksylazy
W przypadku PCOS wartość ta jest zwykle nieznacznie podwyższona.
prolaktyna (surowica)
m.in. w celu wykluczenia hiperprolaktynemii (możliwa przyczyna braku miesiączki)
Jednak prolaktynaProlaktyna jest również sporadycznie podwyższona w PCOS i typowe są poziomy prolaktyny w zakresie 870–1307 pmol/l (20–30 ng/ml). Zwykle nie towarzyszy mu mlekotok lub gruczolak przysadki.
FSH w normie, LH podwyższony
zwiększony stosunek LH/FSH (>>2–3)
Progesteron w fazie lutealnej
w przypadku rzadkiego miesiączkowania do oceny cykli bezowulacyjnych: oznaczenie progesteronu w 21.–22. dniu cyklu
zmniejszonyobniżony w przypadku braku owulacji (poniżej <2,5 ng ml), owulacja od 3,0 ng ml, zdrowa funkcja lutealna od 7 ng ml><2,5 ng/ml), owulacja od 3,0 ng/ml, prawidłowa funkcja lutealna od 7 ng/ml
Wolny testosteron: wskaźnikwspółczynnik wolnych androgenów FAI z całkowitego testosteronu i (testosteron/SHBG) lub kompleksowy pomiar metodą dializy równowagowej
testosteron umiarkowanie podwyższony, SHBG niski
Wysoki poziom może być oznaką guzów wydzielających androgeny.
Ewentualnie dodatkowe parametry
siarczan dehydroepiandrosteronu (DHEAS)
zwiększony u co 4. pacjentki z PCOS
u 10% wszystkich pacjentek z PCOS jedyny podwyższony androgen
hormon antymüllerowski (AMh)
podwyższony u pacjentek z PCOS (AMh >>4,5 ng/ml)
przydatny w ocenie płodności
androstendion
Gdy inne adrogeny są w normie.
Oznaczenie to może zwiększyć wykrywalność hiperandrogenizmu u kobiet o 10%.
Badanie ginekologiczne
Zazwyczaj bez zastrzeżeńobjawów patologicznych, brak wyczuwalnych palpacyjnie zmian w jajnikach
Ewentualnie biopsja endometrium w celu wykluczenia rozrostu endometrium w przypadkach utrzymującego się braku miesiączki (>>5 miesięcy)
USG dopochwowe
WskazanieW PCOS wykazanie od 25 pęcherzyków o wielkości 2–9 mm
TrwaDyskusyjne dyskusjajest, czy leczenie metforminą należy rozszerzyć na kobiety z PCOS bez zaburzeń metabolizmu glukozy.
Pacjentki z hiperandrogenizmem, które nie pragną zajść w ciążę, leczyleczone sięsą lekami antyandrogenowymi lub doustnymi środkami antykoncepcyjnymi (złożone preparaty estrogenowo-progestagenowe). Należy wziąć pod uwagę ryzyko zakrzepicy zależne od masy ciała i leku.
PCOS jest chorobą trwającą całe życie,która wymagawymagającą odpowiedniej długotrwałej kontroli. Rodzaj terapiileczenia różni się w zależności od sytuacji życiowej.
Zalecenia dla pacjentek
Redukcja masy ciała
WagaDocelowa docelowa:masa waga prawidciałowaa
BMI<25 kg m> 18,5-24,99 kg/m2
SkutkiEfekty
Sama utrata około 5–10% masy ciała może prowadzić do spontanicznej owulacji i ciąży u około 20–60% pacjentek. Do osiągnięcia tego celu, u niektórych pacjentek może wystarczyć redukcja masy ciała o 2–5%.
Utrata brzusznej tkanki tłuszczu brzusznegouszczowej (któryra wiąże się z insulinoopornością) wydaje się być kluczowa dla przywrócenia regularnej owulacji.
Dzięki temu poprawia się również profil ryzyka sercowo-naczyniowego oraz wrażliwość na insulinę.
Wzmacnia się samoocena i poczucie sprawczości oraz zmniejszają się objawy depresyjne.
Metoda
Redukcja masy ciała powinna odbywać się powoli i poprzez wprowadzenie zdrowego stylu życia, który pacjentka może utrzymać w dłuższej perspektywie.
regularne ćwiczenia fizyczne: np. 1 godzina ćwiczeń 3 razy w tygodniu lub 10 000–15 000 kroków dziennie jako cel długoterminowy
regularne małe posiłki
spożywanie węglowodanów o niskim indeksie glikemicznym
Jak wynika z badań epidemiologicznych w wyniku przyjmowania środków antykoncepcyjnych nasila się insulinooporność i tolerancja nietolerancja glukozy oraz wzrasta ryzyko zakrzepowo-zatorowe.
Może to dotyczyć tylko kobiet bez PCOS.
u pacjentek z PCOS wstępne dowody na ochronne działanie doustnych środków antykoncepcyjnych9
Estrogen + progestagen, taki jak cyproteron lub drospirenon
Ciągłe leczenie monofazowymi środkami antykoncepcyjnymi prowadzi do wyraźniejszego zahamowania wydzielania androgenów w jajnikach niż przyjmowanie konwencjonalnych doustnych środków antykoncepcyjnych.
Wydaje się być bardziej skuteczna niż placebo w leczeniu ograniczeń reprodukcyjnych związanych z PCOS (Ia).10.
Jednakdane jakość odnośnychz badań jesto niska.niskiej jakości
Stosowanie metforminy u kobiet z PCOS bez insulinooporności jest dyskusyjne i wymaga dokładnego rozważenia w każdegodym przypadku.
NieBrak jest dopuszczonarejestracji do stosowania w leczeniu PCOS (stosowanie pozarejestracyjne, aleoff możelabel) być przepisana po objaśnieniu poza wskazaniami rejestracyjnymi.
U 50–60% pacjentek prowadzi do owulacji, u około 30% do ciąży, a u około 3% do ciąży mnogiej.
dawkowanie: 50–100 mg na dobę od 5.–9. dnia z kontrolą owulacji (krzywa progesteronowa/temperaturowa)
Badania porównawcze z metforminą wykazały niespójne wyniki, a zasadniczo dane są niewystarczające.10.
U otyłych pacjentek z PCOS tylko wtedy, gdy sama redukcja masy ciała nie jest wystarczająca.
wstępne dowody na wyższość względem metforminy w tej grupie pacjentek10
Skojarzenie klomifenu i metforminy wydaje się mieć silniejszy wpływ na liczbę owulacji i uzyskanie ciąży niż sam klomifen. Nie jest jednak jasne, czy skutkuje to również większą liczbą żywych urodzeń.10.
Jeśli miesiączki są szczególnie nieregularne, przed rozpoczęciem stosowania klomifenu podaje się progestagen w celu wywołania krwawienia z odstawienia.
Zwykle klomifen podaje się co drugi miesiąc, aby na podstawie krzywej temperatury można było określić owulację i optymalny czas na współżycie.
Należy podać co najmniej 4–6 cykli (150 mg klomifenu na dobę). Jeśli nie wywołuje to owulacji, należy spróbować alternatywnego leczenia.
Klomifen można łączyć z ludzką gonadotropiną kosmówkową - hCG (5000 j.m. podskórnie) w celu wywołania owulacji.
Uzupełnianie deksametazonem zwiększa szanse na wystąpienie owulacji.
Gonadotropinę uznaje się za alternatywę dla klomifenu.
Według metaanalizy wskaźniki ciąż u subpłodnych kobiet z bezowulacyjnym PCOS po zastosowaniu letrozolu lub klomifenu są co najmniej równoważne. Jednak jakość badań, z których pochodzą te dane, jest niska.12.
Podejrzewa się działanie teratogenne.
W podwójnie zaślepionymi badaniu z udziałem 750 kobiet w grupie letrozolu odnotowano wyższy wskaźnik owulacji i wyższą liczbą żywych urodzeń w porównaniu do klomifenu. Nie stwierdzono istotnej różnicy w ogólnej liczbie wrodzonych wad rozwojowych.
Jednak w grupie przyjmującej letrozol ciężkie wady rozwojowe wystąpiły w 4 przypadkach, a w grupie przyjmującej klomifen tylko w 1 przypadku.13.
w najcięższym OHSS dodatkowo zakrzepice (zwykle w nietypowych miejscach, np. w żyle podobojczykowej lub żyle szyjnej wewnętrznej) lub choroby zakrzepowo-zatorowe
Sekwencyjne podawanie progestagenów przez 10 dni w miesiącu
Zapewnia jedynie unormowanie miesiączki, ale nie ma wpływu na hirsutyzm ani zmiany metaboliczne.
Ewentualnie w przypadku niepowodzenia terapiileczenia
Jeżeli u kobiet z insulinoopornością występuje nadwaga iotyłość, priorytetem jest redukcja masy ciała. W przypadku nasilonej insulinooporności, w drodze wyjątku można dodatkowo podawać metforminę.
Kwestią kontrowersyjną pozostaje ograniczenie leczenia PCOS metforminą wyłącznie do kobiet z insulinoopornością (patrz wyżej).
Metformina nie jest lekiem dopuszczonymzarejestrowanym do leczenia PCOS, może zostać jednak przepisana poza wskazaniami rejestracyjnymi po udzieleniu pacjentce stosownych informacji.
Według wytycznych International PCOS Network z 2018 r. bazujących na medycynie opartej na dowodach naukowych (evidence-based medicine — EBM) metforminę należy rozważyć u następujących pacjentek z PCOS3:
jako dodatkowe leczenie zmian metabolicznych, jeżeli nie osiągnięto zadowalającej odpowiedzi na doustne środki antykoncepcyjne i zmianę stylu życia (III/A)
u pacjentek z BMI ≥25 kg/m2, również w celu wsparcia redukcji masy ciała (III/A)
u nastolatek, nawet bez podawania doustnych środków antykoncepcyjnych, uzupełniająco do zmiany stylu życia
Stosowanie metforminy w celu zwiększenia zdolności rozrodczych, patrz punkt zobacz Starania o dzieckowyżej.
Skuteczność
Metformina (500 mg 3 x 500 mg razy dziennie), oprócz redukcji masy ciała, może pomóc w normalizacji metabolizmu glukozy w przypadkach przypadku insulinooporności.
Obniża poziom hormonów androgenowych, LH i lipidów aterogennych w surowicy.
Leczenie eksperymentalne
Badania wskazują, że liraglutyd, analog glukagonopodobnego peptydu-1 (GLP-1), który jest dopuszczony do stosowania jako lek wspierający normowaniekontrolę masy ciała, może pomóc w redukcji masy ciała i poprawie parametrów metabolicznych również u kobiet z PCOS.14.
W badaniu klinicznym po 6 miesiącach leczenia liraglutydem w porównaniu z placebo u kobiet z PCOS i BMI >>25 uzyskano następujące wyniki:14:
dodatkowa redukcja masy ciała o 5,6 kg
niższa o 44% ilość tkanki tłuszczowej w wątrobie
zmniejszenie o ponad 60% częstości występowania niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby (NAFLD)
Konieczne jest przeprowadzenie dalszych badań, aby ocenić długoterminowe korzyści ze stosowania liraglutydu lub innych agonistów GLP-1 u kobiet z PCOS.
Dotychczasowe wskazanie do stosowania liraglutydu obejmuje leczenie uzupełniające niedostatecznie kontrolowanej cukrzycy typu 2 wraz z towarzyszeniemdietydietą o obniżonej wartości kalorycznej i zwiększonegokszonym wysiłkukiem fizycznegofizycznym.
Aspekty kosmetyczneestetyczne
U kobiet z PCOS powszechne mogą być zmianyZmiany skórne i wpływ na włosy,comogą możebyć częste u kobiet z PCOS i powodować obciążenie zarówno fizyczne, jak i psychiczne.
Doustne środki antykoncepcyjne (patrz również powyżej)
Należy rozważyć ich stosowaniezastosowanie zwłaszcza u młodych pacjentek,celemw celu zmniejszenia występowania opornych na leczenie objawów, takich jakhirsutyzm itrądzik.
Zaletą tego typu leczenia jest regulacja miesiączki przy jednoczesnym zastosowaniu jako metoda antykoncepcji.
konieczność stosowania niezawodnych metod zapobiegania ciąży (działanie teratogenne)
Doustne środki antykoncepcyjne zawierające drospirenon ?
przesłanki dotyczące zwiększonego ryzyka wystąpienia zaburzeń zakrzepowo-zatorowych
UwagaUWAGA: zaburzenia równowagi elektrolitowej, zwłaszcza w połączeniu z innymi lekami, takimi jak inhibitory ACE lub blokery receptora AT1, a także w przypadku upośledzonej czynności nerek (regularne kontrole laboratoryjne)!
UwagaUWAGA: nie stosować w czasie ciąży! StarannaKonieczność antykoncepcjastosowania skutecznej antykoncepcji: wysoki potencjał teratogenny (wady narządów płciowych u płodów męskich)
zaburzeniaZaburzenia miesiączkowania
Brak miesiączki należy leczyć, gdy w ciągu roku występują mniej niż 4 miesiączki.
Redukcja masy ciała
Przywraca owulację u 80% pacjentek z PCOS z nadwagą i zaburzeniami owulacji.
Doustne środki antykoncepcyjne (złożone preparaty estrogenowo-progestagenowe) najskuteczniej regulują rytm krwawień.
Metformina również stabilizuje rytm krwawień,; dawkowanie 500 mg 3 x 500 mg razy na dobę lub 2 x 850–1000 mg 2 razy na dobę lub 1 x 1500–2000 mg 1 raz na dobę (zastosowanie poza wskazaniami rejestracyjnymi).
W przypadku niepowodzenia terapiileczenia - w razie potrzeby progestageny podawane sekwencyjnie
Dalsze leczenie
W przypadku hirsutyzmu epilacja włosów, elektroablacja lub ablacja laserowa
Leczenie chirurgiczne
w razie potrzeby metody inwazyjne w związku zleczeniem niepłodności, np. „drilling jajników”: punktowa elektrokauteryzacja jajników15-16
Może umożliwić owulację i poczęcie (zabieg laparoskopowy) i jest alternatywą dla terapii niskimi dawkami FSH.
zapłodnienie pozaustrojowe (in vitro fertilization - IVF)
Ryzyko zakrzepicy wzrasta 1,6-krotnie bez stosowania doustnych środków antykoncepcyjnych i 2,1-krotnie podczas stosowania doustnych środków antykoncepcyjnych (preparaty złożone).17.
brak zwiększonego ogólnego ryzyka w przypadku PCOS
zwiększone ryzyko w podgrupach pacjentek z PCOS w wieku poniżej 55. lat lub w okresie przedmenopauzalnym oraz w badaniach bez skorygowania wyników o wskaźnik BMI
Współwystępujące chorobyzaburzenia psychiczne
obniżona jakość życia, zwłaszcza w przypadku hirsutyzmu
PCOS nie wpływa na przeciętnoczekiwaną długość życia, ale dla wielu kobiet problem stanowi niepłodność.
W randomizowanych kontrolowanych badaniach z kontroląklinicznych skuteczne zwiększenie wrażliwości insulinowej u wcześniej niepłodnych pacjentek z PCOS pozwoliskutkowało uzyskać wskaźnikinikami ciąż na poziomie 7–63% i żywych urodzeń na poziomie 10–55%.19.
Większość pacjentek, które tego chcą mieć dzieci, w końcu zachodzi w ciążę i ma dzieci, częściowo po zastosowaniu zabiegów medycznychleczeniu lub zastosowaniu metod wspomaganego rozrodu.
Liczna podgrupa pacjentek wykazuje znaczną insulinooporność, jak również obwodową hiperinsulinemię kompensacyjną, a u niektórych pacjentek rozwija się cukrzyca typu 2.
Dalsze postępowanie
Leczenie prowadzone jest przez specjalistę endokrynologa.
W przypadku ciężarnych z PCOS
Cukrzyca ciążowa występuje dwa razy częściej niż u kobiet bez PCOS.
Badania kontrolne wraz z testemoGTTOGTT początkowo w momencie wykryciastwierdzenia ciąży (zawsze w I. trymestrze), a jeśli wynik badania jest prawidłowy, ponownie między 24. a 26. tygodniem ciąży.
Goodman NF, Cobin RH, Futterweit W, Glueck JS, Legro RS, Carmina E; American Association of Clinical Endocrinologists (AACE); American College of Endocrinology (ACE); Androgen Excess and PCOS Society (AES). American Association of Clinical Endocrinologists, American College of Endocrinology, and Androgen Excess and PCOS Society Disease State Clinical Review: Guide to the best practices in the evaluation and treatment of polycystic ovary syndrome - part 1. Endocr Pract. 2015 Nov;21(11):1291-300. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26642102" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26642102" target="_blank">www.ncbi.nlm.nih.gov
Goodman NF, Cobin RH, Futterweit W, Glueck JS, Legro RS, Carmina E; American Association of Clinical Endocrinologists (AACE); American College of Endocrinology (ACE); Androgen Excess and PCOS Society. American Association of Clinical Endocrinologists, American College of Endocrinology, and Androgen Excess and PCOS Society Disease State Clinical Review: Guide to the best practices in the evaluation and treatment of polycystic ovary syndrome - part 2. Endocr Pract. 2015 Dec;21(12):1415-26. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26642102" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26642102" target="_blank">www.ncbi.nlm.nih.gov
Rotterdam ESHRE/ASRM-sponsored PCOS Consensus Workshop Group (2004). Revised 2003 consensus on diagnostic criteria and long-term health risks related to polycystic ovary syndrome (PCOS). Hum Reprod 2004; 18: 2225-30. PubMed
Legro RS, Brzyski RG, Diamond MP, et al. Letrozole versus Clomiphene for Infertility in the Polycystic Ovary Syndrome. N Engl J Med 2014; 371: 119-129. doi:10.1056/NEJMoa1313517 DOI
Definicja: Zespół policystycznych jajników (polycystic ovary syndrome — PCOS) jest heterogennym schorzeniem charakteryzującym się brakiem owulacji i niepłodnością, zaburzeniami miesiączkowania i oraz hiperandrogenizmem.