Co to jest dur plamisty i dur rzekomy?
Definicja
Dur plamisty i dur rzekomy to zakażenia jelitowe wywołane przez dwa rodzaje bakterii — Salmonella typhi i Salmonella paratyphi. Wywołują ostre zakażenie przewodu pokarmowego z gorączką i silnym złym samopoczuciem. Choroba jest najczęściej przenoszona przez żywność zanieczyszczoną fekaliami. Nie należy mylić duru plamistego z często występującą salmonellozą. Jest ona spowodowana innym rodzajem salmonelli.
Objawy
Salmonella wywołuje ostry stan zapalny błony śluzowej przewodu pokarmowego. Początkowo oprócz wysokiej gorączki pojawiają się tylko nieliczne dolegliwości. Później pojawiają się bóle brzucha, utrata masy ciała, nudności, wymiotowanie, biegunka lub też zaparcie. Inne objawy mogą obejmować ból głowy, dreszcze, kaszel, bóle mięśni i krwawienia z nosa. W drugim tygodniu choroby u niektórych pacjentów na ciele pojawia się nieswędząca wysypka. Ciężki przebieg występuje u 10–15% chorych i zwykle rozpoczyna się w 3. i 4. tygodniu choroby. Związane jest to z krwawieniami i urazami w obrębie przewodu pokarmowego. U niektórych pacjentów rozwijają się dodatkowe choroby układu nerwowego, m.in. zapalenia lub objawy psychiatryczne.
Przyczyny
Większość osób zaraża się podczas spożywania napojów lub jedzenia, np. owoców, które zostały umyte w zanieczyszczonej wodzie i zjedzone na surowo. Osoby zakażone z kolei wydalają bakterie ze stolcem lub moczem. Salmonella jest przenoszona w ten sposób odpo około 1 tygodniatygodniu pood wystąpieniupienia choroby. Wydalanie drobnoustrojów utrzymuje się przez kilka tygodni. 5 na 100 osób z chorobą wydala bakterie przez całe życie.
Częstość występowania
Zakażenia bakteriami Salmonella Typhi lub Paratyphi występują na całym świecie. Najbardziej rozpowszechnione są na subkontynencie indyjskim, w południowo-wschodniej Azji i w tropikalnej Afryce. Każdego roku ok. 14 milionów osób choruje na dur plamisty, ok. 10 milionów z nich mieszka na subkontynencie indyjskim.
W Europie Środkowej choroba ta występuje bardzo rzadko. Wśród osób dotkniętych chorobą przeważają osoby nieszczepione, które zaraziły się nią w Indiach lub Pakistanie.
Badania dodatkowe
- Badanie krwi
Nieznacznienieznacznie podwyższone mogą być parametry zapalne i parametry wątrobowe.
- Patogen sprawczy może być wykryty w różnych płynach ustrojowych
:- krew, mocz, stolec, wydzielina z dwunastnicy lub szpiku kostnego
Badaniebadanie próbki stolca trwa długo.Wynika wynik często jest dostępny dopiero po 2–3 tygodniach.
Leczenie
- Chorych na dur plamisty lub dur rzekomy leczy się antybiotykami
.
Zastosowanyzastosowany antybiotyk zależy od tego, która z substancji czynnych jest skuteczna dla danej osoby.,Ww tym celu bakterie są badane w laboratorium (badanie oporności).Terapiaterapia trwa zwykle od 5 do 14 dni.
Jejeśli występuje nagromadzenie płynu w płucach (obrzęk płuc), czasami stosuje się również steroid.Pacjencipacjenci, którzy nadal wydalają bakterię sprawczą nawet po wyleczeniu choroby (tzw. stali nosiciele) otrzymują zintensyfikowaną antybiotykoterapię.
Co możesz zrobić sam?
- Należy przestrzegać specjalnych zasad higieny (personel medyczny poinformuje Cię o tym)
. - Należy przestrzegać zakazów zatrudnienia
:.osobyOsoby chore na dur plamisty oraz stali nosiciele nie mogą pracować przy produkcji, przeładunku i obrocie żywnością oraz w kuchniach/stołówkach.- Ponowne dopuszczenie do szkół i innych instytucji społecznych lub do aktywności zawodowej jest możliwe po wyleczeniu i po 3 kolejnych ujemnych wynikach badania stolca.
Zapobieganie
- W rejonach, gdzie choroba jest powszechna, nie należy jeść niegotowanych lub nieobranych pokarmów
.Najcznajczęstszym źródłem zakażenia jest woda, sałatki, surowe warzywa, sosy, surowe owoce morza, niepasteryzowane mleko, nieobrane owoce, kostki lodu z zanieczyszczonej wody, żywność zawierająca jaja np. majonez i sosy, niedogotowane mięso.
Nalenależy regularnie myć ręce.Czyczyścić naczynia i sztućce.Trzymatrzymać się z dala od miejsc, które mogą być zanieczyszczone, np. miejsca, w których zakopywane są ludzkie odchody lub przy niektórych zbiornikach wodnych.Pipić tylko czystą wodę.
Szczepienia
Istniejistnieją zatwierdzone szczepionki przeciwko durowi plamistemu (nie przeciwko durowi rzekomemu).Szczepienieszczepienie nie zawsze jest skuteczne, ale w pewnych sytuacjach jest zalecane:- w przypadku wszystkich podróży do Pakistanu, Indii, Nepalu, Afganistanu, Bangladeszu
- w przypadku podróży w prostych warunkach pobytowych (trekking, misje pomocowe) do Azji, Afryki, Ameryki Środkowej i Południowej
Podrpodróżni sami ponoszą koszty szczepień.Szczepienieszczepienie powinno odbyć się co najmniej 2 tygodnie przed wyjazdem.
Rokowanie
Chorobachoroba nawraca u 15 na 100 pacjentów.- 2–5% osób, które zachorowały na dur plamisty, staje się stałymi nosicielami
. Durdur plamisty ma cięższy przebieg niż dur rzekomy.Ww przypadku braku leczenia umiera 10 na 100 osób chorych.Ww przypadku leczeniu umiera 1 na 100 chorych.
Dodatkowe informacje
- Antybiotyki
Autor
- Hannah Brand, dr n. med. lekarz, Berlin
- Lek. Kalina van der Bend, recenzent