Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

KorekCzop woszczynowywoskowinowy (korek z woskowiny usznej)

Streszczenie

  • Definicja: Woskowina (woskowina uszna) ma właściwości bakteriobójcze i chroni przewód słuchowy, lecz może go także blokować i predysponować do zapalenia ucha.
  • Epidemiologia: Woskowina zatykająca przewód słuchowy jest bardzo powszechnym zjawiskiem.
  • Objawy: Zatkane przewody słuchowe mogą prowadzić do dolegliwości, takich jak ubytek słuchu, uczucie rozpierania w uchu, uczucie zatkanego ucha, szumy uszne, kaszel (jako wynik drażnienia nerwu błędnego). Ból lubucha innenie objawyjest typowym objawem czopu woskowinowego, sugeruje raczej zapalenie ucha.
  • WynikiBadanie fizykalne: Podczas otoskopii widoczna jest woskowina, która całkowicie lub częściowo zasprzesłania widok błonyonę bębenkowejbenkową.
  • Diagnostyka: Nie ma konieczności wykonywania dodatkowych badań.
  • TerapiaLeczenie: Woskowinę można usunąć za pomocą środków zmiękczających, irygacji ucha lub środków mechanicznych, lub ewentualnie kombinacji tych metod.

Informacje ogólne

Definicja

  • KorekCzop woszczynowywoskowinowy, woskowina uszna, składa się ze złuszczonego nabłonka słuchowego i wydzieliny z gruczołów przewodu słuchowego. Ma właściwości bakteriobójcze i chroni przewód słuchowy.1
  • Nadmiar woskowiny zwykle wydostaje się z przewodu słuchowego samoistnie.
  • W niektórych przypadkach gromadziwoskowina się wtworzy bryłę, iktóra zamyka przewód słuchowy. Może to prowadzić do takich dolegliwości jak ubytek słuchu, szumy uszne i ból.1
  • Choroba predysponuje również do egzemy przewodu słuchowego oraz w niektórych przypadkach do przewlekłego kaszlu.2

Epidemiologia

  • Dolegliwości spowodowane zaleganiem korka woszczynowego są bardzo częstą przyczyną konsultacji w gabinecie lekarza pierwszego kontaktu.
  • Występuje u 10% wszystkich dzieci, 5% zdrowych dorosłych, do 57% osób starszych i 30% osób z zaburzeniami poznawczymi ma korki woszczynowe.1

Etiologia i patogeneza

  • Jeśli przewód słuchowy jest wąski, nierównomiernie ukształtowany lub bardzo owłosiony, woskowina gromadzi się łatwiej.
  • Fizyczne bariery ograniczające wydalanie woskowiny, takie jak waciki, aparaty słuchowe lub ochrona słuchu, prowadzą do zwiększonej częstotliwości występowania korka obstrukcyjnego.2

Czynniki predysponujące

  • Stosowanie zatyczek do uszu lub aparatów słuchowych
  • Egzema przewodu słuchowego
  • Zawody, w których występuje narażenie na pył i zanieczyszczenia, np. kominiarz
  • Małe dzieci
  • Osoby starsze
  • Osoby z zaburzeniami poznawczymi
  • Mieszkańcy placówek opiekuńczych3
  • Manipulacje w przewodzie słuchowym np. za pomocą wacików

ICPC-2

  • H81 Übermäßige Zerumenbildung

ICD-10

  • H61 Inne choroby ucha zewnętrznego
    • H61.2 KorekCzop woszczynowywoskowinowy

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • Typowy wywiad lekarski i wyniki badańbadania klinicznychfizykalnego (otoskopia)

Diagnostyka różnicowa

  • Ciało obce
  • Zapalenie ucha zewnętrznego
  • W razie wypłukania woskowiny z ucha, bez ustąpienia objawów (ból ucha, szum uszny, niedosłuch, uczucie zatkania ucha, utrzymujący się kaszel) należy wziąć pod uwagę:
    • działania niepożądane leków
    • chorobę skóry przewodu słuchowego zewnętrznego
    • dysfunkcję trąbki słuchowej
    • zapalenie ucha środkowego
    • otosklerozę
    • czuciowo-nerwowe upośledzenie słuchu
    • zespół stawu skroniowo-żuchwowego
    • zakażenie górnych dróg oddechowych
    • choroby nowotworowe okolicy głowy i szyi

Wywiad lekarski

Badanie przedmiotowe

  • Badanie i palpacja małżowiny usznej
  • otoskopiaOtoskopia
    • W celu przeprowadzenia badania małżowinę uszną należy odciągnąć do tyłu i do góry, zapewnić dobre oświetlenie.
    • Korek, który całkowicie lub częściowo zasłania widok na błonę bębenkową.

Wskazania do skierowania do specjalisty

  • Jeśli usunięcie korka nie powiedzie się.
  • W przypadku podejrzenia perforacji błony bębenkowej
  • Stwierdzona Perforacjaperforacja błony bębenkowej lub stan po chirurgii ucha3
  • Przy znacznych zwężeniach kanału słuchowego
  • Przy założonym drenażu wentylacyjnym zatkanego ucha
  • Uprzednia radioterapia okolicy głowy i szyi
  • Podejrzenie zapalenia ucha zewnętrznego

TerapiaLeczenie

Cele terapiileczenia

  • Usunięcie korka woskowinowego u pacjentów objawowych i w razie potrzeby przywrócenie słuchu

Ogólne informacje o terapii leczeniu

  • Opcje terapeutyczne 
    • cerumenolityki: substancje rozpuszczające woszczek
    • płukanie ucha
    • usuwanie mechaniczne (w gabinecie laryngologicznym)
      • za pomocą haczyka, w razie potrzeby pod kontrolą mikroskopową ucha
      • ssanieza otoskopowepomocą ssaka pod kontrolą mikroskopu1
  • NajpierwPoczątkowo, w mniej ostrych przypadkach, można wykonać zmiękczenie korka woszczkowego za pomocą cerumenolityków przez 5 dni.
  • Ewentualnie w gabinecie można przeprowadzić irygację ucha. 
    • Irygację można wykonać tylko wtedy, gdy błona bębenkowa jest nienaruszona.
    • Irygacja ucha jest skuteczna w 3 na 4 przypadki.
    • Jeśli 15–30 min wcześniej zastosowano krople do uszu zmiękczające wydzielinę, to szansa na usunięcie woskowiny wynosi prawie 100%.
    • UMetody stosowane do oczyszczania przewodu słuchowego zewnętrznego, także u dzieci:
      • mycie usunizewnęcietrznej korkaczęści umałatwiażowiny poprzedzajusznej mydłem i wodące je znieczulenie miejscowe (np. lidokaina w sprayu).czasie codziennych zabiegów higienicznych
      • stosowanie kropli zawierających substancje cerumenolityczne
    • Namoczenie woskowiny, a następnie płukanie ucha w domu za pomocą strzykawki balonowej (gumowa strzykawka w kształcie gruszki) jest również skuteczną i ekonomiczną metodą.4-6

Zalecenia dla pacjentów

  • Samodzielna irygacja strzykawką balonową po zakropleniu olejku lub słonej wody do kanału słuchowego u większości pacjentów przynosi pożądany skutek.
    • Badanie przeprowadzone w gabinecie lekarza domowego (Anglia) wykazało, że jedna na dwie osoby dotknięte chorobą mogłaby uniknąć wizyty u lekarza przez ponad 2 lata, gdyby zastosowano tę technikę.6 
    • Strzykawki balonowe są powszechnie dostępne w aptekach.
  • Należy unikać manipulowania w przewodzie słuchowym za pomocą wacików lub tyminnych podobnych materiałów/narzędzi.
  • Na rynku dostępne są „odkurzacze" do odsysania czopów woskowinowych. Nie są zalecane, podobnie jak samodzielne płukanie uszu. Samodzielne oczyszczanie uszu przez odsysanie czy płukanie powinno się odbywać po przeszkoleniu przez lekarza.
  • Tak zwane świecowanie/konchowanie uszu jest interwencją przeciwwskazaną. 

Farmakoterapia

  • Cerumenolityki są powszechnie dostępne w aptekach.
    • Należy zakraplać je do przewodu słuchowego i ich zadaniem jest częściowe rozpuszczenie wydzieliny.
    • ZwykleBrak sprzedawaneistotnej sąróżnicy w połączeniu z balonikiem irygacyjnym, dzięki czemu pacjenci mogą sami przepłukać ucho, gdy woskowina zostanie częściowo rozpuszczona.
    • Pomipomiędzy kroplami na bazie wody lub oleju nie ma istotnej różnicy.74
      • Można również próbować zmiękczyć woskowinę za pomocą oliwy z oliwek.
    • Jest to możliwe tylko wtedy, gdy błona bębenkowa jest nienaruszona.3

Inne terapie

  • Przepłukać wodą w temperaturze około 37°C1
    • Pociągnąć ucho do góry i do tyłu, aby wyprostować przewód słuchowy. Końcówkę strzykawki należy kierować do górnej, tylnej części przewodu słuchowego.
    • powolne i ostrożne przepłukanie przewodu słuchowego
      • Woskowina zwykle wypływa wraz z roztworem do irygacji.
    • Przeciwwskazania
      • W przypadku podejrzenia uszkodzenia błony bębenkowej nie należy wykonywać irygacji, lecz zlecić usunięcie korka woszczowegowoszczynowego za pomocą haczyka do woskowiny lub przez odsysanie w gabinecie laryngologicznym.
      • założone rurki tympanostomijne1
      • stan po operacji ucha3
      • zapalenie ucha zewnętrznego
  • Przed i po usunięciu woskowiny należy przeprowadzić kontrolne badanie otoskopowe, ewentualnie następnego dnia.

Terapia u specjalisty

  • Usunięcie za pomocą haczyka (w razie potrzeby badanie mikroskopowe ucha) lub aspiracja otoskopowapod kontrolą mikroskopową
    • Odsysanie otoskopowe jest najbezpieczniejszNajbezpieczniejszą metodą usuwania woskowiny jest jej aspiracja pod kontrolą mikroskopu.

Zapobieganie

  • Generalnie naleNależy unikać stosowania wacików.
    • Woskowina jest wtedy jedynie wpychana głębiej do przewodu słuchowego.
  • Nie są zalecane dostępne „ odkurzacze" do odsysania czopów woskowinowych oraz samodzielne płukanie uszu. Pacjenci mogą, po przeszkoleniu przez lekarza, nauczyć się samodzielnego płukania uszu, a w razie potrzeby powinni przychodzić do gabinetu lekarskiego na płukanie w regularnych odstępach czasu.
  • Cotygodniowe zakraplanie olejempreparatami (np.do olejemczyszczenia kuchennym)uszu może zmniejszyć częstość występowania korka woszczynowego; nie wykazano dotychczas szkodliwości tej metody.85

Przebieg, powikłania i rokowanie

Przebieg

  • Częstość występowania rośnie wraz z wiekiem.

Powikłania

  • Zapalenie ucha zewnętrznego
  • Perforacja błony bębenkowej podczas przepłukiwania, gdy błona bębenkowa jest bardzo cienka.
    • ok.około 1 przypadek na 1000 przepłukiwań uszu1
    • skierowanie do gabinetu laryngologicznego w przypadku wystąpienia ostrego bólu
  • Uszkodzenie i krwawienie przewodu słuchowego zewnętrznego
  • Bóle
  • Zawroty głowy i ubytek słuchu1

Rokowanie

  • NajczDolegliwości najczęściej nawracające dolegliwości z wiekiem

Dalsze postępowanie

  • Koncepcja leczenia: płukanie uszu w razie potrzeby
  • Kontrola otoskopowa po irygacji w celu sprawdzenia, czy korek woszczynowy został całkowicie usunięty.

Informacje dla pacjentów

O czym należy poinformować pacjentów?

  • O możliwych powikłaniach irygacji uszu

Informacje dla pacjentów w Deximed

Ilustracje

Korek woszczynowy (Źródło: Wikimedia, https://commons.wikimedia.org/wiki/File:C%C3%A9rumen.jpg)
Korek woszczynowy (Źródło: Wikimedia, https://commons.wikimedia.org/wiki/File:C%C3%A9rumen.jpg)
Płukanie ucha
Płukanie ucha

Źródła

Piśmiennictwo

  • Kacprzyk A.. Czop woskowinowy - jak prawidłowo dbać o higienę uszu. (dostęp 15.11.2023) mp.pl
  • Skotnicka B. Usuwanie woskowiny u dziecka. (dostęp 15.11.2023)  mp.pl
  1. Michaudet C, Malaty J. Cerumen Impaction: Diagnosis and Management. Am Fam Physician. 2018 Oct 15;98(8):525-529. www.aafp.org
  2. McCarter DF, Courtney AU, Pollart SM. Cerumen impaction. Am Fam Physician 2007; 75: 1523-8. PubMed
  3. Wetmore, S. Cerumen impactation. BMJ Best Practice, last updated Oct 10, 2019. bestpractice.bmj.com
  4. Coppin R, Wicke D, Little P. Managing earwax in primary care: efficacy of self-treatment using a bulb syringe. Br J Gen Pract 2008; 58: 44-9. PubMed
  5. Clegg AJ, Loveman E, Gospodarevskaya E, et al. The safety and effectiveness of different methods of earvax removal: a systematic review and economic evaluation. Health Technol Assess 2010; 28: 1-192. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  6. Coppin R, Wicke D, Little P. Randomized trial of bulb syringes for ear-wax: Impact on health service utilization. Ann Fam Med 2011; 9: 110-4. PubMed
  7. Aaron K, Cooper TE, Warner L, Burton MJ. Ear drops for the removal of ear wax. Cochrane Database Syst Rev. 2018 Jul 25;7(7):CD012171. www.cochranelibrary.com
  8. Saloranta K, Westermarck T. Prevention of cerumen impaction by treatment of ear canal skin. A pilot randomized controlled study. Clin Otolaryngol 2005; 30: 112-114. PubMed

Autorzy

  • Katarzyna Milewska, lekarz, Wojewodzki Szpital Zespolony im. J. Śniadeckiego w Białymstoku, Oddział Otolaryngologii i Chirurgii Szczękowo-Twarzowej (recenzent)
  • Sławomir Chlabicz, Prof. dr hab. n. med., specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku (redaktor)
  • Franziska Jorda, dr n. med., specjalista w dziedzinie chirurgii trzewnej, lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, Kaufbeuren
  • Marlies Karsch-Völk, dr n. med., specjalistka ds. medycyny ogólnej, Monachium
H61; H612
H81
woskowina uszna; wosk uszny; korek z woskowiny usznej; czop woskowinowy; korek woszczynowy; woskowina; cerumen obturans; gniedosłuchotauch przewodzeniowaprzewodzeniowy
KorekCzop woszczynowywoskowinowy (korek z woskowiny usznej)
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja: Woskowina (woskowina uszna) ma właściwości bakteriobójcze i chroni przewód słuchowy, lecz może go także blokować i predysponować do zapalenia ucha. Epidemiologia:Woskowina zatykająca przewód słuchowy jest bardzo powszechnym zjawiskiem.
Medibas Polska (staging)
KorekCzop woszczynowywoskowinowy
/link/8f4c7a03448b466483d9a07bb43d74ad.aspx
/link/8f4c7a03448b466483d9a07bb43d74ad.aspx
korekczop-woszczynowywoskowinowy
SiteDisease
KorekCzop woszczynowywoskowinowy
K.Reinhardt@gesinform.de
Kmail#stina.Reinhardt@gesinformbaranowska@gmail.decom
pl
pl
pl