Co to jest alergiczny nieżyt nosa?
Definicja
Alergiczny nieżyt nosa to uwarunkowana alergią reakcja zapalna błony śluzowej nosa na określone substancje, tzw. alergeny. Kontakt np. z pyłkami roślin, roztoczami kurzu domowego lub sierścią niektórymirych zwierzętamiąt powoduje obrzęk błony śluzowej, pojawia się katar, kichanie i świąd.
Choroba jest klasyfikowana w zależności od nasilenia i czasu trwania objawów. ObjawyDolegliwości mogą występować sporadycznie lub utrzymywać się przez kilka tygodni. Ciężkie objawy mogą negatywnie wpływać na jakość życia.
Objawy
Typowe dolegliwości to wodnisty katar, swędzenie w nosienosa i częste kichanie. CzęstoNiejednokrotnie towarzyszy temu alergiczne zapalenie spojówek z zaczerwienieniem i łzawieniem oczu. Utrzymujący się stan zapalny błony śluzowej (np. w przypadku alergii na roztocze kurzu domowego) może także powodować niedrożność nosa. MogDodatkowo mogą wystąpić także inne objawydolegliwości, np.takie jak zmęczenie, zaburzenia snu oraz osłabienie., Mogąjak też wystąpić i objawy innych chorób alergicznych, np. sucha i swędząca skóra.
Przyczyny
Mianem alergii określa się nadwrażliwość układu odpornościowego na pewne substancje, z którymi organizm wchodzi w kontakt na przykład przez powietrze lub żywność. Substancje te, które u zdrowego człowieka nie powodują żadnych problemów zdrowotnych, nazywamy alergenami. Układ odpornościowy alergika często dopiero po wielokrotnym, ale co najmniej jednorazowym kontakcie wytwarza przeciwciała przeciw alergenowi. Ponowny kontakt chorego z danym alergenem prowadzi zatem do reakcji immunologicznej i uwolnienia różnych substancji przekaźnikowych, takich jak np. histamina. Możliwe skutki działania tych substancji przekaźnikowych to rozszerzenie naczyń krwionośnych, zwiększenie przepuszczalności ścian naczyniowych z wyciekiem płynu do tkanek, zwężenie dróg oddechowych lub stan zapalny tkanek. w W większości przypadków reakcja alergiczna występuje miejscowo, tzn. w miejscu kontaktu z substancją wywołującą alergię. Alergiczny nieżyt nosa dotyka przede wszystkim błony śluzowejluzowe nosa.
Objawy alergii na pyłki występują zwykle w okresie pylenia danej rośliny. Na przykład pyłki brzozy unoszą się w powietrzu wiosną, pyłki traw raczej latem. Zmiany klimatu sprzyjają alergicznemu nieżytowi nosa, ponieważ dłuższe lato z wyższymi temperaturami powoduje wydłużenie okresu pylenia. Najczęstszym czynnikiem wyzwalającym całoroczny alergiczny nieżyt nosa są alergie na roztocze i sierść zwierzętaąt domowych. Czynniki związane z pracą to np. pył drzewny w przypadku pracowników leśnych czy pył mączny w przypadku piekarzy.
Czynniki ryzyka
- Skłonność do alergicznego nieżytu nosa jest częściowo dziedziczna: prawdopodobieństwo zachorowania rośnie, jeśli na alergię choruje przynajmniej jeden rodzic lub rodzeństwo.
KotyWw domuprzypadku posiadania kota u dzieci z grup ryzyka istnieje zwiększają w przypadku skłonnościkszone ryzyko wystąpienia alergii.- Poza tym pewną rolę odgrywają czynniki środowiskowe, takie jak dym papierosowy, pleśń lub wilgoć w
- Zwiększone ryzyko alergii występuje u
Częstotliwość występowania
- Alergiczny nieżyt nosa dotyczy nawet 25% dorosłej populacji w
- Rośnie częstotliwość występowania i
Badania
- Alergiczny nieżyt nosa można podejrzewać, jeśli występują typowe objawy, takie jak kichanie, swędzenie i
- Pomocne w
- Jeśli dolegliwości zmniejszają się po podaniu leków przeciwhistaminowych lub aerozolu z
kortyzonemglikokortykosteroidem, nie ma konieczności wykonywania testów alergicznych. - W
- Najczęściej stosuje się tzw. test punktowy. Polega on na naniesieniu na skórę różnych roztworów alergenów i
- Alternatywą jest oznaczenie we krwi swoistych dla alergenu przeciwciał IgE.
Leczenie
Farmakoterapia
- Aby złagodzić objawy alergicznego nieżytu nosa, można stosować różne leki w
- Łagodne objawy leczy się lekami przeciwhistaminowymi w
- W
obrotu w Niemczechstosowania u - Cięższe objawy leczy się
kortyzonemglikokortykosteroidem wKortyzonGlikokortykosteroid można też łączyć z - Tak zwane
Kromonykromony (leki stabilizująceaktywnośćkomórkimastocytówtuczne) są mniej skuteczne niż leki przeciwhistaminowe ikortyzonglikokortykosteroidy, ale dobrze tolerowane przez małe dzieci powyżej 3. roku życia i - W
PomócPomocne może okazać się również płukanie nosa i zatok roztworem soli fizjologicznej. - W
kortyzonglikokortykosteroidy w
Odczulanie (swoista immunoterapia alergenowa)
- Jedynym przyczynowym sposobem leczenia alergii jest
- U
- Celem leczenia jest osłabienie reakcji alergicznej na alergen.
- Takie leczenie można rozważyć u
- Przynosi ono dobre efekty zwłaszcza w
roztoczeroztocza kurzu domowego.
Inne terapie
- Zmniejszenie dolegliwości może przynieść akupunktura grupy komórek nerwowych u
Co można zrobić we własnym zakresie?
- Najskuteczniejszą metodą w
- W
- Śledź kalendarz pylenia oraz informacje od służb meteorologicznych i
- Przed snem lub po pobycie na świeżym powietrzu weź prysznic i
- W
- Regularnie myj i
- Jeśli masz na alergię na zwierzęta, unikaj kontaktu z
- W
- Przestrzegaj zaleceń lekarza dotyczących przyjmowania leku.
Profilaktyka
- Unikaj palenia w
- Karmienie piersią przez pierwsze 4 miesiące życia ma działanie profilaktyczne.
- Dodatkowe pokarmy należy wprowadzać po ukończeniu przez dziecko 4. miesi
ęcyąca życia. - Matki dzieci z predyspozycjami do alergii nie powinny w pierwszych miesiącach karmienia piersią usuwać ze swojej diety silnych alergenów, takich jak mleko krowie, jaja i ryby.
- Rodziny ze zwiększonym ryzykiem alergii nie powinny mieć zwierząt domowych, zwłaszcza kotów.
- W
Rokowanie
U wielu osób z alergią na pyłki nasilenie objawów zmienia się z roku na rok. Wynika to głównie z różnego poziomu stężenia pyłków.
Dla większości chorych rokowanie w dłuższej perspektywie jest dobre. Objawy alergicznego nieżytu nosa są zwykle najbardziej nasilone u młodzieży i często słabną w dorosłym wieku. Odczulanie może złagodzić dolegliwości.
W przebiegu przewlekłego, alergicznego nieżytu nosa mogą tworzyć się polipy nosa. Ponadto może się rozwinąć wiele innych chorób alergicznych, w tym astma alergiczna, zapalenie zatok przynosowych, alergiczne zapalenie spojówek, alergie pokarmowe oraz wyprysk atopowy (neurodermit).
Dodatkowe informacje
- Alergia
- Alergiczne zapalenie spojówek
- Astma i
- Profilaktyka alergii, zalecenia dietetyczne
- Odczulanie (immunoterapia alergenowa)
- Alergiczny nieżyt nosa — informacje dla personelu medycznego
Autorzy
- Martina Bujard, dziennikarka naukowa, Wiesbaden
Lek.Marleen Mayer, lek., Mannheim- Aleksandra Kucharska-Janik, lekarz rezydent, Oddział Okulistyczny, Międzyleski Szpital Specjalistyczny w Warszawie (edytor)