Czym jest hiperplazja migdałków?
Definicja
Migdałki to migdałki podniebienne, które w potocznym rozumieniu nazywane są po prostu migdałkami. Jest to tkanka po obu stronach gardła pomiędzy łukami podniebiennymi, która jest częścią układu odpornościowego i dlatego pełni funkcję w obronie przed patogenami. W dzieciństwie migdałki powiększają się ze względu na stały kontakt z nowymi patogenami, ale zazwyczaj od około 10. roku życia wracają do normalnej wielkości. Z kolei w hiperplazji migdałków dochodzi do ich powiększenia (hiperplastyczności), nawet jeśli nie ma ostrego zakażenia.
Objawy
W przypadku znacznego powiększenia migdałki mogą rozciągać się z prawej i/lub lewej strony tak daleko w kierunku środka, że przylegają do normalnie odsłoniętego języczka. Dlatego u pacjentów z powiększonymi migdałkami (nawet bez zapalenia migdałków) mogą występować np. zaburzenia połykania, problemy z oddychaniem i zaburzenia snu lub słuchu.
Przyczyny
W hiperplazji migdałków dochodzi do ich powiększenia nawet bez zakażenia. W tym przypadku stwierdza się również trwały stan zapalny migdałków, który dopiero w połączeniu z objawami klinicznymi i oznakami zapalenia staje się zapaleniem migdałków jako samodzielną chorobą. Hiperplazja migdałków może wystąpić również na tle choroby ogólnoustrojowej (chłoniak, mononukleoza).
Częstotliwość występowania
Powiększone migdałki są stosunkowo często spotykane u dzieci. Migdałki osiągają swój maksymalny rozmiar u 10-letnich dzieci, a następnie stają się mniejsze, co również zmniejsza dolegliwości.
Badania
- Powiększone migdałki mogą powodować zaburzenia mowy, połykania, snu lub oddychania.
- Powiększone migdałki są łatwe do zauważenia podczas normalnej kontroli gardła przy szeroko otwartej jamie ustnej.
- Polega to na sprawdzeniu, czy migdałki i otaczająca je skóra są dodatkowo zaczerwienione/objęte stanem zapalnym lub też pokryte ropą, aby wykluczyć zapalenie migdałków lub nieinfekcyjne zapalenie gardła.
- Można również wykonać badania krwi.
Leczenie
- Ze względu na to, że u wielu dzieci dolegliwości związane z powiększonymi migdałkami poprawiają się z wiekiem, operacja jest zwykle odkładana tak długo, jak to możliwe.
- Operacja może być wykonana w celu zmniejszenia chrapania lub jeśli oddychanie jest utrudnione podczas snu.
- Operacja może być również konieczna, jeśli w okresie 12 miesięcy zostało rozpoznanych więcej niż 5 przypadków ropnego zapalenia migdałków, które były leczone antybiotykami.
- Podczas operacji migdałki mogą być usunięte w całości lub w części. Ból, który następuje po zabiegu, zwykle można dobrze leczyć środkami przeciwbólowymi.
Rokowania
- Po operacji objawy zwykle szybko ustępują.
- Podczas operacji może jednak dojść do krwawienia pooperacyjnego, zakażeń lub urazów tkanki (które mogą zagrażać życiu).
- Mniej niż 10% pacjentów będzie miało ponownie powiększone migdałki po operacji, ale tylko około połowa tych osób będzie wymagała ponownego zabiegu.
Dodatkowe informacje
- Zapalenie migdałków
- Ropień migdałka
- Hiperplazja migdałków – informacje dla personelu medycznego
Autor
- Markus Plank, MSc BSc, dziennikarz medyczny i naukowy, Wiedeń