Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Wymioty krwiste i smoliste stolce

Informacje ogólne

Definicja

  • Wymioty krwiste: wymiociny zawierające krew
    • Krew może być czerwona lub przypominać kawęfusy kawowe ze względu na kontakt z  kwasem żołądkowym i powstawanie hematyny.
    • zazwyczaj spowodowane krwawieniem w  górnej części przewodu pokarmowego (przełyk, żołądek, dwunastnica)
    • WymiotyNieobecność krwistewymiotów krwistych nie stanowią koniecznego objawuwyklucza krwawienia z przewodu pokarmowego.
  • Smoliste stolce
    • Stolec jest czarny, błyszczący, lepki. KonsystencjaTaka takonsystencja spowodowana jest spowodowana kontaktem krwi z kwasem solnym w  żołądku oraz bakteryjnym rozkładem hemoglobiny w  jelicie podczas pasażu jelitowego.1
    • najczęściej spowodowane krwawieniem w  górnym odcinku przewodu pokarmowego
  • Krwawienie w dolnymz odcinkudolnego odcinka przewodu pokarmowego (jelito cienkie odponiżej więzadła Treitza, jelito grube) objawia się zwykle obecnością świeżą, czerwonąej krwią w  stolcu (hematochezja); mogą również wystąpić smoliste stolce, jeśli krew pozostaje w  jelicie przez dłuższy czas.

Klasyfikacja

Endoskopowa klasyfikacja krwawienia z  wrzodu trawiennego według klasyfikacji Forresta2

  • Typ I: krwawienie czynneaktywne
    • Typ Ia: krwawienie tętniące
    • Typ Ib: krwawienie sączące
  • Typ II: krwawienie nieaktywne
    • Typ IIa: widoczne niekrwawiące naczynie
    • Typ IIb: skrzep w  dnie owrzodzenia
    • Typ IIc: przebarwiony punkthematyna w dnie owrzodzenia
  • Typ III: brak aktywnego lub niedawno przebytego krwawienia; białe dno owrzodzenia (wrzód bez cech krwawienia)

Epidemiologia

  • Krwawienie z  górnego odcinka przewodu pokarmowego   
    • ok. 50–160 przypadków na 100  000 osób rocznie3-4
    • Mmężczyźni:Kobietykobiety = 2:1
  • Krwawienie z  dolnego odcinka przewodu pokarmowego
    • ok. 20–25 przypadków na 100  000 osób5
  • Wskaźnik śmiertelności 5–10%
    • śmiertelność wyższa w  krwawieniu z żylaków przełyku, w  zależności od stadium zaawansowania marskości wątroby
    • Wzrostwzrost zachorowalności i  śmiertelności wraz z  wiekiem

Rozważania diagnostyczne

  • Każde krwawienie prowadzące do wymiotów krwistych może potencjalnie miebyć znaczenieklinicznie dla krążeniaistotne i  prowadzić do niestabilności hemodynamicznej.
    • szybka ocena parametrów życiowych
  • Zachorowalność i  śmiertelność znacznie wzrasta wraz z  wiekiem i obecnością współistnieniem innych poważnych chorób.6
  • Czynniki ryzyka krwawienia z  górnego odcinka przewodu pokarmowego:
  • Choroba wrzodowa jest najczęstszą przyczyną krwawienia z  górnego odcinka przewodu pokarmowego.
    • Czynnikiczynniki ryzyka wystąpienia krwawienia z  wrzodów:   
      • wiek >powyżej 60 lat
      • wywiad dotyczący wrzodówwcześniejszej choroby wrzodowej
      • leki: niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), ASA, inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), leki przeciwpłytkowe, leki przeciwzakrzepowe (nowe doustne antykoagulanty, antagoniści witaminy K, heparyny, selektywne inhibitory czynnika X), sterydyglikokortykosteroidy stosowane ogólnoustrojowo
      • ciężkie choroby współistniejące

Niebezpieczny przebieg, którego można uniknąć

  • Krwawienie z  przewodu pokarmowego może być mylone z krwawieniem z  nosa, jamy ustnej, dróg oddechowych.
  • Czarne zabarwienie stolca może być spowodowane spożywaniem niektórych pokarmów (jagody, lukrecja, węgiel) lub doustnym przyjmowaniem preapratów żelaza.

ICD-10

  • K92 Inne choroby układu pokarmowego
    • K92.0 Wymioty krwistekrwawe
    • K92.1 Stolce smołowate
      • K92.2 Krwotok z przewodu pokarmowego, nieokreślony

Diagnostyka różnicowa

Wrzód dwunastnicy

  • Patrz artykuł  Choroba wrzodowa (wrzody żołądka i  dwunastnicy).
  • Obok wrzodu żołądka najczęstsza przyczyna krwawienia w  górnym odcinku przewodu pokarmowego (ok. 30–40 %)
  • Najczęstsze przyczyny powstawania wrzodów żołądka lub dwunastnicy
  • Pacjenci w  wieku > powyżej 40  lat, średnio o  10 lat młodsi od pacjentów z  wrzodem żołądka
  • Często palenie w  wywiadzie
  • Krwawienie może być pierwszym objawem choroby wrzodowej.
    • inne niespecyficzne objawy choroby wrzodowej: niespecyficzne
      • ból w  nadbrzuszu (poprawawiększe ponasilenie jedzeniuna czczo)  
      • uczucie pełności, nudności, wymioty, objawy refluksu
  • Rozpoznanie stawia się na podstawie gastroskopiiobrazu endoskopowego.

Wrzód żołądka

  • Patrz artykuł  Choroba wrzodowa (wrzody żołądka i  dwunastnicy).
  • Obok wrzodu dwunastnicy najczęstsza przyczyna krwawienia w  górnym odcinku przewodu pokarmowego (ok. 15–25 %)
  • Często osoby dotknięte chorobą są nieco starsze niż w przypadku wrzodu dwunastnicy.
  • Najczęstsze przyczyny to zakażenie Helicobacter pylori (70%)7, leki wrzodotwórcze (przede wszystkim NLPZ).
  • Objawy i  wyniki badania przedmiotowego jak w  przypadku wrzodu dwunastnicy

Nadżerki żołądka

  • Są przyczyną ok. 15% krwawień w  górnym odcinku przewodu pokarmowego.
  • Często po spożyciu alkoholu lub przyjęciu leków wrzodotwsprzyjających uszkodzeniu śluzórczychwki żołądka
  • Najczęściej chorują na nią osoby nieco młodsze.
  • Zazwyczaj nie jest konieczna interwencja, zaleczeniechirurgiczna/endoskopowa; w ramach terapiileczenie inhibitorami pompy protonowej.4

Żylaki przełyku

  • Patrz artykułł  Żylaki przełyku.
  • Są przyczyną ok. 15% krwawień w  górnym odcinku przewodu pokarmowego.
  • Jako nastNastępstwo nadciśnienia wrotnego, często w wynikujako powikłanie marskości wątroby
  • Czynniki ryzyka (znane): znane  nadużywanie alkoholu, ewentualniewcześniej rozpoznana choroba wątroby
  • Częste wymioty świeżą czerwoną krwią, częste obfite krwawienia, objawy związane z alkoholem alkoholizmem, takie jak znamiona pajączkowe, rumień dłoniowy, wzmożony rysunek naczyniowy brzucha, wodobrzusze oraz żółtaczka
  • Istnieje ryzyko, że u  osób dotkniętychz chorobąkrwawieniem z żylaków przełyku szybko rozwinie się wstrząs.

Zespół Mallory-Weissa

  • Krwawienie z  podłużnych pęknięć błony śluzowej na granicy przełyku i  żołądka
  • Częstość występowania 7,3 przypadków na 100 000 osób4
  • Po epizodzie gwałtownych wymiotów, często po nadużyciu alkoholu
  • Najczęściej u  osób młodszych

Stolec smolisty – inne przyczyny

Inne, rzadkie rozpoznania

Wywiad lekarski 

Objawy ostrzegawcze

  • Obfite wymioty krwawe
  • Bladość, zimna wilgotna skóra, częstoskurcztachykardia i  niskie ciśnienie tętnicze
  • Przejściowe zmieszaniezaburzenia świadomości

Kolor krwi w  wymiocinach

  • Czerwona, świeża krew jest alboobjawem znakiem,krwawienia żezlokalizowanego krwawienie jest zlokalizowane wypowyżej niż żołądek,dka albolub żekrwawienia krwawieniebardzo jest intensywneintensywnego.

Rozpoznana choroba wrzodowa

  • Istnieje ryzyko nawrotu, jeśli osoba dotknięta chorobąchora miała wcześniej krwawiący wrzód.

Stosowanie leków wrzodotwórczych

  • Salicylany, klopidogrel, antagoniści witaminy K (VKA), nowe doustne leki przeciwzakrzepowe (NOAC), NLPZ, kortykosteroidyglikokortykosteroidy, SSRI4
  • Cechy kliniczne wrzodu żołądka lub krwotocznego zapalenia żołądka

Nadużywanie alkoholu lub choroba wątroby

  • Osoby z  chorobą alkoholową mają znacznie zwiększone ryzyko wystąpienia krwawienia w  górnym odcinku przewodu pokarmowego.
  • Nadużywanie alkoholu sprzyja powstawaniu nadżerkowemu erkowego zapaleniuzapalenia żołądka i  zespołowiu Mallory-Weissa.
  • Marskość wątroby zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia żylaków przełyku (nadciśnienie wrotne).
  • Zaawansowana marskość wątroby zwiększa skłonność do krwawień z  powodu zmniejszonej syntezy wątrobowych czynników krzepnięcia.

NarastajStopniowo narastającyce stopniowopogorszenie zredukowany stanstanu ogólnylnego

  • Podejrzenie choroby nowotworowej

Antykoagulanty

  • Leczenie lekami przeciwzakrzepowymi zwiększa ryzyko poważniejszych krwawień.
  • W  czasie leczenia heparyną i antagonistami witaminy K monależnay sprawdzidostosowywać poprawnowysokość terapiidawki poprzezpo pomiaroznaczeniu PTT/wartości wskaźnika INR;.
  • W krwawieniu będącym powikłaniem leczenia antagonistami witaminy K i heparynami możliwe jest podanie antidotum.
  • Skutecznośćci nowych doustnych leków przeciwzakrzepowych (NOAC) nie można zweryfikować za pomocą testów laboratoryjnych. Przeciwko dabigatranowi istnieje jak dotąd jedno antidotum (idarucyzumab), kolejne są w opracowaniu trakcie badań klinicznych.

Gwałtowne wymioty

  • Zwłaszcza u  młodszych i  dotychczas zdrowych pacjentów należy rozwawziąć pod uwagę możyliwość występowanieąpienia zespołu Mallory-Weissa.

Choroba serca lub inna poważna choroba

  • PrzyczynyOgólnoustrojowe dodatkowe
  • Czynnikiczynniki obciążające
  • Wcześniejsze operacjezabiegi chirurgiczne w  obrębie przewodu pokarmowego
  • Skaza krwotoczna

Badanie przedmiotowe

Czy możnasą stwierdzićobecne cechy silnegonasilonego krwawienia?

  • Czy skóra jest zimna, blada i  wilgotna?
  • CzęstoskurczTachykardia?
  • Tachypnoe?
  • Niskie ciśnienie tętniczeHipotensja? Wskaźnik wstrząsu >>1 (tętno/ciśnienie skurczowe)
    • Spadek skurczowego ciśnienia tętniczego o  10  mmHg lub wzrost częstości akcji serca o  20  uderzeń na minutę, może wskazywać na utratę krwi większą niż 1  litr.
  • Przejściowa dezorientacja?
  • Słabe wypełnienie łożyłyska żylnego i  naczyń włosowatych?

Badanie jamy brzusznej?

  • Często zgłaszany ból w  nadbrzuszu
  • Jeśli występują wyraźne objawy zapalenia otrzewnej z " twardym, jak deska"„deskowatym” brzuchem, należy podejrzewać perforację wrzodu.

Badanie pod kątem objawów przewlekłej choroby wątroby?

Badania uzupełniające

W praktyce lekarza rodzinnego

  • EwentualnieOznaczenie stężenia Hb i  hematokrythematokrytu, mocznikmocznika, parametryparametrów krzepnięcia, parametryparametrów wątrobowetrobowych4 (nie mało pomocnezastosowania w  przypadkach nagłych)

U specjalistówW poradni specjalistycznej

Gastroskopia

  • Zalecana jest szybka gastroskopia (w  ciągu 24 godzin).3,8
    • Gdy, jeśli pacjent jest wydolny krążenie pacjenta jest stabilneeniowo.
      • natychmiastowa endoskopia w  przypadku niestabilności hemodynamicznej
    • badanieBadanie w  kierunku H. pylori w przebiegu:
      • wrzód trawienny żołądka lub dwunastnicy
      • Przyjmowanieprzyjmowanie ASA, leków przeciwpłytkowych i/lub przeciwzakrzepowych (VKA, NOAC, heparyna, fondaparynuks) lub NLPZ.
    • Może pokazauwidocznić pochodzenielokalizację krwawienia i  umożliwia leczenie endoskopowe.

    Diagnostyka obrazowa

    • MająMa wartość podrzędną.
    • Ewen.Ewentualnie angiografia brzucha w  trybie planowym
      • Może być wskazana jako badanie wstępne doprzed operacjizabiegiem operacyjnym lub interwencjiinterwencją w  przewlekłym aktywnym krwawieniu.
      • Może być stosowanystosowana do embolizacji krwawiących naczyń krwionośnych.
    • Ewent. Spiralna TK jamy brzusznej z  kontrastem

    Środki i zalecenia

    Wskazania do hospitalizacji

    • Międzynarodowe i  europejskie wytyczne dotyczące krwawienia z  górnego odcinka przewodu pokarmowego zalecają ocenę za pomocą punktacji Glasgow-Blatchford w  celu zidentyfikowania pacjentów, którzy mogą być leczeni ambulatoryjnie.
      • Skala ta nie nadajeznajduje sięzastosowania dow przypadku ambulatoryjnych przypadkstanów nagłych, ponieważ trzebawymaga czekaćoczekiwania na wyniki badań laboratoryjnych (Hb i  mocznik).
      • Jeśli ≤ 1  punkt, można rozważyć ocenę ambulatoryjną.2-3
    • W  praktyce rzadko tak się dzieje i należy dokonapacjenta natychmiast skierować natychmiastowego przyjęcia do szpitala w  celu przeprowadzenia oceny endoskopowej.
      • w  przypadku pacjentów niestabilnych hemodynamicznie lub z  ciężką chorobą współistniejącą, transport do szpitala w  towarzystwie lekarza pogotowia ratunkowego w ramach monitorowania hemodynamicznego

    Leczenie wstępne przed leczeniem szpitalnym

    • Szybka ewaluacja kliniczna w  celu oceny nasilenia krwawienia2
    • Stabilizacja krążenia w  przypadku niestabilności hemodynamicznej
      • Zazałożenie co najmniej 2 dużych dojśwkłuć żylnych
      • Dożylne podawanie płynów, stosowanie przede wszystkim roztworów krystaloidów, koloidalnych płynów infuzyjnych (np. hydroksyetyloskrobia) nie wydaje się wiązać z  żadnymi korzyściami.2
        • Zawieszeniezawieszenie pozwolenia na dopuszczenie do obrotu hydroksyetyloskrobi od listopada 2023 r. w niektórych krajach Unii Europejskiej, zob. Lista ostrzeżeń do wskazań.
      • Nie należy uciskać worka infuzyjnego, gdyż może to zwiększynasilić krwawienie.
      • Podawać tylko tyle roztworu do infuzji, aby ustabilizować ciśnienie tętnicze.
    • Ewent. Ułożenie jak we wstrząsie (opuszczona głowa, uniesione nogi) lub stabilna pozycja boczna ustalona, jeśli krwawienie i  wymioty nie ustają.
    • Podawanie tlenu: przepływ 8–10  l/min
    • Utrzymywać drożność dróg oddechowych.
    • Ciągłe monitorowanie parametrów krążenia
    • Szybki transport do szpitala

    Leczenie szpitalne: środkipostępowanie w  stanie ostrym

    • Stabilizacja krążenia
    • Podawanie inhibitorów pompy protonowej dożylnie9-10
    • W  przypadku krwotoku z żylakowegoylaków przełyku, podanie leku obkurczającego naczynia (oktreotyd, terlipresyna lub somatostatyna).
    • Natychmiastowe badanie krwi w kierunku : Hb, grupygrupa krwi
    • Monitorowanie, ewent.niekiedy naw oddzialeramach oddziału intensywnej terapii
    • W  przypadku silnegonasilonego krwawienia: endoskopia w  trybie nagłym
    • PodaniePrzetoczenie jednostekpreparatów krwi, jeśli wartość Hb spadnie poniżej 7 g/dl (4,3 mmol/l).3,11

    Leczenie endoskopowe opiera się na rozpoznaniu 

    • Aspekty ogólne
      • Wiele krwawień ustaje samoistnie.12
      • Nawroty często występują w  ciągu pierwszych 3 dni po skutecznej hemostazie.
      • endoskopowa terapia hemostatyczna, np:
        • wstrzyknięcie adrenaliny lub kleju fibrynowego
        • zamknięcie widocznego kikuta naczynia klipsem, podwiązanie
        • zastosowanie lasera, termokoagulacji.2,4
    • Żylaki przełyku
      • Zaleca się podwiązanie, które jest lepszeskuteczniejsze niż skleroterapia,.
      • W ewentualnie doprzypadku skleroterapii możnazastosowanie zastosowaćma cyjanoakryl.13
    • Wrzód żołądka/dwunastnicy
      • Wiele krwawień ustaje samoistnie.
      • W  przypadku widocznegoaktywnego krwawienia lub, widocznych naczyń krwionośnych lub zmian przysłoniętych skrzepliną, wskazane jest endoskopowe leczenie hemostatyczne, ponieważze istniejewzględu na duże ryzyko utrzymywania się krwawienia lub jego nawrotu.3. W  zależności od stopnia nasilenia choroby, łączy się różne metody.
    • Kolonoskopia
      • w  przypadku ostrego krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego
      • Umożliwia lokalizację krwawienia w  ponad 70% przypadków.

    Farmakoterapia

    • Czasowe odstawienie salicylanów/NLPZ/leków przeciwzakrzepowych
    • Przed endoskopią podanie inhibitorów pompy protonowej (omeprazol, pantoprazol)3
      • Może to ograniczyć konieczność podejmowania działań podczas endoskopowego leczenia krwawienia.
      • początkowo IPP 80  mg i.v.dożylnie
    • Przyspieszenie opróżniania żołądka
      • Erytromycynaerytromycyna: preparatantybiotyk z grupy makrolidów, zwiększający ruchliwośćmotorykę górnego odcinka przewodu pokarmowego
      • Podanie dożylne przed gastroskopią przyspiesza opróżnianie żołądka.14
      • Dawkadawka: 250 mg i.v.dożylnie jednorazowo na 30–120  min przed endoskopią
    • W  przypadku krwotoku z żylakowegoylaków przełyku podanie leku obkurczającego naczynia (oktreotyd, terlipresyna lub somatostatyna) dożylnie przez perfuzor
    • Po terapiileczeniu endoskopowejendoskopowym zwykle dalsze leczenie doustne inhibitorami pompy protonowej, czas trwania leczenia zależy od przyczyny krwawienia.
    • Eradykacja drobnoustroju w  przypadku wykrycia H. pylori
      • PreferowanąPreferowanym terapiąleczeniem pierwszego rzutu powinna być terapia poczwórna z  bizmutem, prowadzona przez co najmniej 10  dni.
      • Leczenieleczenie drugiego rzutu powinno być prowadzone z uwzględnieniem wyniku testu oporności standardową terapią potrójną lub terapią potrpoczwójnrną z  fluorochinolonem przez 14  dni (najpierw badanie oporności!).
      • w  przypadku niepowodzenia leczenia drugiego rzutu, dalsza terapia tylko przezpo specjalistę potwierdzeniu oporności
      • Dokładne informacje o  dawkowaniu znajdują się w artykule  Zakażenie Helicobacter pylori.
    • W  powikłanych wrzodach z  dodatnim wynikiem badania w  kierunku H.  pylori (np. krwawienie), doustną terapię eradykacyjną należy rozpocząć po uzyskaniu ostatecznej hemostazy i  wznowieniu żywienia doustnego.

    TerapiaLeczenie interwencyjnainterwencyjne

    • Tętnicza ablacja cewnikowa pod kontrolą TK w  przypadku krwawienia nie dającego się zatrzymać endoskopowo4

    Leczenie chirurgiczne

    • Większość krwawień może być zahamowana w  ramach leczenia endoskopowego.
    • Możliwe wskazania do operacjizabiegu operacyjnego w  trybie nagłym:
      • Utrzymujące się krwawienie, którego nie można zahamować w  ramach postępowania endoskopowego lub farmakologicznego.
      • Perforacjaperforacja
      • Rak.rak

    Wypis ze szpitala

    • Pacjenci, u którychz występujeniskim niskie ryzykoryzykiem ponownego krwawienia po endoskopii, mogą być wypisani tego samego dnia.
    • W  przypadku silnegonasilonego krwawienia zalecana jest obserwacja w  szpitalu przez kilka dni.3

    Przebieg

    • Ryzyko nawrotu krwawienia jest największe w  przypadku wrzodów z "„piętnem krwawienia"”, czyli widocznymi naczyniami krwionośnymi, zmianami przysłoniętymi zakrzepami.
      .
      • Wczesna kontrola endoskopowa po wykonanym zabiegu nie jest rutynowo zalecana rutynowo.
    • W  przypadku występowania wrzoduowrzodzenia, należy wykonać kontrolę endoskopową z  biopsją po 4–-8  tygodniach.
      • w  celu potwierdzenia gojenia się wrzodu
      • jeJeśli gojenie jest niepełne, należy ponownie wykonać biopsję w  celu wykluczenia złośliwości.
    • W  przypadku eradykacjaeradykacji H. pylori, kontrola skuteczności leczenia
      • Między zakończeniem antybiotykoterapii a  oceną skuteczności eradykacji powinny upłynąć co najmniej 4  tygodnie.
      • Między zakończeniem leczenia IPP a  pewną oceną skuteczności eradykacji powinnopowinny upłynąć co najmniej 2  tygodnie.
      • w  niepowikłanymanej wrzodziechorobie wrzodowej dwunastnicy: możliwość wykonania nieinwazyjnego badania oddechu- mocznikowy test oddechowy lub kałubadania antygenu H. pylori w kale
      • W powikw  niepowikłanych wrzodach dwunastnicy i  w  każdym przypadku wrzodów żołądka i tak, konieczna jest kontrolna endoskopia, którą należy zaplanować tak, aby można było jednocześnie ocenić skuteczność eradykacji i  gojenie się wrzodu.
    • Kontynuacja leczenia inhibitorami pompy protonowej w  zależności od rozpoznania i  konieczności długotrwałego przyjmowania leków
    • Długotrwałeugoterminowe stosowanie inhibitorów pompy protonowej jest wskazane w  przypadku:
      • pacjentów po krwawieniu z  wrzodów, którzy przyjmują małe dawki ASA w  związku z  chorobami układu krążenia.
      • pacjentów po krwawieniach z  wrzodów oraz po długotrwałym stosowaniu leków:
        • NLPZ
        • doustne leki przeciwzakrzepowe
        • SSRI (selective serotonin reuptake inhibitor, selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny)
        • kortykosteroidy.glikokortykosteroidy
    • Wtórna profilaktyka żylaków przełyku nieselektywnym beta-blokerem13

    Informacje dla pacjentów

    Informacje dla pacjentów w  Deximed

    Ilustracje

    żylaki przełyku z podwiązaniem w przebiegu krwawienia.jpgżylaki przełyku z podwiązaniem w przebiegu krwawienia.jpg
    Żylaki przełyku z  podwiązaniem w  przebiegu krwawienia (dzięki uprzejmości endoskopiebilder.de, Immanuel Albertinen Diakonie gGmbH, Hamburg)
    krwawienie tętnicze z wrzodu w przypadku występowania wrzodu trawiennego, Forrest 1a.jpgkrwawienie tętnicze z wrzodu, Forrest 1a.jpg
    Krwawienie tętnicze z  wrzodu w przebiegu wrzodowu trawiennego, Forrest 1a (dzięki uprzejmości endoskopiebilder.de, Immanuel Albertinen Diakonie gGmbH, Hamburg)

    Źródła

    Wytyczne

    • European Society of Gastrointestinal Endoscopy (ESGE). Diagnosis and management of nonvariceal upper gastrointestinal hemorrhage: European Society of Gastrointestinal Endoscopy (ESGE) Guideline - Update 2021.  www.pubmed

    Piśmiennictwo

    • Noszczyk W. Chirurgia repetytorium, Warszawa 2020
    1. Wilkins T, Khan N, Nabh A, Schade RR. Diagnosis and management of upper gastrointestinal bleeding. Am Fam Physician 2012; 85: 469-76.  http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=PubMed&term=Am Fam Physician [ta]+AND+85[vol]+AND+469[page]" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=PubMed&term=Am Fam Physician [ta]+AND+85[vol]+AND+469[page]" target="_blank">PubMed
    2. Gralnek IM, Stanley AJ, Morris AJ et al. Endoscopic diagnosis and management of nonvariceal upper gastrointestinal hemorrhage (NVUGIH): European Society of Gastrointestinal Endoscopy (ESGE) Guideline - Update 2021. Endoscopy. 2021 Mar;53(3):300-332.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33567467/" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33567467/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
    3. Barkun AN, Ahmadi M, Kuipers EJ, et al. Management of Nonvariceal Upper Gastrointestinal Bleeding: Guideline Recommendations From the International Consensus Group. Ann Intern Med. 2019 Dec 3; 171(11): 805–822.  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7233308/" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7233308/" target="_blank">www.ncbi.nlm.nih.gov
    4. Wilkins T, Wheeler B, Carpenter M. Upper Gastrointestinal Bleeding in Adults: Evaluation and Management. Am Fam Physician. 2020 Mar 1;101(5):294-300.  https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/2020/0301/p294.html#afp20200301p294-b2" href="https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/2020/0301/p294.html#afp20200301p294-b2" target="_blank">www.aafp.org
    5. Ghassemi KA, Jensen DM. Lower GI Bleeding: Epidemiology and Management. Curr Gastroenterol Rep 2013.  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23737154" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23737154" target="_blank">www.ncbi.nlm.nih.gov
    6. Manning-Dimmitt LL, Dimmitt SG. Diagnosis of gastrointestinal bleeding in adults. Am Fam Physician 2005; 71: 1339-46. PubMed
    7. Fashner J, Gitu A. Diagnosis and Treatment of Peptic Ulcer Disease and H. pylori Infection. Am Fam Physician 2015; 91: 236-242.  https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/2015/0215/p236.html" href="https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/2015/0215/p236.html" target="_blank">www.aafp.org
    8. Hwang JH, Fisher DA, Ben-Menachem T, et al. The role of endoscopy in the management of acute non-variceal upper GI bleeding. Gastrointest Endosc. 2012;75:1132-1138. PubMed
    9. Sreedharan A, Martin J, Leontiadis GI, et al. Proton pump inhibitor treatment initiated prior to endoscopic diagnosis in upper gastrointestinal bleeding. Cochrane Database Syst Rev 2010; (7): CD005415.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20614440/" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20614440/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
    10. Sung JJ, Barkun A, Kuipers EJ, et al. Peptic Ulcer Bleed Study Group. Intravenous esomeprazole for prevention of recurrent peptic ulcer bleeding: a randomized trial. Ann Intern Med 2009; 150: 455-64.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19221370/" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19221370/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
    11. Villanueva C, Colomo A, Bosch A, et al. Transfusion strategies for acute upper gastrointestinal bleeding. N Engl J Med 2013; 368: 11-21. New England Journal of Medicine
    12. Adler DG. Assessment of upper gastrointestinal bleeding. BMJ Best Practice, last updated Sep 22, 2014.  https://www.bmj.com/content/337/bmj.a1832/rapid-responses" href="https://www.bmj.com/content/337/bmj.a1832/rapid-responses" target="_blank">www.bmj.com
    13. Seo YS. Prevention and management of gastroesophageal varices. Clin Mol Hepatol. 2018 Mar;24(1):20-42.  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5875194/" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5875194/" target="_blank">www.ncbi.nlm.nih.gov
    14. Winstead NS, Wilcox CM. Erythromycin prior to endoscopy for acute upper gastrointestinal haemorrhage: a cost-effectiveness analysis. Aliment Pharmacol Ther 2007; 26: 1371-7. PubMed

    Autorzy

    • Natalia Jagiełła, lekarz rezydent medycyny rodzinnej, Grupowa Praktyka Lekarzy Rodzinnych w Krakowie (recenzent)
    • Adam Windak, Prof. dr hab. n. med., specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie (redaktor)
    • Franziska Jorda, drDr n. med., specjalista w dziedzinie chirurgii trzewnej, lekarz podstawowej opieki zdrowotnej
K92; K920; K921; K922
k929p; sjukdom i matsmältningsorgan uns; k920; hematemes; k921; melena
BlutigesKrwawe Erbrechenwymioty; gastrointestinaleKrwiste Blutungwymioty; TeerstuhlKrwawienie z przewodu pokarmowego; UlcusWrzód duodenidwunastnicy; UlcusWrzód ventriculiżołądka; MagenerosionChoroba wrzodowa; ÖsophagusvarizenNadżerki w żołądku; Mallory-Weiss-SyndromŻylaki przełyku; KolondivertikelZespół Mallory’ego-Weissa; KaffeesatzerbrechenUchyłek okrężnicy; MagenblutungWymioty fusowate; BluterbrechenKrwawienie z żołądka; Magengeschwür;Wymioty GI-Blutungkrwią
Wymioty krwiste i smoliste stolce
document-symptom document-nav document-tools document-theme
Wymioty krwiste: wymiociny zawierające krew Krew może być czerwona lub przypominać kawęfusy kawowe ze względu na kontakt z  kwasem żołądkowym i powstawanie hematyny. zazwyczaj spowodowane krwawieniem w  górnej części przewodu pokarmowego (przełyk, żołądek, dwunastnica) WymiotyNieobecność krwistewymiotów krwistych nie stanowią koniecznego objawuwyklucza krwawienia z przewodu pokarmowego.
Medibas Polska (staging)
Wymioty krwiste i smoliste stolce
/link/f1193609538f4093b4a26665439aee93.aspx
/link/f1193609538f4093b4a26665439aee93.aspx
wymioty-krwiste-i-smoliste-stolce
SiteProfessional
Wymioty krwiste i smoliste stolce
K.Reinhardt@gesinform.de
Klive.Reinhardt@gesinformcom#dr.dedabrowska@wp.pl
pl
pl
pl