Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Piorunujące zapalenie jelita grubego

Streszczenie

  • Definicja: piorunujPiorunujące zapalenie jelita grubego to ciężkie zapalenie jelita grubego. Istnieje wiele przyczyn, ale najczęstszą stanowi wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Poważnym powikłaniem może być rozwój toksycznego rozdęcia okrężnicy.
  • Epidemiologia: Rozwija się u  około 5-15% pacjentów z  wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego rozwija się piorunujące zapalenie jelita grubego.
  • Objawy: krwawaKrwista biegunka z  co najmniej 6 makroskopowo krwawymi stolcami dziennie z widoczną makroskopowo domieszką krwi, ogólne uczuciepoczucie choroby, utrata masy ciała, ból brzucha, bolesne, naglące parcie na stolec.
  • Obraz kliniczny: obniżonyPogorszenie stanstanu ogólnylnego, gorączka, częstoskurcztachykardia, ew. cechy odwodnienia, rozlany ból brzucha, obrona mięśniowa i/lub osłabione szmery jelitowe.
  • Diagnostyka: wywiadWywiad, badanie fizykalne, oznaczenie parametrów laboratoryjnych, badanie kału, badania obrazowe (TK, USG), sigmoidoskopia z  biopsją.
  • TerapiaLeczenie: leczenieLeczenie szpitalne, farmakoterapia steroidamiglikokortykosteroidami ogólnoustrojowymi, biofarmaceutykileki biologiczne, ew. antybiotyki. Interdyscyplinarna współpraca w  celu oceny wskazań do wczesnej kolektomii.

Informacje ogólne

Definicja

  • Piorunujące zapalenie jelita grubego to ciężkie zapalenie dużychego częściobszaru lub całej okrężnicy1
  • Jest to choroba zagrażająca życiu.
  • Istnieją różne przyczyny, ale najczęściej choroba jest wywoływana przez ostry rzut wrzodziejącego zapalenia jelita grubego.

Epidemiologia

  • Wrzodziejące zapalenie jelita grubego
    • Zapadalnozapadalność ok. 3–4  przypadki na 100  000 mieszkańcosówb
    • Piorunujące zapalenie jelita grubego rozwija się u  5–15% chorych na zapalenie  wrzodziejące zapalenie jelita grubego.12

Etiologia i  patogeneza

  • Ostry rzut wrzodziejącego zapalenia jelita grubego jest najczęstszą przyczyną piorunującego zapalenia jelita grubego.12-34
    • Piorunujące zapalenie jelita grubego najczęściej występuje w  ramach pierwszego rzutu choroby.
    • Wywołać je mogą przeprowadzone podczas ciężkiego rzutu choroby badanie RTG z  kontrastem, wzgl. kolonoskopia.
    • U  ciężko chorych pacjentów stan zapalny może rozprzestrzenić się z  błony śluzowej na warstwę mięśniową okrężnicy.
    • Dochodzi do upośledzenia ruchów okrężnicy i  jej poszerzenia, z  ryzykiem rozwoju toksycznego rozdęcia okrężnicy.
    • Mechanizm patofizjologiczny rozwoju toksycznego rozdęcia okrężnicy nie jest jeszcze w  pełni poznany. Uważa się, że procesy zapalne (w  których pośredniczą tlenek azotu, substancja P i  wazoaktywny peptyd jelitowy) prowadzą do rozluźnienia mięśni gładkich i  zahamowania odruchu żołądkowo-jelitowego, co prowadzi do poszerzenia okrężnicy.
    • Gdy choroba rozprzestrzeni się na błonę surowiczą, może dojść do perforacji okrężnicy.
  • Jednak także inneInne rodzaje zapalenia jelita grubego również mogą prowadzić do identycznego obrazu klinicznego w ostrym przebiegu:

Czynniki predysponujące

  • Przewlekłe nieswoiste zapalenia jelit
    • NLPZ mogą prowadzić do wystąpienia lub pogorszenia.45
    • zmieniony mikrobiom56
    • Rzuty choroby są często związane z  zapaleniem żołądka i  jelit wywołanym przez patogeny jelitowe.67
    • Palenie papierosów zwiększa ryzyko rozwoju choroby Leśniowskiego-Crohna .8
  • Zakażenie jelit wywołane przez ClostridiumClostridioides difficile
    • antybiotykoterapia79
    • leczenie lekami hamującymi wydzielanie kwasu solnego810
    • zaawansowany wiek, osłabiony stan ogólny911
    • pobyt w  szpitalu1012
  • Leki
    • NLPZ i  środki hamujące perystaltykę mogą sprzyjać wystąpieniu toksycznego rozdęcia okrężnicy.34
    • inhibitor punktu kontrolnego: Immunoterapia onkologiczna z  użyciem przeciwciał monoklonalnych skierowanych przeciwko cząsteczkom regulacyjnych immunologicznych punktów kontrolnych, które hamują aktywację limfocytów T.

ICPC-2

  • D94 Chron. entzündl. Darmerkr./Colitis

ICD-10

  • K51 Wrzodziejące zapalenie jelita grubego
    • K51.8 Inne postaciepostaci wrzodziejącego zapalenia jelita grubego
  • K52 Inne niezakaźne zapalenie żołądka i  jelita grubego
    • K52.1 Toksyczne zapalenie żołądka i  jelit oraz zapalenie okrężnicy

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • Ciężkie wrzodziejące zapalenie jelita grubego lub piorunujące zapalenie jelita grubego definiuje się przy użyciu kryteriów Truelove'a i  Wittsa:
    • ciężka biegunka ≥6  wypróżnień na dobę z  makroskopowo widoczną domieszką krwi
    • gorączka (ze średnią wieczorną temperaturą powyżej 37,5  °C lub temperaturą > >37,8  °C przez co najmniej 2  z  4  dni)
    • częstoskurcztachykardia z  tętnem > powyżej 90/min
    • niedokrwistość z wartością Hb < 75% normy> poniżej 75% normy
    • OB > powyżej 30  mm/h
  • W związanym z  C. difficile rzekomobłoniastym zapaleniu jelita grubego, za czynniki prognostyczne ciężkiego przebiegu uważa się gorączkę, leukocytozę, przesunięcie morfologii krwileukogramu w lewo, hipoalbuminemiahipoalbuminemię, wzrost poziomustężenia kreatyniny, wzrost poziomustężenia mleczanów, wiek powyżej 65  lat i  obecność istotnych chorób współistniejących.
  • Możliwe czynniki prognostyczne ciężkiego zakażenia C. difficile:
  • Jeśli występują więcej niż dwa czynniki predykcyjne, można założyć zwiększone ryzyko ciężkiego zakażenia C. difficile.

Diagnostyka różnicowa

Wywiad lekarski

  • Krwawa biegunka z  co najmniej 6 wypróżnieniami dziennie
  • Poczucie choroby, utrata masy ciała
  • bBól brzucha, silne bolesne parcie na stolec
  • Rozpoznane przewlekłae zapalenie jelit
  • Niedawna hospitalizacja
  • Wywiad dotyczący przyjmowanych leków

Badanie przedmiotowe

  • Ogólne złe samopoczucie
  • Gorączka
  • Częstoskurcz
  • Ew. cechy odwodnienia
  • Ew. cechy niedokrwistości
  • Ew. rozlany ból brzucha, obrona mięśniowa brzucha i/lub osłabione szmery jelitowe

Badania uzupełniające (w klinice szpitalu)

  • Badania laboratoryjne   
  • Diagnostyka obrazowa
    • TK jamy brzusznej w  celu wykluczenia toksycznego poszerzenia (średnica > >6  cm)
    • USG
  • Endoskopia z  biopsją
    • Ze względu na ryzyko perforacji należy unikać pełnej kolonoskopii i  wykonywać jedynie sigmoidoskopię z  biopsją.
  • Diagnostyka kałumikrobiologiczna
    • badanie mikrobiologicznekału, w  tym toksynatoksyny C. difficile
    • diagnostyka w  kierunku CMV
  • Ocena przebiegu w  chorobie Leśniowskiego-Crohna   
    • W  przypadku ciężkiego ostrego rzutu i/lub opornego na leczenie przebiegu choroby należy przeprowadzić badanie w kierunku  C. difficile i cytomegalowirusa.

Wskazania do skierowania do hospitalizacji

  • Natychmiastowe przyjęcieskierowanie do szpitala w  przypadku podejrzenia choroby

 TerapiaLeczenie

Cele terapiileczenia

  • Ustabilizowanie parametrów życiowych.
  • ZachowanieUniknięcie resekcji okrężnicy w miarę możliwości. 
  • Remisja choroby

Ogólnalne informacjainformacje o terapii leczeniu

  • Intensywne leczenie szpitalne: jednoczesne monitorowanie przez gastroenterologa i  chirurga w  celu oceny wskazań do wczesnej kolektomii

Główne elementy terapii

  • Monitorowanie
  • Farmakoterapia
  • Ew. interwencja chirurgiczna

Monitorowanie

  • Ścisłe monitorowanie:
    • parametry życiowe: tętno, ciśnienie tętnicze, temperatura
    • bilans płynów
    • liczba wypróżnień (codzienna obserwacja!)
    • Badaniabadania laboratoryjne: Poczpoczątkowo codzienne kontrole Hb, albuminy i  CRP.
    • TK jamy brzusznej jest w  razie potrzeby powtarzana codziennie.1113

Farmakoterapia

  • Jeśli nie ma podejrzenia poszerzenia lub perforacji okrężnicy, możliwe jest leczenie farmakologiczne.

Pierwotna farmakoterapia

  • Uzupełnianie płynów, wyrównanie równowagi kwasowo-zasadowej1214
  • Często konieczne są transfuzje krwi i  podawanie albuminyalbumin.
  • Wyłączne żywienie pozajelitowe, w  zależności od tolerancji zmiana na żywienie jelitowe  
  • SteroidyGlikokortykosteroidy 
    • Glikokortykosteroidy w  dużych dawkach stanowią podstawowe leczenie w stanach ostrych stanach w  przebiegu ciężkiego wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, z  dobrą skutecznością w ok. około 70% przypadków.
      • dawkowanie: 1 mg/kg mcm.c. ekwiwalentuna prednizolonudobę dziennie(w przeliczeniu na prednizolon)
    • czas trwania terapiileczenia: co najmniej 3  tygodnie
  • BiofarmaceutykiLeki immunomodulujące1315-1417 (rycina do wstawienia)
    • infliksymab, adalimumabtakrolimus i  ew. cyklosporyna
    • Leczenie to może być stosowane w  chorobach zapalnych jelit, ale jest przeciwwskazanaprzeciwwskazane w  chorobach zakaźnych.
  • Antybiotyki
  • Profilaktyka przeciwzakrzepowa
    • w  przypadku ryzyka odwodnienia, unieruchomienia, trombocytozy
    • 1 x dziennie Fragmindalteparyna 2 500 IU 1 raz dziennie lub 1 x dziennie enoksaparyna sodowa 20  mg 1 raz dziennie 
  • Cyklosporynę można rozważyć po 3-5  dniach, jeśli odpowiedź na leczenie jest niewystarczająca.
  • U  pacjentów z  ciężkim przebiegiem choroby i  niewystarczającą odpowiedzią na steroidyglikokortykosteroidy ogólnoustrojowe lub z przeciwwskazaniami lub/ nietolerancją, należy zastosować:
    • przeciwciała anty-TNF
      • lub w  przypadku infliksymabu najlepiej stosować terapię skojarzoną z  tiopuryną
    • tofacitinibcyklosporynę A – lub  –
    • cyklosporynę A – lub –
    • takrolimus.
  • Pacjentów z  wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego z  piorunującym przebiegiem choroby, którzy snie odpowiadają oporni na leczenie steroidamiglikokortykosteroidami dożylnymi, należy leczyć infliksymabem (najlepiej w  terapii skojarzonej z  tiopuryną) lub cyklosporyną  A lub takrolimusem.
  • TerapiaLeczenie ciężkiego zapalenia jelita grubego w  chorobie Leśniewskiego-Crohna
    • Pacjenci z dużą zaostrzeniem aktywnościąw przebiegu choroby w chorobie Leśniowskiego-Crohna powinni początkowo otrzymywać glukokortykosteroidyglikokortykosteroidy ogólnoustrojowo.
    • W  przypadku rozległego zapalenia jelita grubego wskazana może być proktokolektomia.
  • Dalsze działania
    • pozajelitowe wyrównanie zaburzeń równowagi płynów i  elektrolitów
    • terapia żywieniowa pacjentów z  niedożywieniem
  • Należy rozważyć wykonanie proktokolektomii.
    • pilne wskazanie do zabiegu chirurgicznego w  ciągu 24 godzin w  przypadku pogorszenia stanu mimo intensywnego leczenia farmakologicznego
    • Proktokolektomia może być również wskazana w  przypadku braku poprawy stanu klinicznego po 4–7  dniach. 

 

Leczenie ciężkiego zakażenia C.Clostridioides difficile

 

  • Jeśli choroba ma ciężki przebieg lub jeśli istnieją predyktoryczynniki ryzyka ciężkiego przebiegu, należy zastosować leczenie wankomycyną doustnie w  dawce 4 x 125-250 mg/d doustnie4 razy na dobę.
  • Jeśli istnieje zwiększone ryzyko nawrotu i  występują dodatkowe czynniki ryzyka powikłań (immunosupresja, choroby współistniejące), można rozważyć zastosowanie fidaksomycyny (2 x doustnie, 200 mg/d doustnie2 razy na dobę).
  • Czas trwania leczenia powinien wynosić 10-14  dni.
  • Interwencja chirurgiczna w  ciężkim przebiegu (np. perforacja, toksyczne rozdęcie okrężnicy, ostry brzuch, oporna na leczenie niedrożność jelit, pogorszenie mimo leczenia zachowawczego).

Leczenie chirurgiczne

  • Leczenie powinno być prowadzone w  warunkach ścisłej współpracy z zespołemw zespole interdyscyplinarnym, w  tym z  doświadczonymi chirurgami specjalizującymi się w  chirurgii jamy brzusznej.
  • Operacja jest wskazana w  przypadku:
    • ostrego toksycznego poszerzenia okrężnicy
    • perforacji
    • masywnego krwawienia
    • braku odpowiedzi na leczenie farmakologiczne.
  • Metoda operacji
    • W pierwszejObecnie kolejnonajczęściciej wykonywanawykonuje jestsię subtotalnaproktokolektomię kolektomiaodtwórczą z ileostomią wytworzeniem zbiornika jelitowego (ileostomiaileal końcowapouch-anal anastomosis - IPAA).
    • Kikut odbytnicyAlternatywą jest zamykanyproktokolektomia z wytworzeniem stomii końcowej na wysokościjelicie wzgórka kości krzyżowej (promontorium)krętym.
    • Pierwotna kolektomia w przebiegu ostrymDopuszczalne jest zalecanatakże w przypadkuwykonanie podejrzenia perforacji, toksycznego rozdęcia okrężnicy, krwawieniakolektomii z jelit opornegopozostawieniem naodbytnicy leczeniei lubzespoleniem w przypadku przeciwwskazań do leczenia farmakologicznego stanu ostrego (np. w przypadku choroby nowotworowej, sepsy lub innej ciężkiej infekcji)ileorektalnym.
    • W przypadku brakuwytycznych odpowiedziECCO nasugeruje ostre leczenie farmakologicznesię, kolektomięaby należy wykonawykonywać najpóźniejte wzabiegi 7techniką laparoskopową. dniu choroby. Opóźnienie leczenia chirurgicznego prowadzi do zwiększonego ryzyka powikłań, takich jak martwica jelit, sepsa lub zakażenia ran17.
  • W  przypadku operacji należy stosować przedoperacyjną profilaktykę zakażeń oraz przed- i  pooperacyjną profilaktykę przeciwzakrzepową.

Przebieg, powikłania i  rokowanie

Przebieg

Powikłania

  • Toksyczne rozdęcie okrężnicy
    • Występuje jako całkowite lub odcinkowe nieobturacyjneniezwężające poszerzenie okrężnicy z  toksycznością ogólnoustrojową.
    • W  ramach toksycznego rozdęcia okrężnicy może wystąpić perforacja okrężnicy.
    • Ogólnoustrojowalnoustrojowe terapialeczenie steroidowaglikokortykosteroidami może maskować objawy.12

Rokowanie we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego

  • Bez optymalnego leczenia medycznegofarmakologicznego lub chirurgicznego śmiertelność jest wysoka.

Informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w  Deximed

QuellenŹródła

LiteraturWytyczne

  • Raine T, Bonovas S, Burisch J. et al. ECCO Guidelines on Therapeutics in Ulcerative Colitis: Medical Treatment. J Crohns Colitis 2022 Jan 28; 16(1): 2-17. PubMed
  • Pietruszka S, Szczepanek M. Postępowanie w stanach nagłych w nieswoistych chorobach zapalnych jelit. Omówienie wytycznych World Society of Emergency Surgery i American Association for the Surgery of Trauma. Med. Prakt., 2022; 12: 49-60 (dostęp 5.01.2024) mp.pl

Piśmiennictwo

  1. Peppercorn MA, Farrell RJ. Management of severe ulcerative colitis. UpToDate, last updated Aug 13, 2014. www.uptodate.com
  2. Hovde Ø, Småstuen MC, Høivik ML,. Bernklevet T, Huppertz-Hauss G, Høie O, Jahnsen J, Stray N, Henriksen M, Solberg IC, Moum BAal. Mortality and Causes of Death in Ulcerative Colitis: Results from 20 Years of Follow-up in the IBSEN Study. Inflamm Bowel Dis. 2016 Jan;22(1):141-5. doi: 10.1097/MIB.0000000000000582. PMID: 26355464.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26355464/" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26355464/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  3. Nielsen OH, Vainer B, Rask-Madsen J. Non-IBD and noninfectious colitis. Nat Clin Pract Gastroenterol Hepatol 2008; 5: 28-39. PubMed
  4. Sobrado CW, Sobrado LF. MANAGEMENT OF ACUTE SEVERE ULCERATIVE COLITIS: A CLINICAL UPDATE. Arq Bras Cir Dig. 2016 Jul-Sep;29(3):201-205. doi: 10.1590/0102-6720201600030017. PMID: 27759787; PMCID: PMC5074675.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27759787/" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27759787/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  5. Forrest K, Symmons D, Foster P. Systematic review: is ingestion of paracetamol or non-steroidal anti-inflammatory drugs associated with exacerbations of inflammatory bowel disease? Aliment Pharmacol Ther. 2004 Nov 15;20(10):1035-43. doi: 10.1111/j.1365-2036.2004.02270.x. PMID: 15569105.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15569105/" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15569105/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  6. Becker C, Neurath MF, Wirtz S. The Intestinal Microbiota in Inflammatory Bowel Disease. ILAR J. 2015;56(2):192-204. doi: 10.1093/ilar/ilv030. PMID: 26323629.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26323629/" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26323629/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  7. Nayar M, Rhodes JM. Management of inflammatory bowel disease. Postgrad Med J. 2004 Apr;80(942):206-13. doi: 10.1136/pgmj.2003.013722. PMID: 15082841; PMCID: PMC1742977.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  8. Rath HC, Schultz M, Freitag R. et al. Different subsets of enteric bacteria induce and perpetuate experimental colitis in rats and mice. Infect Immun. 2001 Apr;69(4):2277-85. doi: 10.1128/15082841/"IAI.69.4.2277-2285.2001. href="httpsPMID://pubmed 11254584; PMCID: PMC98156.ncbi.nlm.nih.gov/15082841/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  9. Winslow BT, Onysko M, Thompson KA,. Caldwellet K, Ehlers GHal. Common questions about Clostridium difficile infection. Am Fam Physician. 2014 Mar 15;89(6):437-42. PMID: 24695562.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24695562/" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24695562/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  10. Kwok CS, Arthur AK, Anibueze CI,. Singhet S, Cavallazzi R, Loke YKal. Risk of Clostridium difficile infection with acid suppressing drugs and antibiotics: meta-analysis. Am J Gastroenterol. 2012 Jul;107(7):1011-9. doi: 10.1038/ajg.2012.108. Epub 2012 Apr 24. Erratum in: Am J Gastroenterol. 2014 Jan;109(1):144. PMID: 22525304.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22525304/" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22525304/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  11. Miller M, Gravel D, Mulvey M,. Tayloret G, Boyd D, Simor A, Gardam M, McGeer A, Hutchinson J, Moore D, Kelly Sal. Health care-associated Clostridium difficile infection in Canada: patient age and infecting strain type are highly predictive of severe outcome and mortality. Clin Infect Dis. 2010 Jan 15;50(2):194-201. doi: 10.1086/649213. PMID: 20025526.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20025526/" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20025526/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  12. Zacharioudakis IM, Zervou FN, Pliakos EE,. Ziakaset PD, Mylonakis Eal. Colonization with toxinogenic C. difficile upon hospital admission, and risk of infection: a systematic review and meta-analysis. Am J Gastroenterol. 2015 Mar;110(3):381-90; quiz 391. doi: 10.1038/ajg.2015.22. Epub 2015 Mar 3. PMID: 25732416.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25732416/" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25732416/" target="_blank">pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  13. Swaminath A, feingoldFeingold D. Images in clinical medicine. Fulminant ulcerative colitis. N Engl J Med 2010; 362: 635. New England Journal of MedicinePubMed
  14. Rogler G. Medical management of ulcerative colitis. Dig Dis 2009; 27: 542-9. PubMed
  15. Ehteshami-Afshar S, Nikfar S, Rezaie A,. et al. A systematic review and meta-analysis of the effects of infliximab on the rate of colectomy and post-operative complications in patients with inflammatory bowel disease. Arch Med Sci. 2011;7:1000-1012. PubMed
  16. Ford AC, Sandborn WJ, Khan KJ,. et al. Efficacy of biological therapies in inflammatory bowel disease: systematic review and meta-analysis. Am J Gastroenterol. 2011;106:644-659. PubMed
  17. PeppercornRaine MAT, FarrellBonovas RJS, Burisch J. Managementet of severe ulcerative colitisal. UpToDate,ECCO lastGuidelines updatedon AugTherapeutics 13,in 2014Ulcerative Colitis: Medical Treatment. J Crohns Colitis 2022 Jan 28;16(1):2-17. www.uptodate.com
  18. Rath HC, Schultz M, Freitag R, Dieleman LA, Li F, Linde HJ, Schölmerich J, Sartor RB. Different subsets of enteric bacteria induce and perpetuate experimental colitis in rats and mice. Infect Immun. 2001 Apr;69(4):2277-85. doi: 10.1128/IAI.69.4.2277-2285.2001. PMID: 11254584; PMCID: PMC98156. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  19. Dulai PS, Jairath V. Acute severe ulcerative colitis: latest evidence and therapeutic implications. Ther Adv Chronic Dis. 2018 Feb;9(2):65-72. doi: 10.1177/2040622317742095. Epub 2017 Nov 24. PMID: 29387331; PMCID: PMC5784461. www.ncbi.nlm.nih.gov

Autor*innenAutorzy

  • Anna Grzeszczuk, Prof. dr hab. n. med., specjalista chorób zakaźnych, Klinika Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku (recenzent)
  • Sławomir Chlabicz, Prof. dr hab. n. med., specjalista medycyny rodzinnej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku (redaktor)
  • Susanne Engelhardt, Dr. med., Ärztin in Weiterbildung für Allgemeinmedizin, Hof
K51; K518; K52; K521
Ulcerøs kolitt; Fulminante Kolitis
D94
FulminantePiorunujące Kolitiszapalenie jelita grubego; Wrzodziejące zapalenie jelita grubego; Colitis ulcerosa; MorbusChoroba Crohnleśniowskiego-Crohna; M. Crohn; MegakolonMegacolon; Kolektomie; ClostridienKolektomia; Clostridium difficile; IschämischeNiedokrwienne Kolitiszapalenie jelita grubego
Piorunujące zapalenie jelita grubego
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja:piorunuj Piorunujące zapalenie jelita grubego to ciężkie zapalenie jelita grubego. Istnieje wiele przyczyn, ale najczęstszą stanowi wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Poważnym powikłaniem może być rozwój toksycznego rozdęcia okrężnicy.
Medibas Polska (staging)
Piorunujące zapalenie jelita grubego
/link/b14b13c9e95e4f5c8a45de6dcbabcb1c.aspx
/link/b14b13c9e95e4f5c8a45de6dcbabcb1c.aspx
piorunujace-zapalenie-jelita-grubego
SiteDisease
Piorunujące zapalenie jelita grubego
K.Reinhardt@gesinform.de
Klive.Reinhardt@gesinformcom#dr.dedabrowska@wp.pl
pl
pl
pl