Co to jest niewydolność mitralna?
Zastawka mitralna, jest zastawką serca znajdującą sięumieszczona pomiędzy lewym przedsionkiem a lewą komorą. W zdrowym sercu zastawka mitralna, zapobiega przepływowipowrotowi krwi z powrotem do lewego przedsionka podczas skurczu komory w zdrowym sercu. W niewydolnoprzypadku niedomykalności mitralnej, (także:czyli niewydolność zastawki mitralnej),gdy zastawka mitralnata jest nieszczelna i, dochodzi do cofania się krwi. ZwiW konsekwencji zwiększa się zatem praca lewej komory.
NiewydolnoNiedomykalność mitralna jest drugą co do częstości występowania wadą zastawek serca. Najczęstszą jest zwężenie zastawki aortalnej, zwane również zwężeniemstenozą aortyaortalną. Pacjent cierpiący na niedomykalność mitralną odczuwa przede wszystkim dusznościć, kołatanie serca lub inne objawy typowe dla (niewydolności serca). Często jednak symptomy są niezauważalne.
Przyczyny
Wyróżnia się powoli rozwijającą się, przewlekłą niewydolność zastawki mitralnej oraz jej nagły, ostry przebieg. Częściej występująca postać przewlekła rozwija się zwykle u starszych pacjentów w związku z rozciąganiem się włókien mięśniowych (kardiomiopatia rozstrzeniowa), często w przypadku niewydolności serca, na przykład w kontekście choroby wieńcowej. Do rozwoju choroby może się również przyczynić zwapnienie okolicy zastawki przy występującej miażdżycy. Ponadto w grę mogą wchodzić inne rzadkie choroby, takie jak zaburzenia tkanki łącznej (np. zespół Marfana), infekcje (zapalenie wsierdzia) oraz wrodzone wady serca.
Ostra niewydolność zastawki mitralnej występuje w przypadku szybko postępującego zapalenia zastawek serca (zapalenie wsierdzia) oraz po zawale serca.
Objawy
Ponieważ serce może do pewnego stopnia przystosować się do zmian, przewlekła niewydolnoniedomykalność mitralna, która rozwija się stopniowo, często nie powoduje początkowo żadnych objawów. W przypadku ostrej postaci choroby nie ma tego okresu dostosowawczegoprzystosowawczego, dlatego wystz reguły pojawiają siępowanie dolegliwości jest regułą.
Objawy przypominają w dużym stopniu niewydolność serca i można je wytłumaczyć zaleganiem krwi w naczyniach płucnych, wskutek czego inne narządy organizmu nie otrzymują wystarczającej ilości krwi bogatej w tlen. Występują skrócenie oddechu i kaszel, zwłaszcza w pozycji leżącej, kołatanie serca, zmęczenie i spadek wydolności organizmu. W ciężkich przypadkach dochodzi do duszności, przykuciautraty do łóżkaprzytomności i wstrząsu. Często występuje również migotanie przedsionków, które może powodować tworzenie się skrzepów krwi, co z kolei przyczynia się do udarów.
Diagnostyka
Na niewydolnoniedomykalność zastawki mitralnej wskazują często opisane powyżej objawy. Nierzadko jednak można ją przypadkowo wykryć podczas badania fizykalnego ze względu na charakterystyczny szmer w sercu (szmer skurczowy). Za pomocą elektrokardiogramu (EKG), który rejestruje aktywność elektryczną serca, można wykryć zarówno migotanie przedsionków, jak i oznaki obciążenia lewego przedsionka. Badanie rentgenowskie klatki piersiowej (RTG klatki piersiowej) może dostarczyć informacji o nagromadzeniu płynu w płucach (obrzęk płuc) oraz o poszerzeniu lewego przedsionka i lewej komory serca.
Najważniejszym badaniem przy podejrzeniu niedomykalności zastawki mitralnej jest ultrasonografia serca (echokardiografia). Pozwala ono zwizualizować zastawki i ocenić akcję serca. Można również zmierzyć przepływ krwi w obszarze przecieku.
Leczenie
Zasadniczo naprawa lub wymiana nieszczelnej zastawki jest możliwa dzięki interwencji chirurgicznej. Jednak z operacją ponownie wiąże się ryzykopotencjalne niebezpieczeństwo zgonu, dlatego operować należy tylko tych pacjentów, u których korzyści przeważają nad ewentualnym ryzykiem. W przypadku wielu pacjentów, którzy nie odczuwają objawów, wystarczą regularne badania kontrolne. Ważne jest tutaj rozpoznanie nagłego pogorszenia, zanim serce zostanie nieodwracalnie uszkodzone i operacja nie będzie już możliwa lub pomocna.
Farmakoterapia
Lekarstwa nie opóźnią postępującej niewydolnościdegradacji zastawki mitralnej i operacji. W przypadku niewydolności serca stosuje się zwykłe leki, takie jak inhibitory ACE, beta-blokery i leki moczopędne (diuretyki). Przy migotaniu przedsionków często zaleca się stosowanie leków przeciwzakrzepowych (np. kumarynawarfaryna, acenokumarol, rywaroksaban, dabigatran), aby zapobiec udarom.
Leczenie chirurgiczne
Podczas operacji nieszczelna zastawka mitralna może zostać naprawiona lub zastąpiona protezą zastawki wykonaną z metalu, polimeru lub tkanki zwierzęcej. Jest to poważny zabieg, który wykonuje się w znieczuleniu. Najpierw otwiera się mostek, aby uzyskać dostęp do serca. Podczas operacji serce jest zwykle wprowadzane w sztuczny stan wstrzymania, a jego funkcję przejmuje tzw. płuco-serce.
Jeśli to możliwe, zastawka powinna zostać naprawiona. Po wszczepieniu protezy zastawki serca podaje się leki przeciwzakrzepowe. Podczas gdy mechaniczna proteza zastawki serca wymaga stosowania leków przez całe życie, nie zawsze jest to konieczne w przypadku wstawienia protezy biologicznej.
Ostatnio stosuje się nowy, mało inwazyjny zabieg – klipsowanie płatków mitralnych. Za pomocą cewnika, który jest wprowadzany przez naczynie w pachwinie, spina się części nieszczelnej zastawki mitralnej za pomocą tzw. klipsa. Zabieg ten wykonuje się na bijącym sercu. Choć jego wyniki są gorsze niż w przypadku klasycznej operacji, wiąże się on z mniejszym ryzykiem i dlatego może być wykonywany również u starszych i ciężko chorych pacjentów, w przypadku których operacja jest wykluczona.
Rokowanie
NiewydolnoNiedomykalność zastawki mitralnej jest częstą wadą zastawkizastawkową, która w wielu przypadkach nie powoduje początkowo żadnych objawów. Często jednak postępuje stopniowo i z czasem może doprowadzić do poważnego uszkodzenia serca. DlategoRegularne badania kontrolne są zatem ważne są regularne badania kontrolne, które pozwoląaby wybrać odpowiedni czas na operacjęprzeprowadzenie operacji. Jeśli praca serca nie była wcześniej zaburzona, rokowania po operacjizabiegu są dobre.
Ponadto rokowanie zależąy onerównież od stadium choroby. Ostra niewydolnoniedomykalność zastawki mitralnej często powoduje nasilone objawy i dlatego zwykle powinna być szybko operowana.
Dodatkowe informacje
ZwężenieStenozaaortyaortalna (zwężenie zastawki aortalnej)- Niewydolność serca
- Wrodzone wady zastawek serca
- Zawał mięśnia sercowego
- Ostra duszność
- Uczucie zmęczenia
- Migotanie przedsionków
- Zapalenie wsierdzia (zapalenie wewnętrznej wyściółki komór i zastawek serca)
NiewydolnoNiedomykalność mitralna – informacje dla personelu medycznego
Autorzy
- Magda Łabęcka, lekarz, Kraków (recenzent)
- Lek. Dietrich August, Fryburg w Bryzgowii