Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Zatorowość płucna (zakrzep w płucu)

 

Czym jest zatorowość płucna?

Definicja

W  przypadku zatorowości płucnej skrzeplina odrywa się w  większości przypadków w z żyleyły nogi lub miednicy,. zostajeZostaje przetransportowana do płuc, osadza się w  tętnicy i  powoduje zamknięcie jej zaczopowanieświatła. Zaopatrywana przez tę tętnicę tkanka płucna obumiera i  nie pochłania już tlenu.

Objawy

Objawy zakrzepów w  płucach różnią się w  zależności od umiejscowienia i  rozmiaru skrzepliny. Z  uwagi na to, że dolegliwości towarzyszące tej chorobie są takie jak w  przypadku wielu innych schorzeń, zatorowość płucna może być w  początkowej fazie trudna do zdiagnozowania. Najczęstsze objawy obejmują:

  • Bból w  klatce piersiowej
  • Dusznoduszności
  • Szybkiszybki oddech.

Inne potencjalne dolegliwości to:

W  niektórych przypadkach może wystąpić także znaczny obrzęk noginóg, który jest jednym z  objawów zakrzepicy żył głębokich kończyn dolnych. Zmiana ukrwienia tkanki płucucnej ma również szkodliwy wpływ na serce. Grozi pogorszeniem jego wydolności, które objawia się czasem zwężeniem żył szyiszyjnych.

W  przypadku podejrzenia zatorowości płucnej wskazane jest pilne badanie lekarskie. DoOk 10% pacjentów umiera krótko po wystąpieniu pierwszych objawów.

Przyczyny

Zatorowość płucna występuje zazwyczaj po utworzeniu się skrzepliny w  jednej z  żył głębokich nóg lub miednicy oraz jej oderwaniu. Skrzepliny w  nodze są zazwyczaj spowodowane spowolnieniem krążenia krwi w  żyłach. Na tę chorobę narażone są głównie osoby spędzające dużo czasu w  pozycji leżącej oraz mające niewiele ruchu.

Gdy skrzeplina całkowicie lub częściowo oderwie się od ściany żyły, zostaje przetransportowana z  krwią do serca, a  stamtąd dalej do naczyń krwionośnych płuc. Naczynia krwionośne płuc stają się coraz mniejsze, a  w  zależności od rozmiaru skrzepliny osadza się ona w  tętnicy, powodując zatorowość płucną. W  rzadkich przypadkach skrzeplina może utworzyć się także w  sercu (np. w  przypadku migotania przedsionków) i  przedostać się stamtąd do płuc.

Znane czynniki ryzyka zatorowości płucnej

Wysokie ryzyko:

  • Po złamaniu kości miednicy, nogi lub stopy.
  • Po pobycie w  szpitalu z  powodu niewydolności serca lub migotania przedsionków (w ostatnich 3trzech miesiącach).
  • W  przypadku operacji wymiany stawu biodrowego lub kolanowego.
  • Po wypadku, wskutek którego pacjent doznał ciężkich obrażeń.
  • Po zawale serca (w ciągu ostatnich trzech miesięcy).
  • W  przypadku urazu rdzenia kręgowego.
  • W  przypadku, gdy u  pacjenta występowała w  przeszłości zator zakrzepowyzakrzepica żył.

Umiarkowanie podwyższone ryzyko:

  • Zakrzepicazakrzepica żył powierzchniowych
  • Transfuzjatransfuzja krwi
  • Cewnikcewnik i  porty dożylne
  • Chemioterapiachemioterapia
  • Ograniczonaograniczona czynność serca lub płuc
  • uUdardar z  porażeniem
  • Substancjesubstancje stymulujące erytropoezę
  • Infekcjainfekcja (zwłaszcza zapalenie płuc, infekcja dróg moczowych, zakażenie wirusem HIV)
  • Przewlekprzewlekła choroba jelit o  podłożu zapalnym
  • Raknowotwory (wyższe ryzyko w  przypadku przerzutów)
  • Zapzapłodnienie in vitro
  • Systematycznesystematyczne przyjmowanie „pigułektabletek antykoncepcyjnych”
  • Zastzastępcze leczenie hormonalne (zależnie od składu)
  • Okresokres połogu po porodzie
  • Artroskopowazabieg operacjaartroskopii kolanastawu kolanowego
  • Chorobachoroba autoimmunologiczna.

Nieznacznie podwyższone ryzyko:

  • Pozostawaniepozostawanie w  łóżku >>3 dni
  • cCukrzycaukrzyca
  • nNadciadciśnienie tętnicze
  • Unieruchomienieunieruchomienie spowodowane zbyt długim siedzeniem (np. podczas dłuższych podróży samochodem lub samolotem)
  • Podeszpodeszły wiek
  • Niskoinwazyjnanisko inwazyjna laparoskopia (np. usunięcie woreczka żółciowego)
  • oOtytyłość
  • Ciciąża
  • żŻylaki.

Inne czynniki ryzyka powodują długotrwały wzrost ryzyka zakrzepów, a  tym samym zatorowości. Są to na przykład dziedzicznadziedziczne choroba choroby krwi lub zaburzenia krzepnięcia krwi oraz większa tendencja do tworzenia się skrzepów i  dłuższaugotrwała choroba nowotworowa.

Częstotliwość występowania

W  naszym regionie zatorowość płucna stanowi trzecią najczęstszą chorobę układu krążenia. Zgodnie z  danymi z  2013 roku każdego roku w  niemieckich szpitalach z  powodu zatorowości płucnej leczonych jest ok. 55  000 osób. Bardzo często występuje również u  osób starszych oraz mieszkańców domów spokojnej starości i  placówek opiekuńczych.

Badania

  • W  przypadku podejrzenia zatorowości płucnej pacjenci od razu otrzymują skierowanie do szpitala.
  • Często ciśnienie tętnicze, tętno oraz natlenienie organizmu bada się już w  karetce. Niekiedy zachodzi wtedy także konieczność przeprowadzenia badaniawykonania EKG.
  • W  szpitalu bada się też parametry krwi oraz ew.ewentualnir wykonuje zdjęcie rentgenowskie płuc.
  • Prawdopodobieństwo wystąpienia zatorowości płucnej określa się na podstawie tzw. skali Wellsa. Analiza wyniku pomaga podejmować decyzje dotyczące dalszego postępowania. Punktacja uwzględnia występujące objawy oraz różne czynniki związane z  historią choroby.
  • W  przypadku prawdopodobieństwa zatorowości płucnej zaleca się TK ze środkiem kontrastującym umożliwiającą zobrazowanie choregozajętego naczynia krwionośnegow płucucach. Jeżeli nie można przeprowadzić TK, wykonuje się echo serca umożliwiające ocenę jego czynności.
  • W  przypadku, gdy prawdopodobieństwo zatorowości płucnej jest raczej niewielkie, można je wykluczyć w  drodze badania krwi pod kątem D-dimerów. Stężenie D-dimerów jest podwyższone w  przypadku występowania zakrzepów, ale też w  przypadku innych chorób. Badanie to pozwala zatem wykluczyć zatorowość płucną, jednak nie potwierdza obecności tej choroby.
  • W  dalszym przebiegu choroby na postawie badania USG można zbadać, czy możliwą przyczynę schorzenia stanowią zakrzepy w  żyłach nóg.
  • W  przypadku, gdy podejrzewa się dziedziczne zaburzenia krzepliwości krwi, tęnależy hipotezę można potwierdziwykonać, wykonując określone badania krwi, w celu potwierdzenia rozpoznania.

Postępowanie

Leki rozrzedzające krew / leki przeciwzakrzepowe

  • Zatorowość płucną leczy się za pomocą leków rozrzedzających krew.
  • Rozpuszczają one skrzepliny krwi w  płucach, zapobiegając tworzeniu się nowych złogów.
  • Pierwszy lek rozrzedzający krew można podać jeszcze przed wykonaniem wszystkich badań.
  • W  dalszym przebiegu choroby stosuje się leki przeciwzakrzepowe w  postaci tabletek.
    • Różne leki mają swoje wady i  zalety: lekarz doradzi, która substancja czynna najlepiej sprawdzi się w  danym przypadku.
  • U  pacjentów, którym podaje się leki rozrzedzające krew, skrzeplina ulega zwykle rozpuszczeniu w  ciągu 1 miesiąca. Leczenie powinno trwać co najmniej 3 trzy miesiące lub dłużej. W niektórych przypadkach należy je kontynuować przez całe życie. Zalecany czas trwania leczenia zależy między innymi od ogólnego stanu pacjenta oraz występujących u  niego wcześniejszych chorób.

Tromboliza

  • W  przypadku pacjentów z  ciężkim przebiegiem choroby i  spadkiem ciśnienia tętniczetniczego można wykonać trombolizę. W  jej ramach podaje się leki powodujące bardzo szybkie rozpuszczanie skrzeplin.
    • Leczenie znacznie zwiększa jednak ryzyko niebezpiecznych dla życia wylewów krwi do mózgu.

Operacja

  • Jeżeli leczenie farmakologiczne nie przynosi spodziewanych efektów lub nie można go wdrożyć (np. z  powodu podwyższonego ryzyka krwawienia), skrzepliny można także usunąć operacyjnie lub przy użyciu cewnika.

Co można zrobić we własnym zakresie?

  • Leki rozrzedzające krew potęgują ryzyko krwawień. Z  tego powodu w  przypadku urazów oraz większych lub mniejszych zabiegów chirurgicznych należy zachować szczególną ostrożność. W  przypadku zaplanowanego leczenia stomatologicznego lub innego rodzaju leczenia należy z  odpowiednim wyprzedzeniem poinformować klientalekarza o  przyjmowaniu leków rozrzedzających krew.
  • Pacjenci, którzy przebyli zatorowość płucną, nie powinni przyjmować leków zawierających estrogen.

Profilaktyka

  • Kobiety, u  których zdiagnozowano kiedyś zatorowość płucną, nie powinny stosować zabezpieczenia w  postaci „pigułkitabletek antykoncepcyjnej” antykoncepcyjnych oraz zrezygnować z  leczenia hormonalnego w  okresie menopauzy.
  • Przyjmowanie leków rozrzedzających krew, zwłaszcza w  przypadku pacjentów przykutychleżących dow łóżkaku.
  • Aktywność fizyczna.
  • Należy unikać dłuższego siedzenia, np. podczas podróży samolotem.

Rokowanie

  • Zatorowość płucna może mieć zarówno łagodny przebieg, jak i  powodować poważne dolegliwości czy też skutkować nagłym zgonem.
  • Na pogorszenie rokowań wpływa między innymi choroba nowotworowa, niewydolność serca, spadek ciśnienia tętniczetniczego, zakrzepica żył głębokich kończyn dolnych oraz zmniejszenie stężenia tlenu we krwi.
  • W  przypadku braku leczenia ryzyko śmierci wynosi 30%.
  • Podawanie leków rozrzedzających krew może w  rzadkich przypadkach powodować krwawienie. Jeżeli jest ono niewielkie, można je z  łatwością zatamować. Bardziej obfite krwawienia lub krwawienia w do mózgu mogą mieć jednak poważne skutki.

Dodatkowe informacje

Autorka

  • Kalina van der Bend, lekarz, Blachownia (recenzent)
  • Hannah Brand, absolwentka studiów medycznych (Cand. med.)lekarz, Berlin
Emboliezatorowość; LEPE; Thrombosezakrzepica; LungenembolieZatorowość płucna; LungenarterienembolieZator tętnicy płucnej; LAEChoroba zakrzepowo-zatorowa; Thromboembolie; BlutgerinnselZakrzep
ZakrzepDo zakrzepu w  płucu może znaleźdojść się w sytuacji, gdy skrzeplina oderwie się od ściany naczynia krwionośnego i  trafi tam wraz z prądem krwią. Osadza się wówczas w tętnicy, powodując zamknięcie jej zaczopowanieświatła. Zależnie od stopnia zaawansowania zatorowość płucna może wymagać pilnego leczenia!
Zatorowość płucna (zakrzep w płucu)
document-information document-nav document-tools
ZakrzepDo zakrzepu w  płucu może znaleźdojść się w sytuacji, gdy skrzeplina oderwie się od ściany naczynia krwionośnego i  trafi tam wraz z prądem krwią. Osadza się wówczas w tętnicy, powodując zamknięcie jej zaczopowanieświatła. Zależnie od stopnia zaawansowania zatorowość płucna może wymagać pilnego leczenia!
Medibas Polska (staging)
Zatorowość płucna
/link/d5ec12b3803b472ea5c9215746b6b078.aspx
/link/d5ec12b3803b472ea5c9215746b6b078.aspx
zatorowosc-plucna
SitePublic
Zatorowość płucna
K.Reinhardt@gesinform.de
Kj.Reinhardt@gesinformmroz@konsylium24.depl
pl
pl
pl