Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Włosogłówkawczyca, trichurioza

Streszczenie

  • Definicja: Należy do grupy nicieni, które Choroba wywołujana zarażeniem nicieniem - włosogłówką zakaludzką (Trichuris trichiura). Do zarażenia uczłowieka dochodzi ludzi poprzez kontakt z jajami i larwami pasożyta, i które występują głównie w ciepłych, wilgotnych glebach krajów tropikalnych i subtropikalnych.
  • Epidemiologia: Co najmniej jedno zakazarażenie robakami pasożytniczymi występuje u ponad 1 miliarda ludzi.
  • Objawy: Często przebieg bezobjawowy, ale możliwy jest też przebieg ciężki.
  • WynikiBadanie badańfizykalne: Często brak swoistych wyników badań, ale najbardziej typowe jest wypadanie odbytnicy.
  • Diagnostyka: Wykrywanie jaj w stolcu.
  • TerapiaLeczenie: Leczenie polega na stosowaniu Stosowanie leków przeciwrobaczychprzeciwpasożytniczych (mebendazol).

nformacje ogólne

Definicja

  • ZakaZarażenie Trichuris trichiura, zwanym również włosogłówką ludzką ze względu na charakterystyczny kształt pasożyta

Robaki pasożytnicze

  • Robaki pasożytnicze przenoszone w glebie stanowią grupę, która wywołuje zakazarażenia u ludzi poprzez kontakt z jajami i larwami pasożyta. Pasożyty te występują głównie w ciepłych, wilgotnych glebach krajów tropikalnych i subtropikalnych.1-2.
  • Dorosłe pasożyty mogą żyć w przewodzie pokarmowym człowieka przez lata.
  • Trzy dominujące zakazarażenia robakami pasożytniczymi to: glistnica, trichurioza i ankylostomatoza. Często współwystępują, a przewlekleprzewlekłe zakazarażoneenia wszystkimi trzema pasożytami są częstoste u dzieci.3.

Epidemiologia

  • Częstość występowania
    • Według WHO ponad 1,5 miliarda ludzi na świecie jest dotkniętych przynajmniej jednym zakazarażeniem robakami pasożytniczymigeohelmintami (STH, soilsoil-transmitted helminth infection).2.
    • W Europie choroba ta występuje bardzo rzadko.

Włosogłówkawczyca

  • Rozkład geograficzny
    • Trichurioza jest powszechnymczęstym zakazarażeniem jelitowymijelitowym robakami pasożytniczymi na całym świecie.
    • Możliwość zakazarażenia należy wziąć pod uwagę u osób z charakterystycznymi objawami, powracających z terenów endemicznych.
  • Częstość występowania
    • przeważnie w regionach subtropikalnych i tropikalnych, z dużym zróżnicowaniem regionalnym4
    • Na terenach endemicznych zakazarażonych może być ponad 90% populacji.
  • Narażone grupy wiekowe
    • ZakaZarażenie dotyka w szczególności dzieci w wieku od 5 do 15 lat. Wynika to prawdopodobnie z dużego narażenia w tej grupie wiekowej i późniejszego wykształcenia częściowej odporności.4.

Etiologia i patogeneza

Cykl zakażenia

  • ZakaZarażone osobniki wydalają jaja, które dojrzewajstają w postacisię zakaźnejne w glebie przezpo 2–4 tygodnietygodniach.
  • JajaDo tezarażenia sdochodzi droą nastpokarmową poprzez połkniępniecie przenoszoneinwazyjnego doustnie,jaja np. przezz zanieczyszczoną wodęą lub żywnośćcią; z jaj uwalniają się larwy w jelicie cienkim, i w ten sposktóbre dostają się do jelita grubego, gdziektóre dojrzewajzasiedlają do postaci larw.4.
  • PasoDojrzałe pasożyty łkopulujączą, sia następnie w pary i samica produkuje do 200 000 jaj dziennie, które; są one wydalane w stolcu.
  • Dorosłe robaki mają długość 3–5 cm, a ichi długośćmogą życia wynosiyć 1–8 lat.4.
  • Jaja można wykryć w stolcu osoby zakazarażonej najwcześniej po 3 miesiącach od zarażenia.3.
  • Bezpośrednie przeniesienie z człowieka na człowieka nie jest możliwe.

Czynniki predysponujące

  • Klimat: wilgotne regiony tropikalne i subtropikalne
  • Złe warunki sanitarne5

ICD-10

  • B79 Trichurioza

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • Potwierdzeniem diagnozy jest wykrycie jaj robakwłosogłów w stolcuwki w badaniu mikroskopowym stolca.

Diagnostyka różnicowa

Wywiad lekarski

  • Nasilenie objawów zależy od obciąintensywności zarażenia pasożytami.
  • Przy zaledwie kilku pasożytach zakazarażenia są często bezobjawowe.
  • Przy większymintensywnym obciązarażeniu organizmuwystepują4:
    • biegunka, czasamiz krwistadomieszką śluzu lub/i krwi
    • bóle brzucha
    • utrata masy ciała
    • osłabienie
    • brak apetytu
    • rzadziej: Pokrzywkapokrzywka
  • ObfitaMasywne infestacjazarażenie może prowadzić do dyzenteriibiegunki (TDS, Trichuris- trichuris Dysenterydysentery Syndromesyndrome)4,6.
    • przewlekła śluzowo-krwista biegunka
    • nasilona niedokrwistość z niedoboru żelaza z odpowiednimi objawami
    • opóźnienie rozwojowerozwoju i poznawczepsychoruchowego; trudno jest ocenić, w jakim stopniu wpływa na ten stan włosogłówczyca, a jaki jest wpływ warunków socjoekonomicznych7

Badanie klinicznefizykalne

  • Włosogłówka ludzka jest cienka i ma długość 3–5 cm.
  • Najbardziej; typowymosobniki objawemdorosłe jestmogą być widoczne w przypadku wypadaniewypadnięcia odbytnicy7; wypadanie odbytnicy może być spowodowane masywnym zarażeniem.3.
    • Występuje głównie u osób silnie zakażonych, można też wykryć dorosłe pasożyty.
  • Pałeczkowatość palców
  • ObjawObjawy niedokrwistości

Badania uzupełniające w praktyce lekarza rodzinnego

  • PróbkaBadanie parazytologiczne kału do mikroskopowego badania wykrywającegoce charakterystyczne jaja4
    • Jaja przy trichuriozie mają charakterystyczny beczułkowaty kształt. Są one wielkości 20 x 5020x50 mikrometrów, są gładkie, mają grubą otoczkę i są opatrzone czopamiczopy z hialiny na obu końcach.
    • Wskazane jest trzykrotne badanie, celem wykluczenia bądź potwierdzenia zarażenia.7
  • Niedokrwistość z niedoboru żelaza
  • Eozynofilia
  • Możliwa  krew utajona w stolcu
  • Możliwa niedokrwistość z niedoboru żelaza:
  • Możliwa eozynofilia

TerapiaLeczenie

Cel terapiileczenia

  • WyeliminowanieEradykacja pasożyta (lub zmniejszenie obciąintensywności zarażenia nim na obszarach endemicznych)

Ogólne informacje o terapii leczeniu

  • IndywidualnaPrzyczynowe
    • leki przeciwrobaczeprzeciwpasożytnicze78
    • leczenie objawów niedoborów, jew zależnoślici tood koniecznenasilenia objawów klinicznych
  • GlobalnaOgólne
    • poprawa warunków sanitarnych i zaopatrzenia w wodę pitną na obszarach endemicznych
    • edukacja zdrowotna
    • Chemoprofilaktykachemoprofilaktyka

Farmakoterapia

  • Mebendazol 2 x 100 mg 2 razy na dobę lub 1 x 500 mg 1 raz na dobę przez 3 dni
    • Jest skuteczny, ale przeciwwskazany w I trymestrze ciąży,. a w W II i III trymestrze powinien być stosowany z zachowaniem szczególnej ostrożności.
    • Nie zaleca się stosowania u dzieci w wieku poniżej 2 lat.
    • Ewentualnie powtórzyć leczenie po 2 tygodniach.
  • Albendazol 1 x 400 mg 1 raz na dobę przez 3 dni
    • W I trymestrze ciąży należy wybierać inne leki.
  • Mniej skuteczne: iwermektyna 200 mcg/kg masy ciała przez 3 dni
    • Może być stosowana w I trymestrze ciąży tylko w przypadku wyraźnego wskazania.

Zapobieganie

  • Poprawa warunków sanitarnych na obszarach endemicznych5
  • Opracowanie szczepionek jest obarczoneobecnie poważnymiw problemami,trakcie dlategobadań; nie należy spodziewać się, że szczepionki będą wkrótce dostępne w przewidywalnej przyszłości.89.
  • Na obszarach endemicznych WHO zaleca regularną profilaktykę mebendazolem (500 mg) lub albendazolem (400 mg) w grupach szczególnie narażonych, takich jak dzieci w wieku szkolnym i kobiety w ciąży. W 2020 roku takie leczenie zastosowano u ponad 436 milionów dzieci na obszarach endemicznych.2.

Przebieg, powikłania i rokowanie

Przebieg

  • W ciężkim zakazarażeniu z opóźnieniaminieniem rozwojowymirozwoju i zespołem złego wchłaniania istnieje ryzyko kolejnych zakażeń.

Rokowanie

  • Trichuris trichiura wykazuje jestwiększą bardziej opornyoporność na leki przeciwrobaczeprzeciwpasożytnicze niż inne pasożyty, dlatego nie zawsze udaje się go całkowitekowicie zwalczywyeliminować. ZmniejszenieJednak zmniejszenie liczby pasożytów może jednakprzyczynić prowadzićsię do znacznej poprawyzłagodzenia objawów.3.
  • Istnieje ryzyko ponownego zakazarażenia, dlatego na obszarach endemicznych zaleca się regularne leczenie.910.

Informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w Deximed

Ilustracje

Włosogłówka, dwupłciowa
Włosogłówka, dwupłciowa
Włosogłówka w jelicie
Włosogłówka w jelicie
Trichurioza, jaja
Trichurioza, jaja

Źródła

  • Kępa L. Włosogłówczyca. W: Choroby zakaźne I pasożytnicze. Red. Boroń-Kaczmarska A i Wiercińska-Drapało A., PZWL Warszawa 2022, 838-841

Piśmiennictwo

  1. Bethony J, Brooker S, Albonico M, et al. Soil-transmitted helminth infections: ascariasis, trichuriasis, and hookworm. Lancet 2006; 367: 1521-32. PubMed
  2. WHO. Soil-transmitted helmith infections. 2022, online abgerufen am 19.11.2022. www.who.int
  3. Viswanath A, Yarrarapu SNS, Williams M. Trichuris Trichiura. [Updated 2022 Aug 22]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 www.ncbi.nlm.nih.gov
  4. Else KJ, Keiser J, Holland CV, et al. Whipworm and roundworm infections. Nat Rev Dis Primers 6, 44 (2020). www.nature.com
  5. Strunz EC, Addiss DG, Stocks ME, et al. Water, sanitation, hygiene, and soil-transmitted helminth infection: a systematic review and meta-analysis. PLoS Med. 2014 Mar 25;11(3):e1001620. www.ncbi.nlm.nih.gov
  6. Mohamed, Z, Zueter, A Zairi, et al. Trichuris dysentery syndrome: Do we learn enough from case studies? Tropical Biomedicine 32(3):1-6, 2015. www.researchgate.net
  7. Leder K. Enterobiasis (pinworm) and trichuriasis (whipworm). UpToDate www.uptodate.com
  8. Mejia R. Anthelminthic therapies. UpToDate, last updated Aug 25, 2021. www.uptodate.com
  9. Zawawi A, Else KJ. Soil-Transmitted Helminth Vaccines: Are We Getting Closer? Front Immunol. 2020 Sep 30;11:576748 www.ncbi.nlm.nih.gov
  10. Landeryou T, Maddren R, Rayment Gomez S, et al. Longitudinal monitoring of prevalence and intensity of soil-transmitted helminth infections as part of community-wide mass drug administration within the Geshiyaro project in the Bolosso Sore district, Wolaita, Ethiopia. PLoS Negl Trop Dis. 2022 Sep 19;16(9). pubmed.ncbi.nlm.nih.gov

Autorzy

  • Anna Grzeszczuk, Prof. Dr hab. n. med., specjalista chorób zakaźnych; Klinika Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji; Uniwersytet Medyczny w Białymstoku (recenzent)
  • Sławomir Chlabicz, Prof. dr hab. n. med., specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku (redaktor)
  • Bonnie Stahn, Lek.lekarz, specjalista medycyny rodzinnej, Hamburg
B79
ZakaZarażenie — trichurioza; ZakaZarażenie pasożytnicze; ZakaZarażenie robakami pasożytniczymi; Włosogłówkawczyca; Włosogłówka ludzka; Trichris tichiura; Opóźnienie wzrostu; Zahamowanie wzrostu; Zahamowanie rozwoju; Wypadanie odbytnicy; Pałeczkowatość palców
Włosogłówkawczyca, trichurioza
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja: Należy do grupy nicieni, które Choroba wywołujana zarażeniem nicieniem - włosogłówką zakaludzką (Trichuris trichiura). Do zarażenia uczłowieka dochodzi ludzi poprzez kontakt z jajami i larwami pasożyta, i które występują głównie w ciepłych, wilgotnych glebach krajów tropikalnych i subtropikalnych.
Medibas Polska (staging)
Włosogłówkawczyca, trichurioza
/link/34bfae0f276f4d709cf820ce08f61cf9.aspx
/link/34bfae0f276f4d709cf820ce08f61cf9.aspx
wlosoglowkawlosoglowczyca-trichurioza
SiteDisease
Włosogłówkawczyca, trichurioza
K.Reinhardt@gesinform.de
Kmail#stina.Reinhardt@gesinformbaranowska@gmail.decom
pl
pl
pl