Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Ropowica

Streszczenie

  • Definicja: bakteryjna Bakteryjna infekcja skóry i  znajdującej się pod nią tkanki łącznej. Klasyfikacja w  zależności od potrzeby leczenia chirurgicznego (nie = ograniczona postać ropowicy vs. tak = ciężka postać ropowicy).
  • Częstość występowania: zapadalno Zapadalność (łącznie z  różą) 180/ przypadków na 100  000 osób. Częstość występowania znacząco wzrasta z  wiekiem.
  • Objawy: pocz Początek często po (niewielkim) urazie, zwykle kończyny dolnej lub twarzy. Miejscowy stan zapalny z  zaczerwienieniem i  bolesnością.
  • WynikiBadanie badaniafizykalne: Wzmożone ciepły,ucieplenie skóry i lekko bolesny rumień wokół miejsca wnikaniawniknięcia patogenu, np. drobnej rany lub owrzodzenia. Zmiany bardziejWiększy obrzękowek niż w  róży, bardziej ciemnoczerwone i o  mniej ostro odgraniczonychodgranicazonych krawędziach. W  ciężkiej postaci ropowicy możliwe jest wystąpienie objawów ogólnych, takich jak gorączka i  ogólne złe samopoczucie.
  • Diagnostyka: Na diagnozapodstawie klinicznacech klinicznych. W  przypadku (przejścia do) ciężkiej postaci ropowicy należy pozyskać próbki tkanek docelem identyfikacji patogenu.
  • Leczenie: antybiotykoterapia Antybiotykoterapia oraz utrzymywanieelewacja dotknizajętej części ciała podniesionej do góry. W  przypadku ciężkiej postaci ropowicy leczenie stacjonarnehospitalizacja z  leczeniem chirurgicznym i  antybiotykami podawanymi dożylnie.

Informacje ogólne

Definicja

  • Ograniczona postać ropowicy
    • Częściowo ropna infekcja skóry właściwej i  tkanki podskórnej, która nie jest ani różą (związaną z  paciorkowcami), ani ropną infekcją martwiczą sięgającą powięzi (ciężka postać ropowicy).
  • Ciężka postać ropowicy
    • Inwazyjna, nieograniczona, zwykle ropna infekcja wymagająca pilnego wdrożenia leczenia chirurgicznego lub wykazująca objawy reakcji ogólnoustrojowej

Częstość występowania

  • Zapadalność na(łącznie różęą łącznie 180 na 100  000 osób1
    • różnicowane dane liczbowe niedostępne
    • znaczący wzrost zapadalności wraz z  wiekiem pacjentów

Etiologia i  patogeneza

  • Patogeny przedostają się do skóry i  tkanki podskórnej przez zmianyuszkodzona w naskskórku, w których sirę namnażają.
    • możliwe miejsca wnikania, np.: niewielkie zmiany skórne, grzybice międzypalcowe lub przewlekłe rany
  • Najczęstszestszym patogenypatogenem u  pacjentów immunokompetentnych tojest Staphylococcus aureus.

Czynniki predysponujące

  • Informacje ogOgólne2
  • Miejscowe
    • Zaburzeniazaburzenia bariery skórnej (rany, owrzodzenia)
    • Infekcjeinfekcje palców stóp (np. grzybica stóp)
    • Obrzobrzęki
    • Przebytaprzebyta ropowica
    • Suchasuchość skórary
    • Niewydolnoniewydolność żylna
    • Stanstan po flebektomii żyły odpiszczelowej/odstrzałkowej

ICPC-2

  • S76 Infekcje skóry, inne

ICD-10

  • L03 RopowicaZapalenie tkanki łącznej
    • L03.0 RopowicaZapalenie palctkanki podskówrnej dłonipalca ręki i  stópy
    • L03.1 RopowicaZapalenie tkanki łącznej innych części kończynczyny
    • L03.2 Zapalenie Ropowicatkanki łącznej twarzy
    • L03.3 Zapalenie Ropowicatkanki łącznej tułowia
    • L03.8 Zapalenie Ropowicatkanki łącznej o innej innym lokalizacjiumiejscowieniu
    • L03.9 Zapalenie tkanki łącznej, nieokreślone

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • Diagnostyka kliniczna
    • ciepły,wzmożone ucieplenie skóry i lekko bolesny rumień wokół miejsca wnikaniawnikanięcia patogenu, np. dorobnego zranienia lub owrzodzenia
    • Zmiany bardziejWiększy obrzękowek niż w  róży, bardziej ciemnoczerwone i o mniej ostronieostro odgraniczonych krawędziachograniczony

Diagnoza różnicująca

  • Róża
    • nadmiernie ciepły, lekko bolesny jasnoczerwony rumień o  wzmozonym uciepleniu, błyszczącej powierzchni, ostro zarysowanych krawędziach i  języczkowych odgałęzieniach
    • Najczęstszym patogenem jest paciorkowiec beta-hemolizujący Streptococcus pyogenes.
    • zazwyczaj objawy ogólnoustrojowalne: reakcja zapalna z gorączkączka lub co najmniej dreszczamidreszcze
    • Istotne jest prawidłowe różnicowanie kliniczne, gdyżze sposobywzględu na inny sposób leczenia są różne.
  • Martwicze zapalenie powięzi
    • Dramatyczny obraz kliniczny, w  którym dochodzi do ostrego i  szybkiego rozprzestrzeniania się infekcji poza głębiej położone powięzi.
      • Charakteryzuje się szybko postępującą i  zagrażającą życiu martwicą, jak również wstrząsem spowodowanym toksynami bakteryjnymi.
    • W  obrazie klinicznym na pierwszy plan wysuwajdominują się silne dolegliwości bólowe.
    • Wymaga natychmiastowego leczenia chirurgicznego.
  • Rumień wędrujący
    • lekko czerwony, okrągły rumień koncentrycznie rozszerzający się ku obwodowi, który powstaje po ukąszeniu przez kleszcza
  • Półpasiec
    • czCzęsto ból/, pieczenie lub świąd przed pojawieniem się choroby, polimorficzna wysypka skórna z (pojedynczymi) wykwitamicherzykamicherzykowymi, które goją się pozostawiając strupy.
  • Zgorzel gazowa
    • szybkoW postmiejscu zranienia pojawia siępująca nagły, toksycznaostry infekcjaból w uszkodzonymo wczedużym natężeniu. Początkowo stwierdza się blady obrzęk i miejscową tkliwośniejć. Następnie dochodzi do obrzęku mięśniuni, powstają pęcherze krwotoczne z brązową zawartością o słodkawym zapachu i odma podskórna; zajęte okolice mają karmazynowe lub brązowe zabarwienie.3
    • KrepitacjeInfekcji spowodowanetowarzyszy tworzeniem się gazugorączka.
  • Ostry wyprysk kontaktowy
    • Charakterystyczny jest świąd zamiast bólu oraz powierzchowny obrzęk i  rumień.
  • Odczyn poszczepienny
    • Rumień i  stwardnienie w  miejscu wstrzyknięcia
  • Ostry napad dny moczanowej
  • Zakrzepica żył głębokich
  • Piodermia zgorzelinowa w  przewlekłym nieswoistym zapaleniu jelit lub innych ogólnoustrojowych chorobach podstawowych

Wywiad lekarski

  • Czynnik wyzwalający – zwykle po zranieniu lub drobnym urazie
  • Miejscowe objawy infekcji (patrz poniżej); typowe lokalizacje:
    • nogi,kończyny dolne
    • okolice oczodołów,
    • okolice odbytu, zwłaszcza u  małych dzieci,
    • na kończynach górnych często w  przypadku dożylnego przyjmowania substancji psychoaktywnych.narkotyków
  • OgW ograniczonej postaci ropowicy ogólnoustrojowe objawy infekcji (np. gorączka) w ograniczonej postaci ropowicywystępują rzadziej niż w  przypadku róży lub ciężkiej postaci ropowicy 

Badanie przedmiotowe

  • Ograniczona postać ropowicy
    • Objawyobjawy miejscowe:
      Ropowica
      Ropowica
      • Obrzobrzęk
      • Zwizwiększona ciepłota
      • Matowomatowo-blade zaczerwienienie o nieostrych granicach
      • Bból
      • Poszukać miejsca wnikania patogenów!
      • Ppęcherze
      • niewyraźne odgraniczenie od zdrowej skóry
    • Bolesnybolesny obrzęk węzłów chłonnych
    • brak lub nieznaczne objawy ogólne
  • Ciężka postać ropowicy
    • Postpostępowaniep choroby do głębiej położonych struktur (powięzi lub mięśni)
    • Ropawyciek treści ropnej
    • Gorobjawy ogólne, w tym gorączka i objawy grypopodobne

Dalsza diagnostyka

  • Określenie parametrów stanówstanu zapalnychzapalnego (CRP, OB, leukocyty) może być pomocne w ustaleniu rozpoznaniadiagnostyce różnicowegonicowej.
    • W  przypadku ograniczonej postaci ropowicy zwykle brak lub tylko nieznacznie podwyższone
    • W  przebiegu róży i  ropowicy ciężkiej często znacznie podwyższone

Diagnostyka przeprowadzana przez specjalistę / w  szpitalu

Potwierdzenie obecności patogenu

  • Pobranie próbek tkanek w  celu wykonania posiewu na obecność patogenów
    • Wskazaniawskazania
      • Ciciężka postać ropowicy
      • Ograniczona postać ropowicy, która w  ciągu 2–3 dni nie odpowiada na antybiotyk działający na Staphylococcus aureus.
    • Procedura
      • Z zainfekowanej tkanki w odległości 1–2 cm od brzegu rany pobrać sięgającą tkanki podskórnej próbkę o długości około 1 cm.
      • Zapewnić wcześniejszą redukcję mikrobiomu skóry poprzez dokładną jej dezynfekcję w miejscu pobrania próbki.
      • Po sterylnym pobraniu próbki tkanki zaleca się oddzielenie jej górnej, naskórkowej części od dolnej skóry właściwej i tkanki podskórnej za pomocą kolejnego sterylnego skalpela, aby móc zidentyfikować wyłącznie patogeny znajdujące się w tkankach miękkich.
  • W  przypadku gorączki przed rozpoczęciem leczenia antybiotykami należy wykonać posiew krwi.

Diagnostyka obrazowa

Wskazania do skierowania do specjalisty/szpitala

  • Skierowanie do szpitala:
    • W razie wystąpieniapienie ropowicy twarzy
    • U pacjentówpacjenci o  obniżonej odporności, np. cierpiących na cukrzycę
    • W przypadku jednoczesnegojednoczesne wystąpieniapienie objawów ogólnych, takich jak: gorączka, pogorszenie stanu ogólnego stanuwskazujące zdrowiana ciężką ropowicę
    • Przy szybkimszybki postępiep zmian miejscowych
    • W raziebardzo nadzwyczajnie silnychsilne dolegliwości bólowychlowe (podejrzenie zapalenia powięzi)
    • Przy brakubrak odpowiedzi na standardową antybiotykoterapię stosowaną doustnie

Leczenie

Cele leczenia

  • Wyleczenie zakażenia.
  • Łagodzenie dolegliwości bólowych i  objawów.
  • Zapobieganie powikłaniom.
  • Zmniejszenie ryzyka nawrotu.

Ogólne informacje o  leczeniu

  • Ograniczona postać ropowicy zwykle wymaga antybiotykoterapii. Leczenie chirurgiczne zwykle nie wymagajest leczenia chirurgicznego, ale leczenia przeciwbakteryjnego już takkonieczne. 
  • Ciężka postać ropowicy zawsze wymaga wdrożenia dożylnego leczenia antybiotykami oraz leczenia chirurgicznego.
  • Dodatkowe działania obejmują leczenie miejsca wnikaniawnikanięcia patogenu (np. rany lub owrzodzenia), czynników predysponujących (np. obrzęku) i  chorób współistniejących, uniesienieelewację choregozajętej obszaruczęści ciała i  ewentualnie profilaktykę zakrzepicy.

Zalecenia dla pacjentów

  • Oszczędzaniedzający siętryb orazżycia utrzymywaniei dotkniętejelewacja części ciała podniesionejobjętej do góryzakażeniem.

Farmakoterapia

  • Wskazania do pozajelitowego, co najwyżejlub sekwencyjnego (leczenie antybiotykami podawanymi doustnie po uzyskaniu poprawy klinicznej) podawania antybiotyków:
    • ogólnoustrojowe objawy zapalenia (leukocytoza z  neutrofilią, gorączka, wzrost OB lub CRP);
    • ograniczona perfuzja tkanek lub resorpcja;nasilony obrzęk
    • powierzchowne infekcje rozległe; infekcje
    • przejście w  głębszą, cięższą postać ropowicy;
    • lokalizacja przy ścięgnach zginaczy lub na twarzy.

Niepowikłanaane (ograniczona)zapalenie postaćskóry ropowicyi tkanki łącznej o lekkim przebiegu4

  • Zalecany czas trwania leczenia to zazwyczaj 5 dni; leczenie dłużej trwające zaleca się wyłącznie w przypadku braku poprawy.
  • Leki pierwszegoI. wyborurzutu
    • Cefazolinacefadroksyl 4 x 1,0,5 g lub 2 x 1 g na dobę dożylniew dawkach lubpodzielonych co 12-24 godzin
    • Flukloksacylina 3 xcefaleksyna 1 g-4,0 lub 4 x 1 g na dobę doustnie/dożylniew dawkach podzielonych co 6 godzin
    • kloksacylina 0,25-0,5 g co 6 godzin
  • Leki drugiegoII. wyborurzutu
    • Klindamycynaklarytromycyna 3 x 500 mg co 12 godzin lub 500 mg (do 1,0,9  g) naco dobę24 doustnie/dożylniegodziny
    • Jeśliazytromycyna obszar500 wokółmg miejscaco wnikania24 zostałgodzin silnie(przez zanieczyszczony3 kolejne dni) lub skolonizowany500 mg w pierwszym dniu, a nastepnie 250 mg co 24 godziny (przez patogenykolejne gram-ujemne:4 Cefuroksym 3 x 1,5 g na dobę dożylniedni) 
  • W przypadkuLeki uczuleniaIII. na penicylinęrzutu

PowikZapalenia skóry i tkanki łanaącznej (o ciężka)zkim postaćprzebiegu ropowicyoraz z umiejscowieniem na twarzy

  • LeczenieWymagają pierwszegoskierowania wyborudo jakoszpitala uzupełnienie leczenia chirurgicznegocelem w przypadkach wcześniej nieleczonego ciężkiej postaci ropowicy (np. późne rozpoczęcie leczenia poczłątkowo ograniczonej postaci ropowicy) i bez ciężkich istotnych chorób współistniejących2.
    • Cefazolina 4 x 0,5 g lub 2 x 1 g na dobęczenia dożylnie,ylnej w przypadku podejrzenia obecności patogenów gram-ujemnych do 2 x 2 g na dobę dożylnie – lub –
    • Flukloksacylina 3 x 1 g lub 4 x 1 g na dobę dożylnie, w przypadkach infekcji zagrażających życiu do 12 g dawki dziennej – lub –
    • Cefuroksym 3 x 1,5 g do 3 x 3 g na dobę dożylnie
  • W przypadku braku odpowiedzi, uczulenia na penicylinę lub nieleczonych, ale głębszych postaci ropowicy
    • Klindamycyna 3 x 0,9 g, 4 x 0,6 g lub 3 x 1,2 g dożylnie
    antybiotykoterapii.
  • Przed rozpoczęciem leczenia pozyskanie próbek tkanek, patrz rozdział Próbki tkanejtkanek w  części Diagnostyka.
  • W  razie potrzeby leczenie bólu, np. ibuprofenem
    • Według badania na niewielkiej grupie podawaniePodawanie ibuprofenu obokjednocześnie leczeniaz leczeniem antybiotykami może przyspieszyć proces gojenialeczenia.2.

Profilaktyka

  • Regularna pielęgnacja stóp, aby zapobiec powstawaniu miejsc wnikania drobnoustrojów chorobotwórczych, a  tym samym nawrotów choroby.
  • Leczenie możliwych chorób skóry, jak np. grzybicagrzybicy stóp.
  • Profesjonalne zaopatrzenie przewlekłych ran/owrzodzeń.
  • Leczenie możliwego   obrzęku limfatycznego lub żylnego, np. za pomocą rajstopwyrobów uciskowych.

Przebieg, powikłania, rokowanie

Przebieg

  • Ropowica może rozprzestrzeniać się w  organizmie miejscowo, za pośrednictwem krwi oraz limfy.
  • W  przypadku braku leczenia możliwe jest szybkie rozprzestrzenianie się i  przebieg potencjalnie zagrażający życiu.
  • ZmianyChoroba kliniczne mogąmoże mieć bardzodużą szybkidynamikę przebiegkliniczną.
    • Ważną rolę odgrywa dobraskrupulatny komunikacjanadzór nad pacjentem i nieskomplikowany dostępocena doefektów ponownego badanialeczenia.

Powikłania

Rokowanie

  • W  przypadku szybkiego wdrożenia leczenia rokowanie jest dobre.
  • Śmiertelność związana z  ograniczoną postacią ropowicy jest bardzo niska, także u  pacjentów hospitalizowanych.2.
  • W  przypadku ciężkiej postaci ropowicy z  infekcją ogólnoustrojową śmiertelność znacząco wzrasta.
  • Nawroty są częste i  wynoszą około 45% w  ciągu 3  lat.2.

Informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w  Deximed

Ilustracje

IMG_20170921_092228.jpg
Ropowica palca wskazującego (dzięki uprzejmości dr. n. med. Ericha Ramstöcka)
Ropowica
Ropowica
W  ropowicy odgraniczenie od zdrowej skóry jest bardziej rozproszone niż w  przypadku róży.

Źródła

Piśmiennictwo

  • Obcowska-Hamerska A, Hryniewicz W, Frączek M. Diagnostyka i antybiotykoterapia ostrych bakteryjnych zakażeń skóry oraz tkanek miękkich. Chirurgia po Dyplomie 2019/06 (dostęp 12.11.2023) podyplomie.pl
  1. Goettsch WG, Bouwes Bavinck JN, Herings RMC. Burden of illness of bacterial cellulitis and erysipelas of the leg in the Netherlands. J Eur Acad Dermatol Venereol 2006; 20(7): 834-9.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16898907/" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16898907/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  2. Raff A, Kroshinsky D. Cellulitis - A Review. JAMA 2016; 316 (3): 325-337.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27434444/" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27434444/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  3. Zgorzel gazowa. Interna - maly podręcznik. Medycyna praktyczna. (dostęp 11.11.2023) www.mp.pl
  4. Dzierżanowska-Fangrat K. (red) Przewodnik Antybiotykoterapii 2023. Wydawnictwo α-medica press. Bielsko-Biała 2023.

Autorzy

  • Mateusz Szmidt, lekarz, specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku (recenzent)
  • Sławomir Chlabicz, Prof. dr hab. n. med., specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku (redaktor)
  • Lino Witte, dr. n. med., Lekarzlekarz medycyny ogólnej, Frankfurt nad Menem
L03; L030; L031; L032 Zapalenie; L033 Zapalenie; L038 Zapalenie; L039
gas; nekrotiserende fasciitt; Nekrotiserande fasciit; Cellulitt; Phlegmone
S76
PyogeneRopne Unterhautentzündungzapalenie tkanki podskórnej; EntzündungZapalenie dertkanki Unterhautpodskórnej; Staphylococcus aureus; Paciorkowce beta-hämolysierende Streptokokkenhemolizujące; GAS; TierbissUgryzienie przez zwierzę; LymphödemObrzęk limfatyczny; VerletzungZranienie der Hautskóry; HautverletzungSkaleczenie; RissbildungUszkodzenie skóry; ErysipelPekanie skóry; WeichgewebeinfektionRóża; WundroseZakażenie tkanek miękkich; Cellulitis; Zellulitis
Ropowica
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja: bakteryjna Bakteryjna infekcja skóry i  znajdującej się pod nią tkanki łącznej. Klasyfikacja w  zależności od potrzeby leczenia chirurgicznego (nie = ograniczona postać ropowicy vs. tak = ciężka postać ropowicy).
Medibas Polska (staging)
Ropowica
/link/dc9f657bab3143ef87a2dde710a96fc8.aspx
/link/dc9f657bab3143ef87a2dde710a96fc8.aspx
ropowica
SiteDisease
Ropowica
K.Reinhardt@gesinform.de
Kmail#stina.Reinhardt@gesinformbaranowska@gmail.decom
pl
pl
pl