Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Ból w klatce piersiowej

SygnałyObjawy ostrzegawczetowarzyszące bólowi w klatce piersiowej i niebezpiecznejego chorobypotencjalne przyczyny wymagające leczeniapilnego postępowania

SygnałyObjawy ostrzegawczetowarzyszące/czynniki ryzyka

NiebezpiecznePotencjalne chorobyprzyczyny bólu w klatce piersiowej wymagające leczeniapilnego postępowania

Omdlenie

Wrażenie bliskiego omdlenia lub złe samopoczucie / zawroty głowy 

wstrzWstrząs kardiogenny, migotanie komór, zatrzymanie krążenia, ostry zespół wieńcowy, zawał mięśnia sercowego, zatorowość płucna, rozwarstwienie aorty, odma prężna (->Advanced Life Support) 

Deficyty neurologiczne

  • pacjentzaburzenia w śpiączcewiadomości
  • napad padaczkowy
  • ostrenowo powstałe deficyty neurologiczne (ruchowe, czuciowe, nerwów czaszkowych)
  • ostry stan splątania

hipoperfuzjaHipoperfuzja mózgowa, wstrząs kardiogenny, migotanie komór, zatrzymanie krążenia (-> Advanced Life Support) 

Ból zamostkowy i promieniowaniepromieniujący do:

  • brzucha
  • pleców
  • szyi, szczęki, żuchwy
  • karku
  • ramion (lewego, prawego lub obu).

ostryOstry zespół wieńcowy, zawał mięśnia sercowego, rozwarstwienie aorty, zatorowość płucna, zapalenie dróg żółciowych, zapalenie trzustki

Pocenie się, blada, wilgotna skóra

ostryOstry zespół wieńcowy, zawał mięśnia sercowego, zatorowość płucna, rozwarstwienie aorty

Ostra duszność

zatorowoZatorowość płucna, obrzęk płuc, odma prężna, odma opłucnowa, zapalenie płuc

Ból w klatce piersiowej przy oddychaniu

zatorowoZatorowość płucna, odma opłucnowa, ropniak opłucnej

Nudności/wymiotowanie

ostryOstry zespół wieńcowy, zawał mięśnia sercowego, nagły początek po gwałtownym wymiotowaniuepizodzie wymiotów: pęknięcie przełyku

Kołatania serca, przyspieszone bicie serca, tachykardia

zatorowoZatorowość płucna, niebezpieczna arytmia

Czynniki ryzyka choroby zakrzepowo-zatorowej (okołooperacyjne, ciąża, bezruch)

zatorowoZatorowość płucna

Znane czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego, znana choroba naczyniowa (np. PAD)

ostryOstry zespół wieńcowy, zawał mięśnia sercowego

Ból w klatce piersiowej w wywiadzie (w spoczynku, przy wysiłku)  

choroba wieńcowa, nawracająca zatorowość płucna:

ostryOstry zespół wieńcowy, zawał mięśnia sercowego, zatorowość płucna

Krwioplucie

zatorowoZatorowość płucna, zapalenie płuc, zapalenie płuc po zawale płuca,  rak oskrzela

Gorączka >38,5 °C, kaszel, zapalenie opłucnej

zapalenieZapalenie płuc, zapalenie opłucnej, odma opłucnowa, zapalenie płuc po zawale płuca

Informacje ogólne

Definicja

  • Odczucia bólowe w szerszym ujęciu (także uczucie pieczenia, uczucie ucisku, gniecenia, kłucia, zaburzenia czucia) w okolicy przedniej i bocznej części klatki piersiowej
    • Dolegliwości mogą mieć charakter ostry lub przewlekły.

Epidemiologia

Problem

  • Istnieje wiele różnych przyczyn bólu w klatce piersiowej.7
  • Częstość występowania stanów zagrożenia życia w bólu w klatce piersiowej w praktyce lekarza rodzinnego jest znacznie niższa niż na oddziale ratunkowym, przy czym na pierwszy plan wysuwajdominują się przyczyny mięśniowo-szkieletowe, psychosomatyczne, gastroenterologiczne i oddechowe związane z układem oddechowym.5,8
  • Trudności lekarzy rodzinnych w diagnozowaniu i postępowaniu z pacjentem
    • CzujnoWymagany jest wysoki poziom czujność powinna być wysoka (aby, o ile to możliwe, nie przeoczyć poważnej choroby)ci.
      • Częstość występowania pierwotnie niezdiagnozowanego ACS wynosi 2–10%.9
    • Najwyższą możliwą czujność można jednak zachować tylko kosztem nieuzasadnionego swoistości (niebezpieczeństwo nadmiernejpogłębiania diagnostyki/nadmiernego leczenia).
      • U znacznej części skierowanych pacjentów skierowanych do dalszej diagnostyki, ACS nie występuje.9-10
  •  Ważna rola lekarzy rodzinnych, którzy odsiewaj wykonują pacjentwstępną diagnostykę rówżnicową.
    • leczenie ambulatoryjne u większości pacjentów z bólem w klatce piersiowej
    • koordynacja dalszych wyjaśnień w warunkach ambulatoryjnych
    • skierowanie lub przyjęcie do szpitala w razie podejrzenia niebezpiecznegoniebezpiecznej przebiegu,przyczyny któremulub mostanu zagrożnaenia zapobiec.życia

ICD-10

  • R07 Ból gardław gardle i w klatce piersiowej
    • R07.0 Ból gardław gardle
    • R07.1 Ból w klatce piersiowej podczas oddychania
    • R07.2 Ból w okolicy przedsercowej
    • R07.3 Inne bóle w klatce piersiowej
    • R07.4 Ból w klatce piersiowej, nieokreślony

Postępowanie diagnostyczne prowadzone przez lekarzy rodzinnych

Trójstopniowa procedura oceny bólu w klatce piersiowej

  1. Ocena wstępna: Czy istniejewystępuje stan zagrożenie dlaenia życia pacjenta?
  2. Ocena prawdopodobieństwa wystąpienia ACS/choroby wieńcowej
  3. Wyjaśnienie Ocena przyczyn pozasercowych

Ocena wstępna: Zagroczy występuje zagrożenie życia?

  • Wstępna ocena sytuacji opiera się na:
    • ocenie okolicznościach konsultacjici
      • nagłe zgłoszenie się do lekarza, ew. pilna wizyta domowa
      • zaniepokojenie pacjenta lub rodziny
    • pierwszym wrażeniu w ocenie pacjenta
      • stan świadomości
      • duszność
      • kolor skóry
      • lęk
    • ukierunkowanym wywiadzie/badaniu
      • (bezpośrednio poprzedzające) omdlenie lub zapaść
      • zimne poty
      • objawy hemodynamiczne niewydolności krążenia (wskaźnik wstrząsowy (Shock Index) = stosunek częstostotliwości rytmu serca do skurczowego ciśnienia tętniczego >1).
  • W razie potrzeby należy udzielić pierwszej pomocy lub podjąć środkidziałania ratujące życie.

Ocena w kierunku ostrego zespołu wieńcowego (ACS)/choroby wieńcowej

  • Zobacz ostry zespół wieńcowy oraz stabilna choroba wieńcowa.
  • Jeżeli parametry życiowe nie są nieprawidprawidłowe w bezpośredniej ocenie, dokonuje się oceny prawdopodobieństwa wystąpienia ACS/choroby wieńcowej jako najczęstszej niebezpiecznej przyczyny bólu niebezpiecznegow przebiegu,klatce któremu można zapobiecpiersiowej.
  • Wywiad lekarski przeprowadza się przede wszystkim w kierunku:
    • oceny prawdopodobieństwa wystąpienia choroby wieńcowej
    • ewentualnie oceny prawdopodobieństwa wystąpienia ACS
    • oceny psychospołecznej.

Ocena prawdopodobieństwa wystąpienia choroby sercowo-naczyniowej (SCORE2 i SCORE2-OP) 11 

  • Do oceny ryzka   ryzyka sercowo-naczyniowego u osób bez objawów chorobowych i bez rozpoznanej choroby sercowo-naczyniowej, cukrzycy czy przewlekłej choroby nerek brane, pod uwagę brane są następujące kryteria:
    1. wiek
    2. płeć
    3. Paleniepalenie papierosów
    4. Skurczoweskurczowe ciśnienie tętnicze
    5. Poziomstężenie frakcji nonnie-HDL cholesterolu
  • Do obliżeniaoceny ryzyka możemyna wykorzystać kalkulator ryzyka sercowo-naczyniowego SCORE2 i SCORE2-OP dla populacji Polski. 
    • Uzyskany wynik przedstawia 10-letnie ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych (zawału serca, udaru mózgu) niezakończonych albo zakończonych zgonem.
    • Wartość ryzyka sercowo-naczyniowego jest zaklasyfikowana do jednej z poniższych kategorii ryzyka:
      1) małe do umiarkowanego
      2) duże
      3) bardzo duże
  • Przy interpretacji SCORE2 SCORE2-OP należy zawsze brać pod uwagę również ogólny obraz kliniczny.

 

Ocena prawdopodobieństwa wystąpieniachoroby ACS-wieńcowej Klasyfikacja klinicznaprzed objawówwykonaniem podejrzewanychbadań o charakter dławicowypomocniczych12

  • Typowy ból dławicowy :- charakteryzują jągo 3 poniższe cechy: 
    • uczucielokalizacja uciskuza lubmostkiem dyskomfortui wtypowe przedniejpromieniowanie części- klatki piersiowej lub w okolicydo szyi, żuchwy, lewego barku lub lewego ramienia (i dalej zwykle wzdłuż nerwu łokciowego do nadgarstka i palców żuchwieręki), ramieniudo albonadbrzusza, kończynierzadko górnejdo okolicy międzyłopatkowej
    • wywołujeany jąprzez wysiłek fizyczny lub stres emocjonalny
    • ustępuje w spoczynku lub po odpoczynkupodjęzykowym lubprzyjęciu azotanów - zwykle w ciągu 51–3 min (jeśli dopiero po podaniu5–10 azotanówmin, to najpewniej nie jest związany z niedokrwieniem mięśnia sercowego; przyczyną może być np. choroba przełyku)
  • nietypowaBól dnietypowy - speławica charakteryzują jąnia 2 dowolne kryteria z powyższych cech
  • bBól niedławicowy charakteryzuje- go tylkospełnia 1 kryterium z powyższych cech lub żadna
  • patrzPatrz Tabelatabela: Prawdopodobieństwo wystąpienia choroby wieńcowej ze zwężonymi lub niedrożnymi tętnicami wieńcowymi (na podstawie o podziału Diamonda i Forrestera)

Ocena psychospołeczna

  • Równolegle do oceny somatycznej, wywiad lekarski powinien być również podstawąnarzędziem do oceny psychospołecznej.
    • Przypuszczenia pacjenta na temat przyczyny dolegliwości?
    • Ograniczenie sprawności w życiu codziennym?
    • Czynniki psychospołeczne?

Badanie fizykalne

  • Badanie serca, płuc i ściany klatki piersiowej
    • tętno (częstotliwość, rytm)
    • ciśnienie tętnicze
    • szmer podczas osłuchiwania serca, 
    • dodatkowe tony serca
    • częstość oddechów
    • cechy zastoju w krążeniu płucnym
    • nasilenie się bólu przy palpacji/głębokim wdechu
    • pomiar saturacji krwi (SpO2)
  • Dalsze badanie fizykalne tylko przy odpowiednich wskazaniach

EKG

  • Spoczynkowe EKG przy podejrzeniu ACS
    • Powinno być wykonane i zinterpretowane w ciągu 10 minut od zgłoszenia się pacjenta z podejrzeniem ACS.13
    • wysoka swoistość (wysokie prawdopodobieństwo ACS przy zmianach typowych dla niedokrwienia i odpowiednich objawach klinicznych).
    • niska czułość (prawidPrawidłowe EKG nie wyklucza ACS!)
      • poczPoczątkowe EKG charakteryzuje się czułością na poziomie 20–60%.1314
    • dodatkowe informacje, np. rytm, objawy przerostu,  lewej komory
    • Zob. także EKG, lista kontrolna.

Badania laboratoryjne

  • Oznaczenie stężenia Troponinytroponiny – w niektórych gabinetach POZ jest możliwość wykonania szybkiego testu Troponinytroponiny odpłatnie (poza NFZ).
    • wysoka swoistość
    • niska czułość (wzrost wartości dopiero po kilku godzinach)

Ocena przyczyn pozasercowych

Zespół ściany klatki piersiowej

  • Zespół ściany klatki piersiowej (mialgia międzyżebrowa, nerwoból) jest najczęstszą przyczyną bólu w klatce piersiowej w praktyce lekarza rodzinnego.
  • Kryteria wskazujące na występowanie zespołu ściany klatki piersiowej:
    • umiejscowione napięcie mięśni
    • kłujący ból
    • nasilanienasilenie bólu przy palpacji
  • Kryteria świadczące przeciw zespołowi ściany klatki piersiowej:
    • duszność
    • zakażenie dróg oddechowych
    • konieczna wizyta domowa
    • kaszel
    • wcześniej rozpoznana choroba sercowo-naczyniowa

Przyczyny psychogenne

  • Czy istnieją oznaki któregokolwiek z następujących zaburzeń?
  • Oznaki zaburzeń lękowych
    • napady lęku/paniki
    • niejasne objawy fizycznesomatyczne (tachykardia, wrażenie bliskiego omdlenia, duszność)
    • nerwowość, niepokój lub napięcie
    • „Niemożność powstrzymania lub opanowania zmartwień”.
  • Oznaki zaburzeń depresyjnych
    • nastrój:obniżenie przygnębienia, depresji lub beznadzieinastroju
    • anhedoniaAnhedonia: brak/mniejsze zainteresowanie lub radość z rzeczy, które wcześniej sprawiały przyjemność.
  • Oznaki zaburzeń somatoformicznych, hipochondria:
    • kilkukrotne konsultacje z powodu nieswoistych dolegliwości
    • przyczynyPrzyczyny somatyczne zostały już kilkakrotnie wykluczone.

Zakażenie układu oddechowego — ocena prawdopodobieństwa na podstawie następującychponiższych kryteriów

  • Kryteria wskazujące na zakażenie układu oddechowego:
    • czas trwania choroby poniżej 24 godzin (zapalenie płuc)
    • suchy kaszel (zapalenie płuc)
    • biegunka (zapalenie płuc)
    • temperatura ≥38°C (zapalenie płuc)
    • lepka lub rozrzedzona plwocina (zapalenie oskrzeli)
    • ból w klatce piersiowej przy oddychaniu (zapalenie oskrzeli, zapalenie opłucnej)
    • słyszalne furczenia nad oskrzelami (zapalenie oskrzeli)
    • chrypka (zapalenie krtani/tchawicy)
    • pieczenie zamostkowe (zapalenie tchawicy)
    • tarcie opłucnowe (zapalenie opłucnej)
    • stłumiony dźwięk przy opukiwaniu (zapalenie płuc, wysięk opłucnowy).
  • Kryteria przemawiające przeciw zakażeniu układu oddechowego:
    • prawidłowe wyniki badania osłuchowego płuc (w kierunkukontekście rozpoznania zapalenia płuc).
    • brak kaszlu

Przyczyny ze strony przełyku/przewodu pokarmowego — ocena prawdopodobieństwa na podstawie następującychponiższych kryteriów

  • Kryteria przemawiające za przyczyną ze strony przełyku/przewodu pokarmowego:
    • ból zależny od przyjmowania pokarmu
    • ból wywoływany przez przełykanieykaniem (odynofagia)
    • nudności i wymioty
    • poprawa po zastosowaniu leków zobojętniających
    • palący ból zamostkowy/zgaga.
  • Kryteria przemawiające przeciw przyczynie ze strony przełyku/przewodu pokarmowego:
    • ból podczas ruchu
    • ból podczas wysiłku
    • ból podczas oddychania.
  • Sygnały alarmowe
  • Leczenie z zastosowaniem inhibitora pompy protonowej (dominujące objawy: zgaga i cofanie się kwasów żołądkowychregurgitacje)
    • Można postawić podejrzenie kliniczne choroby refluksowej przełyku. Rozpoznanie można potwierdzić poprzez empiryczną terapię inhibitorami pompy protonowej lub, w razie potrzeby, wykonać gastroskopię. Należy wykonać endoksopiendokskopię w razie występowania objawów alarmowych.14-15

Postępowanie w praktyce lekarza rodzinnego

Przy podejrzeniu ACS

  • Zob. ostry zespół wieńcowy.
  • Wezwanie zespołu ratownictwa medycznego
  • Ułożenie pacjenta w pozycji z wyższym uniesieniuuniesieniem górnej części tułowia pod kątem 30°
  • Zapewnienie dostępu żylnego
  • PoW przyjeździewszystkich karetkipacjentów pogotowia: Monitorowanie rytmu serca i podanie tlenu (2–4 l/min)ASA w przypadku saturacji < 90%, Nie zaleca się rutynowego podawania tlenu, jeżeli SaO2≥ 90%
  • ASA dawkadawce nasycającacej 150–300 mg p.o. lub 75–250 mg i.v. (jeśli podanie doustne jest niemożliwe) w przypadku jeśli pacjent już nie przyjmuje tego leku na stałedoustnie1613
  • Nitrogliceryna (wziewnie lub kapsułki pod język), jeśli RR skurczowe >100 mm Hg
  • W przypadku silnego bólu morfina 5 mg dożylnie; w razie potrzeby powtarzać aż do ustąpienia bólu. Stosowanie morfiny wiąże się jednak z wolniejszym wchłanianiem, opóźnieniem początku działania oraz zmniejszeniem efektów działania doustnych leków przeciwpłytkowych (tj. klopidogrelu, tikagreloru i prasugrelu).
  • W przypadku nudności (wywołanych opiatamiopioidami) 10 mg metoklopramidu dożylnie lub 62 mg dimenhydrynatu dożylnie
  • Heparyna 5000 j.m. dożylnie lub enoksaparyna, 1 mg/kg m.c. podskórnie
  • W przypadku bradykardii <45/min 1 amp. atropiny 0,5 mg dożylnie
  • U pacjentów z niepokojem należy rozważyć łagodny lek uspokajający (zwykle benzodiazepinę).1716 
  • Pilne skierowanie do Pracowni Hemodynamiki z założonym wkłuciem dożylnym

Przy podejrzeniu choroby wieńcowej

  • Zob. stabilna choroba wieńcowa.
  • W przypadku stabilnej dławicy piersiowej należy rozpocząć leczenie empiryczne celem złagodzenia objawów i zahamowania progresji choroby.17
  • Koordynacja przez lekarzy rodzinnych w zależności od praktyki lokalnej
    • skierowanie do Oddziału Kardiologii w celu dalszej oceny lub
    • koordynacja dalszej diagnostyki ambulatoryjnej w Poradni Kardiologicznej/ Kardiologicznej OpiekiOpiece Koordynowanej
  • Funkcja doradcza lekarzy rodzinnych: wyjaśnienie różnych możliwości diagnostycznych

Przy podejrzeniu Zespózespołu ściany klatki piersiowej

W przypadku podejrzenia przyczyny psychogennej

  • W przypadku wątpliwości diagnostycznych skierowanie do specjalisty z zakresu psychiatrii
  • Pomocne mogą być interwencje psychoterapeutyczne.18

W przypadku podejrzenia zakażenia układu oddechowego

  • Ewentualnie uzupełniające badanie rentgenowskie klatki piersiowej
  • W miarę dostępności wykonanie ultrasonografii przezklatkowej płuc
    • wysoka czułość i specyficzność badania w wykrywaniu zapalenia płuc19
  • Wskazanie do hospitalizacji ocenia się na podstawie ogólnego stanu fizycznego pacjenta, ocena na podstawie wskaźnika ciężkości zapalenia płuc (Pneumonia Severity Index) 
  • Stężenie CRP jest zwiększone u większości chorych; niskie stężenie CRP przemawia przeciwko rozpoznaniu zapalenia płuc o etiologii bakteryjnej.

W przypadku podejrzenia przyczyny związanej z przewodem pokarmowym

  • PrzyW podejrzeniuprzypadku typowych objawów choroby refluksu (zgagarefluksowej jakoprzełyku, głównyprzy jednoczesnej nieobecności objaw)ów alarmowych, można rozpocząć leczenie z  użyciem IPP.
    • Krótkotrwałe podawanie inhibitora pompy protonowej typowo 1 ×raz dz.dziennie 30–60 min przed śniadaniem (niezależnie od posiłku jedynie dekslanzoprazol) w dawkach standardowych (20 mg omeprazolu, esomeprazolu lub rabeprazolu, 30 mg lanzoprazolu, 40 mg pantoprazolu, 60 mg dekslanzoprazolu) przez 8 tyg.tygodni; je
      • Jeśli  leczenie jest nieskuteczne wskazane zastosowanie IPP 2 ×razy dz.dziennie (30–60 min przed śniadaniem i przed kolacją) lub ewentualnie należy zamienić lek na inny IPPnp. 40–80 mg omeprazolu przez 2–4 tygodnie)8 tygodni.15
    • Jeśli następuje znaczna poprawa, przyczyną bólu w klatce piersiowej jest prawdopodobnie patologiczny refluks.1420-1521

Wskazania do hospitalizacji

  • W przypadku podejrzenia ACS
  • W przypadku podejrzenia innej choroby podstawowej o niebezpiecznym przebiegu, któremu można zapobiec

Diagnoza "„nietypowego bólu w klatce piersiowej"” w szpitalu

  • Nierzadko po przyjęciu do szpitala i wykluczeniu chorób zagrażających życiu, stawiane jest rozpoznanie „nietypowego bólu w klatce piersiowej”.
  • U 3 na 4 pacjentów ostateczne rozpoznanie można postawić w ciągu następnego roku.1922
  • RokowaniaRokowanie sąjest korzystne i należy o tym informować pacjentów.1922

Informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w Deximed

Źródła

Piśmiennictwo

  1. Cayley WE. Diagnosing the cause of chest pain. Am Fam Physician 2005; 72: 2012-21. PubMed
  2. Ruigomez A, Rodriguez LA, Wallander MA, et al. Chest pain in general practice: incidence, comorbidity and mortality. Fam Pract 2006; 23: 167-174. PubMed
  3. McConaghy JR, Oza RS. Outpatient diagnosis of acute chest pain in adults. Am Fam Physician 2013; 87: 177-82. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  4. Bösner S, Becker A, Haasenritter J, et al. Chest pain in primary care: Epidemiology and pre-work-up probabilities. Eur J Gen Pract 2009; 15: 141-146. doi:10.3109/13814780903329528 DOI
  5. Bruno R, Donner-Banzhoff N, Söllner W, et al. The interdisciplinary management of acute chest pain. Dtsch Arztebl Int 2015; 112: 768–80. doi:10.3238/arztebl.2015.0768 DOI
  6. Kohn MA, Kwan E, Gupta M, et al. Prevalence of acute myocardial infarction and other serious diagnoses in patients presenting to an urban emergency department with chest pain. J Emerg Med 2005; 29: 383-390. PubMed
  7. Ebell M. Evaluation of Chest Pain in Primary Care Patients. Am Fam Physician 2011; 83: 603-605. www.aafp.org
  8. Buntinx F, Knockaert D, Bruyninckx R, de Blaey N, Aerts M, Knottnerus JA, et al. Chest pain in general practice or in the hospital emergency department: is it the same? Fam Pract 2001; 18: 586-9. PubMed
  9. Swap CJ, Nagurney JT. Value and limitations of chest pain history in the evaluation of patients with suspected acute coronary syndromes. JAMA 2005; 294: 2623-9. PubMed
  10. Hollander JE, Sease KL, Sparano DM, et al. Effects of neural network feedback to physicians on admit/discharge decision for emergency department patients with chest pain. Ann Emerg Med 2004; 44: 199-205. PubMed
  11. Visseren FLJ, Mach F, Smulders YM, et al. 2021 ESC Guidelines on cardiovascular disease prevention in clinical practice [published correction appears in Eur Heart J. 2022 Nov 7;43(42):4468]. Eur Heart J. 2021;42(34):3227-3337. doi:10.1093/eurheartj/ehab484 pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  12. KnuutiNiewiński JP, WijnsPasierski T, Banasiak W. i wsp. Typowy przewlekły zespół wieńcowy. Interna Szczeklika Mały Podręcznik. (dostęp 19.05.2024) www.mp.pl
  13. Byrne RA, SarasteRossello AX, Coughlan JJ, et al. 20192023 ESC Guidelines for the diagnosis and management of chronicacute coronary syndromes [published correction appears in Eur Heart J. 20202024; Nov 21;4145(4413):4242] 1145. Eur Heart J. 20202023;4144(338):4073720-4773826. doi:10.1093/eurheartj/ehz425ehad191 academic.oup.comDOI
  14. Speake D, Terry P. Towards evidence based emergency medicine: best BETs from the Manchester Royal Infirmary: first ECG in chest pain. Emerg Med J 2001; 18: 61-2. PubMed
  15. Świdnicka‑Siergiejko A, Marek T, Waśko‑Czopnik D. et al. Postępowanie diagnostyczno‑terapeutyczne w chorobie refluksowej przełyku. Konsensus Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii 2022. Med. Prakt 2022; 6: 38–74 www.mp.pl
  16. Ibanez B, James S, Agewall S, et al. 2017 ESC Guidelines for the management of acute myocardial infarction in patients presenting with ST-segment elevation: The Task Force for the management of acute myocardial infarction in patients presenting with ST-segment elevation of the European Society of Cardiology (ESC). Eur Heart J. 2018;39(2):119-177. doi:10.1093/eurheartj/ehx393 ptkardio.pl
  17. Stern S, Cifu A, Altkron D. Diagnostyka różnicowa oparta na EBM, Medycyna Praktyczna, Kraków 2023
  18. Kisely SR, Campbell LA, Yelland MJ, et al. Psychological interventions for symptomatic management of non-specific chest pain in patients with normal coronary anatomy. Cochrane Database Syst Rev. 2015 Jun 30;6:CD004101. doi: 10.1002/14651858.CD004101.pub5 DOI
  19. Abid I, Qureshi N, Lategan N, et al. Point-of-care lung ultrasound in detecting pneumonia: A systematic review. Can J Respir Ther 2024; 60: 37-48. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  20. Cremonini F, Wise J, Moayyedi P, Talley N. Diagnostic and therapeutic use of proton pump inhibitors in non-cardiac chest pain. Am J Gastroenterol 2005; 100: 1226-32. PubMed
  21. Wang WH, Huang JQ, Zheng GF, et al. Is proton pump inhibitor testing an effective approach to diagnose gastroesophageal reflux disease in patients with noncardiac chest pain. A meta-analysis. Arch Intern Med 2005; 165: 1222-28. PubMed
  22. Collet JP, Thiele H, Barbato E, et al. 2020 ESC Guidelines for the management of acute coronary syndromes in patients presenting without persistent ST-segment elevation [published correction appears in Eur Heart J. 2021 May 14;42(19):1908] [published correction appears in Eur Heart J. 2021 May 14;42(19):1925] [published correction appears in Eur Heart J. 2021 May 13;:]. Eur Heart J. 2021;42(14):1289-1367. doi:10.1093/eurheartj/ehaa575 ptkardio.pl
  23. Ibanez B, James S, Agewall S, et al. 2017 ESC Guidelines for the management of acute myocardial infarction in patients presenting with ST-segment elevation: The Task Force for the management of acute myocardial infarction in patients presenting with ST-segment elevation of the European Society of Cardiology (ESC). Eur Heart J. 2018;39(2):119-177. doi:10.1093/eurheartj/ehx393 ptkardio.pl
  24. Kisely SR, Campbell LA, Yelland MJ, et al. Psychological interventions for symptomatic management of non-specific chest pain in patients with normal coronary anatomy. Cochrane Database Syst Rev. 2015 Jun 30;6:CD004101. doi: 10.1002/14651858.CD004101.pub5 DOI
  25. Spalding L, Reay E, Kelly C. Cause and outcome of atypical chest pain in patients admitted to hospital. J R Soc Med. 2003; 96: 122-5. PubMed

Autorzy

  • JoannaMateusz RogozikSzmidt, lekarz, specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Medyczny w trakcieBiałymstoku specjalizacji(recenzent)
  • Sławomir zChlabicz, kardiologiiProf. dr hab. n. med., specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku (redaktor)
  • Michael Handke, Prof. Dr med., Facharzt für Innere Medizin, Kardiologie und Intensivmedizin, Freiburg i. Br.
R07; R070; R071; R072; R073; R074
Ból w klatce piersiowej; Zespół ściany klatki piersiowej; Mialgia międzyżebrowa; Nerwoból międzyżebrowy; Dławica piersiowa; Zawał mięśnia sercowego; Ostry zespół wieńcowy; OZW; ACS; Zapalenie osierdzia; Odma opłucnowa; Rozwarstwienie aorty; Zatorowość płucna; Stan zapalny płuc; Zapalenie płuc; Przewlekła obturacyjna choroba płuc; POChP; Astma
Ból w klatce piersiowej
document-symptom document-nav document-tools document-theme
pacjentzaburzenia w śpiączcewiadomości napad padaczkowy ostrenowo powstałe deficyty neurologiczne (ruchowe, czuciowe, nerwów czaszkowych) ostrybrzucha stan splątania
Medibas Polska (staging)
Ból w klatce piersiowej
/link/88e427a3d7a14a2f8180a7824254807c.aspx
/link/88e427a3d7a14a2f8180a7824254807c.aspx
bol-w-klatce-piersiowej
SiteProfessional
Ból w klatce piersiowej
K.Reinhardt@gesinform.de
alive.kardymowicz@bonnierhealthcarecom#dr.dabrowska@wp.pl
pl
pl
pl